Enkele conclusies uit 1981 uit mijn afstudeerscriptie (HBO) over het bouwen van nieuwe kolengestookte elektriciteitscentrales, het milieu, CO2, broeikaseffect en de opwarming van de aarde.
“Bij de verbranding van fossiele brandstoffen komt de hoeveelheid koolstof die er in zit als kooldioxide vrij. Kooldioxide is op zichzelf een niet toxisch gas, maar de concentratie ervan in de lucht heeft een belangrijke invloed op het klimaat. (…..). De warmte kan er dus wel in maar er moeilijk meer uit en daardoor ontstaat het zogenoemde broeikaseffect. (….).”
“De toename van het CO2 gehalte kan dus een temperatuurverhoging veroorzaken, hoewel die nog maar nauwelijks waarneembaar is.De verdubbeling van het CO2 gehalte zou de temperatuur op gematigde breedtes met 2 graden verhogen. (…). De poolijskappen zouden smelten en de zeespiegel stijgen. Vooral voor Nederland zou zoiets ernstig zijn (Breda aan Zee).”
“Een ander gevolg van de temperatuurverhoging zou een verandering van het wereldneerslagpatroon kunnen zijn. Gebieden eerst geschikt voor landbouw zouden kunnen verdrogen en droge gebieden zouden veel neerslag krijgen, wat ernstige bodemerosie zou veroorzaken.”
“Er heerst nog grote onzekerheid over de effecten die de verhoogde CO2 concentratie in de lucht zal hebben. Het probleem is dat er niets tegen de CO2 emissie te doen is, vandaar dat er in de toekomst misschien een radicale vermindering van het stoken van fossiele brandstoffen nodig zal zijn.”
“Het doel zal moeten zijn om het totale (energie)elektriciteitsverbruik drastisch te beperken of te stabiliseren. Er zal veel meer dan tot nu toe het geval is gezocht moeten worden naar energiebronnen die geen negatieve effecten op het milieu hebben zoals de zogenaamde stromingsbronnen wind en zon.”
“(….) zaken die niet binnen de economische sfeer vallen, zoals het milieu, maar eigenlijk ook bij de welvaart zouden moeten worden betrokken, worden onvoldoende onder de aandacht gebracht”.
“(…) wanneer je de mate van welvaart alleen afleidt uit de toename van de productie en het nationaal inkomen blijven de milieugoederen buiten beschouwing. De reden dat dit zo gegroeid is ligt aan het feit dat die milieugoederen altijd overvloedig voorhanden leken te zijn en ze vielen buiten de economische sfeer. Nu de milieugoederen echter ‘schaars’ zijn geworden is er een conflict ontstaan tussen productie en milieu. Daarom is het noodzakelijk dat niet meer de productiegroei als doel gesteld wordt voor de welvaart, maar een veel meer afgewogen doelstelling waar het milieu bij betrokken wordt”.
“Wat willen we: productie die is afgestemd op onmisbaarheid en maatschappelijk nut en in evenwicht met de natuur òf een ongecontroleerde productiegroei met de daarmee samenhangende milieuvervuiling en grondstoffen- en energieverspilling? Eigenlijk zijn we uit lijfsbehoud voor de mens genoodzaakt voor het eerste te kiezen……”
(Deze laatste zin vond men te dramatisch klinken, maar ik behaalde mijn diploma en onderwijsbevoegdheid).(Lerarenopleiding Gelderse Leergangen Nijmegen, vak aardrijkskunde (en geschiedenis).
(Cursivering en vetis gedaan bij plaatsing op dit blog).
(Deze afstudeerscriptie heeft vanaf 1981 tot de digitalisering in 2010 in de kast gelegen).
(De hele afstudeerscriptie is op verzoek te lezen als PDF, 60 pagina’s).
Update 13 april 2014 (33 jaar later, conclusies Verenigde Naties klimaatgroep IPCC)
(Tekst NOS): Alleen met stevige nieuwe maatregelen zal de uitstoot van broeikasgassen nog genoeg kunnen afnemen om de opwarming van de aarde te beperken tot 2 graden Celsius. Dat staat in het laatste deel van een rapport van het VN-Klimaatpanel IPCC, dat is gepresenteerd in Berlijn. Ondanks alle maatregelen om de uitstoot te beperken, steeg de uitstoot van CO2 in de afgelopen 10 jaar sneller dan ooit. Dit komt door de wereldwijde groei van de welvaart.
De energieproductie levert de grootste bijdrage aan de uitstoot, met 35%. Zonder stevige nieuwe maatregelen dreigt de temperatuur aan het eind van deze eeuw 3 tot 5°C hoger te worden dan voor de industriële revolutie. Vergeleken met nu zou de temperatuur 2 tot 4 graden stijgen.
Eerder spraken wereldleiders af dat de temperatuur met maximaal 2 graden zou mogen stijgen. Dit betekent dat de uitstoot in 2030 moet liggen op het niveau van 2010. In de jaren daarna moet de uitstoot verder dalen. Dit kan volgens het IPCC alleen als er een overgang komt naar een klimaatneutrale economie zonder fossiele brandstoffen, waarbij geen broeikasgassen meer worden uitgestoten. Volgens de VN moeten landen overschakelen op duurzame energiebronnen als windenergie, zonne-energie en biomassa.
(Hoeveel gelijk kan men krijgen).
Sinds 1990 brengt het IPCC eens in de zeven jaar een rapport uit met de nieuwste bevindingen op het gebied van klimaatverandering. Het doet dit in drie delen. Vandaag werd het derde deel gepresenteerd in Berlijn. De eerste twee delen verschenen in september en vorige maand.
Update 27.07.2015 (34 jaar later)
Een groep wetenschappers heeft een rapport geschreven waarin staat dat zelfs 2 graden temperatuurstijging veel meer invloed op het klimaat kan hebben dan waaraan men tot nu toe dacht. De analyses worden niet door alle wetenschappers gedeeld, dat moet erbij gezegd worden.
Zelf denk ik aan een ‘tipping point’ waar effecten elkaar gaan versterken. Simpel gezegd worden in 300 jaar, sinds de industriële revolutie (vanaf ca. 1750) kolen, olie en gas in de atmosfeer gebracht door ze op te stoken en CO2 uitstoot te veroorzaken. Fossiele brandstoffen zijn niets anders dan planten die miljoenen jaren geleden gegroeid zijn door de zon en zijn vergaan, het is opgeslagen zonne-energie. De mens stookt in 300 jaar alles op. Dat is het probleem.
Op een bepaald moment, wanneer weten we niet, maakt het niet meer uit of er geen verbranding van de fossiele brandstoffen kolen, olie en gas meer plaatsvind, het duurt dan weer eeuwen voor de temperatuur zal gaan dalen in plaats van stijgen, de gevolgen zullen echter voortduren: stijging van de zeespiegel, klimaatverandering, veranderende oceaanstromingen en smeltende ijskappen.
Wat vaak vergeten wordt te vermelden in de klimaatdiscussie is de exponentiële bevolkingsgroei. Er zijn nu 7 miljard wereldbewoners en de bevolkingsgroei gaat door naar 9 tot 11 miljard wereldbewoners eind van deze eeuw. (In het jaar 1800, pas 215 jaar geleden, waren er 1 miljard wereldbewoners, in 1960 3 miljard). Zeer veel mensen wonen in kustgebieden die klimaatgevoelig zijn, dus een zeespiegelstijging kan miljoenen mensen op drift doen raken (klimaatvluchtelingen) Nederland ligt voor de helft onder de zeespiegel en het is in economische zin de belangrijkste helft. In mijn afstudeerscriptie staat ook de zin: “Breda aan zee”….
Het heeft met menselijke hoogmoed te maken, de mens als ‘kroon op de schepping’. De meeste mensen hebben de illusie dat de mens ‘in control’ is. Dat is natuurlijk niet zo, de mens is een nietig wezen in een oneindig heelal. De natuur gaat haar eigen gang, met of zonder mens.Als je ’s ochtends onder een warme douche staat en je begrijpt niet dat het pure luxe is, ontgaat je iets……
Update 01.10.2015
In de Volkskrant vandaag een artikel over een leidinggevende bij de Engelse Bank die ervan uitgaat dat klimaatsverandering een gegeven is. Hij maakt zich in eerste plaats zorgen om de financieel-economische gevolgen, want hij ziet in dat de mens misschien heel veel fossiele brandstoffen ongebruikt zal moeten laten en in de grond moet laten zitten of zeer dure technieken nodig zijn om schadelijke uitstoot tegen te gaan. Dit zal zal een grote impact hebben op al die bedrijven en investeerders die in fossiele brandstoffen handelen of delven en daarmee op de economie als geheel.
Onbedoeld legt hij een aspect bloot waar het kapitalisme als economisch systeem heeft gefaald:korte termijn denken en handelen. Hij zegt dat ze in de financiële wereld en in de krediet verschaffing 3 jaar vooruit kijken, hooguit 10 jaar….
Update 14.12.2015 (34 jaar later)
195 landen hebben tijdens de klimaattop in Parijs besloten het gebruik van fossiele brandstoffen te beperken, meer gebruik te gaan maken van alternatieve energiebronnen en op deze wijze de stijging van de temperatuur op aarde te beperken tot 1.5 graden in deze eeuw.
Update 16.12.2015
Dit jaar heeft Nederland de grootste hoeveelheid kolen gebruikt in 25 jaar. Dit komt door de drie nieuwe kolencentrales die in gebruik zijn genomen.
Update 05.02.2016
(Laatste Update bij dit bericht, er is niets meer aan toe te voegen).
-De maximumsnelheid op veel autowegen gaat omhoog naar 130 km. Het is bekend dat autorijden luchtvervuiling veroorzaakt. Tevens overlijden mensen in Nederland eerder door het zogenoemde fijnstof.
-Volkswagen heeft jarenlang doelbewust voor extra luchtvervuiling gezorgd door sjoemelsoftware die ervoor zorgde dat de uitstoot van schadelijke stoffen hoger was dan toegestaan.
-Shell wil de komende decennia het beleid van het delven van fossiele brandstoffen niet aanpassen.
Bovenstaande 3 feiten van de afgelopen week doen denken aan een longkankerpatiënt die in het ziekenhuis ligt te roken.
De cirkel is rond. In 1981 bouwde men nieuwe kolengestookte centrales, nu gaan ze dicht vanwege de milieueffecten, zie boven.
De 2 oudste kolengestookte centrales moeten in 2025 sluiten, de andere in 2030, zo is vandaag besloten door de regering.
Update 24.11.2018 (Extra Update)
De kolengestookte elektriciteitscentrale in Nijmegen wordt afgebroken, er komen zonnepanelen voor in de plaats. Dit is de centrale waar ik op 26 maart 1981 iemand interviewde voor mijn scriptie. De centrale heette toen PGEM (Provinciale Gelderse Elektriciteits Maatschappij ). De naam en eigenaar veranderde vele malen door de jaren heen (NUON, Electrabel).
Update 02.08.2019 (Extra Update)
‘Zelf denk ik aan een ‘tipping point’ waar effecten elkaar gaan versterken. Simpel gezegd worden in 300 jaar, sinds de industriële revolutie (vanaf ca. 1750) kolen, olie en gas in de atmosfeer gebracht door ze op te stoken en CO2 uitstoot te veroorzaken. Fossiele brandstoffen zijn niets anders dan planten die miljoenen jaren geleden gegroeid zijn door de zon en zijn vergaan, het is opgeslagen zonne-energie. De mens stookt in 300 jaar alles op. Dat is het probleem’. (Geschreven in 2015). De Australische wetenschapper en klimaatexpert Dr Joëlle Gergis vraagt zich in een artikel af of het beruchte ‘tipping point’ nu al is bereikt. De nieuwste berekeningen noemt zij schokkend. De eerdere berekeningen van het IPCC uit 2013 zijn waarschijnlijk te optimistisch en een stijging van de gemiddelde temperatuur van 2.8 tot 5.8 is mogelijk. In deze eeuw 2.9 tot 3.4. Zelfs de doelstelling van 1.5 tot 2 zal ernstige effecten hebben zoals smeltend ijs op Groenland en Antarctica en sterke stijging van de zeespiegel en extreem weer zoals droogte.
Veelzeggende cijfers: er is sinds de Industriële Revolutie 300 miljard ton CO2 in de atmosfeer gekomen door het gebruik van kolen, olie, gas, bruinkool ed.
Men berekent het aantal deeltjes CO2 in de atmosfeer: 280 in de tijd voor de Industriële Revolutie, nu 410, over 40 jaar 560 (een verdubbeling).
De wereld is in rep en roer over de klimaatverandering, de opwarming van de aarde. De tegenstellingen nemen groteske vormen aan. Aan de ene kant het 16 jarige meisje Greta Thunberg met een emotionele speech. Zij neemt erg veel op haar schouders en mag wel uitkijken voor haar eigen gezondheid. Er ligt massahysterie op de loer. Aan de andere kant Leon de Winter met zijn columns in de telegraaf, hij ontkent klimaatverandering en voert deskundigen op die dat zeggen, het zijn uitzonderingen. Klimaathysterie (ook de ontkenners) is niet goed en niet nodig, er moet gehandeld worden, in de eerste plaats door de verantwoordelijke politici. Veel mensen ontkennen de klimaatverandering omdat ze bang zijn voor de gevolgen. Die zullen groot zijn. De hele discussie neemt bizarre vormen aan met links – rechts tegenstellingen en polarisatie binnen de klimaatdiscussie. De vraag is welke richting dit op zal gaan.
Ik denk aan mijn conclusies uit 1981:
1) Minder fossiele brandstoffen gebruiken, dus vooral minder kolen en olie, want gas geeft de minste vervuiling.
2) Meer gebruik maken van zonne- en windenergie.
3) Ieder product moet een directe relatie hebben met de impact op het milieu.
4) Energiebesparing. Zuinig zijn met het gebruik.
5) “Wat willen we: productie die is afgestemd op onmisbaarheid en maatschappelijk nut en in evenwicht met de natuur òf een ongecontroleerde productiegroei met de daarmee samenhangende milieuvervuiling en grondstoffen- en energieverspilling? Eigenlijk zijn we uit lijfsbehoud voor de mens genoodzaakt voor het eerste te kiezen……” (Deze zin vond men toen te dramatisch).
Uit de inleiding van mijn afstudeerscriptie: “Er is een fundamenteel conflict tussen de mens en zijn omgeving. De natuur is ingesteld op evenwicht en de mens wil groei. Voor groei zijn natuurlijke hulpbronnen nodig, wat een verstoring van de natuur veroorzaakt. Deze verstoring kan noodlottige gevolgen hebben voor de leefbaarheid op aarde. Noodzakelijk is dat de mens de perceptie van zijn omgeving (de natuur) bijstelt teneinde in harmonie met de natuur te leven.”
Update 07.10.2019 (Extra Update)
Tv programma Tegenlicht van de VPRO liet zien dat Shell in 1987 al een rapport over klimaatverandering schreef, later werd het afgezwakt. In de jaren 1980 was er al het vermoeden van opwarming door CO2 in de atmosfeer en het broeikaseffect (zie boven).
Update 19.09.2020 (Extra Update)
Misschien een omslag in het denken van de verantwoordelijken. Ursula von der Leyen (1 jaar jonger dan ondergetekende) voorzitter van de Europese Commissie (uitvoerend orgaan van de Europese Unie) zei deze week dit: ‘Ons huidige verbruik van grondstoffen, energie, water, voedsel en landgebruik is niet houdbaar. We moeten onze consumptie en productie, hoe we leven en werken, eten, verwarmen en vervoeren, veranderen.’ Dit is wat ik zelf in 1981 in andere woorden zei en in de jaren 1990 werkte ik dit verder uit.
Update 12.12.2020(Extra Update) (5 jaar na Klimaatakkoord Parijs en 40 jaar na mijn afstudeerscriptie).
In de Volkskrant een balans.
De uitstoot van broeikasgassen stijgt nog steeds. De opwarming word nu berekend op +1.2 graad warmer. De huidige trend met de plannen zoals die nu zijn is +3 graden. Voor 2030, dus in 10 jaar, moeten de emissies halveren. In 2050 moet de uitstoot van broeikasgassen nul zijn, dus in 30 jaar. Als dat gehaald wordt is dat een bijzondere prestatie van de mensheid, misschien net zo bijzonder als alle uitvindingen tot nu toe samen. Overigens gaat de opwarming dan natuurlijk door, want, zoals eerder gezegd, heeft het klimaat geen aan-uit knop zodat bij een nul uitstoot de ijskappen en gletsjers direct weer weer aangroeien en de permafrost stopt met ontdooien en het laten ontsnappen van methaangas, daar gaat misschien wel 100 jaar overheen (misschien net zoveel tijd als nu de CO2 in de lucht gebracht is).
De wereld zal echter niet vergaan, de mens is adaptief, past zich aan, dat heeft de geschiedenis laten zien, ‘Suvival of the fittest‘ van Darwin is er op gebaseerd (vaak verkeerd begrepen als ‘de sterkste wint’, dit moet zijn degene (soort) die zich ‘het beste aanpast wint’). Ondergelopen delen van de wereld worden verlaten. Extreem weer zal tot schade leiden, maar die zal telkens worden hersteld. Er is bijvoorbeeld nu al Nederlandse wijn, dat zal toenemen. Dat er veel onrust zal zijn door migratie en economische schade is dan wel zeker, dit is nu al gaande. We zitten midden in een proces van de verdeling van schaarste, niet alleen tussen de rijke landen en de arme landen, maar ook binnen de rijke landen zelf waar nu al een welvaarts/vermogenskloof is. Ik schreef er elders over.
Vandaag een nieuw rapport van het IPCC. De wereld wordt geteisterd door door droogte veroorzaakte bosbranden. Uit mijn conclusies 40 jaar geleden:
“Een ander gevolg van de temperatuurverhoging zou een verandering van het wereldneerslagpatroon kunnen zijn. Gebieden eerst geschikt voor landbouw zouden kunnen verdrogen en droge gebieden zouden veel neerslag krijgen, wat ernstige bodemerosie zou veroorzaken.”
Ondanks alles moeten de wetenschappers de lange termijn effecten onderzoeken, want niet iedere extreme regenbui en periode van droogte heeft met klimaatverandering te maken. Alarmisme is niet goed, de mensheid heeft de technische middelen om te veranderen, maar dan zal het economisch systeem kapitalisme moeten veranderen en zal er een herverdeling van welvaart en vermogen nodig zijn….
Een dramatisch rapport van de IPCC vandaag op basis van 14.000 (veertienduizend) onderzoeken, het rapport is 500 pagina’s dik. Wat schreef ik in de jaren 1990: ‘We beleven een goed gedocumenteerde ondergang’ (omdat er toen ook al veel onderzoeken waren) en ‘Mensen zullen vechten om de laatste restjes welvaart’ (omdat we over de verdeling van schaarste praten).
(Geschreven in 2012) (Met Update 2022) (Deze analyse is 10 jaar oud)
De SP van vandaag is de PvdA van vroeger.
Daar bedoel ik mee: 1) de PvdA is geen linkse partij meer, maar een partij voor de middenklasse; 2) de SP is niet zo links als men denkt, maar eigenlijk de nieuwe sociaaldemocratische/sociale partij die opkomt voor werkers en mensen die door de maatschappij op een zijspoor zijn gezet door werkeloosheid of ziekte.
Men vraagt zich af hoe het toch zo gekomen is dat de SP de rol van de PvdA heeft overgenomen. Een korte analyse.
Het begint in de jaren ’90, het CDA heeft er een regeerperiode van 12 jaar op zitten (1982 – 1994) met de heer Ruud Lubbers als minister-president. Nederland komt uit de crisisjaren ’80 toen de werkeloosheid steeg met 15.000 (!) mensen per maand. Het beleid wat in de jaren ’80 wordt gevoerd heet ‘no nonsense’. Over de hele wereld is een conservatieve stroming met in de Verenigde Staten president Ronald Reagan (‘Reaganism’) en in Engeland prime minister Margaret Thatcher (‘Thatcherism’). In 1994 kwam er voor het eerst sinds 1918 een regering zonder het CDA of de christelijke voorlopers daarvan. Iedereen was blij en de zogenoemde ‘Paarse’ regering begon onder leiding van Wim Kok, een voormalige vakbondsman. De PvdA ging regeren met de VVD (en D66), links met rechts, wie had dat voor mogelijk gehouden. De economie groeit, de internetbubbel is ook aan het groeien, maar dat weten we dan nog niet. Het is Wim Kok persoonlijk die in 1995 op rigoureuze wijze de grondbeginselen van zijn partij loslaat, wat het ‘afschudden van de ideologische veren’ is gaan heten. Hij zei het zo: “een werkelijke vernieuwing van de PvdA begint (…) met een definitief afscheid van de socialistische ideologie; met een definitieve verbreking van de ideologische banden met andere nazaten van de traditionele socialistische beweging.” Men vraagt zich af wat de reden hiervoor kan zijn geweest, wellicht het idee dat de socialistische beweging na de Tweede Wereldoorlog haar einddoel had bereikt met de verzorgingsstaat. Toch is hier de neergang begonnen. Regeren met de VVD betekende een middenpartij worden, geen linkse partij meer zijn.
(5 jaar geleden zei ik al dat er na het plukken de ideologische veren een kale kip overbleef, maar dat tussen haakjes).
Wim Kok is een tragische held, van eenvoudige komaf, intelligent, vakbondsman worden, minister van financiën, minister-president van het land. Het goede willen doen, maar toen hij na zijn ministerschap in de raad van commissarissen van ING, Shell en de KLM ging zitten (en nog veel meer functies) en de exorbitante salarissen zelf goedkeurde, terwijl hij jaren daarvoor had gesproken over ‘exhibitionistische zelfverrijking’ in het bedrijfsleven, dat komt zacht gezegd niet geloofwaardig over. Bij de verhoren van de commissie de Wit in januari 2010 noemde hij dit ‘een duivels dilemma.’
Vandaag de dag staat de PvdA in de peilingen (wat op zich niet veel zegt) op een verlies van 12 zetels (18 zetels) en de SP op een winst van 17 (!)(32 zetels, net zoveel als de VVD). Dat ze bij de PvdA nu beseffen dat het linkse gedachtegoed weer terug moet, blijkt uit de opmerking van partijvoorzitter Hans Spekman. Hij zei dat de PvdA een ‘SP-light’ moet worden, tevens laat hij uit zijn kledingkeuze zien dat hij de gewone man en vrouw, zoals dat heet, wil aanspreken en hij wil het partijkantoor uit de grachtengordel van Amsterdam hebben. Aangezien de meningen over al deze zaken binnen de partij verdeeld zijn is niet te zeggen waar de PvdA heen gaat met de koers, dat zal afhangen van de nieuwe fractievoorzitter.
Het is onmogelijk om de klok 15 jaar terug te zetten en de ideologische veren weer op te plakken. De SP heeft het linkse gedachtegoed nu onder beheer (opgestaan plaats vergaan), heeft inmiddels veel meer politieke ervaring en ze staan heel dicht bij de mensen door jarenlange inspanningen in steden en wijken. Fractievoorzitter Emile Roemer doet het in de media heel goed, draagt een pak met een stropdas en heeft een sterk verhaal dat hij met humor brengt.
Om de situatie van vandaag te begrijpen moeten we de grote lijnen zien: ruim 1 jaar minister-president Mark Rutte (VVD, 2010-heden), 8 jaar minister-president Jan Peter Balkenende (CDA, 2002-2010), 8 jaar minister-president Wim Kok (PvdA, 1994-2002), 12 jaar minister-president Ruud Lubbers (CDA, 1982-1994). Deze kabinetten en mensen van de afgelopen 30 jaar hebben het Nederland van vandaag gevormd.
Update 11.03.2012 De Socialistische Partij is in de wekelijkse opiniepeiling op zondag de grootste partij van het land met 32 zetels aangezien de VVD is gezakt.
Update 11.03.2013 (1 jaar later)
De SP staat in de peilingen op 22 zetels (+ 7 zetels) , de PvdA is gezakt van 38 bij de laatste verkiezingen naar 19 (-19, een halvering). Mijn analyse is dat toen vorig jaar bleek dat de SP op 35 zetels stond, alle krachten zich hebben gericht op het verhinderen van een grote winst van de SP. Van de publieke omroep tot de werkgeversorganisatie, een krant en de politieke partijen, de PvdA voorop, hebben alles in het werk gesteld om de SP tegen te werken. We herinneren ons de uitzending van het tv programma De Wereld Draait Door (met een presentator die ruim twee maal het salaris verdient van de minister-president, wat veel zegt over prioriteiten in dit land) waarin Emile Roemer gefileerd werd (ondervraging in politiestijl door de bekende politiek journalist Peter R. de V.). Diederik Samsom heeft een uitstekende campagne gevoerd, op pure adrenaline heeft hij de debatten naar zich toe getrokken en sociaal verhaal gehouden. Het verhaal is echter na een paar maanden ingezakt als een kaassoufflé die te snel uit de oven is gehaald. De laatste illusie was dat een er een ‘Oranjeakkoord’ zou komen en alles zou goed komen, allemaal eensgezind in de BV Nederland op 30 april bij de troonswisseling.
We hebben nu twee kabinetten, een van de VVD en een van de PvdA, ze spreken allebei hun voorkeuren uit en hopen op betere tijden terwijl de werkeloosheid stijgt, er een record is aan faillissementen en er 5 jaar na het begin van de crisis bijna niets gedaan is aan de oorzaken. De veelgeprezen voorzitter van banken de heer Boele Staal neemt na 7 jaar afscheid, precies de tijd waarin de crisis ontstond. Hij blonk uit in het ontkennen van ieder probleem in de bankensector. Op de afscheidsreceptie(s) zal hij geprezen worden, alle bekenden (heer N. Wellink, heer H. Hogervorst, heer B. Wientjes e.a.) zullen aanwezig zijn en ze zullen met een glas goede wijn in de hand genieten van een mooie dag.
Update 26.03.2014 (2 jaar later)
Arnold Heertje schrijft vandaag in de Volkskrant over de teloorgang van de PvdA: “De Partij van de Arbeid is ongewild aan de verkeerde kant van de geschiedenis terecht gekomen”, “In 1995 rekende Wim Kok af met de ideologische veren de sociaal democratie en, na achteraf blijkt, ook met de intellectuele veren van de eens zo kleurrijke beweging”. Verder geeft hij een heel goede analyse van de huidige situatie. De vraag is natuurlijk wel wat ongewild is: het is vooral te bezien als het maken van de verkeerde keuzes.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen leed de PvdA een groot verlies van meer dan een halvering
Deze week in de media: de PvdA loopt leeg. De Statenverkiezingen komen volgend jaar en het vertrouwen binnen en buiten de partij is laag. Vandaag in de Volkskrant een artikel waarin staat wat ik twee jaar gelden al zei: de PvdA is een middenpartij geworden.
Update 19 maart 2015 (3 jaar later)
De PvdA heeft bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten veel kiezers verloren. Vooral de uitwerking op de zetels in de Eerste Kamer kan voor problemen voor de regeerbaarheid van het land gaan zorgen. De Eerste Kamer kan wetten tegenhouden die in de Tweede Kamer een meerderheid hadden.
Meer dan de helft van de stemgerechtigden heeft geen gebruik gemaakt van het stemrecht. Dit zegt vooral dat veel mensen het geloof in de politiek hebben verloren en thuisblijven. Dit is een groot probleem voor de democratie zelf, maar er wordt in nabeschouwingen geen enkele aandacht aan gegeven.
Waarschijnlijk zoekt de PvdA de komende twee jaar een goed standpunt om een kabinetscrisis uit te lokken om toch iets van de partij over te houden, want de SP heeft de positie van de PvdA overgenomen. Dan zijn we terug bij het begin van dit artikel uit 2012.
Update 11 april 2015
De doodsstrijd van de PvdA gaat verder. Op een ledenvergadering likt men zijn wonden en verbijt men teleurstelling. Er is een manifest met de titel ‘Met vertrouwen linksom’ en men wil ineens een linkse samenwerking. Ze begrijpen nog steeds niet dat al de keuzes uit het verleden tot decimering hebben geleidt en de SP de nieuwe linkse partij is. De tijd van de PvdA is voorbij….
Overigens was ondergetekende in 1993 voor een geheel nieuwe linkse partij: de LSP, de liberaal-sociale partij. Het communisme was dood (1989), het kapitalisme niet in staat om voor een rechtvaardige samenleving te zorgen. Maar dat is 22 jaar geleden…..
Ondertussen gaat de afbraak van de samenleving gewoon door. Er is wetgeving die flexwerkers en uitzendkrachten meer rechten moeten geven per 1 juli. ING wil nog even snel zoveel mogelijk personeel lozen zodat ze geen verplichtingen hebben. In de bankensector verhoogt men met gemak het loon met 100.000 euro en zegt dat ze de afgelopen jaren hebben ingeleverd.
De ergste crisis sinds de jaren 1930 (een triple dip, drie crises in korte tijd) duurt al 7 jaar. Het is in de eerste plaats echter een morele crisis waar de menselijkheid ondergeschikt is geworden aan economische belangen, ik noem dit zelf de ‘totale economisering’. Dit zal niet veranderen zolang er niet meer mensen NEE zeggen, zo’n maatschappij willen we niet, in zo’n maatschappij willen we niet leven.
Update 31.05.2015
In de peilingen staat de PvdA op 9 zetels (38 zetels in 2012).
Update 18.07.2015
De PvdA minister Jeroen Dijsselbloem, van financiën, is een rijzende ster geworden, niet alleen in Nederland, maar ook in Europa. Hij doet het goed in de media, blijft altijd rustig en schijnt heel goede feitenkennis te hebben. Toch belichaamt hij het PvdA dilemma tot uitdrukking gekomen in een opmerking van VVD MP Rutte: hr Rutte vertelt zijn liberale en christelijke collega’s in Europa dat Dijsselbloem ‘weliswaar een sociaal-democraat is, maar een Nederlandse sociaal-democraat. Die zijn te vertrouwen’. Dit is wat men noemt een kus des doods. Iemand het graf in prijzen.
Ondertussen hopen ze bij de PvdA dat nu de economie weer wat aantrekt ze uit het dal zullen klimmen. Dat de armoede is toegenomen en er bijna geen vaste contracten meer gegeven worden, maar tijdelijke baantjes normaal zijn, horen we niet.
Update 17.01.2016 (4 jaar later)
Hans Spekman wordt geïnterviewd in tv programma Buitenhof. De PvdA staat in de peilingen op 9 zetels, de PVV op 41, VVD 18, SP 15. Hans Spekman blijft partijvoorzitter (zijn kledingkeuze is onveranderd). Nieuwe inzichten leverde het gesprek niet op: we praten in Nederland al jaren over hetzelfde en de polarisatie is enorm. Over ruim een jaar zijn er verkiezingen (maart 2017), waarschijnlijk is Nederland dan een onregeerbaar land met een diepe verdeeldheid tussen bevolkingsgroepen (autochtoon-allochtoon), religies, arm-rijk, stad-platteland et cetera.
Update 14.04.2016
Hoe hard een partij gemist wordt die actief (in een regering) maatschappelijke ongelijkheid en onrecht tegengaat wordt deze week duidelijk. Voor de goede orde, we hebben nu 8 jaar crisis, want er is absoluut geen sprake van herstel, wat men ook beweerd. Op Europees niveau wordt geprobeerd de economie aan te zwengelen door 0% rente (zelfs een boete voor banken als ze geld niet uitlenen) en door miljarden maandelijks in de economie te pompen, zonder resultaat. De lage rente op spaartegoeden voor een particulier is ook een vreemd iets, men heeft het zelfs over een boete op sparen. Irrationaliteit, mensen dwingen om geld uit te geven. Door de lage hypotheekrente is het kopen van een huis weer terug, de prijzen stijgen, men vreest nu al voor een nieuwe bubbel, want als de rente weer gaat stijgen kunnen mensen het ineens niet meer betalen.
We leven nu onder een donkere wolk van permanente crises. Het kapitalisme is failliet, ieder land heeft schulden, we zijn door en door ‘verschuldet’ zoals de Duitsers dat noemen.
Een opsomming van enkele nieuwsberichten deze week: steeds meer huurders (een half miljoen) kunnen hun lasten niet betalen door de jarenlange huurverhogingen en de huurdersheffing; de werkeloosheid blijft onverminderd hoog, men probeert al een jaar te verkondigen dat de economie weer aantrekt, integendeel, men vreest ondanks alle stimuleringsmiddelen voor een nieuwe crisis, zelfs 0% rente om investeringen op gang te brengen werkt niet; de Panama Papers laten zien, voor wie het nog niet wist, dat vermogenden en staten miljarden verborgen houden voor de officiële controles; alle grote bedrijven zoals Facebook, Apple, Google, Starbucks kunnen door fiscale trucs weinig belasting betalen, speciaal via Nederland waar de Zuidas in Amsterdam een hoofdrol in speelt. Dit is die goeie oude VOC mentaliteit waar ze zo trots op zijn (Toch?, kenners weten waar ik aan refereer). Men benadrukt dat het niet illegaal is en dus mag.
Wat er achter zit is dat de politiek, in tegenstelling tot wat men denkt, niet veel macht meer heeft en/of de macht verkeerd inzet. In 2008 toen de banken failliet dreigden te gaan en genationaliseerd moesten worden zag men dat er wat moest veranderen. 8 jaar later zijn het marginale aanpassingen, vrijwillige codes, kleine beperkingen van bonussen (een stijging van het gewone salaris ter compensatie). Enkele tv presentatoren van de publieke omroep verdienen nog steeds meer dan 2x het salaris van een minister, dat zegt vooral veel over de prioriteiten in Nederland (zie boven tekst uit 2012).
Het is natuurlijk duidelijk dat er in Nederland (in Europa, de VS, Japan en ook in Rusland met zijn oligarchen) een economisch-politieke (en ook culturele) elite is die de lakens uitdeelt. Dit zijn de industriëlen die de politici kennen en elkaar in particuliere circuits tegenkomen. Dit zijn de mensen uit de lijst die de Volkskrant ieder jaar samenstelt in de Top 200 van invloedrijkste Nederlanders en zakenblad Quote met de 500 rijkste mensen. Dit zijn de mensen met netwerken die elkaar adviseren waar het beste belastingparadijs is om je geld buiten de belastingen van de staat der Nederlanden te houden. Tevens is lobbyen een hele beroepstak geworden waar miljoenen in omgaan, dit wordt in het verborgene gehouden.
Update 15.12.2016
Kroniek van een aangekondigde dood. Diederik Samsom is geheel teruggetreden uit zijn partij, de PvdA staat op ca. 10 zetels in de peilingen. Hr Samsom was een bevlogen mens, maar hij krijgt zijn verdiende loon. De SP moest in 2012 worden afgebroken (zie boven) en de PvdA ging weer met de VVD regeren, ze kozen weer voor het midden. 4 jaar bezuinigen hebben veel mensen in de armoede geholpen, er zijn meer daklozen (steeds meer jongeren), de woningnood is enorm, meer mensen in de bijstand enzovoort. Desondanks moet de samenleving ingeprent worden dat het GOED gaat met de economie en dus met deze maatschappij, het gaat GOED. We staan in de de top 10 van de GELUKKIGSTE landen in de wereld. De PVV staat echter in de peilingen echter al een paar jaar op kop en in maart 2017 zal blijken waar dit toe zal leiden. Men krijgt soms het gevoel dat de geest uit fles is in de maatschappij, niet alleen in Nederland. Dit zijn het soort tijden waar verwarring en afkalving van vertrouwen tot rampen kan leiden. Het woord populisme gebruik ik niet (populisme is onredelijke wensen van het volk in de politiek omzetten, maar we hebben te maken met redelijke grieven, geen onredelijke). Het valt ook op dat die grieven (vooral wat betreft de immigratie), jarenlang, decennialang, in Nederland al sinds Fortuyn, zijn ontkend en genegeerd, zelfs nu worden ze nog ontkend). Misschien is het woord scepticisme toepasselijker. Een grote groep ontevreden burgers tegenover een koppig vasthoudende elite die koste-wat -kost vasthoudt aan haar macht.
