(Geschreven in 2017) (Met Updates 2022)
Langzaam zijn we in een angstmaatschappij terecht gekomen en dat is het tegendeel van de vrije maatschappij die de verantwoordelijken ons voorhouden in te leven.

Update 16.03.2018
Volgende week gemeenteraadsverkiezingen en een raadgevend referendum over de Wiv, de Wet Inlichtingen en Veilheidsdiensten ook wel sleepwet genoemd. Enkele analyses.
Wat is de Wiv/Sleepwet:
- Er mag een zogenaamd ‘sleepnet’ worden ingezet om massaal online communicatie af te luisteren, ook van niet verdachte burgers. Zo mag een hele wijk afgeluisterd worden wanneer er een verdacht persoon in woont.
- Alle geautomatiseerde apparaten mogen gehackt worden. Denk bijvoorbeeld aan telefoon, computer of smart-tv.
- Er mag een geheime DNA-databank aangelegd worden waar iedereen in terecht kan komen.
- Verzamelde data mag met buitenlandse inlichtingendiensten gedeeld worden, ook zonder deze eerst geanalyseerd te hebben.
De overheid wil dus betere mogelijkheden om telefoon-, e-mail- en internetverkeer te kunnen volgen. Men wil de mogelijkheid om alles dat via de kabel gaat ook te kunnen lezen. Het woord terrorisme valt altijd als eerste. Toch past deze hele gang van zaken in een bepaald patroon van decennia. In mijn Dossier Terrorisme heb ik al geanalyseerd dat de meeste van die jonge mannen die de aanslagen in Parijs en Brussel en elders hebben gepleegd ontspoorde jonge mannen zijn die in de westerse samenleving zijn uitgestoten en in een identiteitscrisis zaten. In 2005 waren er in de Parijse banlieus grote rellen, de autoriteiten hadden toen al moeten handelen door deze generatie jongeren een perspectief te geven op een toekomst. Molenbeek (Brussel) was al jaren een achterstandswijk die aan haar lot was overgelaten. Ze dachten dat deze jonge mannen hun leven lang op een straathoek zouden blijven staan en een jointje roken. De repressie van de staat door de politie is duidelijk. 10 jaar later zijn er wrede laffe aanslagen door verbitterde jonge mannen onder invloed van een giftig gedachtegoed dat uit de islam gehaald kan worden. Vaak is overigens gebleken dat terroristen al bekend waren bij de autoriteiten. Gelukkig hebben we in Nederland zulke grote aanslagen niet gehad, hoewel er wel jongens zijn geweest die het hadden willen doen. Journalist/regisseur Theo van Gogh (ik was geen fan van hem, dit terzijde) is door zo’n jongeman vermoord.
Nu vraagt de overheid aan de burgers (in een raadgevend referendum, het doet er niet toe wat de uitslag is) om hen te mogen bespieden als daar een aanleiding voor is. Dat is een hele moeilijke vraag, het is de vraag van de overheid aan de burger om hen totaal te vertrouwen. We leven nu in een democratie met bepaalde partijen aan de macht, hoe is dat in de toekomst? Naar men zegt zijn er veel garanties dat zorgvuldig met de gegevens zal worden omgegaan, is dat ook zo? De staat heeft nu al een enorme controle over de burger, denk aan het burgerservicenummer, dit is al gekoppeld aan van alles en nog wat (tegen fraude is het argument en dat zal voor een deel best waar zijn, voor een ander deel is het simpelweg controle en niets anders).
Wantrouwen tegen een staat is eigenlijk altijd nodig. Waarschijnlijk zal ik tegenstemmen.
De angstmaatschappij, waar ik boven over sprak in 2017, en de controlestaat zullen verder toenemen met meer wantrouwen, meer frustratie, meer afkeer van de politiek.
We leven al een paar jaar in een zogenoemd dreigingsniveau (Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN), er is een schaal van 5. Sinds 2013 is er door de organisatie die er over gaat, de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTV), dreigingsniveau 4 bepaald: de kans op een terroristische aanslag is reëel. Dat is wat ik bedoel met een angstmaatschappij.
Update 01.07.2020 (3 jaar later)
Inmiddels hebben we ook in Nederland een aanslag gehad van een ontspoord persoon die de weg in de maatschappij was kwijtgeraakt (hij is gek). (zie boven en in Dossier Terrorisme Dossier terrorisme (Met updates) waar ik al die ontspoorde jonge mannen die in Frankrijk en België aanslagen pleegden analyseerde).
De coronacrisis doet de angstmaatschappij sterk toenemen. Lees ook Dossier Coronapandemie Waar dit toe gaat leiden is ongewis, maar dat we jaren van problemen tegemoet gaan is duidelijk.
