(Geschreven in 2018) (Met Update 2021)

Waardoor is de Brexit, Groot-Brittannië uit de Europese gemeenschap, gekomen.

25 jaar geleden, begin jaren 1990, kozen de toen verantwoordelijken, voor één groot Europa met open grenzen en dezelfde munteenheid. Tevens zou er een sociaal Europa komen met meer welvaart voor allen door de herverdeling van geld voor investeringen. Het Verdrag van Schengen maakte vrij verkeer van personen, goederen en diensten mogelijk, de Euro was de munt voor iedereen. Europa heeft dan 500 miljoen inwoners, 500 miljoen consumenten en de vrachtwagens kunnen bij grenzen zonder oponthoud doorrijden (dat spaart veel geld) vooral goed voor Nederland exportland.

In de praktijk zijn er echter tal van problemen, onnoemelijk veel problemen, opgetreden, teveel om hier te behandelen, tevens schreef ik er in diverse Dossiers al over. Daarom hier in het kort.

Vrij verkeer van personen betekende in de praktijk dat werkers uit landen met een laag loon, Midden en Oost Europa (de MOE-landen genoemd), naar West Europa zijn gekomen (dit begon 10 jaar geleden) om in de industrie en land- en tuinbouw te komen werken voor een hoger loon dan thuis, maar voor een lager loon dan de autochtone werkers die hier de nadelen van ondervonden. Mijn inziens is dit doelbewust zo gedaan, want ieder econoom weet dat als mensen ergens twee maal zoveel kunnen verdienen, ze dat zullen doen. In Engeland werken een half miljoen Polen die concurreren met autochtone werkers. Het is in de eerste plaats goed voor de werkgevers die goedkopere arbeidskrachten kunnen inhuren (gaat vaak via uitzendbureaus). (Ook in Nederland zijn er problemen met MOE-landers, zie Dossier Migratie).

Open grenzen zonder bewaking van de buitengrenzen zorgen ervoor dat iedereen die voet aan wal zet in bijvoorbeeld Spanje en Italië makkelijk door heel Europa kan reizen (ik voorspelde 25 jaar geleden dat dit zou gaan gebeuren). Er waren in 1992 al immigranten met een economisch motief die op gammele bootjes de Middellandse Zee overstaken en soms verdronken (zie Dossier Vluchtelingen met het krantenbericht uit 1992). Bij veel Afrikanen is er een droom om in Europa en dan speciaal in Engeland te gaan werken, dit is hun beloofde land (via de media zien ze de rijkdom en zelf zijn ze arm). In de kampen bij Calais in Frankrijk verbleven veel van deze mensen jarenlang en velen slaagden er in Engeland te bereiken als illegaal (vrachtwagens werden bestormd). Het heeft 10 jaar geduurd voordat de kampen werden ontruimd (ze liggen nu in Parijs op straat). Europa zonder bewaking van de buitengrenzen is een grote fout geweest, een paar geleden is men pas tot dit inzicht gekomen en is er veel geld voor patrouilleboten en personeel vrijgemaakt. Niet alleen in Engeland, maar ook in Italië, Griekenland en Spanje zijn er grote problemen ontstaan. Noord Europa heeft dit laten gaan, daarom is er in Italië een ‘populistische’ regering gekomen (met linkse en rechtse partijen) die illegale immigratie wil tegengaan en anti EU is. Naast de treinstations van Italiaanse steden verblijven veel illegale immigranten, het schijnen er ca. 700.000 te zijn. Het woord ‘gelukszoekers’ (of het woord ‘dobbernegers’ op een populaire website) gebruik ik nooit, dit is denigrerend, maar de meest immigranten willen een beter leven in Europa, zo eenvoudig is dat (in Dossier Vluchtelingen beschreef ik de geschiedenis ervan, vanaf 1992). Griekenland houdt zich koest, het land heeft grote schulden en is afhankelijk van leningen, ze moeten nog tot 2040 afbetalen. Noord Europa heeft de problemen van illegale immigranten met economisch motief ‘uitbesteed’ aan Zuid Europa.

Ook de Dublin overeenkomst deugt niet, iemand moet in het land waar hij aankomt asiel aanvragen, in de praktijk dus meestal in de landen aan de buitengrenzen zoals Italië. We herinneren ons minister-president Rutte die in april 2015 zei dat Italië dat probleem zelf maar moest oplossen: ‘want het ligt daar nu eenmaal’, een zeldzaam staaltje van welbegrepen eigenbelang, want dan hebben wij er geen last van (zie Dossier VVD en Dossier Vluchtelingen). Een paar jaar later is er Europees geld vrijgemaakt om Italië te helpen. Je zou het ook opportunisme kunnen noemen.

1 munt, de Euro, is handig voor vakantieganger, zo heeft men de burger gepaaid, maar veel economen zijn het er toch over eens dat de omzetting gulden naar euro de burger geld heeft gekost (wat vroeger 1 gulden kostte kost nu 1 euro (omrekenfactor 2,20371, koffie met gebak kost nu 10 gulden…) de lonen zijn echter achtergebleven). Het fijne weet ik hier niet van, dat zou opgezocht moeten worden.