Update 18.03.2017 (na de verkiezingen)
Kroniek van een aangekondigde dood (zie boven), de PvdA verloor 29 zetels en ging van 38 naar 9. De SP profiteerde niet, andere partijen wel. Conclusie: verrechtsing, polarisatie en versplintering.We kunnen ons nu al ‘verheugen’ op de debatten in de Tweede Kamer tussen de PVV en DENK, hr Wilders en hr Kuzu (en ook hr Baudet). De VVD viert feest met een verlies (-8), het regeringsbeleid is door de kiezer massaal afgekeurd en weggestemd. MP Rutte is de ultieme Machiavellist (zie Dossier VVD onder Artikelen).
Update 07.12.2017 (5 jaar na het eerste bericht)
Een journalist schreef een boek over de PvdA en interviewde veel personen die de afgelopen jaren betrokken waren bij de partij. Ze zoeken nog steeds naar antwoorden op de verkiezingsnederlaag.
Laat het een troost zijn voor de PvdA dat alle sociaal-democratische partijen het moeilijk hebben. Ze hebben allemaal de verkeerde keuzes gemaakt (zie boven) en zijn met de liberale wind gaan meewaaien in de jaren 1990 toen het communisme (terecht) ten onder was gegaan. Wim Kok in Nederland, Gerhard Schröder in Duitsland (Schulz de afgelopen jaren, ze hebben nu dezelfde impasse als in Nederland), Tony Blair in Engeland. Wim Kok had tenminste nog enige integriteit, Schröder (werkt voor een Russisch gasbedrijf) en Blair zijn de ergste opportunisten die er zijn, heel erg.
In Leeuwarden waren tussentijdse verkiezingen en de PvdA verloor slechts 1 zetel en bleef de grootste partij. Hier klampt men zich nu aan vast. Maar wat opvalt is dat de lijsttrekker mevrouw Lutz Jacobi toch eigenlijk gewoon een SP-er is in aanpak en handelen….
De SP heeft niet geprofiteerd van de achteruitgang van de sociaal-democratie. In 2012 begon ik daar wel mee (zie boven).
Het probleem is in de eerste plaats dat deze partij nooit los van een problematisch verleden gekomen is (uit de begintijd). Tevens hebben ze heel lang een uitstekende voorman gehad (Jan Marijnissen) die moeilijk te vervangen is. Politiek is hard en je moet als politicus hard zijn om een tegenwicht te kunnen bieden, zachtmoedige naturen zullen het nooit redden. Maar zoals boven al gezegd: het links dat we in Nederland hebben is het toegestane links, het politiek systeem houdt alles klem binnen een bepaald kader. Tevens is de Nederlandse volksaard rechts en conservatief (van oudsher al), er zal hier nooit een linkse regering komen (Den Uyl (PvdA) heeft het geprobeerd, maar dan praten we over 1973-1977 en dat is 40 jaar geleden. Spreiding van kennis, macht en inkomen is uit die tijd. Kom er maar eens om in deze tijd). Daarom hebben we nu een christelijk-rechtse regering en de meeste mensen vinden dat goed.
Maar wat ook een grote rol speelt is dat veel kiezers naar rechts gegaan zijn vanwege de vluchtelingencrises. Misschien zijn veel mensen het in sociaal-economisch opzicht wel eens met de SP (en ook de PvdA) ze hebben gekozen en kiezen in de eerste plaats tegen teveel asielzoekers. Daarom zijn er de PVV en FvD. Ik heb al vaak opgeschreven dat we dat hele ‘populisme’ te danken hebben aan al die gevestigde partijen die sinds Fortuyn regeringsverantwoordelijkheid hebben gedragen. Vooral de VVD, het CDA, D66 en de PvdA hebben hier grote fouten gemaakt. Dat is al begonnen in de jaren 1990 (‘Paars’ 1994-2002, VVD/PvdA/D66) toen er een paar jaar lang gemiddeld 50.000 asielzoekers het land binnenkwamen (moesten toen in tenten worden ondergebracht), terwijl de asielprocedures niet deugden (ze duurden te lang). Dit heeft de Nederlandse politiek sindsdien beïnvloed. (Lees Dossier Vluchtelingen en Dossier Migratie Immigratie).
Wat we in Nederland (en elders) echter nodig hebben is een Humanistisch Sociale Partij. Het gaat in de komende eeuw om het vinden van nieuwe wegen, geen utopische heilstaten die in nachtmerries eindigen, waar ik de kapitalistische heilstaat ook onder reken (zie Het Einde van het kapitalisme onder Artikelen rechts). De oude recepten zijn uitgewerkt, de oude partijen zijn belegen en verstoft. De nieuwe partijen die er zijn gekomen door het falen van de gevestigde partijen voedden versplintering en polarisatie. Dit leidt nergens toe, fel debatteren in de Tweede Kamer lost niets op.
Uit de missie: “Streven naar een seculiere maatschappij gebaseerd op humanistische waarden en normen (en geen religieuze). Respect voor mens, dier en milieu. Soberheid en solidariteit. Beleid op de lange termijn (langer dan een regeerperiode) op het gebied van milieu, onderwijs, werkgelegenheid, woningbouw, openbaar vervoer, gezondheidszorg e.a. Tegengaan van de consumptiemaatschappij. Hergebruik wordt de norm in een circulaire economie. Verkleining van de welvaartsverschillen, nationaal en internationaal”.
Update 13.12.2017
“zachtmoedige naturen zullen het nooit redden”, zie boven. Emile Roemer vertrekt bij de SP, een aimabel man met goede analyses, maar dat is niet genoeg. De PvdA verloor enorm, maar de SP bleef ongeveer hetzelfde aantal Kamerzetels houden, dat roept toch vragen op. Lilian Marijnissen, dochter van, volgt op. Zij heeft een sterke presentatie, maar we zijn in Nederland toch in een impasse gekomen, misschien wel in een klem. Zelfs goede argumenten doen er vaak niet meer toe, want het gaat om emoties, (onderbuik)gevoelens, feitenvrije meningen, hypes, het bespelen van de media en vooral om geld en macht. Ondertussen blijven de woningnood, de flex-economie, de milieuvervuiling, de discriminatie, de volle treinen, de werkdruk, het nepotisme, de grote welvaartsverschillen enzovoort enzovoort. Prettige kerst!
Update 11.03.2018 (6 jaar later)
Er hoeft in bovenstaande tekst niets veranderd of aangepast te worden. We hebben een regering met 1 zetel meerderheid in de Tweede Kamer, er hoeft maar íetste gebeuren en we hebben een regeringscrisis.
“We kunnen ons nu al ‘verheugen’ op de debatten in de Tweede Kamer tussen de PVV en DENK, hr Wilders en hr Kuzu (en ook hr Baudet)”.Vandaag de Algemene Politieke Beschouwingen na Prinsjesdag (gisteren). We zien precies gebeuren wat ik boven voorspelde op 18.03.2017. De PVV en Denk spraken in woorden van: Rot op naar Turkije en rot zelf maar op.De VVD doet nu ook mee in de harde debatten, want deze partij is door de jaren heer telkens een stukje verder opgeschoven naar fermere bewoordingen die geheel in lijn met het ‘Gesundes Volksempfinden’ liggen.De nieuwe ‘ster’ van de VVD heet Klaas Dijkhoff (hij won die ‘razend moeilijke’ quiz De Slimste Mens), is intelligent, zeer gevat en ad rem. Hij wil mensen in probleemwijken harder straffen dan in andere wijken. Iedere advocaat zal direct zeggen dat dat niet kan: je straft mensen voor wat ze doen, punt.
De maatschappij schuift als geheel telkens een beetje op naar, naar wat? Het gaat nu zogenaamd goed met de economie, maar in twee angstwekkende documentaires op de zender ARTE konden we gisteren zien dat de situatie van de wereldeconomie misschien nog wel slechter is dan toen de crisis in 2008 begon. Enorme staatsschulden, hoge private schulden, bedrijven en banken werken wereldwijd, hebben nu meer macht dan overheden, ze doen wat ze willen, betalen geen of weinig belasting, de vermogenden stallen hun geld in belastingparadijzen. We leven nu in de tijd van het recht van de sterkste…..
Update 01.11.2018
Treffend, PvdA Europarlementariër Paul Tang heeft een boek schreven en in dagblad Trouw 31.10.2018 staat een interview met hem. Veel van wat hij zegt schreef ik ook, maar dan niet in 2018, maar in 2012 en zelfs 25 jaar geleden al.
Enkele zinnen uit het interview: “… de Derde weg van Wim Kok, Gerhard Schröder en Tony Blair is een dwaalspoor geweest”. ”’…het tweede Paarse kabinet van Wim Kok heeft het draagvlak gecreëerd voor Pim Fortuyn”. …”we zijn het verhaal van de werkende klasse vergeten te vertellen’. “…maar inmiddels hebben de aandeelhouders de macht overgenomen, het aandeel van de lonen gaat achteruit”. “….ja er is sprake van grotere ongelijkheid waarin 99% het aflegt tegen 1%” (dit is wat de Occupy beweging in 2011 zei). Enzovoort. Mijn analyse is dat hij bij de verkeerde partij zit.
Update 06.03.2020
De Partij van de Arbeid heeft spijt: website NOS/Nieuwsuur: De PvdA heeft spijt. Mijn analyse/constatering/voorspelling van 8 jaar geleden is uitgekomen.
Update 16.01.2021
Een implosie, niet alleen van de PvdA maar van de maatschappij als geheel. Alle crises komen samen en vormen een onontwarbare kluwe en culmineren in een stuurloos land, een schip dat op een woeste oceaan zonder kapitein ronddobbert.
Update 18.03.2021
De uitslag van de verkiezingen volgens de prognoses laten kort samengevat meer verrechtsing, meer versplintering en meer polarisatie zien. 20 jaar 20 tot 30 Kamerzetels populisme sinds Fortuyn. Dat belooft nog wat te worden als de gevolgen van de coronacrisis gaan beginnen.
Update 09.04.2022 (10 jaar later)
Bijna de helft van de stemgerechtigden bleef thuis bij de gemeenteraadsverkiezingen afgelopen maart. We zullen er de komende 4 jaar niets meer over horen en Nederland zal een voorbeelddemocratie zijn. Onderzoeken zullen gedaan worden ‘hoe het toch komt dat burger en politiek zo uit elkaar gegroeid zijn’.
Update 28.05.2022
De PvdA wil gaan samenwerken met Groen links.
Bushokje mei 2002 met verkiezingsposter van Ad Melkert (PvdA) na de moord op Pim Fortuyn. (Foto (C) Ronald Puma)
(C) Ronald Puma
Alle genoemde personen worden aangesproken in hun functie.
De auteur studeerde geschiedenis en aardrijkskunde en heeft voor beide vakken de onderwijsbevoegdheid.
Tot stand gekomen zonder subsidie en/of crowdfunding.
Dit blog is onafhankelijk en niet verbonden aan een partij.
Vandaag 7 november 2013 is de 100e geboortedag van de schrijver/filosoof/journalist Albert Camus (1913 – 1960). Albert Camus is een bijzondere filosoof en schrijver, hij ging verder op het pad van Nietzsche en Schopenhauer: nadenken over en leven in een wereld zonder god. Geen geringe opgave. In het Engelse filosofiemagazine Philosophy Now van deze maand (Issue 98) staan enkele mooie actuele artikelen over Camus.
“Existence itself has no meaning; but we can choose to give meaning to our own existence. That is the power of humanity, and perhaps the key message of Existentialism. Accept the futility and the absurdity of existence, and push on. As long as we are alive, we are holding death at bay”.
Albert Camus heeft in zijn filosofie de Griekse mythe van Sisyphus opgenomen. Sisyphus is de persoon die door de goden ertoe is veroordeeld om een steen een berg op te duwen, telkens als de steen boven is rolt hij weer naar beneden en begint het omhoogduwen opnieuw. In tegenstelling tot anderen, die dit als een zware taak zien, heeft Camus Sisyphus als een gelukkig mens gezien. Daarin zit de taak van de mens. In Philosophy Now staat:
“Sisyphus’s rock, in one sense, represents the countless futile tasks that mark our lives. But in another sense, the rock represents life itself. Our lives are the rocks we push. To cease to push them is to cease to live. It is, Camus points out, our ability to think that gives meaning to this story. Every second of every day in which we live, we can say with certainty “I’m not dead yet”. Death may have the last laugh, yet while we’re alive, we may feel his sting, we do not feel his scythe (zeis), and we can choose to smile back at him in contempt (minachting)“.
Ondanks alle tegenslag en ellende die een mens kan treffen is door blijven gaan het devies. Dit doet ook ook aan de stoïcijnse levenswijze denken.
Het verhaal van de man en een steen heeft Camus ook in een literair verhaal verwerkt. Dat is het verhaal De Steen (La pierre qui pousse) uit de bundel Koninkrijk en ballingschap (hoewel de steen op een andere wijze een rol speelt, de steen groeit telkens weer aan). Mooiere verhalen zijn niet te vinden, de directe en eenvoudige stijl, prachtige landschapsbeschrijvingen, de diepgaande thematiek en symboliek. Onderstaande foto maakte ik ik 2003 naar aanleiding van het lezen van dit verhaal. Titel: De Steen van Camus.
Ook de politieke opvattingen van Camus zijn treffend. Hij was zijn tijd ver vooruit toen hij al begin jaren 1950 het communisme in de Sovjet-Unie afkeurde, dit in tegenstelling tot Jean-Paul Sartre en de meeste linkse intellectuelen in zijn tijd (de zogenoemde fellow-travellers). Camus zei: “Het is beter zich te vergissen door niemand te vermoorden dan gelijk te hebben en voor massagraven te staan”. Anders gezegd heiligt het doel niet de middelen. Hieruit ontstond de breuk in de intellectuele relatie tussen Sartre en Camus.
Zijn persoonlijke leven is boeiend in alle opzichten. Van Frans/Algerijnse afkomst, zonder vader opgegroeid (in Algerije), zijn vader stierf in de Eerste Wereldoorlog toen Albert 1 jaar jong was. Hij groeit op in armoede tussen mensen die niet konden lezen en schrijven. Houdt van voetbal, maar heeft last van een longaandoening. Krijgt de Nobelprijs voor Literatuur in 1957. Hij sterft in 1960 (4 januari, 46 jaar oud) bij een fataal auto ongeluk (hij zat niet zelf achter het stuur) terwijl hij een treinkaartje bij zich had dat hij eigenlijk had willen gebruiken, tevens had hij het manuscript van een van zijn boeken bij zich (De Eerste Man, het boek was nog niet af maar werd toch postuum uitgegeven).
Boeken van Albert Camus zijn tweedehands te koop. Enkele boeken (in vertaling naar het Nederlands): De Mythe van Sisyphus. Koninkrijk in ballingschap. De zomer. De val. Keer en Tegenkeer. De Pest. De vreemdeling. De mens in opstand.
Het boek De Vreemdeling is dit jaar opnieuw vertaald, uitgeverij De Bezige Bij.
Een zeer leesbare uitleg van romans en verhalen en een levensbeschrijving van Camus is (al) in 1962 geschreven door F.O. van Gennep (Uitgeverij Polak & van Gennep). Dit boek staat vol met treffende analyses van zijn korte verhalen, romans, toneelstukken en van zijn filosofisch denken.
Onlangs kocht ik een boek in een antiquariaat (4 euro) over Camus dat is geschreven door Morvan Lebesque en dat hij schreef in 1963, dus 3 jaar na de dood van Camus. Er staan treffende observaties in en mooie aanhalingen van Albert Camus. “Damocles danst het beste onder het zwaard” (dit is oorspronkelijk van Nietzsche). “Gelukkig zijn is niet iets om je voor te schamen en wie bang is om te genieten noem ik een ezel”. “Er is geen lot zo erg of men kan zich er aan onttrekken door het te verachten”.
“Er is geen lot zo erg of men kan zich er aan onttrekken door het te verachten”.
Het door zijn dochter Catherine gemaakte boek in de etalage van een boekhandel. Titel: Eenzaamheid en solidariteit.
Antiquarisch gekocht voor 5 euro.
De tijdens zijn reis opgedane ervaringen in Brazilië in 1949 zijn verwerkt in het verhaal De Steen (La pierre qui pousse, 1957) uit de verhalenbundel Koninkrijk en ballingschap.
Klik op foto om de tekst te lezen.
Update 12.08.2017
Toch komt de gedachte soms op dat Camus de genade van een vroege dood heeft gehad. Dat klinkt hard en weinig mensen begrijpen dit. Daar bedoel ik mee dat hij zijn eigen filosofie nooit tot op hoge leeftijd heeft moeten doorleven. Een leven lang een steen tegen een berg opduwen…..
‘Ellende komt vanzelf, maar voor geluk moet je vechten….’
Lees ook het nieuwe artikel over Nietzsche in deze tijd: Nietzsche
Update 18.04.2018
Antiquarisch gekocht voor 6 euro, de postuum (in 1971) uitgegeven roman De gelukkige dood (een omineuze titel).Wordt vergeleken met de Vreemdeling, maar dat schijnt onterecht te zijn (ik moet het nog lezen). Het boek is 2004 opnieuw vertaald en uitgegeven.
Update 17.01.2019
De Gelukkige Dood is een nagelaten manuscript dat 11 jaar na de dood van Camus is uitgegeven als boek. Onduidelijk is waarom Camus het nooit zelf heeft uitgegeven. Deskundigen vermoeden dat dat komt doordat het boek weliswaar heel mooi geschreven is, maar de verhaallijn soms hapert. Zelf denk ik dat het best mogelijk is dat een schrijver zich bedenkt of tot een ander inzicht komt en met een ander verhaal aan de slag gaat. Dat is het beroemde De Vreemdeling geworden. Als je van Camus houdt lees je het graag, er staan zinnen en overdenkingen in als kleine schilderijtjes, onder andere over zijn relatie met een vrouw die hij heel sensueel beschrijft.
“Find meaning. Distinguish melancholy from sadness. Go out for a walk. It doesn’t have to be a romantic walk in the park, spring at its most spectacular moment, flowers and smells and outstanding poetical imagery smoothly transferring you into another world. It doesn’t have to be a walk during which you’ll have multiple life epiphanies and discover meanings no other brain ever managed to encounter. Do not be afraid of spending quality time by yourself. Find meaning or don’t find meaning but “steal” some time and give it freely and exclusively to your own self. Opt for privacy and solitude. That doesn’t make you antisocial or cause you to reject the rest of the world. But you need to breathe. And you need to be.” (Albert Camus, Notebooks, 1951-1959).
Update 13.03.2020
Het boek De Pest is actueel in deze tijd van het griepvirus met de naam Corona. Geschreven in 1947 kort na de Tweede Wereldoorlog. Een stad (Oran, Algerije) in quarantaine door een pestepidemie. De confrontatie met de absurditeit en onverklaarbaarheid van het bestaan in een wereld zonder God. Ieder mens reageert op de pest, een crisis, op zijn/haar eigen manier. Er zijn een aantal personen die gevolgd worden. Dokter Rieux, Tarrou, Rambert, Joseph Grand, Cottard, Paneloux.
Vertaald naar de moderne tijd leven we in de hoogmoed van welvaart en wetenschap en technologie die alle problemen zal oplossen. Het boek is uiteindelijk toch optimistisch omdat de mens solidair kan zijn met de medemens.
In de (al) in 1962 geschreven biografie door F.O van Gennep (een predikant, hij promoveerde cum laude met dit boek aan de universiteit van Amsterdam) staat een uitstekende analyse van het boek De Pest (en van andere boeken en korte verhalen). Het verhaal is in zijn analyse een allegorie op de Tweede Wereldoorlog (die net afgelopen was, Camus zat in het verzet) en een beschrijving van de ‘condition humaine’, de mens op aarde in een wereld zonder God en reden. Uit het laatste hoofdstuk: ‘Mais qu’es-ce que ça veut dire, la peste? C’est la vie, et voilà tout’. (‘Maar wat is de pest eigenlijk helemaal? Het leven, meer niet’). In deze tijd: Maar wat is het virus nu helemaal? Het leven, meer niet. Hard en direct.
Camus is in mijn optiek een humanist en een moderne filosoof. Nietzsche en Schopenhauer gelezen hebbende zag Camus de beperkingen van het menselijk bestaan na de ‘dood van God’ (Nietzsche) op een realistische manier zonder de zwartgalligheid van Sartre (hoewel het existentialisme veel in zich heeft) en het extreme van Nietzsche (die in waanzin ten onder ging) of misantroop Schopenhauer (die uiteindelijk toch koos voor een pessimistisch humanisme (zoals Thomas Mann hem kenschetste in zijn in 1936 geschreven essay).
Update 23.03.2020
Camus zou de coronacrisis onder ‘het absurde’ scharen.
Gisteren was een dag vol met tegenstellingen. De lucht was staalblauw en de zon scheen uitbundig, maar een straffe oostenwind maakte het koud. Het voorjaar is aangebroken, een tijd van optimisme en vrolijkheid, de stemming is door de coronacrisis echter bedrukt. Het is de menselijke natuur om bij elkaar komen, maar we moeten afstand houden….
Update 05.04.2020
De roman De Pest (publicatie in 1947) is een hype (iedereen wil het lezen, tweedehands uitverkocht, een herdruk is er al) staat bovenaan de bestseller lijsten. (Ik ben het aan het herlezen). De vergelijking pest-corona is de reden en dat is terecht. Toch is er niet veel troost uit het boek te halen, wel een beschrijving van de condition humaine, de menselijke situatie in het bestaan. Ik vond enkele passages:
‘Ik weet niet wat me te wachten staat en wat hierna komt (…). Aangezien de wereldorde door de dood wordt bepaald, is het misschien voor God maar het beste niet in hem te geloven en met man en macht tegen de dood te strijden zonder een blik te slaan naar de hemel waar hij zit te zwijgen’.
‘Hij had wel gewild dat hij weer kon worden die hij in het begin van de epidemie geweest was (….) maar hij wist dat dit niet meer mogelijk was’.
Het slot van het boek, de pest is voorbij:
‘Luisterend naar het vrolijke gejoel dat uit de stad opsteeg , moest Rieux er aan denken dat deze vrolijkheid nog steeds bedreigd werd. Want hij wist dat wat deze opgetogen menigte niet wist, iets dat in de boeken te lezen is: dat de bacil van de pest nooit te gronde gaat of verdwijnt, maar tientallen jaren verborgen kan blijven in meubels en linnengoed en geduldig in het vertrek, de kelders, de kisten, de zakdoeken en paperassen zijn kans afwacht, en dat er misschien een dag zou komen dat de pest, tot onheil en lering van de mensen, zijn ratten wekt en ze erop uitzend om in een gelukkige stad te sterven’.
‘Er zijn in de mensen meer dingen te bewonderen dan te verachten’. Dit is de hoopvolle conclusie die ook in het leven van Camus leidend was. We moeten mens blijven.
Mooi wat FO van Gennep schrijft en uit boek komt: onze overwinningen zijn altijd tijdelijk en levensgeluk is fragiel…
Over kunst in het algemeen door Camus: ‘Want de kunst is mijn inziens geen kluizenaarsgeluk. Het is een middel om een zo groot mogelijk aantal mensen te raken door hun een buitengewoon beeld te geven van hun gemeenschappelijk lijden en geluk. De waarheid is mysterieus, laat zich niet vangen, moet steeds veroverd worden’.
en:
‘Maar misschien ligt de waarde van een kunstwerk minder in dat kunstwerk zelf dan in de inspanning die het van de mens eist en in de gelegenheid die het hem biedt zijn schimmen te overwinnen en de naakte waarheid iets dichter te benaderen’.
Een mooie voorjaarsdag in april, de overheid heeft de mensen verzocht binnen te blijven. Camus zou dit absurd kunnen noemen, de mens is speelbal van de chaos.
Update 21.04.2020
Een virus verspreid zich onzichtbaar steeds verder over de hele wereld en de mensen lijden. Een oplossing is er niet. Het is als een oorlog zonder geweld, honger en onderdrukking. Dat is de beproeving die het leven ons stelt. Iedere generatie krijgt zo’n beproeving, men kan laten zien wat men waard is.
De steen van Sisyphus en/of La pierre qui pousse (De steen die groeit).
Update 21.04.2021
Albert Camus, een held van de geest.
Een mooie reportage van de Frans-Duitse tv zender ARTE over Camus in Amsterdam met medewerking van de Nederlandse historicus Wim Berkelaar:
‘Daru keek naar de hemel en naar de vlakte en over de vlakte heen naar het onzichtbare, verre land, dat zich uitstrekte tot aan de zee. En in dat oneindige land, waar hij zoveel van hield, stond hij geheel alleen’. (Uit ‘De Gast’ (1957) bundel ‘Koninkrijk en ballingschap’).
‘Daru looked to the sky and to the plain and across the plain to the invisible, distant land that stretched to the sea. And in that endless land, which he loved so much, he stood all alone. (‘The Guest’ (1957) short story ‘Exile and the Kingdom’ Albert Camus).
Het boek ‘De Eerste Man’ gekocht (7.50 euro tweedehands).
Update 24.11.2021
Ook het boek ‘De Val’ (1956) staat in de belangstelling. Ik las het in 1985 voor het eerst en herlas het vaak, een subliem boek over een man die ten onder gaat aan hoogmoed en arrogantie. Er staat geen overbodige zin in, hier is iemand aan het schrijven die levenservaring heeft. Bovendien speelt het zich af in een café in Amsterdam…..Misschien later meer (als er tijd voor is). Dit boek is zeer geschikt om als hoorspel te worden uitgevoerd, een literair-filosofische vertelling.
De Humanistisch Sociale Partij (afgekort HSP 2017, begonnen op 12 september 2017) met respect voor mens, dier en milieu uitgaande van soberheid en solidariteit. De gevestigde partijen hebben met hun beleid vanaf de jaren 1990 na de val van de Berlijnse Muur en het communisme laten zien dat het liberaal-kapitalisme (ook wel neoliberalisme genoemd) geen oplossingen heeft voor urgente maatschappelijke problemen, nationaal en internationaal en onrechtvaardigheid in stand houdt. Een partij voor de 21e eeuw.
Seculier. Iedere religie die multi-interpretabel is (voor meerdere uitleg vatbaar), die faalt (bijvoorbeeld in het uitsluiten van geweld). Daarom is een seculiere maatschappij gebaseerd op humanistische waarden en normen het streven binnen een democratische samenleving. Vrijheid van godsdienst, maar binnen het particuliere domein, de kerk, de moskee en andere gebedshuizen.
Sociaal. De welvaartsverschillen nationaal en internationaal zijn groot en de onrechtvaardigheid is de afgelopen decennia toegenomen, dit moet worden tegengegaan. Welvaartsverschillen nationaal hebben geleid tot onnodige armoede, daklozen en voedselbanken. Welvaartsverschillen internationaal hebben geleid tot onbeheersbare migratiestromen.
Politiek. Politiek bedrijven vanuit een humanistische moraal. Het gaat in deze 21e eeuw om het vinden van nieuwe wegen, geen utopische heilstaten die in rampen ontaarden zoals in de vorige eeuw. De oude recepten zijn echter uitgewerkt, de gevestigde partijen zijn vaak achterhaald en verstoft of zitten gevangen in hun verleden, de 19e en 20e eeuw, de begintijd van de politieke stromingen en partijen.
Milieu. Binnen de kapitalistische productiewijze is het milieu, de natuurlijke omgeving, lange tijd (sinds de industriële revolutie) als kosteloos gezien, evenals grondstoffen en fossiele brandstoffen. Hierdoor is grootschalige milieuvervuiling opgetreden van landen, zeeën, rivieren en door de ruimtevaart zelfs vervuiling van het heelal. Het grootschalige gebruik van fossiele brandstoffen en grondstoffen sinds de industriële revolutie heeft geleid tot een door de mens veroorzaakte klimaatsverandering en milieuvervuiling. Hier is een drastische omslag nodig, waar ieder product, consumptiegoed en voedsel een relatie heeft met de wijze waarop het geproduceerd is en de impact op het milieu. Nieuwe technieken moeten worden gebruikt voor zonne-energie en windenergie en nog te ontwikkelen energievormen. De aanspraak op materiële welvaart en bezit moet per hoofd van de wereldbevolking bekeken worden. Dat betekent nationaal dat binnen de rijke landen in eerste instantie de vermogenden en grootverbruikers hun consumptiepatroon zullen moeten minderen en hun ecologische voetafdruk verkleinen, daarna anderen. Een quotum-spaarsysteem voor vliegreizen. Iedereen heeft recht op een vliegreis als aantal vliegkilometers is gespaard. Particulier niet-zakelijk autovervoer beperken door een jaarmaximum aan kilometers in te stellen. Internationaal zullen rijke landen moeten minderen. Het algehele welvaartsniveau zal teruggaan aangezien het huidige beslag op grondstoffen en fossiele brandstoffen niet houdbaar is. Nieuwe nog te ontwikkelen energieopwekkingsvormen zullen er wellicht voor kunnen zorgen dat het welvaartsniveau, met name in het westen, kan stabiliseren.
Economie. Een gematigde vorm van kapitalisme, uitgaande van de eigen verantwoordelijkheid en initiatieven van het individu, maar met evenwicht tussen egoïsme en altruïsme, eigenbelang en gemeenschappelijk belang. De macht van grote bedrijven moet worden teruggedrongen. Uitgangspunt van het economisch beleid is een verantwoordelijke omgang met grondstoffen en energie binnen een circulaire economie waar hergebruik de norm is. De consumptiemaatschappij moet worden teruggedrongen, reclame moet worden beperkt. Kleinschaligheid en lokale economische activiteit gestimuleerd. Economische groei is geen doel op zich, maar een middel tot het produceren van voedsel en noodzakelijke goederen. Afschaffing bio-industrie. Verantwoorde wijze van het bedrijven van landbouw, tuinbouw en veeteelt. Heen-en-weer transporteren van goederen door wereldhandel om elders producten goedkoper te laten produceren en het exporteren van goederen (met name voedsel en agrarische producten) die lokaal kunnen worden geproduceerd wordt tegengegaan. Terugdringen financiële sector en verbod op mogelijkheden belastingparadijs Nederland.
Werkgelegenheid en arbeid. Uitzendbureaus worden aan banden gelegd en gereguleerd en krijgen de functie van arbeidsbureau. Bij weigering volgt nationalisatie. Tijdelijke contracten tegengaan. Meer rechten voor de werknemer. Iedereen heeft altijd werk, een uitkering is marktconform loon waarvoor altijd werkzaamheden worden verricht. Verhoging minimumloon.
Staatsschuld. Staatsschuld en begrotingstekort moeten worden teruggedrongen. Staatsschuld en private schulden zijn onverstandig en een last voor de toekomst en nieuwe generaties.
Lonen. De lonen zijn de afgelopen jaren opzettelijk laag gehouden om de bedrijfswinsten te vergroten, dit moet worden gecorrigeerd door loonsverhogingen. Gelijke lonen voor hetzelfde werk voor man en vrouw.
Europa. Europese samenwerking wordt voortgezet, meer democratie en de nadruk op sociaal beleid. Tegen de macht van Europese politiek-economische elites. Halvering van de lonen, toeslagen en vergoedingen voor boven modaal verdienend EU personeel voor hetzelfde werk. De eigenheid van landen blijft bestaan, geen Verenigde Staten van Europa. Brussel als enige zetel voor het Europese parlement. Geen loonconcurrentie door werkers uit Midden- en Oost Europa ontstaan door het verdrag van Schengen.
Belastingen. Tegengaan van belastingontduiking, boycotten van belastingparadijzen, vrijhavens en dwergstaten tot ze hun beleid aanpassen en de rol van Nederland hieraangaande. Ontwikkelingslanden missen belastinginkomsten door Nederland en dat leidt tot migratiestromen.
Bevolking. Nederland is een van de dichtstbevolkte landen in de wereld met ruim 17 miljoen inwoners en een hoge bevolkingsdruk (met name in het westen van het land) waardoor immigratie moet worden beperkt. De exponentiële bevolkingsgroei van de wereldbevolking moet worden tegengegaan. Zonder aanpassing zal de wereldbevolking van 7 miljard mensen naar 9 tot 11 miljard mensen gaan aan het einde van deze eeuw, ruim 80 jaar, 1 mensenleven vanaf vandaag. Aangezien de groei vooral in ontwikkelingslanden plaatsvindt zal door scholing en opbouw in díe landen de bevolkingsgroei moeten worden beperkt om tevens migratiestromen met een economisch motief tegen te gegaan.
Onderwijs en burgerschap.Iedere maatschappij is het product van opvoeding (door de ouders) en onderwijs (door de school). Op school en tijdens de studie worden de toekomstige burgers gevormd en een moraal aangeleerd. De maatschappij van vandaag en haar problemen zijn dus het resultaat van opvoeding en onderwijs van de afgelopen decennia. Vooral geschiedenisonderwijs moet worden verbeterd met aandacht voor kolonialisme, ontwikkelingslanden en de relatie oost versus west. Een kritische houding ten opzichte van de consumptiemaatschappij en de gevolgen daarvan op het milieu is nodig. Niet competitie maar samenwerking moet centraal staan als samenlevingsdoel. Openbaar onderwijs met humanistische uitgangspunten en aanleren algemeen erkende morele waarden die in iedere religie zitten.
Publieke omroep. (radio, televisie, sociale mediakanalen). Een goede publieke omroep met nieuws, achtergronden en duiding van nieuws op prime time. Een wekelijkse thema-avond. Geen exorbitante salarissen voor journalisten en presentatoren. Het grote nieuwsaanbod dat door internet is ontstaan en zonder duiding en context is leidt tot ‘gecultiveerde machteloosheid’ die bestaat uit onverschilligheid, ontkenning van feiten en complot denken. Ook is betrouwbaarheid nodig in het aanbod van manipulatief nep-nieuws dat verspreid wordt door organisaties en via sociale media. Samen met opvoeding en onderwijs is een publieke omroep vormend voor toekomstige burgers (jongeren) en volwassenen.
Persvrijheid. Persvrijheid is een noodzaak in iedere democratie. Waakhondfunctie naast het parlement.
Defensie. Nederland moet een sterk defensief beroepsleger hebben dat het grondgebied kan verdedigen. Samenwerking binnen Europa is daarbij noodzakelijk. Defensietaken voor missies in het buitenland in navolging van de politieke keuzes van andere landen (in het bijzonder van de VS) is niet meer mogelijk, want de motieven zijn verkeerd. Alle politieke grootmachten (China, Rusland, Verenigde Staten) in de wereld handelen vanuit immorele geopolitieke motieven en deze leiden tot wereldwijde conflicten en oorlogen. Toekomstige conflicten zijn in eerste instantie digitale oorlogen (cyberoorlog) waarbij de stroomvoorziening cruciaal is door technologische afhankelijkheid. Internationaal: Terugtrekking van alle Amerikaanse militairen en atoomwapens uit heel Europa. NAVO blijft bestaan. Oekraïne en Belarus onafhankelijke, niet aan een machtsblok gebonden landen. Erkenning geopolitiek belang van Rusland vanuit de historie gezien in midden Europa.
Misdaad en straf. Veel mensen die in de gevangenis terechtkomen hebben in meerdere of mindere mate psychische problemen en/of problemen die een maatschappelijke oorzaak hebben (werkloosheid, woningnood, gebrek aan respect op het werk ed) krijgen direct een resocialisatieprogramma met een vakopleiding, studie en werk. Een strafperiode blijft.
Immigratie. Er moet een koppeling komen tussen het beperken van de immigratie en het het verhogen van doelgerichte ontwikkelingshulp aan enkele landen die als voorbeeldlanden moeten dienen. Migranten met economische motieven worden niet toegelaten, dit wordt gekoppeld aan ontwikkeling van de landen van herkomst. Arbeidsmigratie uit midden- en oost Europa (Schengen gebied), waarbij werkers hiernaartoe gehaald worden om voor lage lonen te werken, moet worden tegengegaan. Uitzendbureaus die dit mogelijk hebben gemaakt en maken worden gesloten. Asielzoekers met humanitaire en/of politieke motieven kunnen worden toegelaten. Asielprocedures moeten snel zijn en in beroep gaan moet worden beperkt. Het aantal/quotum mensen moet Europees worden vastgesteld.
Integratie. De multiculturele samenleving is een feit. De keuze in het verleden door de kolonisatie van overzeese gebieden (Suriname, Indonesië e.a.) is de keuze voor een multiculturele maatschappij geweest evenals het uitnodigen van gastarbeiders vanaf de jaren 1960 en het toelaten van asielzoekers vanaf de jaren 1990. Racisme en discriminatie bestaan en moeten worden bestreden. Alle bestaande nederlandse wetten moeten worden gerespecteerd. Religieus-culturele gewoonten die niet binnen de wet vallen zijn verboden.