Update 26.01.2021 (4 jaar later)
De controlestaat is al jaren aan het toenemen, maatschappelijke problemen worden niet opgelost door de gevestigde partijen, bovendien willen ze de maatschappelijke ongelijkheid in stand houden, in plaats daarvan is er meer toezicht en controle gekomen. Een illusie van veiligheid wordt gecreëerd, want (uitgaans)geweld neemt niet af. Het is beter de bron van geweld, misdaad en terrorisme te onderzoeken en daar te beginnen met een aanpak en oplossing, hoewel in iedere maatschappij altijd geweld zal voorkomen, helaas het is niet anders.
Lees ook: Dystopie over de kwetsbaarheid van moderne samenlevingen.
Update 10.08.2021
De collectieve angst neemt toe, niet alleen door de pandemie maar ook door de klimaatcrisis. Beide zijn veroorzaakt door de mens zelf, maar het zijn met name de verantwoordelijken in economie, politiek en wetenschap die decennialang een beleid hebben gepropageerd en uitgevoerd dat de wereld in zorgen voor de toekomst, vooral bij jongeren, heeft doen terechtkomen. Niets is zo erg als een gebrek aan een goede toekomstverwachting, zonder toekomst geen leven. Uit de psychologie is bekend dat ontkenning de eerste reactie op een dramatische gebeurtenis is, daarom zijn er nog steeds mensen die de pandemie ontkennen (‘is maar een griepje’) en ook klimaatverandering wordt door velen ontkend. Gisteren verscheen het nieuwste rapport van de Verenigde Naties klimaatgroep IPCC vol met alarmerende feiten over het klimaat (lees Dossier Broeikaseffect (CO2)). Veel mensen op de in het begin zo geroemde, maar inmiddels verguisde, sociale media ontkennen de klimaatverandering. Waarbij overigens de vraag is wie het zijn zijn, want door de anonimiteit kletsen veel mensen waar wat en willen ze anderen de kast op jagen (ik schreef er over in: Meningen en sociale media).
De angstmaatschappij neemt toe, het bange individu klampt zich vast aan illusoire zekerheden, kijkend naar rampenfilms die werkelijkheid zijn geworden in het nieuws…….
Update 28.10.2021
We gaan momenteel van crisis naar crisis.
Niets is zo erg en beschamend voor een maatschappij om mensen, jongeren in het bijzonder, angst voor de toekomst te bezorgen. Deze situatie kan alleen ontstaan vanuit politiek die geen visie en beleid heeft.
Update 06.11.2021
Dit Blogbericht begon in 2017 met angst voor terrorisme en in 2018 voor de aantasting van privacy. De angst voor de coronapandemie is erbij gekomen en heeft al zorgwekkende vormen aangenomen. Net zo als men zichzelf niet ouder ziet worden als je iedere dag in een spiegel kijkt, zo ziet men niet hoe deze maatschappij in verval is. De coronapandemie begon in China 2 jaar geleden (ze geven daar geen openheid van zaken, het is een dictatuur, zie Dossier China) en sloeg over naar de hele wereld. Aangezien dit nooit eerder in de moderne tijd is voorgekomen, in ieder geval niet na de Tweede Wereldoorlog, is dit een enorme beproeving voor individuele mens en de mensheid als geheel in een globale wereld (met 7.5 miljard mensen) die bijna, of misschien wel helemaal, zich als een (1) geheel voortbewegend organisme is geworden. De psychische belasting is hoog, vooral voor mensen aan de ‘onderkant’ van samenlevingen die een existentiële bedreiging ervaren en angstig worden en in complotten gaan geloven (ook enkele politici uit de populistische hoek die garen spinnen bij het verlies aan vrijheid en dit dan ook als speerpunt van hun retoriek hebben genomen). Mensen met een vaste baan en een goed inkomen hoeven vooralsnog niet veel te vrezen (en dat wordt vergeten). Dat er een groot kwaliteitsverlies van de maatschappij is staat echter buiten kijf en dat er vandaag weer oude coronabeperkingen terug komen is deprimerend. De vraag is of we in een structurele voortdurende situatie van angst zijn terecht gekomen met aanhoudende corona maatregelen/beperkingen waaronder een jaarlijkse vaccinatie en afstandhouden (dat tegennatuurlijk is).
Nog groter is de klimaatcrisis en angst voor de toekomst, vooral voor jongeren. In het Schotse Glasgow is deze week een klimaatconferentie en het ene na het andere doemscenario is te lezen en te zien, waarbij voor Nederland de stijgende zeespiegel het meeste aandacht krijgt. Niet toevallig schreef ik hierover mijn afstudeerscriptie met de zin ‘Breda aan Zee’ (lees Dossier Broeikaseffect (CO2)).
