(Geschreven in 2018) (Update 2022)
Een Putinversteher (Duits, zo worden mensen met veel begrip voor Poetin en Rusland genoemd) ben ik niet en Rusland is een gemankeerde democratie, maar veel historici en ex-diplomaten (waaronder De Hoop Scheffer) zijn het er over eens dat na de val van de Muur (1989) en het communisme, het verdwijnen van de Sovjet-Unie en het einde van de Koude Oorlog de westerse ‘Drang nach Osten’ te groot is geweest en te snel is gegaan. De snelle Duitse eenwording in 1990 is mede te danken aan de toezegging van het westen aan Rusland dat al die Oost Europese landen geen NAVO leden zouden worden. Het tegendeel is gebeurd.
Voor Rusland komt de dreiging historisch gezien uit het westen, dit is begonnen met de inval van Napoleon in 1812 en twee aanvallen vanuit het westen door wereldoorlogen, door Duitsland. Van de geschatte ruim 50 miljoen doden in WO2 was bijna de helft Rus, toch zien velen Amerika (en Canada ea) als enige bevrijder van Europa van het nationaalsocialisme/fascisme. Dat heel Midden- en Oost Europa nu tot het westen behoort is voor Rusland bedreigend. Ook Oekraïne en de Krim moeten in dit kader worden gezien (zonder de Russische daden goed te praten). Van Balen (VVD) en Verhofstadt (Belg) waren er in 2014, na de Maidanrevolutie, als de kippen bij om Oekraïne binnen de westerse invloedssfeer te trekken. Getalsmatig is Rusland zwaar in de minderheid. In Rusland wonen ca 150 miljoen mensen (in een heel groot land in oppervlakte, 2x zoveel landoppervlak als Europa), in Europa meer dan 500 miljoen (de VS 326 miljoen). De Russische economie schijnt (ik kan de precieze cijfers niet vinden) even groot te zijn als die van 1 land, namelijk Spanje. Hun economie drijft hoofdzakelijk op de inkomsten uit fossiele brandstoffen (die op termijn mondiaal teruggedrongen gaan worden…).
Er is actie-reactie, we zijn al 25 jaar, onder leiding van de VS, in een bepaalde richting aan het varen. In ons, westers, onderwijs zit een bepaalde eenzijdigheid die door velen niet wordt gezien. Ook de media moeten oppassen niet in een bepaald vast kader te blijven analyseren op weg naar een confrontatie. (Ik schreef er oa. over in Dossier Geopolitiek en Dossier VS (Amerika).
Wat veel mensen ook niet weten is dat Rusland nooit overzeese koloniën heeft gehad in tegenstelling tot bijvoorbeeld Nederland, België, Frankrijk, Spanje en Engeland (en andere landen). Begin vorige eeuw, voor de Russische Revolutie, was Rusland een feodaal tsarenrijk met een agrarische economie. In het westen was er toen al, met dank aan 200 jaar kolonialisme (met roof, plundering en slavernij) en 100 jaar industriële revolutie (met kinderarbeid en uitbuiting van de arbeiders), een grote voorsprong. In feite hebben ze hun economie in 100 jaar op bijna westerse hoogte gebracht. Dat gebeurde in de Sovjet tijd op gruwelijke wijze, te denken valt aan de gedwongen collectivisatie in de landbouw, waardoor miljoenen doden zijn gevallen door hongersnoden. Ook de industrie werd binnen de collectiviteit ontwikkeld met de bekende 5-jarenplannen die kunstmatig positief werden voorgespiegeld en uiteindelijk tot de ondergang hebben geleid: het land was eind jaren 1980 failliet. (Dat het gedwongen collectivisme niet werkte schreef ik in 1991 in het artikel Het Einde van het Communisme).
De uitbuiting in het westen die met de industriële revolutie en een kapitalistische systeem was opgetreden was voor Karl Marx (een Duitser, samen met Friedrich Engels) de reden voor het ontwikkelen van een andere economisch systeem, het communisme. Dat dit in de praktijk in Rusland samen met het Leninisme en Stalinisme tot rampen heeft geleid heeft de geschiedenis laten zien. Zijn analyses van het kapitalisme zijn echter gebleven en in deze tijd worden ze geherwaardeerd en door links én rechts bestudeerd.
“Het kapitalisme werkt echter ook niet goed”, (ik schreef dit in 1992 in De geschiedenis herhaalt zich). In deze tijd doen de verantwoordelijken er alles aan om de afgelopen 10 jaar crisis als een natuurverschijnsel voor te doen en sterker nog: crises horen er nu eenmaal bij (banken kunnen worden genationaliseerd, belastingen verhoogd enzovoort) en zo blijft alles bij het oude. Nieuw is de rekening van de zogenoemde energietransitie. De verantwoordelijken beseffen het nog niet (of ze doen alsof) maar de energietransitie is de nieuwe klassenstrijd, het gaat nu om mensen die toegang tot energie en grondstoffen hebben en mensen die afvallen omdat ze het niet meer kunnen betalen.
De zaak met de betrapte Russische spionnen (de aanleiding voor dit artikel) roept veel vragen op. Het lijkt bijzonder amateuristisch van opzet. De details erachter zullen we echter nooit horen, daarom hebben de media, minimaal een week, een heerlijk onderwerp om over te speculeren en fantaseren. We moeten Rusland niet overschatten, maar ook niet onderschatten. Russen zijn overlevers, ze kennen in hun geschiedenis talrijke bloedige conflicten (revolutie, opstanden, oorlogen) die ze altijd doorstaan hebben. Bijna 25 miljoen doden in de Tweede Wereldoorlog, als je dat in je geschiedenis hebt weet je het leven op waarde te schatten en zul je alles doen om het niet weer te laten gebeuren.
De geschiedenis hoeft zich niet te herhalen en we kunnen leren van de geschiedenis, maar dan moet we niet de zelfde fouten maken als in het verleden.
Een geweldig boek over de ontsporing van het communisme is Animal Farm waarover ik eerder schreef: George Orwell (Big Brother)
Update 14.03.2021
Een interview met Jaap de Hoop Scheffer (in tv programma Buitenhof), zijn analyses van een paar jaar geleden is hij vergeten, het is nu weer het aloude vijand denken dat de klok slaat. Het is echter wel zo dat president Poetin ontspoord is en een ordinaire dictator geworden is. Lees ook Dossier Geopolitiek: Dossier Geopolitiek
Update 12.10.2022
Alles blijft hier staan, er wordt niets aangepast of gewijzigd, ook niet na 7 maanden oorlog waarbij Rusland buurland Oekraïne is binnengevallen en er oorlogsmisdagen worden gepleegd. In Dossier Geopolitiek meer, want het is duidelijk dat in het westen alles er op is gericht de geschiedenis zo te schijven in de boeken voor later dat het westen geen enkele blaam treft. 1 voorbeeld: na 2014 (Krim, Donbas. MH17) was in het westen geen bezwaar tegen handel met Poetin en oligarchen. Zolang er geld te verdienen was aan Rusland, vooral in belastingparadijs Nederland, gingen de contacten gewoon door. Dat heet handelen zonder moraal, we moeten nu de prijs betalen.
(C) Ronald Puma