Wonen. De structurele woningnood moet worden aangepakt met goede bouwplannen, investeringen in duurzame en betaalbare woningen. Er moet een koppeling komen tussen sociale woningbouw en het toelaten van asielzoekers (die met een politiek motief). Aangezien de impact van de zeespiegelstijging in de toekomst vooral het westen van Nederland zou kunnen treffen moet vooral in het oosten van het land nieuwbouw plaatsvinden, samen met werkgelegenheid. Afbouw hypotheekrenteaftrek. Iedere dakloze die dat wil krijgt een tijdelijke noodwoning. Bouw zelfvoorzienende kleine huisjes.
Gezondheidszorg. De moraal moet niet door nieuwe technieken bepaald worden. Stimulering van een gezonde levenswijze. Fastfoodketens moeten worden teruggedrongen. Snoepautomaten op stations moeten weg. Roken en het drinken van alcohol zijn een vrije keuze, maar verkooppunten van tabak en alcohol moeten worden beperkt. Jaarlijks wordt voor bijna 7 miljard euro uitgegeven aan antidepressiva (exclusief de kosten van arbeidsverzuim en arbeidsongeschiktheid), dit moet worden teruggedrongen. Dit laat zien dat er veel verborgen welzijnsproblemen zijn die moeten worden aangepakt: werkdruk, stress, burn-out, discriminatie, woningnood ed. De macht van de medische bedrijfssector moet worden teruggedrongen, economische factoren, winstbejag, mogen geen rol spelen in het gebruik van geneesmiddelen.
Euthanasie/Vrijwillig Levenseinde De emancipatie van het individu en de toegenomen levensduur maakt eigen vrije keuzes over het levenseinde mogelijk zonder drang of dwang van de maatschappij zelf. Euthanasie is reeds mogelijk, een vrijwillig levenseinde zal meer tot de mogelijkheden gaan behoren.
Prostitutie.Prostitutie is geen beroep maar in de meeste gevallen een vernedering voor de vrouw en moet worden tegengegaan.
Koningshuis. Streven naar een Republiek op termijn. Ceremonieel koningshuis met beperkte macht en invloed.
Optioneel. Een seculiere bijbel, een handvest dat dient als houvast met algemeen geaccepteerde morele uitgangspunten (geen geweld gebruiken, niet doden, niet stelen, de wet respecteren ea). Een blauw boekje. Nieuw paradigma, de wereld handelt nog met dezelfde paradigma’s uit vorige eeuwen.
Aanvullingen (bovenstaande is niet volledig) / Wijzigingen (wijzigingen zijn mogelijk) / Nader te bepalen.
De huidige partijen in het kort:
VVD. Exponent van het gecultiveerde egoïsme van het liberaal-kapitalisme, dat onder het mom van vrijheid anderen wil onderschikken. Sinds de jaren 1990 wegbereider van de modieuze trend van liberalisering, privatisering en terugtredende overheid. Heeft welvaartsverschillen en onrechtvaardigheid de afgelopen decennia vergroot. Integriteitskwesties hebben innerlijke conflicten laten zien, er is structureel geen moreel kompas.
PvdA. De sociaal-democratie heeft haar succes gekend in de verwezenlijking van de verzorgingsstaat. Ging vanaf de jaren 1990 na de val van het communisme een liberale koers varen gericht op de middenklasse en liet haar oorspronkelijke achterban in de steek.
CDA. Christelijke VVD, bediende haar agrarische achterban decennia met subsidies en voordelen. Kwam in het hart van het landsbestuur en bleef daar tot de jaren 1990 zitten.
D66. Wervend idealisme vanaf 1966 met een charismatische voorman. De praktische uitvoering is economisch-liberaal. Het kleine liberale broertje van de VVD. Nadruk op persoonlijk-ethische kwesties (urgent vanwege de emancipatie van het individu).
SP. De nieuwe sociaal-democratische partij. Komt op voor mensen die niet de zelfredzaamheid hebben van de voornoemde partijen, maar zit voor altijd vast aan een besmet verleden uit de begintijd (communisme). De termen communisme en socialisme zijn achterhaald. De vorige eeuw heeft laten zien dat onvrijwillig collectivisme tot rampen leidt. Door het telkens benadrukken door de voornoemde partijen van dit verleden wordt deze partij doelbewust klein gehouden.
Groen Links. Vroeger vooruitstrevend, maar iedereen is nu groen in meer of mindere mate. Een elitair soort links dat heeft laten zien vergaande compromissen te willen sluiten. Koers afhankelijk van de voorman/voorvrouw. Dit is het soort links dat de gevestigde partijen graag zien, want veel gevaar leveren ze niet op.
Christen Unie Christelijke politiek. Religie is geen goed uitgangspunt voor het bedrijven van politiek. Door de sociale instelling en aandacht voor de ‘schepping’, het milieu, wel met waarde.
Janmaat (CD) / Fortuyn (LPF) / Verdonk (Trots op Nederland) / Wilders (PVV) / Baudet (FvD). Een onderstroom in de maatschappij vanaf de jaren 1980. Opgeroepen door het negeren van de gevestigde partijen die na WO2 decennia geregeerd hebben (VVD, CDA, PvdA, D66). Achtergrond zijn hoofdzakelijk sociaal-economische factoren, veranderende wijken door immigratie in combinatie met structurele woningnood en economische onzekerheid. Permanente druk op werk, koopkracht en bestaan. Niet meer politiek vertegenwoordigd zijn door de keuzes van de sociaal-democratie. De laatste jaren groeiend nationalisme en aanwijzen van een (klassieke) zondebok, de islam (waarover terechte zorgen zijn). Hr Janmaat was een onbeholpen politicus in de jaren 1980 die weinigen aansprak, de autoriteiten reageerden verkrampt en de zogenoemde anti-fascisten reageerden gewelddadig (aanslag Kedichem). Hr Fortuyn was een flamboyante man die de gevestigde orde flink liet schrikken met zijn onvoorspelbare optreden en zijn boeken vol met kritiek op de ‘Paarse’ regeringen (VVD, PvdA, D66, 1994-2002). Hij begon in de volkswijken van Rotterdam waar het multiculturele drama (Paul Scheffer) zich aan het voltrekken was en later opereerde hij landelijk tot hij werd vermoord. Mv Verdonk liet haar eigen partij (VVD) schrikken met een rechtser geluid dat kortstondig aansloeg. Hr Wilders liet ook de VVD achter zich en ging een rechtsere koers varen en concentreerde zich op een extreem anti-islam en anti-allochtonen zondebok beginsel dat vooral na 2001 (Twin Towers New York) aansloeg. Moet sindsdien met beveiliging leven. Heeft een anti-intellectualistische instelling met simpele oplossingen voor complexe problemen. Zelfoverschatting blijkt door wereldwijde aspiraties. Spreekt bewonderend over politici met dictatoriale eigenschappen. Hr Baudet is jong (35), heeft een knap te noemen uiterlijk en spreekt bevlogen. Dit spreekt jongeren en ouderen die genoeg van de gevestigde partijen hebben en teleurgestelde Wilders aanhangers aan. Heeft nationalistisch-conservatieve instelling met soms onnavolgbare redenaties en een nostalgisch verlangen naar een tijd die nooit heeft bestaan. Toont soms vreemd gedrag. Zet zich af tegen de gevestigde partijen en is net als voornoemde personen het gevolg van het falen van de gevestigde partijen die nieuwkomers buitensluiten.
50+. Versplintering van een belangengroep, de ‘ouderen’, een deelbelang. Het echte probleem is dat mensen boven de 50 in deze maatschappij als oud worden gezien terwijl de pensioenleeftijd is verhoogd naar minimaal 67.
Partij voor de dieren. Versplintering van een deelprobleem (de bio-industrie), met een juiste analyse van milieucrisis en het huidige economische systeem. De omgang met dieren moet binnen een totaalpakket vallen.
DENK. Partij met een deelbelang van ‘allochtonen’ (hier geboren mensen, 2e en 3e generatie na de gastarbeiders), ontstaan door verwaarlozing van de gevestigde partijen en racisme en discriminatie in de maatschappij.
BIJ1. Partij met een deelbelang ontstaan uit onvrede en verwaarlozing van de gevestigde partijen. Overlapping met Denk.
SGP. Christelijke politiek met rigide ouderwetse kanten. Zal uiteindelijk uitsterven.
Kort samengevat in regeringsverantwoordelijkheid sinds 1977: 8 jaar Rutte (2010-heden; VVD/PvdA/D66), 8 jaar Balkenende/Bos (2002-2010; CDA/PvdA), 8 jaar Kok/Zalm (1994-2002; PvdA/VVD/D66), 12 jaar Lubbers (1982-1994; CDA), 5 jaar Van Agt (1977-1982; CDA). In totaal ruim 40 jaar. Dit is wat een ‘partijkartel’ genoemd wordt. Nieuwkomers worden buitenspel gezet of gedwongen verregaande concessies te doen.
Deze partij zal alleen beginnen wanneer andere partijen zich aansluiten. Door de versplintering van het politieke landschap zijn er al teveel partijen en heeft de toevoeging van een nieuwe partij geen zin. Geen vijfde wiel aan de wagen. Links en rechts zijn verleden tijd. Het gaat nu en in de toekomst van deze 21e eeuw, en daarna, om sociaal of asociaal, klimaatbewust of niet klimaatbewust, nationalistisch of internationaal.
(Op de (uitstekende) website Parlement en Politiek (parlement.com) is te lezen wie wanneer verantwoordelijkheid hebben gedragen in Nederland).
Update 19.03.2021
Links verloor de verkiezingen. Meer versplintering, meer polarisatie en meer verrechtsing. Iedere bevolkingsgroep heeft haar eigen partij, de dieren zijn apart vertegenwoordigd. Ruim 20 jaar ‘populisme’ sinds Fortuyn met 20 tot 30 Kamerzetels (nu 28, net zoveel als Fortuyn). Rutte 4 in voorbereiding.
Update 23.08.2021
5 maanden na de verkiezingen is nog geen regering.
Update 16.12.2021
9 maanden na de verkiezingen gaan dezelfde partijen (VVD, CDA, D66, Christen Unie) opnieuw regeren. Er wordt heel veel geld uitgetrokken om het verkeerde beleid van de afgelopen jaren te herstellen.
Update 25.03.2022(5 jaar later)
Geaccordeerd. Aan bovenstaand Partijprogramma wordt niets veranderd of verwijderd. Ook de defensieparagraaf niet, hoewel de situatie (Oekraïne) nu totaal anders is, het is zelfs TE LAAT.
Nu 20 Kamerfracties in het parlement. Versplintering, polarisatie, populisme en niet-stemmen nemen toe. Bij gemeenteverkiezingen bleef bijna de helft van de kiezers thuis, we zullen er de komende 4 jaar niets meer over horen en Nederland zal zich presenteren als voorbeelddemocratie. Lees voor achtergronden de diverse Dossiers:
De PvdA en Groen links willen/willen niet fuseren/samenwerken. De HSP 2017 is het nieuwe ‘links’, maar beter gezegd de sociale partij voor mens en dier, de nieuwe partij voor de 21e eeuw.
Alle genoemde personen worden aangesproken in hun functie.
Tot stand gekomen zonder subsidie, sponsoring, crowdfunding en zonder inmenging van derden.
De auteur studeerde geschiedenis en aardrijkskunde en heeft voor beide vakken de onderwijsbevoegdheid.
(Geschreven op 6 april 2008, 6 maanden voor het begin van de economische crisis).
(Met Updates 2022, 14 jaar later).
‘Leven op de ene creditcard terwijl je de schuld van een paar andere nog moet afbetalen’ is volgens de econoom Jason Furman heel gewoon (de Volkskrant, 5 april 2008). Hij zegt ook dat de hypotheekcrisis in de VS is veroorzaakt doordat mensen speculeerden met hun hypotheek, ze gingen ervan uit dat de huizenprijzen zouden stijgen na drie jaar, na twee jaar waarin ze minder betaalden, zodat ze de hogere rente in het derde jaar zouden kunnen blijven betalen. Nu dat niet is gebeurd is de zeepbel uiteengespat (waar hoorden we dat eerder) en worden mensen hun huis uitgezet. Tevens hebben banken deze riskante hypotheken, die ze natuurlijk graag wilden leveren, doorverkocht. De remedie om deze crisis te bezweren laat ook zien dat ze in de VS de zaken niet meer onder controle hebben, een gift van 600 dollar voor iedere Amerikaan die een ‘shot in the arm’ genoemd wordt en die door de mensen zo snel mogelijk moet worden uitgegeven om de economie te redden, als dat geen consumptieverslaving is. Wat ze in de Verenigde Staten doen moeten ze zelf weten, maar laat de rest van de wereld daar niet de gevolgen van ondervinden en zorgen voor een wereldwijde recessie/crisis.
De VS zijn een enorm overschat land: ‘Gods own country’, ‘Home of the free and the brave’, ‘the American Dream’, ‘the Gratest Nation on Earth’. Het zijn allemaal van die slogans waar ze in Amerika zo prat op gaan. Het zijn leugens en bedrog. Amerika is een hard en meedogenloos land dat bol staat van pretenties die ze niet waar kunnen maken. De VS zijn erin geslaagd om een beeld te creëren dat niets met de werkelijkheid te maken heeft. In de hele wereld is er een aureool van heiligheid, democratie, rijkdom en vrijheid ontstaan waardoor velen dit land zo zijn gaan vereren. In feite is Amerika er in geslaagd de symbolisatie van een universele droom van vrijheid en rijkdom te worden, daarom willen velen er zo graag naartoe, maar zij laten zich leiden door een illusie.
De oorzaak waarom de VS zijn zoals ze zijn is heel gecompliceerd. Een van de oorzaken is het gebrek aan geschiedenis, Amerika is pas ca. 400 jaar oud (de eerste kolonisten), de Europese cultuur gaat ca. 4000 jaar terug. Europeanen denken bij cultuur en geschiedenis aan de Griekse en Romeinse cultuur. De bevolking van Amerika bestaat uit Engelse kolonisten, geëmigreerde en gevluchte Europeanen (van 1840 tot 1940 55 miljoen, in 1850 een miljoen Ieren vanwege hongersnood) ontdekkingsreizigers en avonturiers. De oorspronkelijke bewoners (die wij kennen onder de naam indianen), werden uitgeroeid en slaven werden geïmporteerd. De geschiedenis is gebaseerd op strijd en verovering, de ‘Frontier mentaliteit’ (de verklaring voor het vrije wapenbezit) en dat werkt door in de hele geschiedenis tot op de dag van vandaag. Ook de onafhankelijkheidsstrijd als kolonie speelt een grote rol. Je bent maatschappelijk gezien pas wat als je rijk bent in het hier en nu, daar komt het ‘van krantenjongen tot miljonair’ vandaan. Dat niet iedere krantenjongen miljonair wordt spreekt voor zich, daarom leeft 12% van de bevolking (35 miljoen mensen) in armoede en is werkeloos of moet meerdere baantjes hebben om in het levensonderhoud te voorzien, de ‘working poor’, aangezien er geen minimumloon is.
Natuurlijk, de Tweede Wereldoorlog was niet gewonnen zonder de Amerikanen, wordt dan altijd gezegd, maar dat vergoelijkt niet dat ze de rest van de 20e eeuw in hun ‘eigen achtertuin’ Midden- (Nicaragua, Guatemala) en Zuid Amerika (Chili) en Cuba dictaturen en dictators steunden en in Vietnam (en elders) huishielden en in deze eeuw onder valse voorwendselen Irak binnenvielen, bezit namen van de olie en zich uit geopolitieke redenen daar blijvend vestigden omdat ze in Saoedi-Arabië niet langer welkom waren. Ze hebben militaire bases over de hele wereld.
Enkele losse feiten: bij verkiezingen komt de helft van de mensen niet stemmen, er zitten 2,3 miljoen Amerikanen in de gevangenis (1 op de 100, het hoogste aantal in de wereld), van de werelduitstoot van CO2 komt 25% van Amerika, 5 % van de wereldbevolking, 47 miljoen Amerikanen hebben geen ziektekosten verzekering, de staatsschuld van Amerika is 10.000 miljard dollar, er is 480 miljard dollar uitgegeven aan de Irak-oorlog en dit kan oplopen tot 1000 miljard, er zijn in Irak 4000 soldaten omgekomen voor niets.
We moeten naar een realistischer beeld van de Verenigde Staten, want het dominante beeld heeft geen toekomst.
Update 10 juni 2010
De staatsschuld van de VS is nu 13.000.000.000.000 (13 duizend miljard dollar) en stijgt elk jaar met duizend miljard. Volgend jaar zal de staatsschuld 100 procent van het bruto binnenlands product zijn. Dat betekend dat ze een heel jaar voor niets moeten werken om hun schulden af te betalen. Deze gegevens zijn van het IMF (Internationaal Monetair Fonds). De VS zijn een zinkend schip, China houdt de VS overeind met leningen, als ze hier mee stoppen zinkt het schip. China heeft de VS in de pocket….
Update 5 oktober 2010
Bij tussentijdse verkiezingen deze week verliest Barack Obama fors. Het zijn vooral gedesillusioneerde jongeren die twee jaar geleden op Obama stemden die nu niet zijn gaan stemmen. De opkomst was ca. 40%. Dit betekend dat 60% van de mensen die mogen stemmen er niet de zin van inzien om te gaan stemmen. Dit feit staat in schril contrast met de pretenties die de VS wereldwijd hebben om overal democratie te brengen, bijvoorbeeld in Irak. Ze kunnen de eigen bevolking niet eens motiveren om te gaan stemmen. De poging om in Irak democratie te brengen is mislukt, na de terugtrekking van de militairen vallen er ca. 300 doden per maand vanwege binnenlands geweld. De politieke invloed van de VS is blijvend aanwezig.
De Tea Party beweging die is opgekomen, met Sarah Palin als boegbeeld, een ultra rechtse beweging, is een uiting van wanhoop. Het morele fundament van de VS is verzakt, wat is over gebleven is een staat die door het bedrijfsleven wordt gedomineerd en gesponsord om hun belangen te dienen. Bij grote groepen van de bevolking is het geloof is de overheid tot het minimum gedaald. Er zijn in de VS paramilitaire groepen die de eigen overheid als vijand zien. Er is wijdverbreid racisme.
De geldpers staat aan en er is 600 miljard in de economie gestopt om de bedrijvigheid te stimuleren en de 10% werkeloosheid te doen afnemen.
Michael Moore (michaelmoore.com) roept mensen die hun huis uitgezet dreigen te worden dit niet te doen. In de praktijk blijkt namelijk dat de banken de hypotheekaktes zo hebben opgedeeld en versneden dat niet meer te bewijzen is dat ze nog rechten hebben.
Update 6 januari 2011
Het aantal mensen dat onder de armoedegrens in een van de rijkste landen in de wereld leeft is hoger dan eerst werd aangenomen. Volgens recent onderzoek leeft ruim 15 procent van de bevolking, bijna 48 miljoen mensen onder de armoedegrens.
President Obama heeft om de lieve vrede te bewaren de republikeinen gesteund met de verlenging van de wet die onder president Bush was aangenomen om de rijkste groep Amerikanen niet meer belasting te laten betalen. Geheel in tegenstelling tot een peiling onder de bevolking waarbij 60% vindt dat de rijken wel meer belasting moeten betalen.
Update 23 september 2012
De Amerikaanse econoom Joseph E. Sitglitz heeft een boek geschreven met de titel ‘De prijs van ongelijkheid’. Stiglitz was een adviseur van president Clinton en werkte bij de Wereldbank en won de Nobelprijs voor economie. In de recensie van het boek in de Volkskrant staat een opsomming van tal van feiten die verhelderend werken over de Verenigde Staten van Amerika, het land dat zich de kroon op de schepping waant.
Uit het boek: De inkomensongelijkheid is gegroeid, de koopkracht is gedaald, 1% van de Amerikanen bezit 33 procent van het nationaal vermogen, het ongelijkheidsniveau is te vergelijken met dat van de Filipijnenen en Oeganda, lageropgeleiden verdienen een kwart minder dan 25 jaar geleden. De kans om je op te werken zijn veel kleiner dan in Europa, de VS zijn een klassenmaatschappij waarin een rijke elite haar geld en bevoorrechte positie doorgeeft aan de volgende generatie, de Amerikaanse droom is letterlijk een droom geworden (een illusie, dit schreef ik zelf ca. 20 jaar geleden). Sinds de jaren ’80 zijn alle belastingen structureel verlaagd.
De kans op verandering is klein, bedrijven mogen sinds 2010 ongelimiteerd doneren aan politieke partijen, de politiek is dus in handen van belangengroepen: ‘One dollar, one vote’. Stiglitz voorziet een verdergaande tweedeling waar een kleine elite achter hekken in grote villa’s woont.
Stiglitz ziet de Occupybeweging als een rebellie tegen de fundamentele economische en politieke oneerlijkheid (dit schreef ik in september 2012 het voorwoord van mijn fotoboek Occupy!).
De staatsschuld van de VS is in september 2012 16.000 miljard dollar.
De levensverwachting van arme Amerikanen daalt en is lager dan die van rijke Amerikanen.
Update 22 oktober 2013
Sinds de wereldwijde crisis in 2008 in de VS is begonnen met de huizen/hypotheek/krediet/crisis zijn er geen bedrijven en mensen uit de bankensector veroordeeld. Dit gaat onder het motto: to big to jail, wat inhoudt dat de autoriteiten vervolging niet aandurven vanwege de te grote gevolgen voor de economie. Eerst worden de banken en bedrijven overeind gehouden met staatsgeld, vervolgens worden fouten niet bestraft. Tevens is gebleken dat de toezichthouders mensen zijn die jobhoppen van de overheid naar het bedrijfsleven naar toezichthouders.
De staatsschuld is zo groot geworden dat het volgens de Amerikaanse wet een plafond zal overschrijden, overheidsdiensten zijn twee weken dicht geweest. In januari 2014 komt het volgende moment waarop het schuldenplafond overschreden zal worden en de wereld weer onder de dreiging van een nog grotere crisis dan die van 2008 zal komen.
Eind 2008 zei ik al dat de VS hun eigen crisis exporteren naar de rest van de wereld, nu doen ze hetzelfde met de schuldencrisis.
Met onbemande vliegtuigjes, de drones, wordt de hele wereld (vanuit de VS zelf) met behulp van satellieten, in de gaten gehouden en zonder enige controle worden mensen gebombardeerd en gedood. Alle communicatieverkeer van de hele wereld wordt gevolgd en opgeslagen, zelfs regeringsleiders, zoals de Duitse Bondskanselier Merkel, worden afgeluisterd. Zij is meer dan 10 jaar afgeluisterd.
Ik denk dat we nog maar heel weinig weten wat de VS in werkelijkheid doen.
Kan een land overschat zijn is de vraag die ik boven stelde, ja dat kan.
Update 5 juli 2014
De krant USA Today berekende de werkelijkheid van de Amerikaanse Droom. (Bron: De Volkskrant)
Het gedroomde leven dat in films wordt verbeeld en waarvoor ieder jaar miljoenen mensen naar de Verenigde Staten vertrekken, is maar voor één op de acht Amerikaanse gezinnen haalbaar. De ‘American Dream’ wordt gedefinieerd als ‘een gezond leven met een goede baan, zonder geldzorgen, en met een goed pensioen in het vooruitzicht’. Ook de wetenschap dat kinderen het beter zullen hebben dan de ouders het hebben gehad, is erg belangrijk. Zo’n leven kost een gezin met twee ouders en twee kinderen omgerekend 95.890 euro (130.357 dollar) per jaar, terwijl het gemiddelde inkomen per huishouden in de Verenigde Staten maar 37.500 euro (51.000 dollar) is. Slechts zestien miljoen gezinnen verdienen genoeg om aan het ideaalbeeld te voldoen. In de berekeningen werden onder andere hypotheeklasten, eerste levensbehoeften als eten en drinken, pensioenvoorziening, een auto, verzekeringen en twee schoolgaande kinderen opgenomen.
We lezen nog even de tekst bovenaan terug: In feite is Amerika er in geslaagd de symbolisatie van een universele droom van vrijheid en rijkdom te worden, daarom willen velen er zo graag naartoe, maar zij laten zich leiden door een illusie.
Update 10.07.2014
De documentaire Dirty Wars van Richard Rowley en Jeremy Scahill uit 2013 laat zien dat de VS wereldwijd met geheime militaire operaties naar eigen goeddunken mensen doden.
Update 22.02.2015
De spionagedienst NSA heeft een bedrijf gehackt waar simkaarten gemaakt worden. Ze hebben direct toegang tot miljoenen mobiele telefoons.
Update 26.06.2015
De president van Amerika Barack Obama hield vandaag een speech bij de herdenking van de moord op 9 zwarte mensen in een kerk door een jonge man met racistisch motief. Een indrukwekkende speech die de geschiedenis zal ingaan (hij begon te zingen). Obama heeft een groot charisma en de gave van het woord.
Toch is het een feit dat als hij volgend jaar na 8 jaar zal aftreden te weinig zal nalaten. De veranderingen die in de VS nodig zijn hebben niet plaats gevonden. De VS zijn een rijk land, een wereldmacht, dat uitgaat van hoogmoed en dominant gedrag en een verkeerd zelfbeeld heeft als ‘het beste land op aarde’.
Update 10.02.2016 (8 jaar na het eerste bericht uit 2008)
De verkiezingen voor een andere president zijn dit jaar. We zullen dit nauwgezet gaan volgen.
Update 31.08.2016
O, wat een triest land! (O what a sad country!). Het is de moeite eigenlijk niet waard er nog over te schrijven. Zelfoverschatting, hoogmoed, ijdelheid, domheid, slechtheid, geslepenheid. Trump is nog gevaarlijker dan Poetin. Hij doet aan volksmenners denken uit de geschiedenis, een vol stadion een leus laten scanderen laat een donkere schaduw uit het verleden opdoemen.
Maar de achtergrond is een diepe morele crisis van de democratie, de samenleving en de cultuur die tot rampen kan leiden. Zei ik ooit niet, 25 jaar gleden: “De mensen zullen vechten om de laatste restjes welvaart…..”
Update 22.10.2016
Ja, zoiets staat niet op de voorpagina: de staatsschuld van de VS is nu 20.000 miljard dollar (zie het eerste bericht bovenaan uit 2008). Tijdens president Obama is de staatsschuld verdubbeld. Dit toont aan dat het kapitalisme in zijn huidige vorm failliet is.
Wereldwijd is er 135.000 miljard euro schuld. De Duitsers hebben het mooie woord ‘verschuldet‘, we zijn door en door verschuldet. Bij de volgende crisis komt er geen geld meer uit de geldautomaat want de overheden hebben dan geen geld meer om banken te nationaliseren en de pensioenen zijn verdampt. Het recept van stimulering van de economie door gratis geld ter beschikking te stellen zonder rente te hoeven betalen en maandelijks 80 miljard door Europa in de economie te stoppen werkt ook niet.
We weten uit de geschiedenis dat staten in nood altijd oorlog als ‘oplossing’ van de problemen zien. Men spreekt nu over een terugkeer van de Koude Oorlog. De kernwapens worden gemoderniseerd. We wachten af….
Update 07.11.2016 (8 jaar na het eerste bericht)
Om te zien wat Amerika doet hoeft je alleen uit je ogen te kijken. In Amsterdam is er in iedere straat een Amerikaans bedrijf. Alle bekende fastfood ketens zijn met meerdere vestigingen aanwezig in bijna iedere straat. In 1992 heb ik geschreven (artikel De Geschiedenis herhaalt zich) dat er na de val van het communisme een wereldoorlog was ontstaan op economische gebied: het gaat om het veroveren van markten. De meeste mensen zijn volstrekt naïef over hoe dit werkt. In het artikel Geopolitiek en Koude Oorlog heb ik geschreven dat bijvoorbeeld al die Amerikaanse bedrijven in Oekraïne de panden al hebben geïnventariseerd waar ze zich gaan vestigen in de binnensteden (de bekende hamburgerketen heeft al 3 vestigingen in Kiev, ook de kipfastfoodketen heeft er 3 vestigingen). Het zijn net sprinkhanen die de wereld over gaan.
Komende dinsdag verkiezingen in de VS. Wat we in de campagne gezien hebben in de strijd tussen Hillary Clinton en Donald Trump is een democratie onwaardig. Iedere diepgang in debatten ontbrak. Het is een farce. Trump is een ondernemer van het type dat ze in de VS graag zien, hij is rijk geworden met het bouwen van vastgoed. (Overigens is hij geen voorbeeld van de Amerikaanse Droom want hij komt uit een rijke familie). Hij is een straatvechter die voor niemand bang is, heeft een markant gezicht, een dikke huid en charisma. Clinton behoort tot de elite van de maatschappij, haar hele leven is ze bezig met macht en politiek (samen met haar man Bill die 8 jaar president was en niet van een knappe stagiaire kon afblijven).Die straatinterviews met Trump aanhangers lieten zien dat ze in de VS als natie in de illusie leven dat ze in het beste land ter wereld leven. In Florida is de meerderheid van de bevolking bejaard en zeer rijk, ze hebben geen idee wat er in hun eigen land gebeurt.
Positief is de populariteit van Bernie Sanders, hij is reeds 75, eerlijk gezegd had ik tot dit jaar nooit van hem gehoord. Hij deed het bij de kandidaatstelling voor de democraten erg goed en is vooral populair bij jongeren. Sanders heeft voor Amerika linkse standpunten. De jongeren zien nu in dat 8 jaar Obama weinig heeft veranderd. In de goede uitzending van het VPRO tv programma Tegenlicht van 06.11.2016 was te zien dat er een brede beweging van aanhangers van Sanders is ontstaan die, hoewel Sanders niet de kandidaat voor het presidentschap is geworden (hij is door de democraten zelf tegengewerkt, zo bleek uit uitgelekt mailverkeer), maar Hillary Clinton, ver vooruit aan een fundamentele verandering werken in de Amerikaanse maatschappij. Ze maken daarbij gebruik van alle sociale media technieken die in deze tijd voorhanden zijn.
Update 09.11.2016
Donald Trump is de nieuwe president van de Verenigde Staten. Verbazen doet het niet, men heeft het over de arbeider, de ‘boze witte man’, die uit ontevredenheid voor Trump heeft gekozen. Dat is waar, maar ik denk dat het breder is, het is de rechts-conservatieve middenklasse, waaronder de gepensioneerden (in Florida), die (eigenlijk altijd en overal) een sterke man willen hebben.Het zijn de mensen die zoals we op tv konden zien met een zaal vol USA, USA, USA scanderen met zicht op de vlag, het gevaarlijke nationalistisch patriottisme dat daar normaal is. Tevens zei Trump enkele opmerkelijke dingen. Hij zei bijvoorbeeld dat hij wil dat het bedrijf Apple (een van de grootste bedrijven in beurswaarde ter wereld) weer in de VS fabrieken gaat plaatsen om daar hun producten te maken in plaats van in China. Hij wil handelsakkoorden tegengaan die in het nadeel van de VS zijn. Maar hij is de man van tegenstellingen, over Apple heeft Trump niets te zeggen, ik denk niet dat Apple de werkers meer gaat betalen dan in China en dat is heel weinig. Goedkoop produceren is binnen het kapitalisme normaal, daarom zijn er in de VS, ‘de beste natie ter wereld’, bijna 50 miljoen mensen die voedselbonnen nodig hebben, is er geen minimumloon en zijn de welvaartsverschillen heel groot, absurd groot. Trump zelf is een miljardair, hem kan niets gebeuren.
Wat het meest verbaasd is toch wel dat er na 8 jaar een democraat, en niet de minste, Obama was een intellectueel, had de gave van het woord en charisma, zovelen toch ontevreden zijn.
Trump zal de mensen die op hem gestemd hebben gaan teleurstellen want er zitten teveel contradicties in zijn beloften en plannen. Tevens heeft hij een conservatieve agenda die de klok wil terug zetten (anti abortus, anti-homo etc). De republikeinse partij heeft 4 jaar de vrije hand. Zijn daden zullen het uitwijzen.
De titel van dit artikel is The American Nightmare, zoals boven beschreven is de VS het land van enorme zelfoverschatting, arrogantie en leven in een illusie. De welvaartsverschillen in de VS (en wereldwijd) zijn enorm. Wie er geen oog voor heeft zal hard met de neus op de feiten gedrukt worden. Het zal niet de eerste keer zijn dat een rijk hieraan ten onder gaat, dat heeft de geschiedenis laten zien. Meestal gaat zoiets gepaard met revolutie, oorlog, geweld en menselijk leed….
Mijn voorspelling: De grote klap komt op het moment wanneer de mensen die nu op hem gestemd hebben inzien dat Trump een ‘gewone’ kapitalistische ondernemersmentaliteit heeft, er geen banen zijn bijgekomen (hij belooft 25 miljoen banen), de lonen niet gestegen zijn en het leven niet is verbeterd. Daarbij moet vooral niet vergeten worden dat het juist dit deel van de bevolking is dat fanatiek voor het vrije wapenbezit is en tot de tanden toe is bewapend, zelfs met wapens die in de oorlogen worden gebruikt….
Update 30.11.2016
Rellen in verschillende Amerikaanse steden. Het gaat om het minimumloon per uur, vooral van fastfoodrestaurants van 7,25 dollar (6,85 euro) waar ca. 35 miljoen mensen van moeten leven (zie boven). Ze willen een verhoging naar 15 dollar (14 euro).
Update 03.12.2016
12% van de omzet van buitenlandse bedrijven in Nederland komt van Amerikaanse bedrijven, het hoogste percentage van buitenlandse bedrijven. Zie de update van 07.11.2016 waarin ik beschreef dat al die Amerikaanse winkelketens zo opvallend het straatbeeld zijn gaan domineren.
Op wereldschaal is China de VS voorbij als grootste exportland. Amerika is een land in verval, binnenlands en buitenlands, hun dominantie wankelt, Trump is de uiting van een diep nostalgisch verlangen naar grootsheid, daar komt de slogan van Trump vandaan: ‘Make America Great Again’.
Update 31.01.2017
President Trump regeert bijna twee weken en de wereld is geschokt door zijn prompte optreden en snel genomen maatregelen waarvan een inreisverbod vanuit 7 islamitische landen wel de meest verregaande is.
De vraag die ik heb is of de verkiezing van Trump niet een goed voorbereidde rechtse machtsgreep/coup/staatsgreep is die onder de legitimiteit van een verkiezing heeft plaats gevonden. De voorbereidingen hiervoor hebben al in de jaren dat Obama regeerde plaatsgevonden (de Tea Party beweging was een voorbode). De hele gang van zaken stinkt van A tot Z. Dit is het land waar de zaken hard gespeeld worden, dit is geen land voor moraal en fatsoen (afgezien van een deel van de bevolking, we moeten een onderscheid maken tussen de politiek van de VS en de bevolking), het zit in de hele geschiedenis van het land, de maatschappij en de volksaard (zie boven). Onduidelijk is bijvoorbeeld gebleven dat Hillary Clinton kort voor de verkiezingen door de FBI in een verdachte hoek werd gezet, later werd dit weer ingetrokken. Clinton kreeg meer stemmen, 61 miljoen, dan Trump, 60 miljoen, maar door het kiesstelsel won Trump. Er is ook een vermoeden van stembusfraude blijven hangen. Hoe dan ook hebben miljoenen op deze man gestemd, dat is een feit. Elders heb ik geschreven dat democratieën kunnen ontsporen, democratieën kennen een opkomst, bloei en neergang.
Veelzeggend zijn de mensen die samen met Trump aan de macht zijn gekomen, dit zijn de ergste hardliners die ze in de VS kennen, militairen, bankiers en sympathisanten van extreem rechts met eigen nieuwskanalen. Dit zijn de mensen de er niet voor terugdeinzen om Iran een lesje te leren…..(Iran deed onlangs een rakettest tegen de afspraken in).
Amerikadeskundigen zeggen dat het zo’n vaart niet zal lopen en dat er verstandige republikeinen zijn die Trump zullen corrigeren. Tevens is er grote tegenbeweging ontstaan die actief Trump wil tegengaan.
