(Geschreven in 2014) (Met Update 2021)

Is het u ook opgevallen dat het zogenoemde swipen op een beeldscherm lijkt op het wegwerpgebaar, weggooien. Swipen is het toonbeeld van de vluchtige, verveelde consument die zijn interesse al na een paar seconden heeft verloren en iets nieuws wil zien. Alles waar enige aandacht voor nodig is is al teveel.

Een populaire relatie app (Tinder) werkt met swipen, bevalt het gezicht op de foto niet, gelijk wegwerpen.

Update 30.05.2018 (4 jaar later)

Tv programma Zembla over Tinder en de gevolgen. Er kwam veel voorbij. Dit is eigenlijk cultuursociologie, want dit verschijnsel heeft nu al, na 4 jaar, iets veranderd. In de uitzending: Een frisse jongeman heeft 500 matches, maar geen relatie. Hij zag gelukkig zelf in dat het eigenlijk een vreemd fenomeen is. Ghosting is, zo leerden wij, contact hebben en nooit meer wat laten horen. Filosoof Ad Verbrugge had zoals te verwachten was zinnige opmerkingen. De oppervlakkigheid en vluchtigheid noemde hij als nadelen.

Geef mensen anonimiteit en je leert de ware aard van de mens kennen: egoïstisch, narcistisch en soms wreed.

Maar er schijnen ook huwelijken en relaties uit voort te komen, dus dat is toch positief.

‘De techniek is de moraal gaan bepalen’, is een stelling van mij van 25 jaar geleden waarmee ik bedoelde dat bedrijven iets verzinnen, iets maken, en de politiek achteraf gaat kijken of er nadelen zijn. Ik dacht toen in de eerste plaats aan de medische sector. Dat is hier met Tinder ook van toepassing: een bedrijf (uiteraard Amerikaans) bedenkt iets in de internetrevolutie, doel is geld verdienen, rijk worden en het wordt wereldwijd massaal gebruikt, net als Google, Twitter en Facebook enzovoort. Inmiddels is van al deze monopoliebedrijven duidelijk geworden dat er een donkere kant aan zit met potentieel grote gevaren. Google heeft de mogelijkheid om algoritmes te laten bepalen wat er te vinden is op het web. Twitter is ideaal voor snel nepnieuws en beledigingen ed. Facebook heeft verkiezingen kunnen beïnvloeden. Enzovoort.

In tv programma Nieuwsuur deze week de uitvinder van het internet, hij had na 30 jaar toch wel bedenkingen gekregen bij wat hij had bedacht. Ik zou het nog even moeten terugluisteren, maar ik meen dat hij zei dat het idee bestond dat als mensen met elkaar verbonden zijn er meer begrip zou komen. Dan moet ik altijd denken aan de uitvinders van radio en televisie die het zelfde dachten, dat was een eeuw geleden, voor twee wereldoorlogen……

Update 10.08.2019 (5 jaar later)

Een veelzeggend en wrang-humoristisch interview in de Volkskrant vandaag met de Franse journaliste Judith Duportail (33 jaar en een knappe moderne verschijning, waarbij direct de vraag is waarom ze Tinder überhaupt gebruikt) die onderzoek deed en een boek schreef over Tinder. Enkele opvallende zaken en uitspraken:

• Ze vindt aandacht fijn en noemt Tinder een narcisme-shot, het gebruik werd verslavend en net zo gewoon als tanden poetsen en koffie drinken.
• Wetenschappers hebben aangetoond dat in de hersenen de beloningscentra worden geactiveerd netzo als in het casino of zoals bij een fruitautomaat. Het werkt verslavend. De ontwikkelaars van Tinder hebben dit ook zo bedoeld.
• Tinder is een vluchtheuvel voor de eenzaamheid (mooi gezegd).
• Het doel van de gebruiker is een partner vinden, het doel van Tinder is dat je terugkomt, een conflicterend belang.
• Het bedrijf maakt 800 miljoen winst en heeft 60 miljoen gebruikers, de meest rendabele app uit de App Store.
• Tinder is volgens haar de illusie dat je een mens kan bestellen, netzo als een pizza of een Uber-taxi.
• Het is de tijd van de Ultra Modern Solitude (mooi gezegd).
• Het kapitalisme is doorgedrongen in het diepste privéleven van de mens. (Dit is wat ik bedoel (zie boven) met ‘De techniek/technologie is de moraal gaan bepalen‘, ik schreef het in 1993. Bedrijven en onderzoeksinstituten hebben meer macht dan overheden en ontwikkelen op basis van een verdienmodel (winst) een product. Dit product kan diepgaande invloed hebben op samenleving en cultuur en de nadelen zien we in deze tijd in volle omvang, want ook de milieu/klimaatcrisis is hierdoor ontstaan, zie Dossier Broeikaseffect).
• De journaliste ziet gelijkwaardigheid tussen man en vrouw door Tinder, want vrouwen zijn het gewend om op hun uiterlijk beoordeeld te worden (‘….onze waarde hangt af van ons uiterlijk….‘), nu geldt dat ook voor mannen.
• Veel vrouwen gaat het om de seks. Er is sprake van seksuele overconsumptie: ‘Dat een vent alweer op zijn telefoon zit te gluren als je even naar de wc bent of dat hij al een Uber voor je heeft gebeld terwijl je nog amper je kleren hebt aangetrokken’. 
• Disirability score is de waarde die iemand heeft, je kunt een 9 zijn of een 5, onderaan staan de kanslozen die direct naar links worden weggeswiped (zie boven 2014). Tinder zegt het niet meer zo te doen, maar er is geen transparantie.
• Via algoritme krijgen vrouwen een wat oudere en beter verdienende man te zien, mannen wat jongere minder goed verdienende vrouwen. Tinder zegt het niet te gebruiken.
• Tinder werknemers hebben een macho-cultuur.
• Online daten is in de VS belangrijker dan in real life ontmoeten
• Het boek dat ze schreef is erg succesvol en er komt een documentaire.

Update 03.04.2021 (7 jaar later)

De technologie heeft de mens in bezit genomen en het neemt steeds meer toe. ‘De techniek/technologie is de moraal gaan bepalen‘, ik schreef het in 1993. Bedrijven en onderzoeksinstituten hebben meer macht en geld dan overheden en ontwikkelen op basis van een verdienmodel (winst) een product. Dit product kan diepgaande invloed hebben op samenleving en cultuur en staat soms haaks op democratie.

Lees hier over de ontsporing van de sociale media: Meningen en sociale media

(C) Ronald Puma

De auteur studeerde geschiedenis en aardrijkskunde en heeft voor beide vakken de onderwijsbevoegdheid (en ‘zit’ niet op Tinder).