Het referendum voor de Brexit heeft de meerderheid voor uittreding uit de EU opgeleverd. Hier viel toen ook op dat het vooral een klasse- en welvaartskloof was die voor of tegen was. De welgestelde gestudeerde kosmopolieten (vooral in die ontspoorde financiële sector in Londen) redden zich zich wel, die gaan ieder jaar naar tennistoernooi Wimbledon en willen daar die door goedkope werkers uit de MOE landen geplukte aardbeien eten (ik schreef er eerder over).

Heb al vaak gezegd: de politiek moet oogsten wat zij zelf heeft gezaaid. Daar bedoel ik mee dat ieder politiek systeem krachten oproept door haar beleid, als het beleid tegen breed gedragen wensen ingaat komt er ook een fellere reactie, het is actie-reactie.  Tevens schreef ik: ze wilden een groot Europa, maar ze hebben niet genoeg deskundigheid om het in goede banen te leiden (in Dossier Griekenland uit 2011). Dan krijg je de Brexit en ‘populisme’. Want laten we niet vergeten dat het populisme in heel Europa de afgelopen 10 jaar is opgekomen, de mensen willen zo’n dwingend en ondemocratisch Europa niet. Tevens is hierdoor het nationalisme (het oude spook uit Europa) en het verlangen naar het eigene weer terug, veel mensen willen weer naar de natiestaat. Dat is echter niet mogelijk, het is noodzakelijk en beter een democratisch en sociaal Europa te hebben, dan ca 28 individuele landen in een globale economie tegenover China (het land van de 21e eeuw…) en de VS (gebruikt handelsoorlogen en militaire oorlogen om de dominante positie in de wereld met geweld vast te houden).

Alle tendensen gaan eigenlijk de verkeerde richting op, de Brexit zal het leven van de gewone Brit niet verbeteren, de Alternatieve für Deutschland (AfD), een rechtse partij die nu nog op het randje loopt van de rechtsstaat, groeit als kool en kan in potentie ontsporen richting extreem nationalisme of erger. Italië is reeds genoemd, de regering ligt op ramkoers met Europa, ze willen zich niet meer aan de begrotingseisen houden. Hongarije, Polen, Oostenrijk…..enzovoort…..

Niet genoemd zijn enkele fanatieke politici die anti-EU sentimenten over een lange tijd hebben opgezweept. Dit zijn de personen waar het woord populisten zonder aanhalingstekens geschreven kan worden.

In Engeland is er een akkoord, de details ken ik nog niet. Misschien kom ik hier nog op terug.

Update 19.10.2019

Vandaag stemming over iets met de Brexit, volgen doe ik dit niet meer. Past dit niet in mijn analyse van democratie: ‘Iedere democratie kent een periode van opkomst, bloei, verwarring en ondergang’. (Over democratie).

Dit zijn de personen waar het woord populisten zonder aanhalingstekens geschreven kan worden. Zie boven, er werd er een zelfs premier.

Tegenwoordig steken vluchtelingen met bootjes het Kanaal over naar Engeland.

Update 31.01.2020

Het is vandaag Brexit dag. Veel van wat ik boven beschreef komt terug in discussies.

Zelf zoek ik graag naar achterliggende zaken. Het waarom. In Engeland is er een vreemde omkering van conservatief en progressief (in de VS zien we dezelfde omkering). De werkersklasse is conservatief geworden vanwege de Brexit  Ze zullen bedrogen uitkomen.

Achterliggend is ook een identiteitsvraagstuk in de moderne tijd: wie ben ik, wie zijn wij als natie, tot welke groep horen wij. De complexiteit van de moderne samenleving en de steeds groter wordende ongelijkheid en welvaartsverschillen doen mensen zoeken naar oorzaken en alternatieven. De Europese Unie is de grote boosdoener, en voor een deel zit er waarheid in. Afgelopen week kwam de EU met een plan on de immigratie beter te regelen (een van de redenen voor de Brexit en een bron voor het populisme in heel Europa). Ik schreef er over in Dossier Migratie/Immigratie. De migratiecrisis uit Afrika begon al begin jaren 1990, 25 jaar later moeten er plannen komen voor bewaking van de buitengrenzen en de vluchtelingencrisis in Griekenland (beschamend wat daar gebeurt) en Italië  en Libië (beschamend wat daar gebeurt). Het zegt alles over de naïviteit en onkunde om dit 25 jaar op zijn beloop te laten. Als het water over de dijk klotst gaat men plannen maken….

Update 18.09.2021

14.000 mensen zijn in rubberbootjes of iets betere bootjes het Kanaal van Frankrijk naar Engeland overgestoken en het worden er steeds meer. De Engelse douane krijgt les in het op zee terugduwen van de bootjes., de zogenoemde pushbacks, een beschamende vertoning die alleen heeft kunnen ontstaan door decennialang wanbeleid.

Aanvullingen mogelijk.

(C) Ronald Puma

De auteur studeerde geschiedenis en aardrijkskunde en heeft voor beide vakken de onderwijsbevoegdheid.

Tot stand gekomen zonder subsidie en/of crowdfunding en is onafhankelijk.