Hoewel het nog te vroeg is voor voorspellingen, zie ik wel degelijk parallellen met Duitsland in de jaren 1930 van de vorige eeuw. Een economische crisis veroorzaakt door het kapitalisme die miljoenen mensen werkeloos maakte, de beurskrach van 1929 was een van de ernstigste. De middenklasse kwam toen ook in de verdrukking (tussen kapitalisme en communisme, ze kozen voor een partij die beide zei te bestrijden met nationalisme en patriottisme (het nationaal-socialisme). Een sterke leider die oplossingen belooft door infrastructurele werken zoals het aanleggen van bruggen en wegen om de economie weer op gang te krijgen. Een leider die een zondebok als schuldige aanwijst, toen de joden, nu onder andere de moslims en de Mexicanen. Een leider die door speeches in volle zalen mensen een leus laat scanderen, over Hillary Clinton: ‘Sluit haar op’ en in zijn inauguratierede: ‘Amerika eerst’. Een leider die een gebalde vuist als symbool gebruikt om zijn woorden kracht bij te zetten. Een leider die een groep mensen om zich heen verzameld die de getrouwen worden, de strategen. De buitenlandse vijand is IS, de islamitische staat in het Midden-Oosten, die aanslagen over de hele wereld claimt, Trump heeft gezegd dat hij ze wil vernietigen, maar ook Iran is een vijand (die het bevriende Israël bedreigd). Maar het is nog te vroeg voor voorspellingen……
Update 20.01.2017
De president van de VS is volstrekt ongeschikt voor zijn ambt. We moeten deze man psychologisch verklaren. Hij is de ultieme macho-man, het alpha mannetje die zijn hele leven de baas is geweest en door handigheid en bluf een fortuin heeft vergaard (overigens komt hij uit een rijke familie). In diepste wezen zijn dit soort persoonlijkheden onzeker van zichzelf en compenseren ze dat in extreem gedrag. Maar politiek is iets heel anders dan het bedrijfsleven, politiek is traag, stroperig, je moet overleggen met anderen, je kunt niet doen wat je wil. Dat kunnen dit soort mensen niet, ze hebben er geen geduld voor. Meer dan 60 miljoen mensen hebben op hem gestemd. De vraag is waar het heen zal gaan. Zoals eerder gezegd wordt in zo’n situatie een buitenlandse vijand gecreëerd om de aandacht af te leiden. De VS hebben er bij Europa op aangedrongen hun defensie-uitgaven te verhogen. Er zijn weer Amerikanen in Polen gestationeerd. Wereldwijd zijn de uitgaven aan wapens de afgelopen 5 jaar gestegen….
Update 27.04.2017
Komt vaak voor dat ik na een paar jaar mijn analyse bevestigd zie. Op tv een reportage over twee nieuwe Amerikaanse voedselketens die zich in Nederland gaan vestigen, een met donuts en een met taco’s. Voor de reportage loopt een deskundige door de straten van Amsterdam en zegt dat het opvalt dat er op iedere straathoek fastfood te koop is (zie boven). Zoals eerder gezegd zijn die Amerikaanse bedrijven net sprinkhanen die de wereld overtrekken en alles leegvreten. Ze koloniseren de wereld niet door een bezetting door een leger, maar simpelweg door hun bedrijven. Denk in dit verband ook aan de amusement- en filmindustrie van de VS die de wereld domineert. Het is economisch en cultureel imperialisme.
Economie als oorlog / Economics as war (Carlos Slim in 2012, Mexicaans ondernemer en een van de rijkste mensen op de wereld).
Update 02.08.2017
Inmiddels is de regering Trump een farce, een klucht geworden. Iedere week is er wel een mislukking. De tweets die de president de wereld instuurt (35 miljoen volgers) en zijn speeches laten kinderlijk gedrag zien, iets wat je bij kleine kinderen ziet: hun zijn veel slechter, ik ben de beste van allemaal, ik ben zielig want de pers pest mij altijd (enzovoort).De man is 71 jaar oud.Het zou allemaal niet zo erg zijn als we hier niet te maken hadden met de president van een land met kernwapens en een groot leger en teveel macht. De mensen die op hem gestemd hebben worden ongeduldig en vragen zich af wanneer de kolenmijnen en staalfabrieken weer opengaan…..
Update 24.08.2017
De polarisatie in de samenleving is groot. Ik bedacht: er is in de VS al eens een burgeroorlog geweest, dat was van 1861 tot 1865, pas ruim 150 jaar geleden. De VS zijn een immigratieland: de vrijwillige immigratie en de onvrijwillige immigratie (de slaven). Ze zijn dus bij uitstek een multiculturele samenleving, dit noemen ze de ‘melting pot’, de samensmelting van verschillende bevolkingsgroepen. Juist hierover is er een tegenstelling in dit land, dat voorspeld natuurlijk niet veel goeds, zeker met een president die niet boven de partijen staat maar door zijn impulsieve, anti-intellectuele gedrag polariserend te werk gaat.
Update 04.10.2017
Een Amerikaanse meneer heeft meer dan 47 wapens in huis, revolvers, aanvalswapens geschikt voor oorlogvoering, waaronder omgebouwde machinepistolen, geweren met vizier en duizenden stuks munitie. In de VS noemen ze dat recht op zelfverdediging. Hij schoot vanuit een hotel 59 mensen dood, 500 gewonden. Een discussie over het wapenbezit is er niet.
O, wat een triest land! ze leven in een droom die een illusie is van het beste land op aarde, het is puur zelfbedrog.
Update 30.11.2017
“Eetcultuur wacht een invasie uit Amerika”, de kop boven een artikel in de Volkskrant 29.11.2017. Er komen veel Amerikaanse voedselgiganten naar Nederland en ze gaan tientallen vestigingen openen. (Zie boven).
Update 20.12.2017
Dit bericht over de Verenigde Staten van Amerika is bijna 10 jaar oud, ik begon in 2008, zie boven.
Vandaag in de NRC een artikel over een nieuwe wet die is aangenomen, alleen gesteund door Republikeinen en het eerste succes voor president Trump. Vooral de hoogste inkomens profiteren. De intenties van de wet laten zien dat het land moreel in verval is. Enkele feiten: het is een belastingwet die de belastingen verlaagd en de wet kost de staat 1500 miljard dollar. De redenatie is dat als bedrijven minder belasting betalen er over een paar jaar economische groei zal komen met meer banen zullen komen. Als dat niet slaagt zullen sociale programma’s worden gekort. Er is nu een belastingvrije voet van 22 miljoen dollar (was 11), bij erfenissen.
De armoede is toegenomen, 40 miljoen mensen zijn arm, 18 miljoen (1 miljoen mensen meer dan heel Nederland) zijn extreem arm. Een armoede rapporteur van de Verenigde Naties ziet de VS het ongelijkste land ter wereld worden. Er zijn daklozenkampen bij de grote steden. De gezondheidszorg is achteruit gegaan, ze kennen de hoogste kindersterfte van de ontwikkelde landen.
Treffend is ook dat de bevestiging van wat ik boven schreef: het is een gekochte democratie, dus eigenlijkgeen democratie, dit is een oligarchie (rijken en welgestelden hebben de macht). Wat blijkt namelijk: armen wordt het stemmen moeilijk gemaakt, dure identiteitsbewijzen kunnen armen niet betalen en mensen met een strafblad mogen niet meer stemmen. Vermogenden daarentegen hebben steeds meer politiek invloed, campagnedonaties zijn ongelimiteerd. Republikeinse senatoren krijgen geen geld meer van hun achterban als een bepaalde wet er niet komt.
De opwaartse sociale mobiliteit is in geen westers land zo laag, eenmaal arm altijd arm. Maar ze verdedigen dit door te wijzen op de Amerikaanse droom, die zoals ik boven al beschreef een illusie is, meerdere onderzoeken hebben dat laten zien.
De president is inmiddels een karikatuur geworden van wat een president zou moeten zijn, dit is iemand die ongeschikt voor zijn vak is.Hoe gaat zoiets eindigen….
Update 06.01.2018 (10 jaar na het eerste bericht)
Dit blogbericht is in april 10 jaar oud. Er hoeft niets aan veranderd te worden.
Uit bovenstaande Update van een jaar gelden: “De president van de VS is volstrekt ongeschikt voor zijn ambt. We moeten deze man psychologisch verklaren. Hij is de ultieme macho-man, het alpha mannetje die zijn hele leven de baas is geweest en door handigheid en bluf een fortuin heeft vergaard (overigens komt hij uit een rijke familie). In diepste wezen zijn dit soort persoonlijkheden onzeker van zichzelf en compenseren ze dat in extreem gedrag”.
Afgelopen week verscheen in de VS een boek van een journalist die bovenstaande bevestigd, je hoeft er alleen maar goed naar de tv voor te kijken. De president is niet geschikt voor zijn vak. Er is een grote hoeveelheid absurde details in het boek beschreven. In een tv interview met de schrijver van het boek zegt hij dat Trump niet leest, instant bevrediging wil, zijn omgeving noemt hem een idioot enzovoort. 27 psychiaters hebben, weliswaar op afstand, geconcludeerd dat Trump een psychiatrisch geval is.
Treffend was ook de tweet van Trump waarin hij zei dat hij een grotere rode knop (voor de kernwapens) heeft dan Noord-Korea. Dit doet toch denken aan een kind dat zegt: ik heb een mooiere fiets dan jij. Lekker puh.
De armoede in de VS is enorm en de welvaartsverschillen zeer groot, maar deze week braken de beurskoersen records, ze stijgen sinds 2009. Men vreest voor een nieuwe bubbel aangezien er een overwaardering is.
“We moeten naar een realistischer beeld van de Verenigde Staten, want het dominante beeld heeft geen toekomst”. Zie boven uit 2008, 10 jaar geleden. Dit land is het niet waard om moreel een rol te spelen in de internationale politiek.
Live uitgezonden verhoor door de Senaatscommissie van James Comey, voormalig directeur van de FBI.
Update 16.02.2018
Uit onverdachte hoek een bevestiging van veel wat ik al zo lang zeg. Door Jan Timmer, ex Philips topman in een interview met de Volkskrant. (Typisch zo iemand die op oudere leeftijd tot geheel nieuwe inzichten komt). Enkele citaten:
‘De politiek heeft gedacht dat het kapitalisme zichzelf zou kunnen reguleren. Dat is een groteske ontkenning van de menselijke natuur. Mensen willen bedriegen en bedrogen worden. Europeanen denken dat vrijhandel een groot goed is. Dat roepen Amerikanen en Aziaten ook. Maar in werkelijkheid hebben ze vrijhandel ondergeschikt gemaakt aan macht.’
Over de mondialisering:
‘Ik noem het liever Amerikanisering. Die is veel groter dan iedereen denkt en die begon al toen restaurantketens zoals Kentucky Fried Chicken en McDonald’s en producten zoals Coca Cola wereldwijd populair werden. De digitalisering heeft dat proces enorm versneld. Amerikaanse concerns zoals Google, Facebook, Apple, Microsoft, Airbnb en Uber hebben monopolies gecreëerd. Ik maak mij echt zorgen dat we een kolonie van de Verenigde Staten worden en dat Google en consorten ons de wet gaan voorschrijven. Dat doen ze nu eigenlijk al.’
Die Amerikaanse bedrijven hebben nu al de macht in handen en andere landen proberen dit ook. Dit is de Derde Wereldoorlog als economische oorlog waarover ik in 1992 schreef. (Uit De Geschiedenis herhaalt zich). Een militaire oorlog is helemaal niet uitgeloten als de economisch-politieke elites dat als wenselijk zien.
Ondertussen in de VS weer een schietpartij door een psychisch gestoorde jongeman (17 jongeren op een school in koele bloede vermoord met een oorlogswapen). Maar aandacht hieraan besteden is verspilde moeite, want dit land ligt psychisch met zichzelf overhoop.
Update 23.04.2018
Nieuwe vestiging McDonald’s bij Oosterhout Gelderland. Dit is het economisch imperialisme van de VS (McCafe). De gemeente plaatst een verkeersbord.
Een nieuwe vestiging van McDonald’s.
Een gemeentewegwijzerbord.
Mc Café, Mc Koffie.
Update 13.05.2018
Nooit gedacht ooit (bijna) medelijden te hebben met een ex-FBI directeur in de persoon van James Comey. Hij speelde zelf een kwalijke rol bij het verlies van Hillary Clinton en de winst van Donald Trump door een week voor de verkiezingen te zeggen dat Clinton mogelijk iets strafbaars had gedaan. Hij schreef een boek over zijn ontslag door Trump en geeft veel interviews (even financieel binnenlopen). Dat de VS het spoor bijster zijn beschreef ik vanaf 2008. Men denkt telkens het kan niet erger. Treffend is het verhaal van Trump die Comey bij een etentje om loyaliteit vraagt, hij doet dit op de klassieke maffia manier van indringend vragen. Later werd Comey ontslagen en zag zijn eigen ontslag op tv als nieuws gebracht worden zonder dat hij van iets wist. Trump beledigde Comey door te zeggen dat hij de slechtste FBI directeur ooit was.
Decreet met handtekening.
Update 19.06.2018
President Trump wil 25 miljard dollar uitgeven om een muur tussen Mexico en de VS te bouwen om illegalen tegen te houden. Zijn dictatoriale neigingen zijn steeds vaker zichtbaar. Hij tekent decreten die zijn macht laten zien. Wat betreft die illegalen vraagt men zich af waar al die geschatte 1 miljoen mensen die jaarlijks de grens oversteken dan werken. Moet toch wel als huishoudster of als hulp in de agrarische sector zijn, dit hoor je nooit. 25 miljard voor een muur kan beter in Mexico worden geïnvesteerd zodat de mensen thuis blijven.
President Trump heeft een handelsoorlog ontketend door geïmporteerde goederen te belasten. Ik ben niet op de hoogte van het totaalplaatje van de handelsbalans, maar het gaat om wat men in de praktijk kan zien. Het Amerikaanse bedrijf Apple is het rijkste bedrijf in de wereld, maar ze laten al hun producten in lagelonenland/dictatuur China maken (zie Dossier China). Dit kan natuurlijk niet, het is het een of het ander. Apple moet in de VS haar producten gaan maken en voor werkgelegenheid en goed betaalde banen gaan zorgen. (Ik schreef er boven al over).
Ik heb het niet meer kunnen vinden, maar 30 jaar geleden heb ik iemand horen zeggen dat het nieuwe fascisme uit de VS zou komen, niet op dezelfde manier zoals we kennen, maar met een andere vorm. Op CNN zagen we de president een persconferentie geven van 1 uur. Ik keek zonder het geluid. Wat we zagen was een heel zelfverzekerde man, parmantig, met veel handgebaren om zijn betoog krachtiger te maken, veel gezichtsexpressie, zeker van zichzelf, eigenwijs, duld geen tegenspraak, zelfgenoegzaam, arrogant, druk en zich zeer bewust van de camera. De zondebok zijn de buitenlanders, de Mexicanen (daarom wil hij een muur bouwen). Ik dacht aan een bekende dictator uit Duitsland in de jaren 1930, die was ook parmantig, arrogant, demagogisch, overtuigd van zijn eigen gelijk en met wilde armgebaren. Hij had een zondebok die volgens hem verantwoordelijk was voor alle kwaad in de maatschappij. Trump is in de VS enorm populair onder grote delen van de bevolking.
Maar de geschiedenis is onvoorspelbaar dat is bekend, de geschiedenis hangt van toevalligheden aan elkaar, dingen kunnen zo snel veranderen, ten goede of ten kwade…..
Dit spreekt voor zich:
Update 16.09.2018 (10 jaar later)
Er wordt ‘herdacht’ dat de de grootste crisis sinds de jaren 1930 begon in de VS in 2008. De Lehman Brothers bank ging failliet.
Zie boven uit 2008, een paar maanden voor de economische crisis begon.
December 2008 had ik twee analyses:
1)Dit is een crisis van het kapitalistische economisch systeem. (Het systeem is niet veranderd, alles is bijna hetzelfde gebleven, ze hebben het er over dat crises er ‘nu eenmaal bij horen’ en de volgende crisis wordt door sommigen al voorspeld).
2)De VS exporteert haar eigen crisis naar de rest van de wereld. (De VS spelen een absoluut verwerpelijk rol in de wereld, dit was voor Trump al zo en zo doorgaan. De handelsoorlogen zijn niets anders dan een verkapte oorlogvoering om de economische macht te behouden).
Update 10.11.2018
In de Verenigde Staten staat de democratie onder druk. De president is twee jaar in functie en hij wordt nog steeds gesteund door een groot deel van de bevolking. Dat bleek bij de tussentijdse verkiezingen. Positief is dat er een groeiende weerstand is bij veel burgers, dus misschien zal in de toekomst blijken dat hij een blessing in disguise is. Zoals eerder gezegd is de president geen bijster intelligente man, hij regeert en handelt op instinct, net zo als hij zaken deed. Hij is grof en intimiderend. Het laatste bleek op een persconferentie waar hij een journalist afblufte en de microfoon liet ontnemen en de toegang liet ontzeggen. Zijn toespraken voor aanhangers laten taferelen zien van een zaal scanderende mensen die de leider graag willen volgen. Het zijn dictatoriale methodes.
Opvallend is de migrantenstroom vanuit midden Amerika (Honduras) die met een voettocht bezig is op weg naar de VS. Dit zijn economische migranten die de armoede ontvluchten. Vroeger, in de vorige eeuw, steunde de VS al die militaire dictaturen die daar de armoede in stand hebben gehouden, nu komen ze hun deel van de welvaart halen. De president is boos en dreigt op vluchtelingen te gaan schieten, het leger wordt ingezet. Maar het moet gezegd dat het ongecontroleerd binnen laten van vluchtelingen natuurlijk niet goed is. Amerika heeft dit decennia lang laten gebeuren, want al die illegale vluchtelingen werken bij Amerikaanse bedrijven voor een appel en een ei. Dit zijn goedkope arbeidskrachten voor de economie.
Weer een schietpartij (in een bar ditmaal), 12 doden. De dader is een gescheiden ex-militair (dus deskundig met wapens), pas 28 jaar oud, met psychische problemen. Dit is het type gedesillusioneerde mensen die hun leven als verwoest zien en denken: ik dood, maar ik neem er zoveel mogelijk mee.Mass shootings worden nu gezien als een verschijnsel dat er nu eenmaal is, iets onontkoombaars. De media brengen de griezelverhalen van de overlevers.
Het is een verwerpelijk land in de meeste opzichten, de goeden mensen uitgezonderd. Ze geloven in een droom, de Amerikaanse Droom (the American Dream), die een illusie is. Als je maar lang genoeg volhoud dat je in het beste land op aarde woont (the Greatest Nation on Earth) haalt de werkelijkheid je uiteindelijk in en spat je droom uit elkaar. Het is psychologie van zelfbedrog, leven in de leugen. Als de sluier is weggevallen kijk je in een gapend gat en weet je niet meer waarop je maatschappij gestoeld is. Radeloze mensen grijpen dan naar geweld…..opgezweept door de leider…..
Update 24.11.2018
Een prima film over Edward Snowden gemaakt door de gelauwerde regisseur Oliver Stone, een aanrader (titel: Snowden, uit 2016). Snowden zit al 5 jaar vast in Moskou waar hij asiel heeft gekregen. Dat de afluisterproblematiek onder president Trump aan banden zal zijn gelegd is hoogst onwaarschijnlijk…hoewel de werkwijze van het verzamelen van alle gegevens verboden is. Maar we weten dat datgene wat technisch mogelijk is ook gebruikt wordt, eventueel vanuit een ander, obscuur, land….
Update 03.02.2019
De bekende Amerikaanse documentairemaker Michael Moore (64 jaar) heeft vorig jaar een nieuwe documentaire gemaakt met de titel Fahrenheit 11/9. Op de hem bekende wijze ‘van-dik-hout-zaagt-men-planken’ (in positieve zin) laat hij in de twee uur durende film zien hoe Amerika er voor staat met president Trump. Er zitten toch wel verbazingwekkende fragmenten in die niet bekend zijn. Ook legt hij een, door critici bekritiseerd, verband tussen het Duitse nazisme en Trump. De overeenkomst tussen Hitler en Trump in voorkomen is treffend. Dit schreef ik boven in 2018: Ik dacht aan een bekende dictator uit Duitsland in de jaren 1930, die was ook parmantig, arrogant, demagogisch, overtuigd van zijn eigen gelijk en met wilde armgebaren. Hij had een zondebok die volgens hem verantwoordelijk was voor alle kwaad in de maatschappij. Moore liet het goed zien met oude filmopnamen van Hitler. Iemand in de film zegt ook dat dictators eigenlijk altijd volgens een bepaald vast patroon handelen: eigenzinnig handelen, een buitenlandse vijand aanwijzen voor al het kwaad en dergelijke. En zo is het ook. Moore voorspelde de winst van Trump.
Sommige analyses die ik boven maakte komen in de film naar voren. Wat eruit springt is toch wel dat die ‘Amerikaanse Droom’ een illusie is en bovendien een leugen. Ik zei het in de jaren 1980 al. Ook het feit dat vermogenden de dienst uitmaken komt ter sprake. De corruptie. De desillusie bij veel burgers. De afkeer van Trump heeft er wel voor gezorgd dat veel jongeren politiek bewust en actief zijn geworden. Ook treffend was dat Moore en Trump elkaar al heel lang kennen en samen in het het verleden in een tv show zaten.
In Amerika woedt een harde machtsstrijd, dat is wel duidelijk. Het gaat om macht en veel geld. De uitkomst van dit soort maatschappelijke processen is niet te voorspellen, het kan vreedzaam gaan of met geweld.
De staatsschuld is nu 22.000 miljard dollar (zie boven) in 2010 was het 13.000 miljard. Het begrotingstekort is 2x zo hoog als Italië. Ze leven als land op krediet. Je wil er niet aan denken wat er gebeurd als de boel instort, de crisis van 2008 zal een kinderfeestje zijn vergeleken met wat er kan gebeuren. President Trump zit er nog twee jaar tot de volgende verkiezingen.
Update 19.07.2019
Feiten en cijfers zeggen soms veel.Peter de Waard in de Volkskrant schrijft over de defensiebudgetten. President Trump wil 750 miljard dollar gaan uitgeven aan defensie, (‘defensie’), Rusland geeft 61 miljard dollar uit. De defensiebegroting van Frankrijk is grote dan die van Rusland. Europa samen geeft 1000 miljard uit. Amerika wil dat ieder Europees land 2% van Bruto Nationaal Product gaat uitgeven aan defensie. Nederland koopt 8 of 9 nieuwe Amerikaanse straaljagers extra bovenop de 37 al bestelde (kosten 90 miljoen per stuk).
Update 10.12.2019
De verantwoordelijken in de VS weten van begin van de oorlog in Afghanistan dat er niet gewonnen kan worden van de Taliban maar verzwegen dit voor de bevolking. 2400 gesneuvelde militairen, 1000 miljard dollar kosten. Dit heeft krant de Washington Post uitgezocht. De vergelijking met Vietnam wordt getrokken, want toen gebeurde hetzelfde.
10 jaar gleden zei ik al dat ze beter iedere boer in Afghanistan geld hadden kunnen geven om een bestaan op te bouwen (en geen papavers te kweken) dan geld uit te geven aan een oorlog die niet te winnen is.Het machtigste leger in de wereld met veruit het grootste budget heeft niet kunnen winnen van de Afghanen. Dat komt omdat vechten hun geschiedenis is, het zit in hun bloed, ze vechten al sinds de Russen in de jaren 1970, 50 jaar. Ze weten niet wat vrede is. Hun uitspraak is: ‘Jullie hebben horloges, wij hebben de tijd‘, een mooie veelzeggende uitspraak.
Update 03.01.2020
In de Verenigde Staten zit een soldaat diep onder de grond in een warme bunker, het bunkercomplex ligt midden in een woestijn in zwaar beveiligd gebied, hier is het altijd oorlog. Niemand weet waar het complex ligt en iedereen die er werkt heeft een geheimhoudingsverklaring moeten tekenen, schending zou een zware gevangenisstraf betekenen. De soldaat kijkt naar live beelden via satelliet op beeldschermen voor hem. Hij heeft een joystick in zijn rechterhand waarmee hij een zwaar bewapende drone (een klein onbemand vliegtuig) kan besturen en iedere plaats op de aarde kan aanwijzen. Van de veiligheidsdiensten heeft hij de gegevens gekregen van twee personen die zich op het vliegveld van Bagdad in Irak bevinden. De twee personen worden al jaren in de gaten gehouden en gevolgd, net zo als honderden mensen over de hele wereld permanent worden gevolgd. De soldaat praat met zijn commandant die zojuist met de president heeft gesproken. De president zei 1 woord: GO. De soldaat drukt op de knop op zijn joystick en de raket onder de drone vliegt razendsnel richting de de auto’s die op het vliegveld staan. De inzittenden vermoeden niets, zij waren midden in een gesprek, opeens horen ze een geruis, een fluittoon. De raket slaat in, alle inzittenden zijn dood, ook omstanders zijn dood, anderen zwaar gewond. (Dit is in de huidige tijd oorlog voeren).
Iran is een islamitische dictatuur (en de gedode militair een verantwoordelijke), maar men kan de antipathie tegen de VS in Iran en in het hele Midden-Oosten niet los zien van de geschiedenis vanaf de jaren 1950: de door de VS gesteunde staatsgreep om de oliebelangen te behouden (later in deze eeuw ook in Irak). De kritiekloze houding tegenover Israël, het 30 jaar steunen van Moebarak in Egypte (tot hij verdreven werd). De decennialange vriendschap met Saoedi Arabië (ook een verwerpelijke dictatuur). Enzovoort. Als ieder land naar eigen goeddunken mensen gaat elimineren is het einde zoek en het verbaasd dan ook dat zoveel intellectuelen dit zonder voorbehoud goedkeuren.
Update 30.07.2020 (12 jaar later)
MS Arnoni (1922-1985) was een politicoloog en schrijver, overlevende van concentratiekampen in WO2. Hij woonde en werkte lang in de VS, maar vertrok omdat hij een nieuw fascisme zag dat echter niet zo genoemd zou worden (zie boven). Hieraan moest ik denken nu de president van de VS op eigen houtje paramilitaire troepen (zien er angstwekkend uit) naar enkele steden heeft gestuurd, tegen de wil van burgemeesters in, om demonstrerende burgers te beteugelen. Arnoni zag in jaren 1960 al nationalisme en ‘Being the greatest nation on earth’ en ‘America first’. De president schijnt gezegd te hebben dat hij niet weet of hij de verkiezingsuitslag zal accepteren als hij verliest…. Arnoni schreef enkele wrange boeken over zijn ervaringen als overlevende. Hij ging na de oorlog terug naar Polen waar bleek dat een zeer aardige oom van voor de oorlog een nazi aanhanger was geweest, misdaden had begaan, maar gewoon doorleefde. De omineuze titel van het boek: ‘Moeder was niet thuis voor haar begrafenis’.
Overigens is de president een irrelevant persoon, een nobody, een rijkeluisventje, waar het om gaat is zijn partij de Republikeinen die hem al die jaren hebben gesteund en blijven steunen. Dit zijn, naar we moeten aannemen toch intelligente mensen, maar ze zijn allemaal bang voor een downfall, ze zijn allemaal vermogend en hebben veel te verliezen. Maar ik schreef het eerder: de VS zijn een gekochte democratie. Het is een land waarvan de ondergang al gaande is. China is het land van de 21e eeuw, ik voorspelde het in de jaren 1980.
Update 03.11.2020
Geschreven in 2017 (zie boven):
De president van de VS is volstrekt ongeschikt voor zijn ambt. We moeten deze man psychologisch verklaren. Hij is de ultieme macho-man, het alpha mannetje die zijn hele leven de baas is geweest en door handigheid en bluf een fortuin heeft vergaard (overigens komt hij uit een rijke familie). In diepste wezen zijn dit soort persoonlijkheden onzeker van zichzelf en compenseren ze dat in extreem gedrag. Maar politiek is iets heel anders dan het bedrijfsleven, politiek is traag, stroperig, je moet overleggen met anderen, je kunt niet doen wat je wil. Dat kunnen dit soort mensen niet, ze hebben er geen geduld voor. Meer dan 60 miljoen mensen hebben op hem gestemd. De vraag is waar het heen zal gaan. Zoals eerder gezegd wordt in zo’n situatie een buitenlandse vijand gecreëerd om de aandacht af te leiden. De VS hebben er bij Europa op aangedrongen hun defensie-uitgaven te verhogen. Er zijn weer Amerikanen in Polen gestationeerd. Wereldwijd zijn de uitgaven aan wapens de afgelopen 5 jaar gestegen….
Mijn weddenschap dat Trump 4 jaar niet zou volmaken heb ik verloren.…
Update 08.10.2020
De wereld is verlost van een krankzinnige, echter, 70 miljoen mensen stemden op hem. Zijn zoon is even gek als zijn vader en pas 42 jaar….
In onzekere tijden willen veel mensen een sterke leider, iemand die twijfel en angst wegneemt, iemand die zegt wat ze moeten denken, voelen en doen, voor saamhorigheid zorgt en eigen verantwoordelijkheid overbodig maakt. Onzekerheid is de kraamkamer van dictators.
Update 05.01.2021 (13 jaar later)
Het gaat niet om president Trump, het gaat om zijn achterban, de republikeinse partij die hem 4 jaar heeft gesteund en de meer dan 70 miljoen burgers die op hem gestemd hebben. Gewone analyses zijn niet voldoende, dit is een land in crisis, in verval. Dat komt doordat ze psychologisch gezien in een illusie geloven, een droom van grootsheid die gebaseerd is op macht en onderdrukking. Maar ergens spat de ballon met illusies uit elkaar en is de realiteit zichtbaar, een ontnuchtering. De reactie is angst voor verlies van welvaart en sociale neergang (die al in volle gang is).
Je kunt alle mensen een tijdje voor de gek houden en sommige mensen altijd voor de gek houden, maar álle mensen altíjd voor de gek houden is onmogelijk. (Vertaling van bekend citaat van Abraham Lincoln (1809-1865) Amerikaanse president)
Update 07.01.2021
Taferelen die men in vroeger in Zuid-Amerika zag, de bestorming van een parlementsgebouw.
Ze geloven het ‘Beste Land op Aarde’ te zijn, leven in de illusie van de droom van rijkdom voor iedereen ‘De Amerikaanse Droom’ (miljoenen hebben voedselbonnen), willen de wereld uitleggen wat democratie is (Zuid-Amerika/ Irak etc). Ik schreef er in de jaren 1980 AL over.
Mij interesseert de achtergrond van historische gebeurtenissen, de filosofisch-psychologische achtergrond. Zoals eerder gezegd, de VS is een jong land van ruim 300 jaar oud, het land werd uit het niets opgebouwd inclusief democratie als staatsvorm als een republiek met federaties. Eigenlijk is het een Verlichtingsideaal (de inspiratie kwam ook van Europese verlichte denkers): een eerlijk op een degelijke grondwet gebaseerd land. Een vrijgevochten kolonie van Engeland. De slavernij speelde en grote rol in de opbouw van het land en de afschaffing daarvan zorgde voor een burgeroorlog (1861-1865). Ook diep religieus, maar tegelijkertijd zeer materialistisch op consumptie gericht, identiteit wordt gevormd door maatschappelijke positie en bezit. De maatschappij is snel aan het veranderen van samenstelling, de melting pot, het samengaan van verschillende culturen. en achtergronden. In 1950 was 90% van de bevolking wit, in 2014 60%, in 2044 zullen er meer zwarte en gekleurde burgers zijn. Ik las ergens dat het land als een experiment gezien kan worden en een land in ontwikkeling is. Dat kan als hoopvol gezien worden, maar misschien is de ontnuchtering die in de hele westerse cultuur speelt met al haar crises in de VS het meest zichtbaar?
Aanvullingen mogelijk.
Update 15.08.2021
De geschiedenis herhaalt zich (maar telkens op een andere manier, daarom denken we van niet), ik schreef het 30 jaar geleden. In Afghanistan nemen de Taliban (extreem islamitische mannen, ze leven in de Middeleeuwen) het land in na vertrek van alle buitenlandse militaire troepen, het Afghaanse leger is machteloos.
In 20 jaar heeft het leger van de VS, met het hoogste budget van alle landen in de wereld (10x zo hoog als Rusland), samen met veel andere landen (en de NAVO, 30 landen) niet kunnen winnen van een stel struikrovers met Kalasjnikovs en pick-up trucks. Men zou zich kunnen afvragen hoe dit kan, dat doen er maar weinig. Vooral al ik militair was zou ik mij zorgen maken over de gang van zaken. De Amerikanen hebben weer gefaald net zo als in Iran (jaren 1950), Vietnam (jaren 1960), Irak (1990, 2003) enzovoort.
Het gezegde van de Taliban is: ‘Jullie hebben de klok, wij hebben de tijd’. Vechten zit in hun bloed, ze vechten van generatie op generatie tegen buitenlandse overheersing.
Update 22.08.2021
In Dossier Geopolitiek een poging tot het analyseren van Afghanistan, een mooi maar gecompliceerd land.
Update 05.02.2022(14 jaar later)
Een boekbespreking in de Volkskrant van 29 januari met treffende analyses van iemand die dicht bij de macht was als adviseur/speechschrijver van president Obama: Ben Rhodes (1977). Het boek heet ‘After the Fall’, ondertitel ‘Being American in the world we’ve made‘, vertaald als ‘Na de Val’ ‘Op zoek naar democratie in een veranderende wereld’. Enkele punten:
de democratie is wereldwijd in gevaar
nationalisme en autoritarisme zijn in de Republikeinse Partij dominant geworden met ex-president Trump, hij vergelijk dit het Hongarije (Orban) en Rusland (Poetin)
vijanddenken en feiten ontkennen zijn gemeengoed geworden
Mark Zukerberg heeft met Facebook een negatieve invloed gehad
de VS heeft zelf bijgedragen aan de huidige wereld met de export van problemen:
1) de mondialisering van het Amerikaanse kapitalisme na de ineenstorting van de Sovjet-Unie
2) de ‘war on terror’, de oorlog tegen het terrorisme werd door andere landen gebruikt om alles terrorisme te noemen en Amerikaanse technologie werd daarvoor gebruikt (China is een tech-totalitaire staat)
3) de technologie, de digitale revolutie uit de VS stimuleerde vijanddenken en slachtofferschap en geven een binding in identiteit en niet zoals vroeger in ideologie
De schrijver is jong te noemen, hij heeft echter de ietwat naïeve conclusie dat het allemaal wel goed zal komen en hij houdt van zijn land. Jaren geleden schreef ik zelf dat Obama MEER had moeten doen en dat Hillary Clinton (haar man-president kon niet van de stagiaire afblijven, jaren voor Me-Too en loog erover) neerkeek op de ‘deplorables’ (sneue, betreurenswaardige mensen) allemaal op Trump gingen stemmen. Ik noemde de VS een overschat land al in de jaren 1980, ze leven in leugen en zelfbedrog, een inhoudsloze cultuur gebaseerd op materialisme en uiterlijkheden. Ze zijn het voorland van wat filosoof Nietzsche voorspelde voor de toekomst: tijdperk van nihilisme. (over Nietzsche: Friedrich Nietzsche (1844-1900)
China is een dictatuur met staatskapitalisme, Rusland een gemankeerde democratie met een autoritaire leider en een oligarchie van rijken, de VS zijn een gebrekkige democratie met een vermolmd kiesstelsel waar bedrijfsleven en lobby’s de dienst uitmaken en rijken regeren. De EU is…wat is de EU, een verzameling van landen die proberen samen te werken, vooral op economisch gebied, het sociale Europa waar in de jaren 1990 over gesproken werd is er nooit gekomen.
Update 25.05.2022
Een jongeman koopt kort na zijn 18e verjaardag wapens, gaat naar een lagere school en schiet 19 kleine kinderen en twee leraren dood….
Amerika (de VS) zit vast aan een verleden van verovering van land (de frontier mentaliteit uit de kolonisatietijd), strijd, onafhankelijkheid (anti-overheid), conservatisme, masculiniteit, kerk/religie (speelt een grotere rol dan men denkt) en eigen wapenbezit. (Semiautomatische oorlogswapens vallen hier ook onder). In het Tweede Amendement van de Grondwet staat dat iedereen een wapen mag bezitten (dit gaat ruim 200 jaar terug). Er is een krachtige wapenlobby die iedere beperking van wapenbezit tegenhoudt.
In de jaren 1980 werd iedere kritiek op de VS afgedaan met ‘anti-Amerikanisme’ (was niet gewenst), maar het had er niets mee te maken, wel met het het kijken naar feiten en het maken van nuchtere analyses.