Waarschijnlijk lag het hoogtepunt van de welvaarts- en consumptiemaatschappij in de jaren 1970 met onbezorgde toekomstdromen en onbegrensde groei van de economie. Er waren echter een stel vervelende milieufanaten die een rapport schreven waarin stond dat er grote problemen in de toekomst zouden komen (de bekende ‘Club van Rome‘). Zelf heb ik altijd, sinds mijn studie, het verband gelegd met het gekozen economisch systeem dat bekend staat onder de naam kapitalisme. Kapitalisme is niets anders dan mensen hun goddelijke gang laten laten gaan op de vrije markt en veel en goedkoop laten produceren en consumeren, natuur en milieu spelen geen rol. Ik schreef er in de jaren 1990 al over dat dit spaak zou lopen. Er is, welswaar beperkte, sturing van een overheid nodig, geen planeconomie zoals in het communisme: deze werkt nog slechter (met schaarste en ook milieuaantasting).
Al deze maatschappijen zijn ver heen, dit is een Gordiaanse Knoop (uit de Griekse oudheid) geworden, de mensheid loopt langs een ravijn (van een werkende vulkaan) en er in vallen wordt steeds makkelijker, maar niet onvermijdelijk….
Update 31.01.2022 (5 jaar later)
Net zo als men zichzelf niet ouder ziet worden omdat men iedere dag in de spiegel kijkt, zo zien we niet hoe de maatschappij is achteruitgegaan omdat we er iedere dag in leven. Zou men de klok terug kunnen zetten naar (zeg) 10 jaar geleden, dan zou men zien wat er allemaal is veranderd en niet ten goede. Alle westerse maatschappijen zijn in crisis geraakt, de verantwoordelijken zullen het nooit hardop zeggen, dat zou de mensen alleen maar verontrusten. Opnoemen van de problemen deed ik onder andere in 16 Dossiers.
Een toegangsbewijs (vaccinatiebewijs) moeten tonen om in een café iets te gaan drinken is vanuit het bestrijden van de pandemie wel te begrijpen, maar absurd blijft het. Het woord ‘wappie’ gebruik ik zelf niet (is te denigrerend, dit zijn mensen die de hele gang van zaken niet begrijpen, het moet beter uitgelegd worden), maar ze voelen aan dat hun vertrouwde leven weg is, voorbij. Het worden ook steeds meer mensen, overal op de wereld. De autoriteiten hebben strenge maatregelen (inperking vrijheden, lockdown) genomen om de pandemie te bestrijden, de duur ervan is niet bekend en de angstmaatschappij zal hierdoor toenemen met meer wantrouwen.
‘De beschaving zal eindigen als een klucht’, geschreven in de jaren 1990 (in de Notities). Toen dacht ik aan ergens ver weg in deze eeuw (als ik al lang dood zou zijn), maar dat ik het zelf zou gaan meemaken had ik niet verwacht. De ene absurditeit na de andere volgt elkaar op, in steeds sneller tempo, we gaan van crisis naar crisis….
Absurditeit en angstmaatschappij accepteren is geen optie. In een angstmaatschappij wil je niet leven.
Update 20.05.2022
De pandemie, corona, lijkt voorbij, er komt echter alweer een nieuw virus aan: het apenpokkenvirus.
De angst is toegenomen met de oorlog in Oekraïne, de angst voor de atoomoorlog. Wie de jaren 1980 heeft meegemaakt (ondergetekende) weet wat de dreiging met de totale vernietiging is: de MAD doctrine, de Mutual Assured Destruction (de wederzijds gegarandeerde vernietiging) die inhoudt dat de VS en Rusland elkaar en de hele wereld kunnen vernietigen, TOTAAL. Zover zal het niet komen, maar de dreiging alleen al zorgt voor angst. Veel jongeren zijn in de problemen en vertonen gedrag dat niet past bij jong en onbezorgd zijn. Triest. Bovendien is de hulpverlening door jarenlang verkeerd beleid (= bezuinigen) achteruit gegaan (lange wachtlijsten). De gevestigde politiek is onmachtig om problemen op te lossen, er wordt wel veel onderzocht en vergaderd en er worden plannen gemaakt…Het parlement heeft zich 1 dag bezig gehouden met de TELEFOON van de minister-president.
Update 31.05.2022
Inlichtingendiensten slaan massaal gegevens op van miljoenen burgers en deze worden bovendien langer bewaard dan is toegestaan. Burgerrechtenbeweging Bits of Freedom gaat een klacht indienen.
Verbazen doet het niet, de controle van de burger neemt door de digitalisering toe, het is een wedloop tussen burgers en overheid. Waarbij gezegd moet worden dat criminaliteit en terrorisme wel degelijk een gevaar zijn. De maatschappij is verhard en gepolariseerd, de mentaliteit van ‘ieder voor zich‘ is als een onuitroeibare schimmel vast komen te zitten. De verantwoordelijken in politiek en economie zullen dit echter nooit beamen of toegeven.
Aanvullingen mogelijk.

(C) Copyright Ronald Puma
De auteur studeerde geschiedenis en aardrijkskunde en heeft voor beide vakken de onderwijsbevoegdheid.
Dit blog wordt geschreven zonder subsidie en/of crowdfunding en is onafhankelijk.
Illustratieve foto’s (alle foto’s zijn te koop).



