(Geschreven januari 2023)
Naar podcasts luister ik nooit, naar een streaming kanaal kijk ik nooit, bij Spotify heb ik nooit ingelogd, ik heb er geen zin in en geen tijd voor. Bovendien leidt het allemaal tot bubbels waar gelijkgestemden naar luisteren en kijken. Een tijdverschijnsel.
Technologie is de reddingsboei voor het in identiteitscrisis verkerende individu in een versplinterde wereld. In de post-religieuze wereld is afleiding een substituut zingeving geworden. Iedere stilte en verveling moet worden opgevuld om het bewustzijn te verdoven.
Het fenomeen podcast (luisteren) is er sinds een paar jaar, het is goedkoop om te maken, twee mensen, een microfoon en een mening. Ineens gaat iedere krant (de hoofdredacteur), omroep, particulier en organisatie (defensiedeskundigen) een eigen podcast maken. Iedereen heeft nu een eigen voorkeur voor een bekend persoon, bekende Nederlander om naar te luisteren (en uiteraard staat dat eenieder vrij om te doen). Het is echter een versplintering van media (naast de bekende versplintering in de politiek, iedere bevolkingsgroep een eigen partij, nu 20 Kamerfracties (het is de ultieme verzuiling van vroeger). In een tijd dat iedereen een mening heeft over alles en alle meningen evenveel waarde hebben gekregen is het hebben van een mening zinloos geworden. De een zegt dit, de ander dat, wat doet het ertoe….
Wat ook naar voren komt is overdaad en veelheid. Doet denken aan de analyse van Neil Postman (1931-2003) communicatiewetenschapper die in zijn boek ‘We amuseren ons kapot’ (‘Amusing ourselves to death’ (1985) Aldous Huxley aanhaalde in zijn vergelijking met George Orwell: “Huxley vreesde dat we zozeer door informatie overstroomd zouden raken dat ons niets anders dan passiviteit en egoïsme zou resten. Orwell vreesde dat de waarheid voor ons verborgen zou worden. Huxley vreesde dat zij zou verdrinken in een zee van trivialiteit. Orwell vreesde dat onze cultuur er een van geketenden zou worden. Huxley vreesde dat onze cultuur er een van trivialiteiten zou worden. Orwell vreesde dat hetgeen wij haten onze ondergang zal bewerkstelligen. Huxley vreesde dat datgene waarvan we houden onze ondergang zouden worden”. (Het hele citaat gebruikte ik in 1992 in ‘De geschiedenis herhaalt zich’). Het is als een koektrommel waar onbeperkt lekkere koekjes kunnen worden uitgepikt.
Bingewatchen is het Engelse woord voor marathonkijken (comakijken) waarbij een hele serie achter elkaar (urenlang) wordt bekeken op een streaming kanaal.
Muziek luisteren via Spotify is populair, miljarden luisteraars in totaal en miljoenen specifiek, het gaat om hoeveel ‘streams’ je als muzikant hebt.
Overkoepelend bij dit alles is commercie (handel), het gaat om geld verdienen, commercialisering is de inhoud van de (westerse) cultuur geworden. Met name de streamingdiensten uit Noord-Amerika, de VS, hebben hun hun dominante positie al jaren ingenomen. Dolgedraaid VS kapitalisme dat de hele wereld in haar greep heeft genomen (ook de ‘sociale’ media platforms, ik schreef er vaak over). Nieuwe streaming diensten komen er nog steeds bij. Geld regeert, geld = macht.
Wat nodig is een sterke publieke omroep met goede programma’s, waar betrouwbare informatie wordt gegeven die mensen in turbulente tijden informeert.
‘Technologie moet niet de moraal gaan bepalen’ schreef ik in 1993 (dit jaar 30 jaar geleden). Daar bedoelde ik mee dat bedrijven uit commerciële overwegingen iets uitvinden en dat ‘in de markt‘ zetten (met behulp van afgestudeerde psychologen). Precies datgene is wel gebeurd. Technologie is de reddingsboei voor het in identiteitscrisis verkerende individu in een versplinterde wereld. In de post-religieuze wereld is afleiding een substituut zingeving geworden. Iedere stilte en verveling moet worden opgevuld om het bewustzijn te verdoven.
Update 07.02.2024
Technologie is de reddingsboei voor het in identiteitscrisis verkerende individu in een versplinterde wereld. In de post-religieuze wereld is afleiding een substituut zingeving geworden. Iedere stilte en verveling moet worden opgevuld om het bewustzijn te verdoven.
Lees ook (als er tijd voor is) Dossier Kunstmatige Intelligentie (AI)
Aanvullingen mogelijk.
Feiten en Meningen 