Aanvullingen mogelijk.
(C) Copyright Ronald Puma (foto’s en tekst).
De auteur studeerde geschiedenis en aardrijkskunde en heeft voor beide vakken de onderwijsbevoegdheid.
Dit artikel is tot stand gekomen zonder subsidie en/of crowdfunding.
(Geschreven in 2015) (Met Updates 2022, 7 jaar later)
Het einde van het kapitalisme
The End of Capitalism (English language below)
In deze tijd van wereldwijde permanente crises met de economische crisis, de vluchtelingencrisis, de klimaatcrisis en de toegenomen sociale onrechtvaardigheid binnen westerse landen, moeten we de ideeëngeschiedenis van de achterliggende economische systemen analyseren en de samenhang tussen de crises zien.
Het dominante huidige economische systeem, het kapitalisme, cultiveert het in de mens inherent aanwezige egoïsme en individualisme. Adam Smith heeft hiervoor de onderbouwing gegeven (wel met grenzen). De ideeën van Karl Marx (en Friedrich Engels) waren een reactie op de uitbuiting die met de industriële revolutie was ontstaan (verkapte slavernij, kinderarbeid ed.) en gingen uit van collectivisme (1848 en 1867). In de praktijk die na de Russische revolutie (1917) is ontstaan werd het collectieve belang opgelegd in de marxistisch-leninistische totalitaire bevelsmaatschappij met kampen en miljoenen doden tot gevolg (ook in China e.a.). Na ruim 70 jaar implodeerde de Sovjet-Unie. Velen dachten dat met het mislukken van het communisme eind jaren 1980 het liberaal-kapitalisme had overwonnen, zoals Fukuyama met zijn Einde van de Geschiedenis. Sindsdien wordt bijna de hele wereld door het vrije markt principe gedreven. We hebben sinds de jaren 1980 Reganomics, Thatcherism en No Nonsence gehad, onderbouwd door o.a. Milton Friedman, Ayn Rand, Alan Greenspan (was een volger, 20 jaar FED). De sociaal-democratie heeft de echt scherpe kanten van het kapitalisme afgeslepen met de verzorgingsstaat in de westerse wereld (uitgezonderd de VS met bijna 50 miljoen mensen die voedselbonnen nodig hebben). Maar in de globale wereld die met internet is ontstaan kunnen slimme mensen en bedrijven zich onttrekken aan iedere controle door een overheid. Daardoor zien we ons geconfronteerd met de ontsporingen die Joris Luyendijk goed liet zien in het VPRO programma Tegenlicht en in zijn boek (iemand die bij een bank werkt kijkt 5 minuten vooruit; je kunt iedere dag onverwacht ontslagen worden). Thomas Piketty heeft aangetoond dat rijkdom steeds meer bij een bepaalde groep terechtkomt en armen armer worden. In 2008 ontstond de ernstigste economische crisis sinds de jaren 1930 en duurde 7 jaar.De verliezers zijn miljoenen werkelozen en de gedepriveerden in achterstandswijken die zich tot misdaad of religieus extremisme wenden en de mensen die de armoede willen ontvluchten en verdrinken in de Middellandse Zee, sinds begin jaren 1990 tienduizenden…..
Het kapitalisme zal ooit als een irrationeel en absurd economisch systeem worden gezien. Dit kan nog decennia duren, misschien een eeuw en dan zal men tot de conclusie komen dat het kapitalisme een verwoestend effect heeft gehad op de mens en de natuur. Op de mens vanwege dezelfde analyse van Karl Marx van uitbuiting en onrechtvaardigheid. Op de natuur vanwege de ecologische kortzichtigheid die tot uitdrukking is gekomen in grootschalige aantasting van de natuur en het ecosysteem door energie- en grondstoffengebruik en massaconsumptie. De wereld heeft momenteel ruim 7 miljard bewoners die allemaal dezelfde welvaart en consumptie willen als nu een klein deel van die 7 miljard. De groei van de wereldbevolking gaat door (geschat op 9 tot 11 miljard aan het eind van deze eeuw). Alleen als er energievormen worden gevonden die de aarde niet aantasten, bijvoorbeeld met behulp van zon, wind en water is welvaart van al die miljarden wereldbewoners mogelijk.
Wellicht zijn er revoluties en rampen nodig om tot een nieuw economisch systeem te komen met een mengvorm van egoïsme en altruïsme, eigenbelang en gemeenschappelijk belang. Revoluties, aangezien de mondiale economische en politieke elites hun macht nooit vrijwillig zullen opgeven, de moderne technieken (internet) hebben hen onkwetsbaar gemaakt waardoor ze voor hun kapitaal altijd een vrijhaven vinden. Rampen zullen terugkomen die zich uitten in natuurcatastrofes door klimaatverandering, hongersnoden, uitstervende diersoorten (verlies aan biodiversiteit), ziekten en epidemieën en onbeheersbare migratiestromen van miljoenen mensen. We moeten daarom zoeken naar een economisch systeem met respect voor de mens en de natuur en ons niet laten dwingen in de aloude kapitalisme tegenover communisme discussie.
Ik schreef er in 1991 en 1992 over dat we het kapitalisme moesten aanpassen (niet afschaffen):
Wellicht zijn er revoluties en rampen nodig om tot een nieuw economisch systeem te komen met een mengvorm van egoïsme en altruïsme, eigenbelang en gemeenschappelijk belang. Revoluties, aangezien de mondiale economische en politieke elites hun macht nooit vrijwillig zullen opgeven, de moderne technieken hebben hen onkwetsbaar gemaakt waardoor ze voor hun kapitaal altijd een vrijhaven vinden. Rampen zullen terugkomen die zich uitten in natuurcatastrofes door klimaatverandering, hongersnoden, uitstervende diersoorten, ziekten en epidemieën en onbeheersbare migratiestromen van miljoenen mensen(Zie boven).
De verschillende crisissen spitsen zich toe, de klimaatcrisis en de migratiecrisis in het bijzonder.
In Engeland is er een nieuwe beweging met de alarmerende naam Extinction Rebellion (opstand tegen uitsterving). Vooral jongeren zijn zeer bezorgd over hun toekomst, dat kan ook niet anders, want de berichten en rapporten over de klimaatsverandering zijn verontrustend. Er is nog nooit zoveel CO2 in de atmosfeer geweest als nu en dat vergelijkt men dan met de periode voor er mensen op aarde waren (eigenlijk pre-industrieel). Tevens gaat de stijging door ondanks de doelstellingen. Het kan vanaf nu weer honderden jaren duren voordat de hoeveelheid CO2 weer gaat afnemen (de mens heeft ca 250 jaar lang de CO2 doen toenemen door het stoken van fossiele brandstoffen (kolen/olie/gas), er is uitgerekend dat dit 300 miljard ton is). Sommige mensen denken dat het klimaat een soort knop heeft, zoiets als een elektriciteitsschakelaar die je even kunt omzetten en dan stopt de opwarming van de aardatmosfeer. De gemiddelde temperatuur kan in de toekomst 3 graden hoger zijn en de zeespiegel 10 meter hoger….in de slechte scenario’s. Hoe snel dat zal gaan is onbekend, maar als men bedenkt dat een kind dat vandaag wordt geboren aan het eind van deze eeuw 80 jaar oud zal zijn en de klimaatmodellen ook van zo’n termijn uitgaan, moet er toch wel snel duidelijkheid komen of de milieumaatregelen wel snel genoeg gaan. Dit jaar zijn er veel weerextremen geweest met onder andere door droogte veroorzaakte bosbranden. Nederland beleeft een zeldzaam droog jaar met weinig neerslag en problemen voor de landbouw. (zie Dossier Broeikaseffect (CO2) (Met Updates).
We hebben naast klimaatvluchtelingen(mensen die vanwege de zeespiegelstijging hun eilanden moeten verlaten in de oceanen) nu ook klimaatrellen (grootschalige rellen in Parijs tegen verhogingen van de brandstofprijzen, deze worden in het kader van het klimaat opgelegd. De betogers dragen gele hesjes. Ook in België zijn er rellen). In Nederland zal de energietransitie (overschakeling van fossiele brandstoffen naar duurzame energie) tot stijging van de kosten leiden en dat doet men door energieheffingen. Deze werken denivellerend, de welvaartsverschillen zullen toenemen tussen mensen die geld hebben en mensen die niet voldoende geld hebben voor een normaal bestaan. Dat kan natuurlijk niet. (zie het Energie en grondstoffen quotum).
De migratiecrisis is gaande. Opvallend is de vluchtelingenstroom in Midden Amerika met economische vluchtelingen die naar de VS lopen (…..). Ze komen allemaal uit de landen die in het verleden door de VS zijn gesteund door rechtse dictators in het zadel te helpen en te houden. Ze willen een beter leven in de VS, maar president Trump heeft gedreigd op de mensen (ongewapende burgers) te schieten. In Afrika worden de vluchtelingen/migranten nu tegengehouden met westers geld. De buitengrens van Europa ligt nu in Afrika zelf. Er is een enorme bevolkingsgroei in Afrika, allemaal jonge mensen die hetzelfde leven willen als ze op tv zien, met auto’s, huizen en luxe (zie Dossier Vluchtelingen/Migratie (Met Updates).
In dagblad Trouw een interview met de voor mij onbekende filosoof Akeel Bilgrami (India, geboren in 1950). Hij heeft goede analyses in het kader van de opkomst van het populisme en het kapitalisme. “Wanneer toekomstige historici schrijven over de geschiedenis van de politieke economie, zullen zij de periode tussen de jaren vijftig en de jaren tachtig beschouwen als een ongekende uitbarsting van het kapitalisme. Een complete aberratie. Terugkijkend zullen zij het zien als de bron van populisme.” Hij ziet de oorzaken voor het het huidige ‘populisme’ als hoofdzakelijk van sociaal-economische aard. (ik schreef er zelf in 2016 over in ‘De boze burger en het ‘populisme’) Het interview is hier te lezen: Akeel Bilgrami
Het broeit in heel Europa….ik zie het op de sociale media, nog niet in de officiële media. Oproepen voor demonstraties in december, het bekende gele hesje is het symbool.
Mijn voorspelling 30 jaar geleden: “De mensen zullen vechten om de laatste restjes welvaart” (……..).
Uit 1992: De geschiedenis herhaalt zich (met een analyse waarom het kapitalisme veel opleverde, maar de nadelen groot zijn).
Uit 2017: Humanistisch Sociale Partij (een poging tot het opstellen van een alternatief om uit de verstikkende beklemming van de illusieloze gevestigde politiek te komen).
Update 21.03.2019
Een mooie bevestiging (in de Volkskrant vandaag) van wat ik (boven) in 2015 al schreef. De rijken worden rijker, de armen worden armer,in Nederland (maar ook elders op de wereld). Hoogleraar Bas van Bavel zegt onder andere dat de kredietcrisis de rijken en vermogenden niet heeft geraakt en dat ze zich onkwetsbaar hebben gemaakt. Er is een erfelijke klasse die zonder al te veel belasting vermogen kan doorschuiven naar de volgende generatie. Ik schreef er boven al over dat dankzij internet en duur betaalde goede boekhouders en vermogensbeheerders rijken hun vermogen overal in de wereld kunnen onderbrengen. De belastingdienst doet veel, maar tegenover dit soort mensen staan ze machteloos.
Historicus Rutger Bregman (30 jaar jong) is onze hoop in bange dagen, in het hol van de leeuw Davos (waar de internationale elite vergaderd over de economische situatie in de wereld) pleitte hij voor meer belastingen en daar schokken ze erg van. Ze houden, vooral in de VS, van filantropie, het geven van veel geld aan goede doelen. Filantropie geeft zo’n warm gevoel, je kunt er zo van genieten om iets goeds voor de wereld te doen…..Ze bezitten eigen eilanden en vliegtuigen en hebben zich onttrokken aan de maatschappij. Sommige rijken (miljardairs) zijn zo rijk dat ze een Afrikaans land zouden kunnen kopen.
Update 12.05.2019
De biodiversiteit neem dramatisch af. De vooruitzichten zijn bij ongewijzigd beleid slecht.
Het ijs op de Noordpool verdwijnt steeds sneller. China ziet dit als positief, ze willen olie en gas gaan winnen en ze willen de noordelijke vaarroute gaan gebruiken om zo hun producten naar Europa te vervoeren.
De dertig rijkste mensen hebben evenveel geld als 3 miljard mensen. Een Engelse journalist heeft een boek geschreven met de titel ‘Moneyland’, een fictief land waar de rijken der aarde hun vermogens onderbrengen (postbusadressen) en buiten iedere controle leven, belasting betalen doen ze niet.
Ik denk nog wel eens aan mijn constatering in de jaren 1990: “We beleven een goed gedocumenteerde ondergang”. Daarmee bedoelde ik toen AL dat de onderzoeken (het zijn er heel veel) een dramatische toekomst voorspelden, maar er niets gebeurde. Is nog steeds hetzelfde, de onderzoeken zijn steeds beter en nauwkeuriger (en dramatischer) geworden, maar de mensheid kijkt als een konijn in de koplampen van een aanstormende auto.
Ook uit de jaren 1990:“De mensen zullen vechten om de laatste restjes welvaart”.
Ik zeg: we moeten soberder gaan leven, de vermogenden eerst, want die dragen het meeste bij aan de achteruitgang. We krijgen een grote herschikking van de welvaart en rijkdom. Mensen die veel bezitten hebben ook veel te verliezen dat is nu eenmaal de logica.Er zal een nieuw gelijkheidsstreven komen, ditmaal niet vanuit een verwerpelijk ideologisch ideaal (de communistische klasseloze maatschappij), maar vanuit een rechtvaardigheidsstreven.
Een nieuwe aanpak voor de 21e eeuw: Humanistisch Sociale Partij om uit de illusieloze gevestigde politiek te komen.
Een lang en boeiend artikel van de: BBC over beschavingen en de gevaren voor ondergang en systeemcollaps.
Update 17.03.2020 (5 jaar later)
Wellicht zijn er revoluties en rampen nodig om tot een nieuw economisch systeem te komen met een mengvorm van egoïsme en altruïsme, eigenbelang en gemeenschappelijk belang. Revoluties, aangezien de mondiale economische en politieke elites hun macht nooit vrijwillig zullen opgeven, de moderne technieken hebben hen onkwetsbaar gemaakt waardoor ze voor hun kapitaal altijd een vrijhaven vinden. Rampen zullen terugkomen die zich uitten in natuurcatastrofes door klimaatverandering, hongersnoden, uitstervende diersoorten, ziekten en epidemieën en onbeheersbare migratiestromen van miljoenen mensen(Zie boven uit 2015).
Een wereldwijde pandemie is een feit, de gevolgen zijn al zichtbaar, maar dit is nog maar het begin. Bedrijven gaan dicht, winkels moeten sluiten en dat wekenlang. Het zal niets verbazen als er een totale systeemcollaps, een instorting van het hele kapitalistische systeem zich zal voltrekken in de komende tijd, inclusief China en Rusland, want deze landen hebben ook het kapitalisme als economisch maatschappijmodel, staatskapitalisme. Er is met de globalisering in decennia een wankel systeem in opgebouwd. Kapitalisme is zo goedkoop mogelijk produceren met zo weinig mogelijk kosten en zoveel mogelijk winst (De analyse van Karl Marxis nog steeds correct (niet zijn oplossing, ik schreef er in 1991 over in ‘Het einde van het communisme’). Daarom is er kinderarbeid in Azië, is er slavernij in de mijnen in Afrika (voor de smartphones) en komen auto onderdelen uit de hele wereld: dit is de globalisering met de wereldhandel waarbij duizenden containerschepen over de oceanen varen met goederen (soms verliest er een containers in een storm) China heeft zich in 20 jaar ontwikkeld tot de assemblagehal van de hele wereld (inmiddels maken ze zelf ook alle producten tegen lage kosten en dumpen deze over de hele wereld). (Zie Dossier China (Met Updates) China heeft havens over de hele wereld gekocht (oa. Griekenland en in Afrika) en een spoorlijn naar het westen (de Nieuwe Zijderoute) aangelegd.
Het griepvirus heet Corona, COVID-19. Niets op deze wereld is neutraal, ook deze pandemie niet. Goede onderzoeksjournalistiek moet uitzoeken hoe dit heeft kunnen gebeuren. De analyse op dit moment is dat arme mensen in China (Corona) en Afrika (Ebola) inferieur vlees slachten en verhandelen op illegale en vervuilde vlees en vismarkten die niet door een overheid gecontroleerd worden, waarbij virussen van dier op mens overgaan. De verantwoordelijken, in China, maar in de hele wereld, willen deze pandemie met enorme economische, sociale en misschien ook politieke gevolgen, aanpakken zonder de de oorzaken te benoemen onder ‘niemand heeft schuld’ en ‘we zijn allemaal verantwoordelijk’ om het economische systeem niet te veranderen en door te gaan op deheilloze weg van productie, consumptie en ecologische vernietiging. Dit moet worden tegengegaan, want dat er per direct zaken moeten veranderen is duidelijk.
Het virus is in China ontstaan. Kritiek op China is er niet, wel lof voor hun aanpak met militaire middelen die ze daar gewend zijn. We moeten niet vergeten dat het mogelijk is dat er geen kritiek op China is omdat alle westerse bedrijven hun producten in China goedkoop laten assembleren, daarom is Apple het rijkste bedrijf van de wereld geworden. Als je een telefoontje in China laat maken voor 300 euro en je verkoop hem in de rest van de wereld voor 900, begrijpt iedereen dat het makkelijk geld verdienen is. In 2010 (10 jaar geleden!) begon ik hierover mijn Dossier China.
Ook actueel is de analyse van Naomi Klein, Amerikaans schrijfster en activist, zij schreef in 2007 onder de titel ‘Disaster Capitalism’ (shockdoctrine/rampenkapitalisme) over het feit dat in tijden van rampen en onzekerheid het kapitalisme zijn greep verstevigd op maatschappijen. Massa-ontslagen zijn dan ‘gerechtvaardigd’. In Nederland heeft de ernstigste economische crisis sinds de jaren 1930 in 2008 niet geleidt tot structurele aanpassingen van het systeem. (Ik schrijf er vanaf 2011 op dit blog over).
Maar ook de ‘Malthusiaanse correctie’ van de wereldbevolking is mogelijk met tienduizenden doden. Ik schreef erover in ‘Economie als oorlog’. (Economie als oorlog). Het zat in een tv programma (VPRO Tegenlicht) en is een uitspraak van Amitav Ghosh (die hij gehoord had bij mensen aan de top, niet van hemzelf) vermindering van bevolkingsaantal door rampen. De gemiddelde leeftijd van mensen is door goede voeding en medische zorg (in het westen) gestegen. 100 jaar geleden was 60 jaar oud, 40 jaar gelden was 75 jaar oud, nu is 80+ oud (er komen steeds meer mensen die 100 jaar oud worden). De cijfers zijn onduidelijk, maar onder de doden zijn veel ouderen en mensen met andere gezondheidsproblemen (obesitas). Als iemand boven de 70 een zware longontsteking krijgt door het coronavirus (COVID-19, internationale naam is SARS-CoV-2) en daaraan doodgaat is dat triest, maar niet vreemd. Een harde waarheid, die echter wel gezegd moet worden. Mensen worden steeds ouder door betere voeding en medische zorg, maar ergens is een grens….
Door massaconsumptie zijn natuur, milieu en het totale ecosysteem, inclusief de productie van dierlijk vlees, zwaar belast. One way or another moet er een prijs betaald worden. Nieuwe virussen ontstaan niet zomaar, maar zijn een (ook) gevolg van menselijke handelwijze net zo als opwarming van de aardatmosfeer.
Update 22.03.2020
Een lezenswaardige Zaterdagbijlage van de Volkskrant. Alle artikelen zijn de moeite waard om te lezen. Dit artikel is wat ik boven bedoelde met die vleesmarkten in China waar deze pandemie is ontstaan: Volkskrant
Uit een ander artikel over de klimaatcrisis: Johan Rockström (een Duitse klimaatdeskundige): “We aarzelen om het te zeggen om niet te profiteren van de angst van mensen(in de coronacrisis) maar dat (de gecombineerde klimaat- en biodiversiteitscrisis) wordt een nog veel ingrijpender crisis dan deze”.Het wordt gezien als generale repetitie….
Update 24.03.2020
Uit dit soort situaties van internationale crisis, verwarring en onzekerheid bij grote groepen mensen kunnen grootschalige sociale opstanden, ja zelfs revoluties voortkomen. Het is in de geschiedenis eerder gebeurd.
Het begint steeds meer op een oorlog te lijken:een vijand (weliswaar onzichtbaar, het coronavirus), een uitgaansverbod (in andere landen bijna totaal), een samenscholingsverbod (met meer dan 3 personen), hamsteren (angst voor schaarste). En dergelijke.
Update 27.03.2020
De economische gevolgen van de wereldwijde coronacrisis grijpen om zich heen. Er zijn al berekeningen van een komende recessie van -1 tot -10 procent. We hoeven geen dystopische romans of tv series op Netflix te lezen en zien.
In Europa worden gigantische schulden gemaakt door de EU door garantstellingen. Italië is nu al in zwaar weer. Wat de verantwoordelijken (bewust) weg laten is dat de welvaartsverschillen in Italië, net als in alle andere landen, heel groot zijn. Er is veel geld, maar de verdeling is niet goed. In de huidige aanpak zouden rijke landen Nederland en Duitsland bij problemen in Italië moeten betalen en daarna de mensen in Nederland, ze verzinnen een nieuwe belasting (zoals de verhuurdersheffing bij de vorige crisis).
In een ander bericht (kan niet vinden waar) beschreef ik eerder de ultieme dystopie: de schulden van staten zijn zo hoog geworden dat de economieën in elkaar klappen (de wereldwijde schulden zijn in de menselijke geschiedenis nog nooit zo hoog geweest). Voor Nederland: men wordt ’s morgens wakker en de pensioengelden (1400 miljard) en spaargelden (368 miljard) zijn VERDEWENEN…., alle uitkeringen worden gehalveerd. Het kan dan jaren duren voor er een samenleving opnieuw is opgebouwd van de grond af aan. Maar zover is het nog niet. Misschien is Amerika ons voorland, mensen slapen in tenten onder viaducten, ontwikkelingsland taferelen in een rijk westers land….
In de VS is de dystopie ook al zichtbaar. In de Volkskrant vandaag een artikel vol met verbazingwekkende feiten. De president Trump wil geen geld aan New York (de hardst getroffen stad) geven. De tweedeling van het land is zichtbaar. Men denkt in termen van: we laten een een hoeveelheid mensen doodgaan en dan kunnen we weer verder, liefst met komende Pasen. Voeg er aan toe dat de wapenverkoop in het land enorm is gestegen, de burgers zijn zich aan het bewapen………
Angstwekkende hoeveelheden geld worden ‘vrijgemaakt’ (geleend, dus vergroting van schulden) door overheden om de economie te redden. Het woord ‘coronakladderadatsch’ wordt gebruikt en ‘we gaan zo naar de ‘ratsmodee’ (mooi woord, ik gebruikte het een paar jaar geleden al eens). Er schijnt wereldwijd 8000 miljard dollar mee gemoeid te zijn. In Amerika zijn in 1 week 17 miljoen werklozen erbij gekomen. Op tv beelden van mensen die werkloos zijn en alleen nog een auto hebben en in de rij staan voor een uitkering.
In de Volkskrant vraagt politiek filosoof Rutger Claassen zich af of de overheid burgers of bedrijven moet redden aangezien de steun vooral bedrijven betreft. In de vorige crisis werd het bedrijfsleven gesteund, vooral de banken door nationalisaties. Ik noemde dat toen ‘kapitalisme à la carte’:de lekkere delen kiezen met subsidies en steun, als het moeilijk wordt helpt de staat, dus de belastingbetaler (bijvoorbeeld door btw verhogingen, energieheffingen, verhoging accijnzen en de verhuurdersheffing en dergelijke, allemaal denivellerende maatregelen die de armoede doen toenemen). Dat krijgen we nu weer. We kijken (niet) uit naar Prinsjesdag komende september met de door de koning uitgesproken (door de minister-president geschreven) troonrede: “Wij bevinden ons in zwaar weer, onze economie heeft zware klappen gehad en harde maatregelen zullen helaas nodig zijn”. Enzovoort.
Ook in de Volkskrant (11 april 2020) een geweldig artikel over hoe Amerika (Noord-Amerika, de VS) de hele wereld in haar greep heeft met de dollar, zelfs de vijanden en concurrenten van de VS zijn afhankelijk van de dollar. 80% van alle handelstransacties gaat in dollars. Als de dollar valt is de hele wereld failliet, de ultieme dystopie (zie boven). Dan staan we in Europa in de rij, niet zoals nu om elkaar niet besmetten, maar vanwege voedselschaarste.
In tv programma Buitenhof een discussie over de steun aan Italië. Italië is in Europa de derde economie en ze moeten hulp krijgen, dat is een tegenstelling, het kan niet allebei tegelijk. Wat ik nu al zie is dat de Europese economisch-politiek elites elkaar de hand boven het hoofd zullen gaan houden en de burger laten betalen in de komende decennia.Italië is ondanks alles een rijk land met grote welvaartsverschillen, er is geld maar het is niet goed verdeeld.
Ook in Buitenhof een opmerking van de coronagezant Feike Sijbesma (ex DSM) die zich afvraagt hoe het kan dat al de geneesmiddelen in China en Azië worden gemaakt en dat dat misschien toch niet zo goed geweest is.
‘Het kapitalisme zal ooit als een irrationeel en absurd economisch systeem worden gezien. Dit kan nog decennia duren, misschien een eeuw en dan zal men tot de conclusie komen dat het kapitalisme een verwoestend effect heeft gehad op de mens en de natuur’. Dit schreef ik in 2015, was ik toen niet te optimistisch met decennia en een eeuw…
De vraag is ook waar wetenschap en techniek zijn om de mensheid te behoeden voor rampen zoals deze. Het geloof in Wetenschap en techniek heb ik eerder een seculiere religie genoemd, het verblind het zicht op de werkelijkheid.
Zouden mijn voorspellingen uit de jaren 1990 dan toch uitkomen….
Wat deze coronacrisis laat zien is dat we in door en door dolgedraaid kapitalistisch systeem leven. We gaan barre tijden tegemoet…
Update 18.04.2020
‘Uit dit soort situaties van internationale crisis en verwarring kunnen revoluties voortkomen. Het is in de geschiedenis eerder gebeurd.’ (Zie boven 24.03.2020). Vandaag in de Volkskrant een artikel over het manipuleren van cijfers van doden en besmettingen in China (het verbaasd niets, het zijn er meer dan eerder aan de wereld gemeld). Mooie bevestiging van wat ik schreef, China manipuleert cijfers omdat ze de gevolgen kennen uit hun geschiedenis. Een in Engeland wonende historicus met een Chinese naam zegt: ‘Gedurende de hele geschiedenis hebben epidemieën, oorlogen en natuurrampen de val van dynastieën ingeluid’.
Update 09.05.2020
Wat de coronapandemie laat zien:
De mensheid is tegen de grens gebotst van een economisch systeem dat gebaseerd is op de ongebreidelde groei van productie en consumptie zonder daarbij acht te slaan op natuur, milieu, dier en ecosysteem.
‘Bedrijven hebben meer macht dan overheden, ze werken wereldwijd ze hebben meer geld en betere mensen in dienst’. Een paar jaar geleden geschreven.
Google heeft via Nederland in acht jaar tijd 128 miljard euro belasting ontweken via een Nederlands dochterbedrijf naar belastingparadijs Bermuda. Dat leverde de Nederlandse Belastingdienst tussen 2012 en 2019 ruim 25 miljoen euro op. Ze zeggen dat er inmiddels toch belasting in de VS (hoofdvestiging) is betaald.
Dat de coronapandemie voor een ongekende economische crisis gaat leiden hoeft geen uitleg. Dat gaat jaren duren, net als na een oorlog moet er wederopbouwplaatsvinden. In Nederland krijgen we na de verkiezingen een grote sociale en economische shake-out, een herschikking met faillissementen (die nu door de overheidssteun zijn uitgebleven) en leegstand in de winkelstraten (Retail). Tegelijkertijd profiteren en ook veel bedrijven zoals Ahold (Albert Heijn, Etos BolPuntCom, GalEnGal) die allemaal open zijn en profiteren van lockdown en winkelsluiting. Zij zullen de extra winst moeten afdragen aan die sectoren die nu dicht zijn.
Update 26.02.2021
Dat het kapitalisme op zijn laatste benen loopt en ten onder zal gaan is wel duidelijk, veel berichten wijzen in die richting. De wereldwijde schulden zijn gigantisch gestegen door de steunpakketten om de coronacrisis te bezweren. Zolang rente en inflatie laag blijven zal dit zo verder kunnen gaan, maar als ze gaan stijgen is er natuurlijk een probleem. In de Volkskrant een kort bericht over de zogenoemde negatieve rente. Na de economische crisis van 2008 (de triple dip, 3 elkaar opvolgende crisis) is de geldkraan opengezet om de economie te stimuleren. Goedkoop geld moet bedrijven overhalen te investeren en werkgelegenheid te creëren. De rente op spaartegoeden is al jaren nul, daarom is er een boete op het hebben van een geldvoorraad, het geld moet rollen, sparen is niet goed. Dit wordt Europees opgelegd (vanuit de centrale bank in Frankfurt). Bedrijven, banken en particulieren met veel geld moeten betalen als ze teveel geld hebben (boven de 250 duizend euro, het bedrag wordt steeds lager, het verschilt per bank). Door de inflatie, die welswaar laag is, wordt vermogen echter minder waard. Alles in de hoop dat het geld geïnvesteerd wordt. Ook particulieren moeten hun geld uitgeven, want consumeren moet de economie stimuleren. Dat dit eigenlijk niet wenselijk is vanwege de milieu- en klimaatcrisis laat zien dat we in een doodlopende straat terechtgekomen zijn: het gaat nergens meer heen. We gaan nog wat meemaken…
Update 26.07.2021
De wereld is in een diepe crisis geraakt, de pandemie duurt voort en economieën kraken, we zijn terra incognita binnengetreden. Wat we zien zijn onverwachte effecten van de pandemie-ontwrichting, we leven in een globale wereldeconomie met grote interdependentie. Dit is ook iets waar de chaostheorie/vlindereffect die ik onder Over/About schreef van toepassing is: ‘Een bekende theorie is: als een vlinder ergens op de wereld opvliegt (metaforisch gezien) ontstaat er ergens anders op de wereld een orkaan (het vlindereffect van Edward Lorenz 1917-2008). Dit is ook toepasbaar op andere gebieden, kleine gebeurtenissen kunnen grote gevolgen hebben. Naar deze tijd vertaald: als de Chinese economie in een crisis komt, kan de hele wereld gevolgen ondervinden‘ (een paar jaar geleden geschreven…..).
Vandaag in het nieuws: een goedlopend Nederlands bedrijf met een Amerikaanse eigenaar (sinds 2016) verplaatst de productie naar Slovenië (EU land) vanwege de lagere loonkosten daar (de helft), bijna 100 mensen worden werkeloos. Dit is het kapitalisme waar we vanaf moeten. Amerikaans kapitalisme dat de wereld kapot maakt en als 1 grote markt ziet met winstmogelijkheden. Maar ook de EU politiek van open grenzen met grote loonverschillen is verwerpelijk, begon al in de jaren 1990, ik schreef erover in Dossier Migratie/Immigratie.
Helaas zijn de meeste mensen onwetend en naïef, kwalijk kun je ze het niet nemen want niemand protesteert ook de gevestigde politiek niet (VVD, CDA, D66, PvdA), dit is ‘zoals het nu eenmaal gaat’. Moraliteit en maatschappelijke verantwoordelijkheid van de eigenaren is afwezig. Kapitalisme kent geen moraliteit, een hard feit. De tweedeling in de maatschappij tussen winnaars en verliezers neemt al jaren toe, de coronapandemie is het vuurtje dat dat verder zal doen aanwakkeren als een bosbrand in een droog bos (momenteel over de hele wereld gaande).
Het is beter ons op sociaaleconomische misstanden, de pandemie en klimaatverandering te richten die de maatschappij aan het ontwrichten zijn in plaats van ons bezig te houden met identiteitspolitiek en genderkwesties die tegenwoordig velen zo bezig houden.
Gelukkig wordt dit bericht steeds vaker gelezen.
Update 07.08.2021
Ook de ING bank is verwerpelijk bezig zo is vandaag in de Volkskrant te lezen. De feiten:
kwartaalwinst vervijfvoudigd, 1.5 miljard winst
aandeelhouders krijgen geld: 3,6 miljard
coronavoorzieningen niet meer nodig
beleggingsproducten zijn populair door de lage rente
de komende reorganisatie behelst de sluiting van de helft van de kantoren (alles gaat digitaal)
440 banen gaan verloren
Het argument van het bedrijfsleven is altijd dat ‘alles volgens wet en regelgeving’ gaat en legaal. Dit is juist het probleem, de staat, de overheid faciliteert het bedrijfsleven. In Nederland is er economisch-politieke elite die het beleid richting geeft (ik schreef eerder over). Dat zijn de ondernemers die de politici kennen en elkaar in formele en informele circuits treffen, vooral VVD en CDA. Vaak kennen ze elkaar nog van de studie (een vrindje, studie rechten of bedrijfskunde). MP Rutte werkte voor de politiek in het bedrijfsleven en als hij een bekende van vroeger tegenkomt dan spreken ze de zaken even door. Dit is de netwerkmaatschappij en de meeste mensen zijn zich er niet van bewust.
Wat ook opvalt is dat het kapitalisme er in is geslaagd om mensen volledig en totaal in te palmen, tegenwoordig zijn er apps waarmee op de beurs kan worden gehandeld, het is 1 groot casino geworden. Ook de Bitcoin en andere zogenoemde cryptovaluta zijn een casino waar mensen op de korte termijn geld kunnen verdienen, controle is er niet, de populariteit bij criminelen verbaasd daarom niet (vooral hackers met gijzelsoftware). De overheden staan erbij en kijken ernaar, ze weten niet wat ze er mee aan moeten. Overigens is alle digitale geld waardeloos bij een echte crisis waarbij de stroom uitvalt of een onbeheersbaar computervirus toeslaat. In zo’n geval tellen alleen goud, sieraden, kunstverzamelingen en degelijke, ik schreef erover in Dystopie
(Aanvullingen mogelijk).
Update 10.08.2021
De resultaten van Verenigde Naties IPCC rapport laten zien dat het (gekozen) economisch systeem kapitalisme (waarvan de meeste denken (is voorgehouden vanaf het basisonderwijs) dat er geen alternatief is) zelf het probleem is: op winst gerichte productie met als doel economische groei en consumptie zonder milieu en natuur mee te rekenen gedoemd is uit te monden in rampen. Ik schreef het 40 jaar geleden in 1981 al in mijn afstudeerproject/scriptie: Dossier Broeikaseffect (CO2)
Straat in Nijmegen-Lent. De analyse van het kapitalisme van Karl Marx blijft, niet zijn oplossing ervoor (geschreven in 1991).
Update 12.12.2021
Wat is het goede kapitalisme: een (biologische) boer verbouwd graan op zijn land en na het oogsten verkoopt hij het graan aan een bakker (hiernaartoe gebracht door een vrachtwagenchauffeur), de bakker bakt met het graan brood, het brood wordt in de winkel gekocht door de consument. Iedereen maakt een kleine winst. Is dit niet wat Adam Smith oorspronkelijk bedoelde, in tegenstelling wat vaak wordt gedacht en wat de praktijk van het kapitalisme is geworden. (Dit ga ik nog eens uitzoeken als er tijd voor is).
Update 31.01.2022 (7 jaar later)
Een voorbeeld van dolgedraaid kapitalisme in de dolgedraaide consumptiemaatschappij: de zogenoemde flitsbezorging: binnen 10 minuten een product aan huis bezorgd door een onderbetaalde jongere die op een fiets of met bakfiets ’s door de regen avonds een zak chips komt bezorgen. De panden in steden worden Dark Stores genoemd, het is geen winkel maar een opslagplaats. Een van de bedrijven is in Duitsland begonnen wat laat zien dat het Amerikaanse kapitalisme zich net als de corona pandemie over de hele wereld heeft verspreid als een besmettelijk virus. De jongeren die met deze nieuwe tech-ontwikkelingen door zogenoemde start-ups (een geloof, de technologie) iets nieuws ontwerpen (op zich een knappe prestatie) laat het volkskapitalisme zien dat door de meeste mensen volledig is geïnternaliseerd.
Update 22.05.2022
We gaan van crisis naar crisis, van recessie naar recessie, van ramp naar ramp.
Aanvullingen mogelijk.
(C) Ronald Puma (Tekst en foto’s)
Dit blog komt tot stand zonder subsidie en/of crowdfunding en is onafhankelijk.
De auteur studeerde geschiedenis en aardrijkskunde en heeft voor beide vakken de onderwijsbevoegdheid.
Fotogalerij.
English language.
The End of Capitalism (written in July 2015)
In this time of global crisis with the ongoing economic crisis, the refugee crisis, the climate crisis and increased social injustice in western countries, we have to analyze the intellectual history of the underlying economic systems and see the connection between the crises.
The current dominant economic system, capitalism, cultivates selfishness and individualism inherent to man. Adam Smith has previously given the justification. The ideas of Karl Marx were a reaction to the exploitation that the industrial revolution arose and went out of collectivism. In practice, after the Russian Revolution (1917) the collective interest was imposed in the Marxist-Leninist totalitarian command society with camps and millions of deaths (as in China and others). After more than 70 years, the Soviet Union imploded. Many thought that with the collapse of communism in the late 1980s the liberal capitalism had triumphed, as Fukuyama with his ‘End of History’. Since then, almost all the world is driven by the free market principle. We have had since the 1980s Reganomics, Thatcherism and No Nonsence, underpinned by Milton Friedman, Ayn Rand (Alan Greenspan was a follower, 20 years FED) and others. Social democracy has taken away the sharp edges of capitalism buffed with the welfare state in the Western world (except in the US with nearly 50 million people need food stamps). But in the global world internet has emerged smart people and businesses beyond any control by any government. Thus we are faced with the excesses that Dutch journalist Joris Luyendijk showed well in the program VPRO Backlight and in his book (someone who works at a bank looks ahead five minutes, you can every day be unexpectedly fired). Thomas Piketty has shown that increasing wealth reaches a certain group and the poor get poorer. In 2008 came the worst economic crisis since the 1930s and lasted seven years until today. The losers are millions of unemployed and disadvantaged persons in deprived areas who turn to crime or religious extremism and those who want to escape the poverty and are drowning in the Mediterranean sea, since the early 1990s tens of thousands…..
In the future capitalism will be seen as an irrational and absurd economic system. This may take decades, maybe a century, and then one will come to the conclusion that capitalism has had a devastating impact on people and nature. On people for the same analysis of Karl Marx of exploitation and injustice. On nature because of the ecological short-sightedness which is reflected in large-scale degradation of nature and the ecosystem by the use of energy and raw materials and mass consumption. The world currently has over 7 billion inhabitants who all want the same prosperity and consumption as a small part of the 7 billion now have. The growth of the world population continues (estimated at 9 to 11 billion by the end of this century). Only if there are forms of energy found that do not attack the earth, for example with sun, wind and water is the well-being of all the world millions of people possible.
Perhaps there are revolutions and disasters to come to get to a new economic system with a mix of selfishness and altruism, self-interest and public interest. Revolutions, as the global economic and political elites will never voluntarily give up their power, modern techniques have made them invulnerable and they always will find a safe haven for their capital. Disasters will occur that are expressed in natural disasters due to climate change, famines, endangered species, diseases and epidemics and uncontrollable migration of millions of people. We must therefore look for an economic system with respect for people and nature and not be forced into the old capitalism versus communism discussion.
(C) Ronald Puma (Tekst en foto’s)
Dit blog is tot stand gekomen zonder subsidie en/of crowdfunding en onafhankelijk.
De auteur studeerde geschiedenis en aardrijkskunde en heeft voor beide vakken de onderwijsbevoegdheid.
Al deze (vooral westerse) maatschappijen hebben nog maar een klein beetje tegenslag nodig en de boel stort in.
Een flinke stroomstoring, een onbeheersbaar computervirus, een grote computer hack met gijzelsoftware bij vitale bedrijven, een vulkaanuitbarsting (vliegverkeer), een storing in het sattelietverkeer en/of een breuk in een onderzeese trans-Atlantische kabel (ongeluk of sabotage), een wereldwijde beurskrach (beursineenstorting door speculatie en/of computerproblemen en/of een schuldencrisis), een nieuw gemuteerd virus,extreem weer (overvloedige sneeuwval, overstromingen door hoog water, watertekort door hitte, tegenvallende oogsten door droogte/hitte) enzovoorten de mensen staan onvrijwillig te barbecueën op het balkon, in de tuin of in het park.
Update 26.03.2021
Een containership dat vastloopt in het Suezkanaal en de hele wereldhandel is ontwricht. Alles wordt door globalisering en wereldhandel goedkoop in Azië gemaakt en over de hele wereld gebruikt in producten. Ook vitale medicijnen en beschermingsmiddelen. Lees er hier over: Een vastgelopen containerschip in het Suezkanaal
Lees ook: De angstmaatschappij hoe collectieve angst de maatschappij is gaan beheersen, een permanente staat van zijn.
Update 02.10.2021
We zijn al midden in het tijdperk van schaarste terechtgekomen.
De coronacrisis lijkt voorbij, de economie groeit alsof er niets is gebeurd. Maar schijn bedriegt. We zien allerlei losse gebeurtenissen die samen komen en elkaar beïnvloeden. We zijn al midden in het tijdperk van schaarste terechtgekomen, het kapitalisme kraakt in al haar voegen. Enkele voorbeelden.
In Nederland hebben we 50 jaar ‘gratis’ gas gehad dat zich door een geologisch toeval onder de Nederlandse bodem bevond. De huizen verzakten en bewoners zitten in de misère. De gaskraan is grotendeels dicht. Maar gas is nodig voor huishoudens en industrie. De gasprijs stijgt bij schaarste. Huishoudens krijgen een hogere energierekening, bedrijven maken hun producten duurder, consumenten betalen dus hier ook meer.
In Engeland zijn door de Brexit en door de pandemie veel werkers uit de MOE landen (Midden en Oost Europa) vertrokken, er is nu een tekort aan chauffeurs voor benzinestations en supermarkten. Er staan rijen voor de benzinepomp (benzine is ook duurder), de schappen in de supermarkt raken leeg en producten worden duurder. Het leger (militairen) moet gaan helpen.
In Frankrijk heeft de regering de gasprijs bevroren tot na de winter. Mensen die in de kou gaan zitten worden boos en gaan protesteren.
Deskundigen hopen dat het geen strenge winter gaat worden want bij een strenge winter zullen de energietekorten groot worden. We zijn dus nu afhankelijk van het weer of we de winter warm doorkomen. Ook in de zomer kan er een energietekort ontstaan als er te weinig wind voor de windturbines is en te weinig zon voor de zonnepanelen
Update 30.12.2021
Toevoeging: gastekort door strenge winter, oost-west conflict met nieuwe Koude Oorlog, lege schappen in winkels door grondstoffentekort en tekort aan personeel (vrachtwagenchauffeurs).Vergrijzing/bevolkingsafname. Onderbelicht, maar doet zich al voor in Rusland, Japan en het Westen. In tegenstelling tot India (ruim 1 miljard mensen en Afrika ook ruim 1 miljard mensen) waar de bevolking jong is en groeit. Allemaal mensen die dezelfde levensstandaard willen als in het Westen nu en dat is onmogelijk vanwege de klimaat/energie/grondstoffenkwestie.
Update 03.03.2022
…..’oost-west conflict met nieuwe Koude Oorlog‘. (2021).
De wereld zit op een gladde glijbaan en gaat snel naar beneden.
De mens is speelbal van de geschiedenis.
Voorspellingen doen is goed naar het heden kijken. (uit de context van Marshall McLuhan).
Update 19.03.2022
Waarschuwingen voor hongersnood in Europa veroorzaakt door het wegvallen van de landbouwproductie in Oekraïne en import uit Rusland…..Mensen zijn nu al aan het hamsteren, bloem en zonnebloem olie zijn al uitverkocht in sommige supermarkten….
Mijn basis advies:
Zorg thuis voor een zaklamp met nieuwe batterijen, een radio met batterijen, kaarsen/waxinelichten, een hoeveelheid contant geld (voor als de pinautomaten niet meer werken), gouden sieraden/diamanten (voor als ook geld geen waarde meer heeft), eten voor een paar weken (rijst/pasta/pastasaus/vis in blik/soep in blik/of zakjes), controleer de campinguitrusting (gashouder met gas, een jerrycan voor water en dergelijke). (Dit heb ik zelf altijd al gedaan). Er zijn ook zogenoemde ‘preppers’ die zich voorbereiden op alle mogelijke rampen. In de VS (waar anders) zijn er extreme preppers die ondergrondse schuilkers graven.
Tegen een oorlog met kernwapens (waarover gesproken wordt) (verbijsterend) is niets te doen, wat er ook beweerd wordt. Het is voor mij een groot Déjà vu van de jaren 1980.
Twee voorspellingen van mij zijn uitgekomen: we krijgen een klimaatcrisis (uit 1981) en oorlogkomt terug (uit 1992). Een wrang gelijk hebben.
Ook uit de jaren 1990: “De beschaving zijn eindigen als een klucht” en “De mensen zullen vechten om de laatste restjes welvaart”.
“De smaak van het brede publiek houdt geen verband met waarde en kwaliteit. De pessimist kan gelijk hebben en de optimist ongelijk, toch luisteren we liever naar een optimist die het bij het verkeerde eind heeft dan naar een pessimist die gelijk heeft”.
Geschreven door hoogleraar/schrijver/journalist MS Arnoni (1922-1985). Hij overleefde concentratiekampen in WO2, vertrok in de jaren 1970 uit de VS vanwege nationalistische tendensen. Schreef een boek met de titel ‘Moeder was niet thuis voor haar begrafenis’ (1982) en ‘Het recht om pessimist te zijn’ (postuum 1991). (Het citaat is uit laatstgenoemde boek afkomstig.
Aanvullingen mogelijk.
(C) Copyright Ronald Puma
De auteur studeerde geschiedenis en aardrijkskunde en heeft voor beide vakken de onderwijsbevoegdheid.
Dit blog wordt geschreven zonder subsidie en/of crowdfunding en is onafhankelijk.
Economie is de voortzetting van oorlog met andere middelen (de handelsoorlogen) (uit 1992).
Amerika bedrijft economisch imperialisme op wereldschaal (uit 1992).
De Europese Unie heeft kapitale fouten gemaakt met Schengen en Dublin die hebben geleid tot populisme in heel Europa en de Brexit. (Dossier Migratie/Immigratie)
We leven in de nieuwe klassenmaatschappij van hebben en niet hebben.
Migratie vanaf de jaren 1990 uit Afrika met een economisch motief is ontstaan door importheffingen, dumping van voedsel en afval, belastingparadijs Nederland, lage grondstoffenprijzen en de landen zelf (uit 1991).
De kapitalistische productiewijze heeft gezorgd voor milieuvervuiling en klimaatsverandering (uit 1981). De marxistisch-communistische productiewijze idem.
Handelsoorlogen zullen de nieuwe oorlogen zijn (uit 1992).
Mensen zijn en worden ziek van de prestatiemaatschappij.
Seks, de laatste prikkel (uit jaren 1990).
Grote delen van de wereld leven in de 21e eeuw nog steeds in de Donkere Middeleeuwen.
China is het land dat de 21e eeuw zal gaan bepalen (uit jaren 1980).
De mensen zullen vechten om de laatste restjes welvaart (uit jaren 1990).
We beleven een goed gedocumenteerde ondergang (uit jaren 1990).
De beschaving zal eindigen als een klucht (uit jaren 1990).
Ik geloof niet in de mensheid, wel in de individuele mens (uit jaren 1990).
De geschiedenis herhaalt zich (uit 1992).
Het communisme was een religie (uit 1991).
De energietransitie is de nieuwe klassenstrijd (1996)
De mensen willen de vrijheid, maar ze weten niet wat ze ermee moeten doen (uit jaren 1990, na de val van de Berlijnse Muur).
We krijgen met verschillende culturen in 1 land een Babylonische spraakverwarring (uit jaren 1980).
Mensen uit andere culturen die hier komen werken krijgen een identiteitsprobleem (1992).
‘Honderd narren op een kluitje en er zit geen verstandig mens bij’ (Arthur Schopenhauer).
Waar is nu de ‘Nieuwe wereldorde’, de ‘Nieuwe Economie’, het ‘Einde van de Geschiedenis’, het ‘Sociale Europa’ en de ‘terugtredende overheid’ waar de verantwoordelijken het over hadden in de jaren 1990 en de toekomst zou zijn.
De mensheid verdient het niet om te overleven (2020).
De mensheid is te dom om te overleven (2020).
De oorsprong van de mens ligt in Afrika en alle mensen waren zwart, maar de geschiedenis van de wereld is wit: Grieken, Romeinen, kolonialisme, industriële revolutie (2020).
Kolonialisme, slavernij en holocaust zijn allemaal ontstaan vanuit een blanke beschaving/cultuur (2020). (Toevoeging: er was al slavernij in Afrika zelf voor de komst van de Noord-Europeanen).
Aanvullingen mogelijk.
In 16 Dossiers is meer te vinden over de onderbouwing van deze constateringen.
(C) Ronald Puma
Dit blog is tot stand gekomen zonder subsidie en/of crowdfunding en is onafhankelijk.
De auteur studeerde geschiedenis en aardrijkskunde en heeft voor beide vakken de onderwijsbevoegdheid.
(Update 2021: het aantal daklozen is verdubbeld, de woningnood is toegenomen en het bezoek aan de voedselbank is gestegen sinds het begin van de regeerperiode van de MP/VVD).
Het was behaaglijk koel in de studio, de airconditioning stond aan, buiten was het een zwoele nazomeravond. Er klonk wat geroezemoes van het studiopersoneel. Over 10 minuten zou de live uitzending beginnen. Boven de tafel waaraan het interview zou gaan plaatsvinden hing een lamp die, als je het wilde zien, ook een ondervragingslamp op een politiebureau had kunnen zijn. De journalist (J) hield van zijn werk, naar dit interview had hij lang uitgekeken en hij had zich goed voorbereid. Jeremy Paxman was zijn grote voorbeeld, gerespecteerd vanwege zijn interviews waarin hij net zolang doorging met vragen stellen tot de geïnterviewde de vraag had beantwoord. De minister-president (MP) kwam op zijn gemak de studio binnenlopen, ze gaven elkaar een hand en gingen aan tafel zitten. Na een paar beleefdheidsvragen zwegen ze. Een glas water werd voor hen op tafel gezet. De regieassistent gaf het sein 10 seconden, de live uitzending zou beginnen. J: ‘Welkom MP, fijn dat u vanavond bij ons bent.’ MP: ‘Met alle plezier.’ De ogen van de MP glinsterden achter zijn brillenglazen, hij had er zin in. Interviews vond hij leuk om te doen, hij wist inmiddels dat hij in Nederland iedere journalist de baas was. De journalist die hem vanavond zou interviewen had hij echter niet eerder ontmoet. Hij hoopte zich vanavond te kunnen laten zien als mens en niet als politicus, maar hij dacht natuurlijk wel aan de komende verkiezingen en hoe hij zijn partij het beste voor het voetlicht kon krijgen. J: ‘Allereerst wil ik vragen of álle vragen gesteld mogen worden.’ MP: ‘Zeker, maar ík ga natuurlijk over de antwoorden’ en hij lachte. J: ‘U bent nu 6 jaar MP van Nederland en de armoede, het aantal mensen in de bijstand en het aantal daklozen is toegenomen, vindt u dat uw beleid gefaald heeft?’ MP: ‘We hebben in Nederland alle maatregelen genomen die noodzakelijk waren om onze economie weer op orde te krijgen en naar de toekomst te kijken’. J: ‘U geeft geen antwoord op de vraag, de voedselbanken kunnen de vraag niet aan en er zijn 400.000 kinderen die in armoede opgroeien, is dat niet vreemd in een land waar andere mensen genieten van zoveel rijkdom?’ MP: ‘U weet dat we een ernstige crisis gehad hebben en we moesten de economie weer gezond en toekomstbestendig maken en daarvoor hebben we de noodzakelijke maatregelen genomen. Die crisis moet je vergelijken met een orkaan, daar heeft een mens geen invloed op.’ J: ‘Maar het economisch systeem dat we nu hebben, het liberaal-kapitalisme, ook wel neoliberalisme genoemd, is toch door mensen gemaakt, dat heeft toch niets met een natuurverschijnsel te maken. Kiezen voor de economische ordening volgens kapitalistisch economisch model is een van de vele keuzes die gemaakt kunnen worden.’ MP: ‘Ik zie dat anders, we leven, de filosoof Leibniz parafraserend, in het best denkbare economische systeem en dat wil ik zo houden, crises horen erbij die zijn niet te voorkomen’. J: Maar de gevolgen zijn groot, daarom vraag ik u: er zijn meer daklozen gekomen omdat mensen de huur niet meer kunnen betalen en hun huis uitgezet worden, is dat niet het gevolg van uw bezuinigingsbeleid?’ MP: ‘Ik zeg u nogmaals, de omstandigheden waren zo dat er ingrijpende maatregelen genomen moesten worden.’ J: ‘U wil geen antwoord geven, toch vraag ik u: is uw beleid niet verantwoordelijk voor het feit dat in Nederland de welvaartsverschillen heel groot zijn en het aantal vermogenden tijdens de crisis is toegenomen en tegelijkertijd het aantal mensen dat onder de armoedegrens leeft is toegenomen. We hebben in Nederland steeds meer ‘werkende armen’, mensen die een of zelfs twee banen hebben en niet rond kunnen komen, net zoals ze in de Verenigde Staten de ‘working poor’ hebben. Mensen die vroeger een vast contract hadden doen nu hetzelfde werk als ZZP-er voor minder geld maar zonder verzekeringen en pensioenvoorzieningen.’ MP: ‘De verschillen zijn niet zo groot en ik bestrijd dat er in Nederland armoede is.’ J: ‘Het Centraal bureau voor Statistiek (CBS) heeft met cijfers laten zien dat de armoede, het aantal daklozen en het aantal mensen in de bijstand is toegenomen, is dat niet het gevolg van uw beleid?’ MP: ‘De economie is weer gezond, de crisis is voorbij, het was mooi weer vandaag, ik heb vanmiddag nog met de boot gevaren met mijn goede vriend, die kent u wel, dat is een collega van u, kortom het gaat goed, het kan eigenlijk niet beter’. De MP lachte en nam een slok van zijn glas water. Straks na de uitzending zou hij naar zijn favoriete café gaan en de dag afsluiten met pils, de dag even afpilsen. J: ‘U ontkent de objectieve cijfers van het CBS?’ MP: ‘Kom nou toch, in Nederland is geen armoede. Als je naar Afrika kijkt, daar is armoede.’ J: ‘U kunt de situatie in Afrika toch niet vergelijken met Nederland?’ MP: ‘De mensen zouden eens een beetje dánkbaarder moeten zijn, we leven in zo’n fantástisch land, iedereen heeft het hier goed, er is helemaal geen reden tot klagen.’ Het laatste zei hij met veel nadruk. De MP begon wat geïrriteerd te raken, die journalisten waren soms wel erg lastig. Hij keek vlug op zijn horloge toen hij het lampje op de andere camera zag branden, nog 10 minuten en dan was het interview voorbij. Hij ging even verzitten en duwde zijn bril wat hoger op zijn neus. J: ‘Toch nog even de vraag, het aantal vermogenden is tijdens de crisis gestegen en de armoede, het aantal mensen in de bijstand en het aantal daklozen ook. Hoe verklaart u dat?’ MP: ‘Het is natuurlijk duidelijk dat we zo’n ernstige crisis niet konden doorkomen zonder ingrijpende maatregelen.’ De journalist begon nu ongeduldig te worden, hij had nog 5 minuten om vragen te stellen en antwoorden te krijgen. Hij haalde het onderste blaadje van zijn aantekeningen vandaan waarop stond wat hij gisteren had genoteerd. In hoofdletters stond er: DENK AAN PAXMAN! Plotseling draaide hij de lamp die boven de tafel hing, net zo als in een oude Franse politiefilm uit de jaren 1950, vol in het gezicht van de MP die verschrikt achteruit deinsde. J: ‘Ik vraag u nog eenmaal: zijn de armoede, het aantal daklozen en mensen in de bijstand door uw beleid de afgelopen 6 jaar toegenomen of niet?’ Hij stelde de vraag met een indringende intonatie en keek de MP strak aan. De MP kreeg het nu toch een beetje warm, de eerste sporen van zweet verschenen op zijn voorhoofd dat anders altijd zo koel bleef. Hij schraapte zijn keel en stamelde wat onverstaanbare woorden. J: ‘Wat zegt u?’ MP: ‘Maar ik probeer toch te doen wat goed is voor de BV Nederland, mijn partij en de mensen in het land. Dat ik het zo goed heb is toch mijn eigen verdienste. Ja, ik heb een exorbitant salaris en verdien in een maand net zoveel als een gewone burger in een heel jaar, maar daar kan ik toch niets aan doen.’ J: U bent als hoogst politiek leider verantwoordelijk.’ De MP snakte nu naar het einde van de uitzending, schichtig schoot zijn blik heen en weer. Nog een minuut. Hij pakte zijn zakdoek en veegde snel het zweet van zijn voorhoofd. Er zat niets anders op dan te bekennen. MP: ‘Goed, goed, ik zeg sorry, sorry, sorry. Het spijt me. Dat had ik anders moeten doen, Het is door mijn beleid dat het aantal armen, mensen in de bijstand en het aantal daklozen is toegenomen. Ik zal van nu af aan een sociaal beleid gaan voeren.’ J: ‘Daar houden we u aan. Dank u voor dit interview’. De MP kon geen woord meer uitbrengen en hing in zijn stoel als een bokser die in de ring in de touwen hing. Voor het eerst was hij in een live-uitzending onderuit gegaan. Hij had geen zin meer om naar een café te gaan, hij wilde naar huis. Hij zou thuiskomen, de hond te eten geven, de gordijnen dichttrekken en alleen zijn.
(Iedere overeenkomst met bestaande personen, plaatsen en situaties berust op toeval).
Vandaag wordt er een petitie aangeboden aan de Tweede Kamer waarin wordt gepleit voor vrijstelling van sollicitaties en een basisinkomen voor mensen boven de 55 jaar. Toeslagen vallen dan weg. Het initiatief is van het tv programma Radar (Avro/Tros). De petitie heeft ruim 100.000 ondertekenaars.
Wat natuurlijk opvalt, en daar schreef ik 6 jaar gelden al eens over, is dat in deze maatschappij mensen boven de 50 als oud worden gezien (voor de arbeidsmarkt). Dat komt erop neer dat iemand die met 67 recht op pensioen heeft 17 jaar een probleem zou kunnen hebben. 10 procent van de 55-plussers en 3 procent van de 60-plussers heeft kans op werk…dat is natuurlijk ongelofelijk. Dit zijn de onrendabelen, ze leveren niets meer op, zijn vaak ziek en klagen teveel, afgeschreven, dat is het beeld.
De gemiddelde leeftijdsverwachting stijgt al decennia naar 80+ jaar en het aantal mensen van zelfs 100 jaar wordt groter.
Wat bijvoorbeeld al jaren opvalt is dat winkelpersoneel hoofdzakelijk uit jongeren bestaat en voor de supermarktbranche is het erg aantrekkelijk om een 16 jarige scholier 2 uur op een dag vakken te laten vullen voor een paar euro per uur.
Het liefst hebben ze dat mensen met een uitkering vrijwilligerswerk gaan doen, werk dat voorheen gewoon betaald werk was wordt dan voor niets door een uitkeringsgerechtigde gedaan, dit gebeurt al op grote schaal, bijvoorbeeld bij bibliotheken.
Het laat een ontsporing zien, een irrationaliteit, die in de eerste plaats beschamend voor de maatschappij zelf is.
(Inhoudelijk heb ik nog geen mening over een basisinkomen, want ik ken de feiten niet. Wat nodig is is een gedegen becijfering van alle factoren en kosten die er meespelen. Ik heb zo’n berekening nog nooit ergens gevonden).
In de politiek vragen ze zich af waar die kloof tussen burger en politiek toch vandaan komt. Die komt onder andere hier vandaan. Tussen alle commentaren op de sociale media staan ook relevante reacties. Deze laten de kloof goed zien, in Nederland leven veel politici momenteel in een bubbel van ‘het gaat weer goed’, er is economische groei, lage tekorten, voorspoed en dergelijke en ze krijgen in de media vrij baan om dat te ventileren. Nederland is echter al een onregeerbaar land door de polarisatie en de versplintering van de laatste jaren. Na 7 maanden zwoegen was er nieuwe regering met een meerderheid van 1 Kamerzetel (4 partijencoalitie). Alles is er gedaan om het ‘populisme’ buiten de deur te houden. Regeren is nu als een koorddanser over een koord lopen zonder valnet, er hoeft maar iets te gebeuren (een Kamerlid dat iets te fanatiek is: ‘de nacht van…….’) en de meerderheid is weg en we hebben nieuwe verkiezingen…..
Update 02.01.2018
Het gaat ‘goed’ met de economie, maar boven de 50 ben je een ‘probleem’. Een verslag op de website van de NOS: Boven de 50
Update 18.05.2022
Er is ‘ineens’ een tekort aan werkers…
(C) Ronald Puma
De auteur studeerde aardrijkskunde en geschiedenis en heeft voor beide vakken de onderwijsbevoegdheid.
Dit blog komt tot stand zonder subsidie en/of crowdfunding en is onafhankelijk.
(Geschreven in 1996) (Deze analyse is 26 jaar oud. Update 2022)
In deze tijd waarin het fileprobleem onoplosbaar lijkt en de milieuvervuiling ondanks alle goede voornemens voortschrijdt, is het nodig om te komen tot een fundamentele herbezinning op de mechanismen die onze gecompliceerde maatschappij in stand houden. Het is nodig om nationaal en mondiaal te streven naar meer rechtvaardigheid en een meer gelijke verdeling van de welvaart en dus van de nog beschikbare energie- en grondstoffenvoorraden.
Sinds de Industriële Revolutie is er een (vooruitgangs) geloof dat van een onbeperkte groei van productie en consumptie uitgaat zonder acht te slaan op de gevolgen hiervan voor mens en milieu. Aangezien we anno 1996 nog steeds te maken hebben met armoede en actuele onderzoeken over de opwarming van de aarde (broeikaseffect) en aantasting van de ozonlaag aantonen dat er fundamentele fouten zitten in het liberaal-kapitalistische (en marxistische) ontwikkelingsmodel, is er een mentaliteits- en gedragsverandering nodig. Deze kan wellicht komen door te kiezen voor een energie- en grondstoffenquotum per hoofd van de (wereld) bevolking. Nu energie en grondstoffen schaars zijn geworden en het overvloedige gebruik hiervan, vooral door de rijke landen, zorgen voor milieuaantasting, moeten energie en grondstoffen op de bon, figuurlijk gesproken maar wellicht ook letterlijk.
Het gevolg zal zijn dat er nationaal en mondiaal een herverdeling op gang komt die ervoor zal zorgen dat de tweedeling tussen de Derde Wereld en de rijke wereld verminderd en dat er nationaal tevens een herverdeling en meer rechtvaardigheid zal komen. Het nadeel van de op 1 januari ingevoerde ecotaks/energieheffing wordt in dit plan ondervangen, een algemene energieheffing zal er slechts voor zorgen dat het gebruik van energie en grondstoffen inkomensafhankelijk blijft, dus wie geld verdient kan ook een groot beslag leggen op energie en grondstoffen.
Het is duidelijk dat harde keuzes hierbij noodzakelijk zullen zijn en de gevolgen groot. Concreet zullen landen die veel energie en grondstoffen gebruiken moeten minderen, arme zullen kunnen groeien. Mensen zullen individueel moeten kiezen tussen veel consumptiegoederen gebruiken, energieverslindende hobby’s hebben, groot wonen (en verwarmen), veel autorijden, drie maal per jaar vliegreizen maken, enzovoort.
(Het getypte origineel uit 1996 is bij mij in te zien).
Update 05.02.2018 (22 jaar later)
Wat ik in 1996 schreef (zie boven) wordt in 2018 bevestigd: de laagste inkomens betalen het meest aan het klimaatbeleid door heffingen op energie. De hoge inkomens merken er niet veel van. Dit spreekt natuurlijk vanzelf. De energierekening gaat flink omhoog door al de heffingen. Het huidige kabinet neemt maatregelen die denivellerend werken (netzo als de verhoging van het lage btw tarief, zie elders op deze website). In 2050 zouden de lage inkomens 17,1% van hun inkomen kwijt zijn aan klimaatlasten, de hoge inkomens 5,7%. Het bedrijfsleven betaald weinig extra, de huishoudens meer. Hierdoor nemen de toch al grote welvaartsverschillen toe.
Dit alles is berekend door een onderzoeksbureau in opdracht van organisatie Milieudefensie. Treffend dat iemand een link met het ‘populisme’ legt, mensen zouden er ontevreden door kunnen worden en op ‘rare partijen gaan stemmen’. Ik zeg al jaren dat het zogenoemde ‘populisme’ hoofdzakelijk (niet helemaal, want er zijn ook ‘gewoon’ racisten in iedere maatschappij) een sociaal-economische achtergrond heeft (zie De Boze Burger en het ‘Populisme’).
In 2018 zeg ik dit: de vermogenden en grootverbruikers moeten hun beslag op fossiele brandstoffen en grondstoffen als eerste minderen. Als er daarna nog meer maatregelen nodig zijn moeten de middeninkomens hun aandeel leveren en daarna als laatste de lage inkomens. Concreet betekent dit: 1 x in de 5 jaar op wintersport óf naar Zuid-Afrika vliegen. Groot wonen óf in een grote vervuilende auto rijden. Wij moeten gaan nivelleren op het gebruik van grondstoffen en fossiele brandstoffen.
Update 19.02.2018
Voor het eerst in 22 jaar iemand die zegt wat ik in 1996 schreef (zie boven): we moeten vanwege het klimaat gaan rantsoeneren en een bonnensysteem gaan hanteren. Henriëtte Prast, hoogleraar gedragseconomie aan de Tilburg Universiteit bepleit dit en heeft goede analyses (De Volkskrant 17.02.2018, katern Sir Edmund). Ook zij legt het verband tussen mensen die het kunnen betalen en mensen die het niet kunnen betalen en dat dat niet eerlijk is.
Uit het artikel:
Door het klimaat op de bon te doen, snijdt het mes aan twee kanten, zegt Prast. Want sinds Parijs weten we precies hoeveel CO2 iedere burger elk jaar mag uitstoten. Geef iedereen daarom een jaarlijks kooldioxidebudget. ‘Dan mag je zelf weten of je het uitgeeft aan die vakantie op Bali, of aan biefstuk.’ Het voordeel van dit systeem boven belastingen is dat iedereen even zwaar getroffen wordt, zegt Prast. ‘Van belastingen wordt gezegd dat het de economische groei remt. Bij rantsoenering is er niet minder geld, het wordt alleen anders verdeeld.’ (…..) bovendien hebben we gezamenlijk afgesproken dat we de klimaatdoelen willen halen, dus moet er minder CO2 worden uitgestoten. ‘Wil je dat eerlijk verdelen, of sommigen wel en anderen niet laten bijdragen?’ Het systeem hoeft ook niet ingevoerd voor ieder product zegt Prast. Doe het waar grote klappers gemaakt kunnen worden. Bij spullen die grote hoeveelheden water of fossiele brandstoffen vereisen: fossiele auto’s, verwarming, vliegreizen, katoen, vlees.
Neem de energiebelasting. Het is aangetoond dat burgers met een laag inkomen door deze belasting relatief een groter deel van hun inkomen kwijt zijn aan verduurzaming dan de hogere inkomens. Niet fair, vindt Prast. De lasten worden nu op meerdere manieren oneerlijk verdeeld. ‘Stel dat de overheid besluit een taks in te voeren op vliegen. Dan moet iemand die verder heel klimaatvriendelijk leeft daar ook aan meebetalen. Terwijl diegene misschien geen auto heeft en geen vlees eet’,
Dat zijn ware woorden. Overigens was de insteek van het artikel het compenseren van vervuilend gedrag, wat erg in de mode is, en waarom dat niet werkt (bomen planten om vliegreizen te compenseren). Ik beveel dit artikel aan om helemaal te lezen.
In het artikel staat natuurlijk direct dat het niet kan, daarom praten we al decennia over milieu en klimaat en gaan veranderingen zo langzaam.
Degene die in Nederland de scherpste analyse binnen de politiek heeft over milieu en klimaat is Marianne Thieme van de Partij voor de Dieren. Als zij op tv is worden mensen boos,dat lees je in de commentaren, want als je zegt dat het beter is 1 dag geen vlees te eten, worden mensen boos.
Ik kan mij herinneren dat ik in 1996 bovenstaande enigszins provocerend bedoelde, maar toen ik bij de digitalisering in 2010 het nog eens las zat er meer in dan ik in 1996 dacht. Over het verband tussen vleesconsumptie en klimaat had ik het in 1996 niet, dit verband is later gelegd.
(Zelf ben ik al een jaar of 30 flexitariër (hoewel ik dit woord nog nooit heb gebruikt), dat wil zeggen dat ik om de week vlees eet. In 1993 zat ik voor het laatst in een vliegtuig, in 2004 verkocht ik mijn auto en kocht een kortingskaart voor de trein. Maar dat terzijde).
Lees ook de conclusies uit 1981 in mijn afstudeerscriptie over fossiele brandstoffen, CO2, opwarming van de aarde en het broeikaseffect: Dossier Broeikaseffect (CO2)
Ovenschotel zonder vlees (rijst/spinazie/gebakken uien/geraspte kaas/gekookte eieren/kruiden).
Update 21.02.2018
Een actie om een week geen vlees te eten (zie boven).
Week zonder vlees.
Update 03.10.2018
Het begint door te dringen dat die omschakeling van energiebronnen, de energietransitie zoals dat genoemd wordt, veel geld gaat kosten,erg veel geld. Vooral mensen met lage inkomens worden hard getroffen. De verantwoordelijken weten dit natuurlijk al lang, want alles is tegenwoordig in ‘koopkrachtplaatjes‘ ondergebracht. Maar wat ze nog niet beseffen is dat de energietransitie de nieuwe klassenstrijd is.Een klassenstrijd kan tot opstanden en revoluties leiden, dat heeft de geschiedenis laten zien. Het gaat in de 21e eeuw om toegang hebben tot en beschikking hebben over energie en grondstoffen. We hebben na de Tweede Wereldoorlog decennia lang in een welvaartsparadijs geleefd, maar dat paradijs is gebouwd, toch onverwacht (voor velen, niet voor allen), op drijfzand…..
Update 08.12.2018
Er komt een vliegtaks van 7 euro per vlucht.
Er is een klimaatconferentie in Polen, COP24.
Er komt in Nederland een klimaatakkoord.
De uitstoot van CO2 is gestegen en heeft het hoogste niveau bereikt ooit.
De ijskap van Groenland smelt harder dan ooit.
Gele hesjes protesteren in Frankrijk tegen verhoging van de brandstofprijzen.
Update 09.03.2019
Henriëtte Prast (zie boven) was Eerste Kamerlid voor D66, beëindigde haar lidmaatschap, gaf haar zetel per direct op en stapt over naar de Partij voor de Dieren (zie boven). Zij pleitte in het verleden voor het minder eten van vlees (zie boven).
Update 02.05.2019
“Sinds de Industriële Revolutie is er een (vooruitgangs) geloof dat van een onbeperkte groei van productie en consumptie uitgaat zonder acht te slaan op de gevolgen hiervan voor mens en milieu. Aangezien we anno 1996 nog steeds te maken hebben met armoede en actuele onderzoeken over de opwarming van de aarde (broeikaseffect) en aantasting van de ozonlaag aantonen dat er fundamentele fouten zitten in het liberaal-kapitalistische (en marxistische) ontwikkelingsmodel, is er een mentaliteits- en gedragsverandering nodig”.
Geschreven in 1996. Op de onvolprezen tv zender ARTE (Frans/Duits mede gefinancierd door de EU) was een bijzonder goede documentaire te zien die bovenstaande als een van de uitgangspunten heeft. 200 jaar (na de) industriële revolutie heeft de wereld veranderd en gezorgd voor ongekende rijkdom (in een deel van de wereld), maar natuur en milieu hebben er ernstig onder geleden. In de documentaire zitten veel nieuwe feiten en inzichten die soms verbazingwekkend zijn en laten zien hoe de mensen vroeger dachten.
Het vooruitgangsgeloof (waar ik boven over schreef) komt voort uit de filosofie van de Verlichting (18e eeuw) waarbij de mens door de ontwikkeling van wetenschap en techniek meer welvaart kreeg. De natuur (inclusief de dieren) werd gezien als ondergeschikt aan de mens en moest worden overwonnen.
De documentaire uit 2019 is op de website van Arte te zien tot 28 september 2019 in de Duitse of Franse taal. Gemaakt door Jean-Robert Viallet: Die Erdzerstörer (Duur 1 uur en 45 minuten).
Update 14.09.2019
De milieu- en klimaatcrisis neemt dramatische vormen aan. Meerdere artikelen in de media. Uit de Volkskrant vandaag: Klimaatcrisis
Wat in artikel opvalt is dat iemand voor het eerst de klimaatcrisis ook als verdelingsvraagstuk ziet. 10% van de mensen consumeert 50% van de natuurlijke hulpbronnen. Van de armste helft van de mensen in Nederland heeft 30% geen auto (ik ook niet sinds 2004). Ik schreef er in 1996 over, zie boven.
Over de stikstofcrisis schreef ik zelf: Stikstof Ik noem dit een systeemcollaps van ons dominante economisch systeem, het kapitalisme (maar ook het staatskapitalisme (China) en het voormalig communisme in Rusland). Dit is nu een acuut probleem aangezien er minder huizen gebouwd mogen worden in een tijd waarin ook sprake is van een wooncrisis (Zie Dossier Woningnood).
Ook uit de Volkskrant vandaag een interessant essay van: Maarten Boudry (Belg, 35 jaar en filosoof). Hij is retorisch zeer bekwaam en misschien wel mijn tegenpool in zijn argumentaties. Hij verwacht oplossingen van de techniek, in het bijzonder kernenergie en ziet niets in soberheid. Dit wordt ecomodernisme genoemd (een term die ik nog niet kende). Wat hier ook speelt is of er hoop voor de toekomst is, veel jongeren maken zich (terecht) grote zorgen. Hier is optimisme noodzakelijk.
Ik vat nog kort mijn visie samen:
Het Verlichtingsideaal met haar Vooruitgangsgeloof, waarin de natuur wordt onderworpen aan de mens door de ontwikkeling van wetenschap en techniek (een seculiere religie) is hoogmoedig en heeft voor de huidige milieu- en klimaatcrisis gezorgd. De oplossing ligt weliswaar in nieuwe, en betere bestaande, technologieën, maar met geheel andere uitgangspunten dan voorheen waarbij natuur en milieu niet ondergeschikt aan de mens zijn maar er een evenwicht is. Of kernenergie de oplossing is is de vraag gezien de nadelen die er nog altijd aan kleven.
Update 11.12.2019
Er is een door EU commissaris gemaakte zogenoemde Green Deal (naar het idee van president Roosevelt in de jaren 1930, de New Deal om de VS uit de economische crisis te halen). De CO2 uitstoot moet in 10 jaar worden gehalveerd. Een opsomming van de aanpak op de website van de NOS: Green Deal
Het geheel ziet er goed uit, maar mijn analyse sinds de jaren 1990 is dat de welvaartsverschillen te groot zijn, nationaal en internationaal, en prijsverhogingen alleen niet goed zijn, want die vergroten de welvaartsverschillen. Als bijvoorbeeld autorijden en vliegen duurder wordt kunnen mensen met geld hun consumptieve levenswijze ongestoord voortzetten en mensen met minder geld zullen dan onevenredig getroffen worden en in armoede vervallen. Daarom is quotering nodig, zie boven geschreven in 1996.
Vandaag kunnen we ook lezen dat de ijskap in Groenland harder aan het smelten is dat voorheen. De zeespiegel gaat hierdoor stijgen en vooral mensen die in kustgebieden wonen zullen als eerste getroffen worden met overstromingen. Nederland zal extra geld moeten vrijmaken om het land droog te houden.
Ieder kind dat vandaag wordt geboren zal het eind van deze eeuw meemaken. Denk daar maar eens over na…..dit gaat niet meer over een verre toekomst, dit gaat over nu, wat doen we NU op dit moment.
Filosofisch gezien blijf ik bij de analyse uit 1996: Sinds de Industriële Revolutie is er een (vooruitgangs) geloof dat van een onbeperkte groei van productie en consumptie uitgaat zonder acht te slaan op de gevolgen hiervan voor mens en milieu. Aangezien we anno 1996 nog steeds te maken hebben met armoede en actuele onderzoeken over de opwarming van de aarde (broeikaseffect) en aantasting van de ozonlaag aantonen dat er fundamentele fouten zitten in het liberaal-kapitalistische (en marxistische) ontwikkelingsmodel, is er een mentaliteits- en gedragsverandering nodig.
Wat ik in 1996 schreef was visionair. Maar het is bekend: mensen hebben grote hekel aan anderen die het soms beter weten. Daarom zijn de sociale media in deze tijd zo ontspoord, iedereen met een toetsenbord en teveel tijd denkt dat hij of zij een deskundige is. Ik schreef erover in: Meningen en sociale media
Update 28.04.2020 (24 jaar later)
Een mooi manifest in de Volkskrant en bijbehorende petitie (die ik ondertekend heb). Ik lees er dingen in die in al lang zeg en schrijf. Met name de zin: ‘Het is duidelijk dat ons productie- en consumptiesysteem onze leefomgeving ernstig heeft beschadigd en ons blootstelt aan risico’s die we nauwelijks nog kunnen beheersen’,ik schreef hetzelfde in 1996 (zie boven). Het uitstekende Artikel in Volkskrant
De coronacrisis zal zorgen voor een verdere verscherping van de crisissen, potentieel kan het totale systeem onderuit gaan: kapitalisme, staatskapitalisme (China), maar ook Rusland. Opvallend is dat de door de pandemie stilgelegde wereldeconomie laat zien dat het economisch systeem op drijfzand is gebouwd.
Goed artikel in de Volkskrant met Paul Kingsnorth hij benoemd de echte problemen en dilemma’s. Ik zeg hetzelfde, maar deed dat al in de jaren 1990 (zelfs al de jaren 1980 in mijn afstudeerscriptie (1981) toen ik in de de inleiding van mijn afstudeerscriptie schreef: “Er is een fundamenteel conflict tussen de mens en zijn omgeving. De natuur is ingesteld op evenwicht en de mens wil groei. Voor groei zijn natuurlijke hulpbronnen nodig, wat een verstoring van de natuur veroorzaakt. Deze verstoring kan noodlottige gevolgen hebben voor de leefbaarheid op aarde. Noodzakelijk is dat de mens de perceptie van zijn omgeving (de natuur) bijstelt teneinde in harmonie met de natuur te leven”).
Het interesseerde niemand, het was ‘het feest verpesten’, bovendien vond men mij te pessimistisch.
Misschien wordt dit nog aangevuld.
Update 22.09.2020
Goed onderzoek van de organisatie Oxfam-Novib dat mijn analyse uit 1996, 24 jaar geleden bevestigd. De cijfers zijn berekend tussen 1990 en 2015. (Uit de Volkskrant van vandaag).
De rijkste 1 procent van de wereld is verantwoordelijk voor ruim twee keer zoveel CO2-uitstoot als de armste helft van de wereld.
63 miljoen rijke mensen verantwoordelijk voor 15% van uitstoot CO2.
3 miljard mensen veroorzaken 7% van de CO2.
CO2 uitstoot steeg 60% in 25 jaar. De rijken zorgen voor 3x zovele uitstoot, vooral door vliegen met vliegtuigen.
‘Decennia van overheidsbeleid gericht op eindeloze economische groei hebben ons aan de rand van een klimaatramp gebracht’, zegt klimaatexpert Bertram Zagema van Oxfam Novib. ‘Terwijl de overconsumptie van een rijke minderheid de klimaatcrisis verder aanwakkert zijn het vooral de armsten in ontwikkelingslanden die de prijs betalen.’
In het rapport wordt geschat dat de rijkste 10 procent zijn uitstoot de komende tien jaar met meer dan 90 procent moet verminderen, om te voorkomen dat de temperatuur meer dan 1,5 graad Celsius stijgt. Als dat niet gebeurt, is het mondiale koolstofbudget om de opwarming van de aarde deze eeuw binnen die 1,5 graad te houden in 2030 opgebruikt.
Update 09.01.2021
Een treffend interview met Vaclav Smil (milieuwetenschapper, geboren 1943) ik heb niet eerder van hem gehoord) in de Volkskrant. Centraal idee: voortdurende groei is niet goed want de aarde kan het niet aan. Enkele opvallende nieuwe gegevens.
China maakt nu meer auto’s dan de VS.
India en Afrika krijgen ook steeds meer auto’s.
Er is teveel toerisme. Chinezen vliegen als toerist naar Parijs als een kort uitje.
Ieder jaar wordt 10 miljard ton fossiele brandstoffen opgestookt.
We zullen de groei moeten begrenzen op manieren die mensen niet leuk vinden zoals de auto weg doen.
Ik schreef het in 1981 en bovenstaand in 1996. Uit 1981:
“Er is een fundamenteel conflict tussen de mens en zijn omgeving. De natuur is ingesteld op evenwicht en de mens wil groei. Voor groei zijn natuurlijke hulpbronnen nodig, wat een verstoring van de natuur veroorzaakt. Deze verstoring kan noodlottige gevolgen hebben voor de leefbaarheid op aarde. Noodzakelijk is dat de mens de perceptie van zijn omgeving (de natuur) bijstelt teneinde in harmonie met de natuur te leven.”
In 1996 schreef ik dat mensen moeten gaan kiezen in hun consumptie, een auto of een vliegreis (zie boven).
De wereld is in rep en roer over het laatste VN IPCC rapport, klimaatverandering komt door de mens en gaat nog sneller dan eerder gevreesd, ik schreef er 40 jaar geleden over in Dossier Broeikaseffect (1981): Dossier Broeikaseffect (CO2) (Met Updates)
Update 13.10.2021
We zitten al midden in de door mij geziene (1996) en voorspelde verdeling van schaarste: energie, grondstoffen, schoon water, schone lucht ed. ‘Opeens’ is er een tekort aan gas, dat zorgt voor een lawine van prijsstijgingen en onverwachte neveneffecten. We zullen de welvaart moeten gaan quoteren voor een rechtvaardige verdeling. Vermogenden zullen als eerste moeten inleveren zoals ik 25 jaar geleden analyseerde.
Update 02.05.2022
Geschreven in 1996 26 jaar geleden:
“Het is duidelijk dat harde keuzes hierbij noodzakelijk zullen zijn en de gevolgen groot. Concreet zullen landen die veel energie en grondstoffen gebruiken moeten minderen, arme zullen kunnen groeien. Mensen zullen individueel moeten kiezen tussen veel consumptiegoederen gebruiken, energieverslindende hobby’s hebben, groot wonen (en verwarmen), veel autorijden, drie maal per jaar vliegreizen maken, enzovoort”.
Schiphol staat vol vandaag. mensen klagen. Personeel wordt uitgebuit op de luchthaven. En dergelijke.
De beschaving zal uitmonden (misschien wel eindigen) als een klucht. (Uit de jaren 1990, 30 jaar geleden). Ik dacht toen ergens ver weg in deze eeuw als ik al lang dood ben, maar dat ik dit allemaal zelf moet meemaken had ik toch niet verwacht….
Aanvullingen mogelijk.
(C) Ronald Puma
De auteur studeerde aardrijkskunde en geschiedenis en heeft voor beide vakken de onderwijsbevoegdheid.
Dit blog komt tot stand zonder subsidie en/of crowdfunding en is onafhankelijk.
Foto’s uit eigen beeldbank. Alle foto’s zijn te koop via de de website in de foto’s.
Verhaal uit Hindoe bijbel-epos de Mahabharata/Bhagavad Gita, datering ca 1000 jaar voor Christus.
Een oude krijger met de naam Bhishma is gewond geraakt in een gevecht en vertelt een verhaal op zijn sterfbed over een man die door een groot bos loopt. Hij valt in een diepe kuil maar kan zich nog net vasthouden aan een paar boomwortels die uit de grond steken. Onder hem in de kuil sissen giftige slangen, boven hem staan wilde olifanten te stampvoeten en muizen knagen langzaam aan de boomwortels. Er vliegen enkele bijen over die druppels honing laten vallen en de man steekt zijn hand uit om ze op te vangen. De toehoorders vragen angstig: ‘Hoe kan hij ontsnappen?’ De man geeft geen antwoord meer en sterft. De moraal is dat hoop hem in leven hield.
Bhishma is een bijzonder personage in het verhaal, hoewel eigenlijk alle personages (meer dan 20) bijzonder zijn. Hij gunde zijn vader om voor de tweede maal te trouwen, maar moest daarom zelf celibatair leven. Als beloning van de goden hiervoor mocht hij zelf zijn moment van doodgaan kiezen. Hij werd bijna 100 jaar oud. De Bhagavad Gita (ook wel afgekort Gita genoemd) is een onderdeel van de Mahabharata. Er zijn twee afzonderlijke boeken van uitgegeven. Niet makkelijk om te lezen, niet makkelijk om te begrijpen, niet makkelijk om toe te passen.
In het huidige India spelen de boeken nog steeds een grote rol en worden gezien als een religieus-filosofisch verhaal waaruit morele principes gehaald kunnen worden.
Uiteindelijk zijn alle religieuze boeken door mensen bedachte en verzonnen verhalen die een verklaring moeten geven voor de existentie en een antwoord op de vraag hoe te leven. Het interessante eraan is zich af te vragen waarom ze de verhalen op een bepaalde manier vorm gegeven hebben. Ik schreef er in 1999 over in 2000 A.D., het jaar voor de eeuwwisseling, (2000 A.D.) met deze constatering:
‘Wij staan nog net als de jager/verzamelaar in een groot donker bos waar natuurrampen en ziekten ons bedreigen en bliksemflitsen oplichten met onze twijfels, angsten en vermeende zekerheden. Het verschil is slechts dat wij geen knuppel in onze hand hebben maar een mobiele telefoon en een computer‘.
De mobile telefoon (smart Phone) en de computer waren nog niet zo omnipresent (alomtegenwoordig) als vandaag. Ik had er in 1999 ook ziekten bij moeten zetten, want de huidige coronapandemie veroorzaakt een ernstige, soms dodelijke, griep. De mens leeft in de illusie dat men alles onder controle heeft. De pandemie laat echter zien dit niet zo is. Eerder het tegendeel, want hoewel er geen aandacht voor is, is het coronavirus doorde mens zelf veroorzaaktdoor haar omgang met de natuur.
Hoop houdt ons in leven, wij reiken ook uit naar een beetje honing….
De boeken zijn in het verleden mooi uitgegeven door uitgeverij AnkhHermes.
Er is een 5½ uur durende verfilmde toneelopvoering gemaakt in 1989. Peter Brook/Jean-Claude Carrière. Nog steeds te koop, de taal is Engels. Hiervan is ook een boek verschenen dat nog te koop is.
Update 15.11.2021
De coronapandemie heeft de wereld in haar greep en doet landen op hun grondvesten schudden, we zien irrationaliteit, wanhoop en gekte. Dit is een beproeving die de mensheid wordt opgelegd. Ik schreef er over in meerdere Dossiers (oa. Coronapandemie, Nietzsche).
Update 13.05.2022
De geschiedenis herhaalt zich (zoals ik 30 jaar geleden (1992) voorspelde) en alles komt terug, de goede dingen en de slechte dingen (oorlog).
(C) Ronald Puma
De auteur studeerde geschiedenis en aardrijkskunde en heeft voor beide vakken de onderwijsbevoegdheid.
Dit blog is tot stand gekomen zonder subsidie en/of crowdfunding en is onafhankelijk.
(Geschreven in 2011) (Met Updates 2022, 11 jaar later)
De kerstfilm van 2010 is in 2011 waarheid geworden. Vandaag hebben het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) een rapport gepubliceerd waaruit blijkt dat er dit jaar 70.000 mensen zijn bijgekomen die onder de armoedegrens leven. Het aantal mensen dat minder dan 1000 euro in de maand te besteden heeft is nu ruim 1 miljoen en de verwachting is dat dit in 2012 verder zal stijgen.
Update 07.12.2011
Minister-president Mark Rutte ziet in Nederland geen armoede en wil het woord armoede daarom niet gebruiken.
Minister-president Mark Rutte riep op tot het stellen van vragen via Twitter aan hem. De vragen werden beantwoord in een 10 minuten durend filmpje op YouTube. De vragen waren goed, maar de MP blonk uit door het debiteren van nietszeggende algemeenheden. Mijn vraag was: “Is een sociaal-liberaal beleid niet beter geschikt om Nederland door de crisis te loodsen?” Helaas werd de vraag niet beantwoord.
Update 10.02.2012
Het Europees statistiekbureau Eurostat heeft berekend dat bijna 25% van de Europese bevolking onder de armoedegrens leeft. Het percentage is gestegen van 23,1 naar 23,4. In Nederland is volgens dit erkende onderzoeksbureau 15% van de bevolking arm. Deze cijfers zijn van 2010, dat betekent dat de armoedecijfers aanzienlijk zullen stijgen met de aanhoudende crisis.
Griekenland is het voorland van armoede in Europa, in Griekenland wordt het minimumloon, dat lager is dan in Nederland, met 20% verlaagd. Griekenland is een land dat als eerste geofferd wordt. De schulden zijn zo groot dat die de komende decennia niet meer afbetaald kunnen worden.
Update 12.02.2012
De ZZP-er is de dagloner van deze tijd, zo bleek uit het tv programma Buitenhof vandaag. De Zelfstandige Zonder Personeel, de 1 pitter, is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel en heeft vaak geen verzekeringen en wordt onderbetaald. Ze horen tot de ‘werkende armen’, de ‘working poor’ (die ook in de Verenigde Staten van Amerika zo’n groot deel van de beroepsbevolking uitmaken). Mensen worden voor de keuze gesteld hun werk te verliezen of als ZZP-er terug te mogen komen, uiteraard tegen minder loon en niet verzekerd. Wat vroeger een bouwvakker was met een contract, is nu een ZZP-er, geen werk, geen geld.
Er komen steeds meer mensen die van een minimuminkomen moeten rondkomen volgens de brancheorganisatie van de Schuldhulpverlening (NVVK). Nieuw is dat steeds meer mensen met de betere inkomens in de problemen komen.
Update 19.12.2015 (4 jaar later)
Minister-president Mark Rutte zit er nog steeds. Afgelopen week was er een Kamerdebat over een deal van 15 jaar geleden met een crimineel (door iemand die toen officier van justitie was en staatssecretaris is geworden, hij is inmiddels afgetreden). Op zich al vreemd, of laat dit juist een lange tijd omspannende structuur zien. MP Rutte is verbaal erg begaafd, misschien wel de meest begaafde van allemaal. Als een politieke Houdini (de bekende boeienkoning die zich uit iedere situatie wist te redden) heeft MP Rutte zich weten te bevrijden uit een wirwar van keuzes en fouten uit het verleden. Hij gebruikte weer prachtige volzinnen en beeldspraken. Hij zei oa ‘dat hij meer op de bal had moeten zitten’ in de zin van beter moeten handelen. Veel mensen begrepen deze uitdrukking niet. Dit doet mij denken aan een Nederlandse voetballegende die ook een verbale kunstenaar is. Kortom, MP Rutte is de Johan Cruijff van de Nederlandse politiek.
Wat ook niet meer ter sprake komt is de opmerking van MP Rutte over vluchtelingen in het voorjaar van dit jaar. Hij zei toen dat Italië de vluchtelingenstroom zelf moest oplossen ‘omdat het daar nu eenmaal ligt’. In mijn artikel over vluchtelingen heb ik hier ook over geschreven. Begin september is de vluchtelingencrisis in alle hevigheid zichtbaar geworden. Europees beleid was er niet, de buitengrenzen zijn niet bewaakt, een goed voorbeeld van falend Europees bestuur. Nog steeds maakt men geen onderscheid tussen vluchtelingen met economische redenen en vluchtelingen met politieke motieven om naar Europa te komen.
Update 11.01.2016 (5 jaar na begin van dit bericht)
MP Rutte werd in het tv programma Buitenhof geïnterviewd (10.01.2016). Soeverein pakte hij de drie interviewers in met vlotte volzinnen. In Engeland werd Tony Blair ‘Teflon Tony’ genoemd, alle kritiek kon hij van zich af laten glijden. Wij hebben onze ‘Teflon Mark’, Mark ‘Teflon’ Rutte, hij is pas 48 en zal dus nog decennia in de politiek of het bedrijfsleven zijn stempel op de Nederlandse maatschappij drukken.
Update 13.02.2016
Kopie van 12.02.2012: De ZZP-er is de dagloner van deze tijd, zo bleek uit het tv programma Buitenhof vandaag. De Zelfstandige Zonder Personeel, de 1 pitter, is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel en heeft vaak geen verzekeringen en wordt onderbetaald. Ze horen tot de ‘werkende armen’, de ‘working poor’ (die ook in de Verenigde Staten van Amerika zo’n groot deel van de beroepsbevolking uitmaken). Mensen worden voor de keuze gesteld hun werk te verliezen of als ZZP-er terug te mogen komen, uiteraard tegen minder loon en niet verzekerd. Wat vroeger een bouwvakker was met een contract, is nu een ZZP-er, geen werk, geen geld.
Het tv programma EenVandaag weidde vandaag een hele uitzending aan de ZZP-er met dezelfde conclusies die ik 4 jaar geleden al trok…..(verbijsterend).
MP Rutte deed afgelopen week mee aan een zogenoemd correspondentendiner, een komisch bedoelde avond met de minister-president en journalisten. Het ging hem goed af, zoals boven al gezegd hij is de Johan Cruijff van de Nederlandse politiek. Hij kon even oefenen voor het volgende interview waarbij hij journalisten weer met boter en suiker zal inpakken.
Update 29.02.2016
Het aantal mensen met een bijstandsuitkering blijft groeien. Eind 2015 waren het er volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek 450.000. Dat zijn er 16.000 meer dan een jaar eerder. Vooral meer jongeren en 45-plussers zijn vorig jaar in de bijstand terechtgekomen. Cijfers van het CBS. Als mensen werkloos worden, krijgen ze eerst een WW-uitkering. Daarna komen ze in de bijstand terecht. Al sinds 2009 stijgt hun aantal gestaag. Dat was te voorspellen dus, want de werkgelegenheid stijgt niet. Het valt te verwachten dat de werkeloosheid gaat stijgen, hele landelijke winkelketens sluiten momenteel.
Update 01.03.2016
Vandaag in de Volkskrant een artikel over de sterk toegenomen armoede in Nederland, gebaseerd op een onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP)
Het opnoemen van de feiten is voldoende:
Door de crisis is het aantal mensen die langdurig in armoede leven gestegen.
In 2013 waren er 1,25 miljoen armen, de helft hiervan leefde minstens 3 jaar onder de armoedegrens (1061 euro netto per maand voor 1 persoon, 2000 voor een gezin met twee kinderen).
De helft van de armen heeft werk, maar krijgt niet genoeg loon.
Het aantal armen zal hoog blijven door de toename van tijdelijke contracten en Zelfstandigen Zonder Personeel (ZZP-ers).
Armen wonen slechter dan anderen.
Sinds 2008, het begin van de crisis, is het aantal armen ieder jaar gestegen.
Hoe langer de armoedesituatie duurt, hoe moeilijker het wordt er ooit nog uit te komen.
Mensen die uit de armoede komen vallen later weer vaak weer terug.
Ouderen met alleen AOW blijven altijd arm. (Zit je in de leeftijdscategorie 55 tot 65 jaar, dan hangt er een grote donkere wolk boven je hoofd. Boven de 55 ben je op de arbeidsmarkt afgeschreven, je heb geen ‘rendement’ meer, maar de pensioenleeftijd is opgetrokken tot 67 jaar, veel ZZP-er hebben geen pensioen kunnen opbouwen en zullen alleen AOW krijgen).
66% van niet-westerse immigranten met minderjarige kinderen kinderen is langdurig arm. (Vooral dit laatste is verontrustend, dit is de groep waarvan we al decennia zien dat ze in de criminaliteit terecht kunnen komen of zich de laatste jaren laten paaien door de extremistische kant van een religie).
De opsomming laat de structuren zien in deze kapitalistische maatschappij. Juist de ontkenning in 2011 dat er geen armoede is, leidt ertoe dat mensen in een beschaafd land ertoe gedwongen zijn een situatie te ondergaan die niet nodig is. We moeten zoals ik al vaker heb geschreven de samenhang zien. Na 8 jaar crisis (men spreekt nu al weer over de volgende crisis, het recept van geld in de economie pompen en lage rentes is uit gewerkt, het kapitalisme is nu zelf failliet en we zijn in een staat van permanente crisis) is er nagenoeg niets veranderd in de maatschappelijke verhoudingen.
De cijfers zijn uit 2013, we zijn al weer 3 jaar verder…..
Iedereen die iets van de geschiedenis weet is zich ervan bewust dat een maatschappij een kantelpunt heeft waar sociale onrust zal ontstaan. Het tragische is dat de meeste mensen de verkeerde schuldigen aanwijzen, dit is wat men de zondeboknoemt die alle schuld krijgt. Dit zien we in deze tijd ook, waar een partij zonder leden met een charismatische leider die grossiert in eenvoudige oplossingen, sommige bevolkingsgroepen over een kam scheert. Het verbaasd niet dat deze partij het in peilingen goed doet, het zal tot meer polarisering leiden. Maar we moeten vooral niet vergeten dat we deze partij te danken hebben aan al de partijen die sinds 15 tot 20 jaar, sinds Pim Fortuyn en Rita Verdonk, niets gedaan hebben om een brede onderstroom in de maatschappij te erkennen als een feit waarmee rekening gehouden moet worden.
Update 03.03.2016
Het aantal daklozen is toegenomen met 74 procent, het zijn er ruim 30.000. Er zijn er 13.000 bijgekomen in 6 jaar tijd. De economische crisis wordt als belangrijke factor gezien, mensen worden hun huis uitgezet als ze de huur niet meer kunnen betalen. Er is bezuinigd op de geestelijke gezondheidszorg waardoor mensen eerder dan vroeger geen behandeling meer krijgen. Vooral het aantal allochtone daklozen neemt toe. Dat is verdubbeld van bijna 6.500 naar 13.000. Onder allochtone Nederlanders is meer werkloosheid en meer armoede dan onder autochtonen. Als ze werk hebben, zijn het vaak de slechter betaalde banen. Bovendien hebben niet alle immigranten een sociaal netwerk om zich heen. Als ze dan werkloos raken, vangt niemand ze op. De crisis heeft niet-westerse allochtonen sterker geraakt dan autochtonen. (Cijfers van het CBS).
De werkeloosheid, de armoede en het aantal daklozen is toegenomen in de regeerperiode van MP Rutte die sinds 2010 (6 jaar) in wisselende kabinetten verantwoordelijkheid draagt, dat is in ieder geval een feit.
Update 05.09.2016
De MP was te gast bij het tv programma Zomergasten.
In Nederland is er geen journalist die deze MP aankan. Misschien zou Paxman (journalist uit Engeland) hem aankunnen. Mede door deze avond, waar de MP het deed voorkomen alsof hij boven de partijen staat, zal de VVD het verlies beperkt weten te houden bij de komende verkiezingen, de PvdA zal worden weggevaagd, de PVV zal winnen en de grootste partij worden. We hebben dan een versplinterd en gepolariseerd land, onregeerbaar en een herhaling van de LPF tijden (2002) met vastgoedjongens en andere dilettanten in de politiek. (Bijna iedere bevolkingsgroep heeft nu zijn eigen partij). En dat na 8 jaar crisis en een onrechtvaardige bezuinigingspolitiek waarvan de MP 6 jaar regeerde.
Op deze avond dacht ik aan het boek De Heerser van Machiavelli (1469 -1527):
“Een verstandig heerser (politicus) kan nog mag zijn woord houden wanneer dit hem schade berokkent en wanneer de redenen die hem tot zijn belofte gebracht hebben, zijn weggevallen.”
Over de politicus “Wanneer men hem ziet en hoort, moet hij een en al barmhartigheid, betrouwbaarheid, oprechtheid en godsdienstigheid schijnen.
“De mensen zijn zó onnozel en ze richten zich zó op hun directe behoeften dat iemand die bedriegt altijd wel iemand vindt die zich wil laten bedriegen.”
Kort samengevat.
Deze MP komt sympathiek over en doet het uitstekend in de media, we moeten echter naar de feiten kijken, 6 jaar MP: meer armoede (die hij ontkent), daklozen en mensen in de bijstand; hogere BTW en accijnzen, de verhuurdersheffing (een extra belasting); meer flexibilisering (dus onzekerheid) op de arbeidsmarkt, minder vaste contracten, de werkeloosheid is gestegen; uitzendbureaus laten Polen en andere werkers uit MOE-landen voor lage lonen werken; banken gaan grotendeels op oude voet verder na de crisis, betalen geen rente meer op spaargeld, maar rekenen zelf wel rente; belastingparadijs Nederland blijft grote internationale bedrijven bevoordelen (voor arme landen betekent dat minder inkomsten en mede hierdoor stijgt het aantal economische vluchtelingen); voortdurende woningnood mede door de zogenoemde statushouders (ontstaan door de ongecontroleerde instroom van vluchtelingen sinds 2015); vergroting van de kloof arm-rijk (het aantal vermogenden nam toe tijdens de crisis); meer luchtvervuiling door 130 km toe te staan (dus fijnstof, een doodsoorzaak); jarenlang geen pensioenindexatie enzovoort enzovoort.
Dit is de man die in april 2015 zei dat Italië het vluchtelingenprobleem zelf moest oplossen ‘omdat het daar nu eenmaal ligt’, 6 maanden voor de vluchtelingencrisis (impliciet aangevend dat er geen Europees beleid is); de man die zei ‘geen visie’ te hebben want dat hindert maar; de koopman MP die oproept ‘kóóp toch die auto’; de man die beloftes doet en na de verkiezingen breekt (1000 euro erbij, geen geld naar Griekenland, geen beperking van aftrek hypotheekrente) en nu excuses aanbiedt; de man met excellente verbale technieken die nooit antwoord geeft op vragen maar alleen zegt wat hij kwijt wil (in Buitenhof van 10.01.2016 pakte hij moeiteloos 3 interviewers tegelijk in); de man die door zijn beleid en van zijn partij de VVD wegbereider is voor de PVV door een brede onderstroom in de maatschappij te negeren (samen met al die andere partijen die de afgelopen 20 jaar regeringsverantwoordelijkheid hebben gedragen). In Engeland hadden ze ‘Teflon Toni’ (Toni Blair, bekend om zijn niet speken van de waarheid tav Irak), Nederland heeft Mark ‘Teflon’ Rutte.
We kunnen inmiddels ook over president Rutte spreken, want hij heeft zich boven de partijen verheven.
Er zijn wat barstjes in zijn imago gekomen. Hij gebruikt formuleringen die laten zien dat hij het gevoel heeft de greep kwijt te raken. Voor deze MP geldt: hoogmoed komt voor de val.
Update 16.01.2017 (6 jaar later).
De MP werd in het programma Buitenhof door 3 journalisten geïnterviewd (15.01.2017), net als een jaar geleden (zie boven). Moeilijk kreeg hij het niet. Uit het korte verhaal ‘Een interview met de MP’: ‘Interviews vond hij leuk om te doen, hij wist inmiddels dat hij in Nederland iedere journalist de baas was.’ (Een interview met de MP (Kort verhaal)
Update 20.03.2017 (Na de verkiezingen)
Wat hr Rutte en de VVD gedaan hebben is knap, erg knap, het is politiek bedrijven op hoog niveau. Wel jammer dat de uitkomst zo desastreus is, maar dat terzijde. De VVD verloor dus 8 Kamerzetels en is de grootste partij met 33 zetels, de PvdA verloor 29 Kamerzetels (houd er 9 over, zie Dossier PvdA/SP), het gevoerde beleid is dus massaal weggestemd. Iemand, weet niet meer wie, ik geloof hr Kamp, zei iets in de trant van: ‘het gaat goed met de economie, maar de mensen ervaren het niet zo’. We weten dus niet dat het goed gaat en daarom stemden we niet voor het gevoerde beleid. De VVD heeft een deel van het jargon van de PVV overgenomen en veel mensen hebben strategisch op de VVD gestemd om de PVV buiten de deur te houden. ‘Iedereen’ is nu blij dat de PVV niet de grootste geworden is en ik heb nog nooit een partij gezien die zo snel is afgeserveerd, hoewel, misschien de SP in 2012, die partij is toen kapot gemaakt door alles en iedereen. Dat is politiek, de VVD gaat nu met hr Rutte regeren in Rutte 3, ze zeggen het niet maar je weet dat ze binnenskamers denken: “we rule this country”. Ze vergeten dat de PVV gegroeid is. Dat komt een keer terug.
Maar de VVD is toch die partij die de afgelopen jaren uitblonk in vriendjespolitiek, nepotisme en zwakke en falende ministers? Complete wetten die niet werken, liegen in de Tweede Kamer en een kruideniersmentaliteit (“koop toch die auto”) etc.
Wat we zien in Nederland is verrechtsing, meer polarisatie en meer versplintering. In het parlement zullen de debatten fel worden tussen DENK (‘allochtonen’) en de PVV (en hr Baudet, Forum voor Democratie, een vreemd amalgaam van standpunten, met een advocaat als tweede man). Iedere bevolkingsgroep heeft nu haar eigen partij, inclusief de dieren.
De Republiek van Weimar had er ruim 10 jaar geharrewar en chaos opzitten tot er een verkapte staatsgreep plaatsvond in 1933 (die Adolf Hitler aan de macht bracht).
Update 09.02.2018 (Update die bevestigd wat ik in 2011, 7 jaar geleden schreef, zie boven)
Het aantal daklozen is de afgelopen 7 jaren bijna verdubbeld tot 30.000 (Bron: EenVandaag 08.02.2018). Oorzaak is mede de woningnood en de stijging van de huurprijzen. Afgezien van EenVandaag is dit geen nieuws meer, dit is in een beschaafd en welvarend land volkomen irrelevant geworden. We hebben nog steeds dezelfde MP als 7 jaar geleden.
Update 21.03.2018
Minister-president Rutte is sinds gisteren Wilders-light geworden. Hij regeert 8 jaar, heeft de woningnood verergerd door verkoop van sociale huurwoningen en de verhuurdersheffing, maar betrok in het verkiezingsdebat voor de gemeenteraadsverkiezingen (op NPO Nederland Kiest 20.03.2018) ineens de vluchtelingen (statushouders) erbij die voorrang krijgen bij de toewijzing van een woning en dat dat moet worden afgeschaft. Het woord populisme wordt vaak verkeerd gebruikt, maar hier is het wel van toepassing, dit is populisme van het erge soort. Je eigen fouten op anderen afwentelen.
Een paar jaar geleden heb ik al gezegd dat een politicus met visie in 2015, toen er een onverwachte vluchtelingenstroom op gang was gekomen uit Syrië (naast de vluchtelingenstroom uit Afrika via Italië, al 25 jaar aan de gang, zie Dossier Vluchtelingen), direct had gezegd: “Er komen veel vluchtelingen die onze hulp nodig hebben, we beginnen direct met een grootschalig woningbouwprogramma om de woningnood voor autochtone Nederlanders niet te laten oplopen”. Door dit te zeggen wordt het ‘populisme’ de wind uit de zeilen genomen, want veel mensen willen wel solidair zijn, maar niet als ze het zelf moeilijk hebben (dit is al duidelijk sinds Pim Fortuyn, 20 jaar geleden). Dit is een structureel probleem gebleken in Nederland in de afgelopen decennia: Men vraagt solidariteit van mensen die het zelf niet breed hebben, die hun wijken zien veranderen terwijl ze er niet om gevraagd hebben. Zelf heeft die economisch-politiek elite er geen last van, want ze wonen in de beste gebieden van het land. Het woningbouwprogramma zou overigens betaald moeten worden met een extra heffing op de hoge inkomens, de tegenhanger van de verhuurdersheffing die is opgelegd aan mensen die in een sociale huurwoning wonen.
We zijn natuurlijk al jaren te laat, dat is duidelijk, de polarisatie, de versplintering en het ‘populisme’ zitten diep in de samenleving.
Update 26.04.2018
Een Kamerdebat over de dividendbelasting en of de MP de Tweede Kamer wel goed heeft geïnformeerd. De Mark ‘Teflon’ Rutte was in vorm, hij kan praten als Brugman en zou iemand een rolstoel kunnen verkopen en diegene laten geloven dat het luxe auto is en dat is een gave. We schieten er niets mee op, de woningnood blijft, de armoede blijft, de tijdelijke baantjes blijven, de werkdruk is hoog waardoor veel mensen, zelfs jongeren, stress en een burn-out hebben, in de zorg en het onderwijs zijn grote problemen en te weinig mensen die er willen werken enzovoort.
Een motie van afkeuring haalde het niet, het is het wachten op het wegvallen van die ene zetel meerderheid en dan zijn er nieuwe verkiezingen.
Update 28.05.2018
Veel zin om hier nog wat aan te voegen heb ik niet. Voor mij is het wel duidelijk: het gaat om macht en geld.
De VVD heeft een voorjaarscongres gehouden. Ze zien zich als winnaar. Klaas Dijkhoff (37 jaar jong, fractievoorzitter in de Tweede Kamer) zei het zo: “We hebben strijd gevoerd. Nu zijn we de dominante stroming. We hebben gewonnen”. Een krachtige uitspraak. Komt hoogmoedig over en meestal gaat het een paar jaar later bergafwaarts.
Gisteren in tv programma Buitenhof een discussie over armoede en mensen met schulden. (zie boven in 2011, 7 jaar geleden).
Update 24.08.2018
“…het is het wachten op het wegvallen van die ene zetel meerderheid en dan zijn er nieuwe verkiezingen”, zie boven. Er is een Kamerlid van de VVD en die bezit 100 huizen voor de verhuur in Amsterdam. Op zich al ongelofelijk,hij heeft fouten gemaakt in zijn verhuur en dat wordt onderzocht. Laat dit nu net die ene zetel zijn die het kabinet overeind houdt! Het was een maand geleden aan de orde, we hebben er niets meer over gehoord. Ze moeten hem wel heel veel beloofd hebben, of gesmeekt hebben, om bij de VVD te blijven en niet over te stappen met die ene zetel naar Forum voor Democratie van hr Baudet…..
Update 03.10.2018
De armoede is sterk toegenomen onder werkende mensen, ‘werkende armen’ (‘working poor’ zoals dat in de VS heet) tot 320.000. Sinds 2000 is er een toename van 60%. Onderzocht door het Sociaal en Cultureel Planbureau. Vooral zelfstandigen, zzp’ers en schoonmakers zitten in de armoedesituatie. Een van de redenen is de toename van flexcontracten, 0-uren contracten, tijdelijk werk enzovoort. De cijfers zijn van 2014, midden in de crisis. Het is geen toeval dat de VVD met MP Rutte al 8 jaar regeert, de lonen zijn al die jaren kunstmatig laag gehouden onder het mom van herstel van de economie (zie boven in 2011, 7 jaar geleden, dat is het voordeel als je Dossiers over een lange tijd bijhoudt). Positief is dat de middenklasse na 10 jaar wakker is geworden, er zijn demonstraties!
Update 22.03.2019 (8 jaar later)
Mark ‘Deadalus’ Rutte verzamelde veren die hij samenbond met touwtjes en bijenwas en op deze manier maakte hij vleugels. Deadalus waarschuwde Klaas ‘Icarus’ Dijkhof om niet te hoog in de lucht te gaan en ze bonden de vleugels vast, maar Icarus luisterde niet en vloog steeds hoger de lucht in en hoogmoed maakte zich van hem meester en hij riep: “We hebben gewonnen!”. In de hitte van de zon echter smolt de bijenwas en Icarus stortte in zee. Deadalus leefde ongelukkig verder. (Uit de Griekse mythologie 4000 jaar oud).
Update 23.08.2019
Het aantal daklozen is in de periode VVD en MP Rutte (sinds 2010) verdubbeld. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft dit vandaag bekend gemaakt: CBS. Schokkend maar niet verbazingwekkend (zie boven vanaf 2011). Een van de oorzaken is de ook toegenomen woningnood, in Dossier Woningnood (Met Updates) staat de analyse over de structurele woningnood sinds de Tweede Wereldoorlog.
De maatschappij van vandaag is het resultaat van de keuzes van gisteren. Meer daklozen, meer armoede, meer voedselbanken, meer woningnood, lerarentekort enzovoort zijn het resultaat van de beleidskeuzes sinds 2010 van de VVD en MP Rutte, het CDA, D66 en PvdA.
Moeilijker moeten we het niet maken, wel duidelijker.
Update 13.09.2019
Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft berekend dat bijna de helft van de bevolking in 2017 en 2018 er financieel op achteruitis gegaan. Dus twee jaar waarin gezegd werd dat iedereen er op vooruit zou gaan
In de categorie ongelofelijk maar waar: grote bedrijven gaan in 2021 winstbelasting betalen. Dat deden ze dus niet.
Het Koningshuis heeft 30 jaar een dubbele vergoeding gekregen voor onderhoud van meubilair.
Enzovoort.
Een fotoreportage over armoede in Nederland is hier te zien.
Update 23.10.2019
Je zult maar 10 jaar geregeerd hebben en beleid hebben gemaakt zoals de VVD, of lid van deze partij zijn, of er op gestemd hebben.
Iedere maatschappelijke sector (oa. onderwijs, zorg, politie) is momenteel aan het protesteren of gaat in staking.
Het aantal daklozen is toegenomen (geschat op 40.000 mensen die geen huis hebben en op straat verblijven).
Er is een tekort van meer dan 300.000 woningen (oa door de verhuurdersheffing en de verkoop van sociale huurwoningen, mensen zijn wanhopig op zoek naar een plek om te wonen die bovendien betaalbaar is, gebouwd kan er niet worden vanwege de stikstofcrisis.
Er is een ernstige milieucrisis (CO2, stikstof, PFAS) die heeft gezorgd voor acute problemen in de landbouw en de bouw.
Tijdelijk werk is de norm geworden, er zijn steeds minder vaste contracten (uitzendbureaus floreren hierdoor, veel illegale uitzendbureaus want controle is er niet).
De werkdruk is overal hoog, veel mensen zijn ziek van de maatschappij. De oplossing is oa. een cursus mindfulness, want het probleem ligt bij het individu.
Zelfs de sectoren die de VVD bedient zijn ontevreden. De moraal van deze partij is eigenbelang eerst,meerdere integriteitskwesties hebben dit laten zien.
MP Rutte heeft 10 jaar alles weggelachen, ‘koop toch die auto’gezegd, gratis gas uit de Groningse bodem gehaald (50 jaar lang, een hele provincie is in rep en roer), economische groei als doel gesteld zonder de nadelen aan de mensen te vertellen (wij weten wel wat goed voor u is) enzovoort.
Update 13.02.2020 (9 jaar later)
Een staatsman zal deze MP nooit worden, meer dan een boekhouder en kruidenier is hij niet (wel een intelligente) inclusief zijn partij, de partij van het welbegrepen eigenbelang die zovelen in Nederland ondersteunen…..
Update 07.08.2020
De beleidsmakers zijn al een tijd aan het stikstofkwartetten: koeienpoep inruilen voor woningbouw (de boeren zijn daarom boos en protesteren en demonstreren). Dit is de technocratische economische politiek die ‘aan de knoppen draaien’ genoemd wordt. De illusie van een oplossing van bijna alle politici (vooral op rechts), hele generaties moeten aan hun kinderen en kleinkinderen uitleggen dat papa en opa het eigenlijk verkeerd heeft gedaan en ze niet alleen aan economische groei hadden moeten werken maar meer aan sociaal welzijn en milieu en natuur.
De coronapandemie is gaande. China is een kapitalistische dictatuur (zie Dossier China) de massaconsumptie van vlees, inclusief ‘culturele ‘gebruiken’, is net als in het westen normaal geworden. De autoriteiten hebben om de economische belangen niet te schaden de uitbraak van het nieuwe virus verzwegen en deden in het begin (in 2019) niets. China is de assemblagehal van de hele westerse industrie geworden, zo goedkoop mogelijk produceren daarom is weinig kritiek op het land en mag het virus nooit het China of Wuhan virus heten. Hieruit voortvloeiend is de dolgedraaide wereldhandel waardoor zeer veel containerschepen de wereld rond varen (af en toe verliest er een een paar honderd containers in een storm, zoals vorig jaar boven de Waddeneilanden, ze zijn nu nog aan het opruimen). Ook bleek dat alle medische zaken inclusief geneesmiddelen in China gemaakt worden en er dus een grote afhankelijkheid is gegroeid. Naast het menselijk leed van de pandemie stelt de coronacrisis het hele liberaal-kapitalisme op de proef, de gevolgen zullen ongekend zijn en decennia doorwerken. Een systeemcollaps van de hele kapitalistische ordening is zeker niet uit te sluiten.
Voor deze MP (en de VVD) geldt: hoogmoed komt voor de val, (2016).
De toeslagenaffaire (waarbij bijna 30.000 burgers onterecht tot fraudeurs werden bestempeld en tot wanhoop werden gedreven) zou wel eens de nagel aan de doodskist van MP Rutte en de VVD kunnen worden. Morgen zal het blijken.
Alles in dit bericht is gelezen en geaccordeerd, er hoeft na 10 jaar niets teruggenomen te worden. De coronacrisis en de milieu-klimaatcrisis (etc) zullen de polarisatie, de armoede, de versplintering doen toenemen (misschien wordt dit nog aangevuld).
Update 17.03.2021
Verkiezingen vandaag. De VVD met MP Rutte staat op winst. Verbazen zal het niet als dat ook uitkomt. In onzekere tijden zoals deze willen mensen graag een leider die hen bij de hand neemt en hun (eigen)belang verdedigd, dan komen ze bij de VVD, de partij van het welbegrepen eigenbelang en het gecultiveerd egoïsme die moraal als iets voor anderen ziet. “De mensen zijn zó onnozel en ze richten zich zó op hun directe behoeften dat iemand die bedriegt altijd wel iemand vindt die zich wil laten bedriegen.” (Machiavelli, zie boven). Maar filosofisch gezien krijgt iedere tijd de politici die het verdiend, er is een organische samenhang en wisselwerking tussen bevolking en politiek.
Update 18.03.2021 (10 jaar later)
De uitslag van de verkiezingen volgens de prognoses laten kort samengevat meer verrechtsing, meer versplintering en meer polarisatie zien. 20 jaar 20 tot 30 Kamerzetels populisme sinds Fortuyn. Dat belooft nog wat te worden als de gevolgen van de coronacrisis gaan beginnen.
Update03.04.2021
Een historisch 14 uur durend Kamerdebat. De MP wankelde, maar bleef overeind voor zolang het duurt. Hij is een politieke Houdini met Machiavelli als handboek (ik schreef er 6 jaar geleden over in 2015). Ruim 2 miljoen mensen stemden op de VVD, bijna 2 miljoen op MP Rutte als persoon, 2 miljoen mensen kunnen zich niet vergissen (toch?).
Niet dat het zin heeft er iets over te schrijven, maar een opvallende verdediging van de MP van de VVD staat op NOS website: ‘Ze erkennen dat er fouten zijn gemaakt. Maar “waar het om gaat is dat de intenties oprecht zijn…”Goede bedoelingen zijn echter niet genoeg, niet in de politiek, niet in het leven zelf. Er komen 2 parlementaire enquêtes aan (Gronings gas en toeslagen), de woningnood is structureel (door stikstofbeleid kan er minder gebouwd worden, er zijn meer daklozen, mensen zonder huis, starters en eenpersoonshuishoudens zitten klem ed.), de arbeid is geflexibiliseerd, de lonen zijn laag gehouden, alle maatschappelijke sectoren zijn ontevreden, een paar jaar geleden was 130 kilometer rijden het streven ongeacht de gevolgen voor het milieu, de BTW is op de eerste levensbehoeften is 2x verhoogd enzovoort De VVD regeerde bijna 11 jaar. Moet er nog meer gezegd worden?
Zoals te verwachten was hebben veel mensen geen onderscheid gemaakt tussen MP Rutte en de coronacrisis en 10 jaar VVD beleid. Want je moet er niet aan denken dat zijn voorganger MP was geweest in de coronacrisis (toch?).
2 miljoen mensen kunnen zich niet vergissen (toch?).
Politicus Rutte werd geïnterviewd bij Nieuwsuur, conclusie: hij komt er weer mee weg, ondanks de goede interviewer. Zoals boven gezegd (en in Een interview met de MP (Kort verhaal)) er is geen journalist die hem aankan. Deze persoon werkt vanuit het brein, de intelligentie, die iedere situatie in zijn eigen voordeel weet te pareren en om te buigen. Dit kunnen niet veel mensen, alleen uitzonderlijke staatslieden (Churchill, Brandt), maar hij zal nooit een staatsman worden, daarvoor is hij teveel kruidenier en boekhouder, teveel poldermodel.
Absurditeit komt naar voren in de politiek van vandaag, de voortgang van de kabinetsformatie hangt nu af van Pieter Omtzigt van het CDA die deed wat een kamerlid moet doen: de regering controleren. Dit wordt als ongewenst gezien vanuit de macht (het kwam toevallig naar buiten door een foto waarop een tekst te lezen was). Hij zit ziek thuis, politicus Rutte wil met hem spreken, want zonder CDA geen regering. Ze weten niet meer hoe het verder moet, dit is mijn ‘Het is een democratie in crisis’ en ‘Nederland is een onregeerbaar land’ uit 2016 in De Boze Burger en het ‘populisme’ De door politicus Rutte beloofde nieuwe aanpak is een ongeïnspireerde pleister op de wonde (burger moet meer te zeggen krijgen), hij zal niet ‘alles anders gaan doen’ en is bovendien ‘trots’ op 10 jaar regeren: er zijn meerdere crises: wooncrisis (door de verhuurdersheffing en verkoop sociale huur lees Dossier Woningnood), klimaatcrisis (economische groei met consumeren en produceren als doel), flexibilisering van het werk, de stiksofcrisis en de uit de hand gelopen agrarische sector (alles voor de export) enzovoort enzovoort. Daar kan men niet trots op zijn. Het is een klucht geworden. Dat komt ervan als na Fortuyn er 20 jaar lang 20 tot 30 zetels ‘populisme’ is waar niets mee gedaan wordt en er vanuit achterkamertjes geregeerd wordt, inclusief de vakbonden met het ‘polderen’.
Overal in al die achterkamertjes zitten ze nu te delibereren, hoe moet het nu verder, hoe blijf ik aan de macht, kun je niet dit zeggen morgen in het debat of beter dat zeggen. Al die goedbetaalde adviseurs en spindoctors die bespreken hoe de massa te bespelen.
Ik zeg nog steeds: Hoogmoed komt voor de val.
De huidige politiek gaat uit van macht, het is echter veel moeilijker politiek te bedrijven met gezag. Gezag kan een politicus opbouwen, dat duurt jaren en velen willen het, weinigen zullen er in slagen.
(Misschien wordt dit bericht aangevuld).
Update 16.07.2021
Nieuw geformuleerd: ‘Het verschil tussen macht en gezag is dat macht is gebaseerd op kracht en gezag op argumenten en moraliteit. Macht roept spanningen op. Gezag moet worden opgebouwd en kan lang aanhouden terwijl macht even snel vergaat zoals een bos bloemen in een vaas’.
‘Als er 1 ideologie gefaald heeft in afgelopen decennia is het wel het liberalisme (in Nederland VVD, Rutte, Dijkhoff ea maar ook internationaal) met zijn gecultiveerde egoïsme, eigen verantwoordelijkheid en de vrije markt die alles beter zou doen’.
(Misschien wordt dit bericht aangevuld).
Update 12.08.2021
Als je bij de VVD jarenlang goed hebt gefunctioneerd en altijd trouw bent geweest aan de leider en het partijprogramma hebt verdedigd, vooral op radio en tv (Goedemorgen Nederland), ja, dan wordt je beloond met een hogere functie zoals minister, staatssecretaris of iets anders.
De vaste positie van MP Rutte binnen zijn partij doet denken aan die van Trump en zijn Republikeinse Partij: ze laten hem niet vallen, wat hij ook doet.
Update 29.08.2021
DMP Rutte (demissionair, maar regeert gewoon door) gaat binnenkort een nieuw plan lanceren om extra huizen te bouwen voor statushouders (asielzoekers met een verblijfsvergunning) net zo als zijn voorgangers MP Lubbers in de jaren 1980, MP Kok in de jaren 1990 en MP Balkenende in het eerste decennium van deze eeuw om zo het populisme de wind uit de zeilen te nemen, want het is niet gewenst dat autochtone Nederlanders in een tijd van woningnood en wooncrisis nóg langer op een woning moeten wachten en om solidariteit te vragen aan mensen die het in de maatschappij al moeilijk hebben (door de pandemie verergerd). Door de crisis in Afghanistan komen er momenteel veel nieuwe vluchtelingen bij, er worden nieuwe opvanglocaties gebouwd. Door gebrek aan doorstroming naar huizen blijven statushouder (momenteel 11.000 mensen) lang in volle asielcentra wonen en gemeenten kunnen niet meer doen door de woningnood, want er zijn ook veel andere mensen met urgentie.
De populistische partijen hebben sinds Fortuyn (20 jaar) 20 tot 30 Kamerzetels. De schuld van de woningnood wordt door hen bij immigratie gelegd (waar veel over te zeggen is, in Dossier Migratie/Immigratie schreef ik er over, dit begon al in de jaren 1980) en niet bij het hele liberaal-kapitalistische naoorlogse woningbouwbeleid waar het echte probleem ligt.
Een nieuwe regering is op komst. Veel ambitieuze plannen, maar fundamentele verhoudingen en uitgangspunten blijven hetzelfde dus al de in de afgelopen 11 jaar (niet toevallig het begin van dit bericht toen MP Rutte ontkende dat er in Nederland armoede was terwijl dat bewezen door het CBS wel zo is) ontstane en veroorzaakte crises door het VVD/MP Rutte beleid zullen voortduren: de wooncrisis, de stiksofcrisis, de klimaatcrisis, de grote welvaartsverschillen enzovoort, enzovoort. De MP zelf is nog steeds ‘trots’ op zijn prestaties en zei dat ‘er ook veel dingen goed gegaan zijn‘ toen hij kritisch bevraagd werd (een ietwat kinderlijke verdediging).
Interessant is dat MP Rutte (1967), eindelijk na 11 jaar, zijn intellectuele meerdere gaat tegenkomen in de politiek in het algemeen en in de regering in het bijzonder in de persoon van Robbert Dijkgraaf (1960) die directeur van een van de meest gerespecteerde universiteiten in de VS was (Pinceton), een aimabel man die zachtmoedig overkomt (gaat onderwijs, cultuur en wetenschap doen voor D66). Dijkgraaf zal het echter toch moeilijk krijgen tegenover Rutte die in het grootste deel van zijn leven in de politiek werkte, helemaal niets anders in het leven heeft en dus natuurlijk alle politieke trucs kent, dat heeft hij laten zien met zijn selectieve geheugen dat alles onthoud wat nuttig is en alles vergeet (‘verkeerd herinneren’) dat niet van pas komt. Dit zijn de mensen die van het politieke schaakspel houden en de VVD wil hem daarom ook niet kwijt ongeacht wat hij doet. (Het niet zo bekende gezegde is ‘wie nooit liegt hoeft ook weinig te onthouden’, ik voeg daar aan toe dat als je veel liegt veel moet onthouden en dus heel intelligent moet zijn, want je moet precies onthouden wat je gezegd hebt en tegen wie).
Update 21.02.2022
We mogen wel uitkijken dat de coronapandemie 11 jaar VVD-Rutte beleid niet gaat verhullen: wooncrisis, stikstofcrisis, vertrouwenscrisis, toename flexwerk, laag houden minimumloon, problemen in de jeugdzorg (wachtlijsten), asielcrisis (er zijn geen woningen voor statushouders waardoor de opvangcentra vol zijn) (et cetera).
Niet uit bovenstaand bericht wordt verwijderd of aangepast.
Update 18.03.2022
We mogen wel uitkijken dat de coronapandemie en de vluchtelingencrisis 12 jaar VVD-Rutte beleid niet gaat verhullen: de wooncrisis/woningnood, de stikstofcrisis, de vertrouwenscrisis, afname vertrouwen in de politiek zelf (50% opkomst van kiezers, de helft blijft thuis), toename flexcontracten, laag houden van minimumloon, problemen in de jeugdzorg (wachtlijsten), asielcrisis (er zijn geen woningen voor statushouders waardoor de opvangcentra vol zijn) (et cetera). Bij de VVD zijn ze het stadium van gevoelig zijn voor kritiek al jaren voorbij, het maakt ze niet uit zolang ze maar de grootste partij zijn, simpel machtsdenken. Maar zoals eerder gezegd is macht iets anders dan gezag, macht is eenvoudig, gezag en respect moet je verdienen en is maar voor heel weinigen weggelegd…..
Update 13.05.2022
Je moet de tijd ‘lezen’. Zelden zal een partij en haar leider zo’n antipathie hebben opwekt als de VVD met MP Rutte. Ze mogen wel uitkijken dat dat de onvrede niet uit de hand loopt.
Aanvullingen mogelijk.
(C) Ronald Puma
Alle genoemde personen worden aangesproken in hun functie.
Dit blog is tot stand gekomen zonder subsidie en/of crowdfunding en is onafhankelijk.
De auteur studeerde geschiedenis en aardrijkskunde en heeft voor beide vakken de onderwijsbevoegdheid.
In onzekere tijden willen veel mensen een sterke man als leider, dat heeft de geschiedenis laten zien. Het is echter beter de onzekerheid weg te nemen dan sterke mannen te laten regeren.
Veel onzekerheid is veroorzaakt door gevestigde belangen en partijen, in de VS en in Europa, waar economisch-politieke elites al decennia regeren, haar wil heeft doorgedreven, voor een ernstige economische crisis heeft gezorgd, de welvaartsverschillen heeft doen toenemen en de vluchtelingencrisis niet goed heeft aangepakt. Sterke mannen beloven vaak veel (wat niet waargemaakt kan worden) en dat kan behoorlijk uit de hand lopen, dat heeft de geschiedenis ook laten zien.
De parallel met de jaren 1930 in Duitsland is snel getrokken (hoewel men er voorzichtig mee moet zijn): een diepe economische crisis van het kapitalisme (na de beurskrach van 1929, de crisis van 2008 wordt gezien als de ernstigste sindsdien), een democratie in verwarring waar geen besluitvaardigheid is, wantrouwen tegenover bestaande politieke partijen en de gevestigde orde (uitmondend in anti-parlementarisme), hoge staatsschulden (toen de herstelbetalingen van WO1 (het bekende ‘Dictaat’ van Versailles), nu hoge staatsschulden wereldwijd), de middenklasse die onder druk staat en onzeker over de toekomst is, een buitenlandse vijand (het communistische Rusland met Stalin toen, nu het Rusland van Poetin), versplintering en polarisatie (links tegenover rechts), een zondebok voor alle kwaad (toen de joden, in deze tijd de islam), de pers als boosdoener (beschuldiging van het verspreiden van leugens). En dergelijke.
Bijkomende factor in deze tijd is de klimaatverandering/klimaatcrisis die de hele wereld aangaat en verdelingsvraagstukken urgent maakt.
De ‘oplossing’ toen was confrontatie en oorlog.
Misschien kom ik hier nog op terug. (Op dit blog wordt al schrijvende een mening gevormd).
Update 28.10.2018
Een dag nadat ik bovenstaande schreef een goed artikel in de Volkskrant (27.10.2018, bijlage Zaterdag) met de titel ‘De opmars van de sterke man’. Dit valt blijkbaar meer mensen op. Er staan rake observaties in. Mijn analyse dat onzekerheid de belangrijke factor voor de roep om de sterke man, de sterke leider, is wordt bevestigd.
Uit het artikel: De rode draad is onzekerheid. De periode van ‘gelukkige globalisering’ na de val van de Muur is voorbij. Overal ter wereld vrezen burgers een nieuwe periode van conflict en harde concurrentie, van migratie en etnische strijd, van toenemende onzekerheid op de arbeidsmarkt, van tegenstellingen tussen een elite die van de mondialisering profiteert en een middenklasse die achterblijft.
Een mooi citaat van de bekende filosoof Hannah Arendt (1906 – 1975): “De massasamenleving is geneigd om ineens een persoon te nemen voor wat hij zegt te zijn, zodat een idioot die zich als een genie voordoet altijd een zekere kans heeft om geloofd te worden”. (Uit ‘The Origins of Totalitarianism’) (zij is bekend van de analyse van het fascisme in Duitsland). We denken dan aan President Trump, hij ziet zichzelf als een genie en deed en doet onnavolgbare uitspraken. Zelf denk ik vaak aan Machiavelli en zijn opvattingen over politiek.
Politicoloog en populisme deskundige Cas Mudde heeft ook rake opmerkingen: “Het verwachtingspatroon van populistische kiezers is vrij laag, omdat ze de gevestigde politici als door en door corrupt en incompetent zien. Dus als de populistische leider ook maar iets doet wat de kiezer goed vindt, of dat zelfs maar probeert, dan zijn ze al tevreden. ‘Kijk, hij doet tenminste wat”.
Uit het artikel: In Europa is de democratie steviger verankerd en bestaat een historisch wantrouwen tegen sterke mannen, na slechte ervaringen met Hitler en Stalin. Niettemin kraakt het continent onder de uitdaging van het populisme dat een autoritaire regeerstijl voorstaat. Liberale democraten die het populisme willen bestrijden, moeten niet kiezen voor een frontale aanval, vertolkt politicoloog Cas Mudde een onder experts veel gehoord standpunt. Als het volk uit onzekerheid verlangt naar een koning, moet die onzekerheid worden weggenomen of in elk geval verzacht. In zulke analyses komen twee punten steevast terug: beheersing van migratie en bescherming van werknemers tegen de gevolgen van mondialisering. Zoals Cas Mudde schrijft in zijn boekje Populisme: ‘Het uiteindelijke doel moet niet zijn de vernietiging van het populistische aanbod, maar het verzwakken van de populistische vraag’.
Dit laatste is precies wat ik boven schreef. Je moet de oorzaken van de onzekerheid wegnemen. Mijn analyse van de oorzaken van het het ‘populisme’ zie ik al lang als (hoofdzakelijk) sociaal-economisch van aard, ik schreef er over in ‘De boze burger en het ‘populisme’ uit 2016 (zie rechts onder Artikelen). Ook de migratiecrisis van 2015 heeft de polarisatie en afkeer van de gevestigde politiek sterk doen toenemen. We zijn al jaren de verkeerde richting op aan het gaan, in heel Europa, sinds het begin van de economische crisis 10 jaar geleden (maar eigenlijk is het ‘populisme’ in Nederland al sinds de jaren 1990 aan het groeien, sinds Fortuyn). Dit zijn processen die heel moeilijk te keren zijn en daar gaan ook weer jaren overheen en dan mogen we van geluk spreken dat die Sterke Leider niet een oorlog als ‘oplossing’ gaat voorspiegelen, want dat is in de geschiedenis al vaker gebeurd. (Bijvoorbeeld Iran, Noord-Korea, dat zich niet ‘aan de afspraken houdt’, en dergelijke).
Maar laten we ook niet vergeten dat in iedere samenleving altijd een percentage mensen is die de neiging hebben tot het volgen van radicale leiders en ideologieën(zouden ze eens moeten onderzoeken hoeveel). Ook in Nederland, waar een al sinds de jaren 1980 rechts-radicalen hun bijeenkomsten en clubs hebben en af en toe een demonstratie houden. Dit is de laatste jaren toegenomen…..(Na WO2 had iedereen in de oorlog in het verzet gezeten en collaborateurs waren er nauwelijks…).
Het obscure rijtje van deze tijd: Trump (VS), Poetin (Rusland), Orban (Hongarije), Erdogan (Turkije), Duterte (Filipijnen), Xi Jinping (China), Bolsonaro (Brazilië). (Vooral die laatste is heel erg, vandaag kan hij gekozen worden, dit is er een van de ergste soort met zijn uitspraken en hij verheerlijkte de militaire dictatuur.
Nieuw is dit allemaal niet, ik heb nog ergens een lijstje met dit soort mensen in de jaren 1980 liggen (zal het eens opzoeken). Denk ook aan mijn artikel uit 1992 (De geschiedenis herhaalt zich, zie onder Artikelen) waarin ik schreef: “…..vandaar dat we in de huidige tijd terug zien keren wat, soms gedeeltelijk, is weggeweest of onderdrukt: religies (al dan niet fundamentalistisch), nationalisme, fascisme, de monarchie, zelfs een opleving van het communisme is mogelijk…”.
Onderstaand, uit het archief, dictators uit de jaren 1980/1970. Er is natuurlijk wel een verschil tussen de gekozen dictator en de dictator die door een staatsgreep aan de macht komt.Dictators zijn er altijd geweest en zullen er altijd zijn.
Zia Ul Haq (Pakistan), Duarte (El Salvador), Pinochet (Chili), Bouterse (Suriname), Stroessner (Paraguay), Chadaffi (Libië), Botha (Zuid-Afrika), Jaruzelski (Polen), Khomeiny (Iran), Marcos (Filippijnen), Chun Doo Hwan (Zuid-Korea), Kim Il Sung (Noord-Korea), Mobutu (Zaïre), Pol Pot (Cambodja), En anderen, want niet volledig.
Reagan en Thatcher zijn uit dezelfde tijd, maar ik zet ze er niet bij, want hoewel ze beide de basis hebben gelegd voor decennia liberaal-kapitalistisch beleid, waar we nu de nadelen nog steeds van ondervinden, passen ze niet in het rijtje.
Update 01.11.2018
Het krantenartikel werd druk bediscussieerd. De benaming ‘sterke man’ kennen veel mensen niet (iets in het geschiedenisonderwijs gemist of het werd niet behandeld). ‘Sterk’ wordt toch als iets positiefs gezien en dat is in dit geval niet zo. Misschien zou men beter van ‘leider’ kunnen spreken. Veel mensen willen een leider, geleid worden, en daarom kiezen ze voor hem. Tevens is er iets met het woord ‘man’, ‘mannen zijn tegenwoordig de oorzaak van het kwaad in de wereld’, zoals gezien door veel vrouwen, en ten dele zit er waarheid in: dictators zijn ook allemaal mannen. Toch moet men voorzichtig met generalisaties zijn door alle mannen op 1 hoop te gooien. Het hangt samen met de algehele verwarring en onzekerheid van deze tijd (misschien moet ik hierover nog eens een apart bericht schrijven, de huidige verwarring en onzekerheid gaat verder dan een sociale crisis en een economische crisis en de opkomst van ‘sterke mannen’ en het ‘populisme’).
Update 03.11.2018
Enkele toepasselijke citaten uit mijn verzameling:
“Er schuilt helemaal geen tegenspraak in een term als totalitaire democratie, elke democratie evolueert op den duur vanzelf tot een totalitair regime, want het volk wil niet zelf regeren, het wil geregeerd worden. Het volk eist democratische rechten en vrijheden voor zich op, maar het is te lui en te dom om van die rechten en vrijheden gebruik te maken. De massa kan niet denken en zij vindt het bijgevolg gemakkelijker te dienen en te gehoorzamen dan te leiden en te bevelen, de massa heeft de slavernij uitgevonden niet de dictators”. (Ward Ruyslinck (1929-2014), Vlaams schrijver).
“Indien de mensen slechts één woord wilden uitspreken, dat in iedere taal maar uit een paar letters bestaat, was het met alle onrecht en onderdrukking waarover zij klagen voorbij. Dit ene woord luidt NEEN”. (Mahatma Gandhi (1869-1948), Indiaas politicus die pleitte voor geweldloosheid).
“Regeerders zijn slechts heel zelden mensen van grote intelligentie. De zin van het leven, de reikwijdte van het menselijk bestaan, dat zijn zaken die hen in het algemeen ontgaan. Als hen gevraagd wordt waarom afschrikking met kernwapens nodig is, komen ze er niet uit. Ze kunnen niet verder kijken dan de volgende stap op het wereldtoneel. Als de vijand een wapen heeft dat binnen vijf minuten een doel kan bereiken, moeten zij er een hebben dat er binnen vier minuten is. Ze fokken de boel op. Op weg naar de hel….” (A.J.P. Taylor (1906-1990), historicus, uit de jaren 1980 met de kernwapenwedloop).
“Het geweld van de heersers wordt, zoals altijd waar een meerderheid gebukt gaat onder een minderheid, uitsluitend in stand gehouden met bedrog, dat slimme lieden door de eeuwen heen hebben toegepast en dat mensen er, omwille van kleine, gemakkelijk bereikbare voordelen, toe aanzet niet slechts veel grotere belangen, maar bovendien zelfs hun vrijheid prijs te geven en zich bloot te stellen aan het meest verschrikkelijke leed.” (Leo Tolstoj (1828-1910), Russisch schrijver).
“Het volk, niet tevreden slachtoffer te zijn van schurken, smeedt zijn eigen ketenen en biedt zijn nek vrijwillig voor het juk”. (JP Marat (1743-1793), gewelddadig revolutionair ten tijde van de Franse Revolutie).
“De wereld wordt geregeerd door dwazen en dwazen worden geregeerd door angst. Angstige mensen koesteren minderwaardigheidsgevoelens en voelen zich onmachtig. Ze onderwerpen zich aan willekeurig welk gezag, van een god of van een leider of aan een doctrine, om deel te hebben aan de macht, om niet als individu alleen te staan en verantwoordelijk te zijn voor eigen daden”. (Anton Constandse (1899-1985), Nederlands schrijver en journalist en aanhanger van het anarchisme).
“Minder schuld hebben de leiders, die tot tirannen gekweekt zijn door de slaafse geest van de massa, dan de massa zelf, die eerst tirannen in het leven roept om zich daarna er over te beklagen. Vergeten wij nooit , dat het niet de despoten zijn die een volk slaafs maken, maar het ontbreken van het vrijheidsgevoel de oorzaak is van het opkomen van tirannen”. (Domela Nieuwenhuis (1846-1919), voorloper van het socialisme in Nederland)
“Denk niet dat er één vogel bestaat die zich makkelijker op de lijmstok laat vangen, en ook niet één vis die zich voor iets lekkers eerder aan de haak laats slaan, dan alle meute mensen die zich gretig tot slavernij laten paaien met het kleinste beetje honing dat men hun om de mond smeert”. (Etienne de la Boétie (1530-1563), schrijver en politiek filosoof die onderzocht waarom de mensen zich vrijwillig onderwerpen aan een tiran. Bekend van het de boek ‘De Vrijwillige slavernij’ waarin hij uitlegt hoe de ‘sterke man’, de leider te werk gaat).
“Weest besloten niet meer te dienen en ge zijt vrij”. (Etienne de la Boétie).
“Het zijn niet de getiranniseerden die het despotisme doen ontstaan, maar de tirannen. (Paulo Freire (1921-1997), Braziliaans onderwijshervormer).
“Fanatici zijn schilderachtig, de mensheid ziet liever gebaren dan dat zij argumenten hoort.” (Friedrich Nietzsche (1844-1900), Duits filosoof). (De meeste mensen geloven wat ze zíen, want het is moeilijk iemands échte motieven te doorgronden. Dit is de ondergrond voor dictators).
“Een verstandig heerser kan nog mag zijn woord houden wanneer dit hem schade berokkent en wanneer de redenen die hem tot zijn belofte gebracht hebben, zijn weggevallen.” (Nicolllò Machiavelli (1469-1527), Italiaans politicus, wordt gezien als grondlegger van politiek handelen. Hij schreef het boek ‘De Heerser’, ook wel vertaald als ‘De Vorst’).
“Wanneer men hem (de politicus) ziet en hoort, moet hij een en al barmhartigheid, betrouwbaarheid, oprechtheid en godsdienstigheid schijnen”. (Nicolllò Machiavelli).
“De mensen zijn zó onnozel en ze richten zich zó op hun directe behoeften dat iemand die bedriegt altijd wel iemand vindt die zich wil laten bedriegen.” (Nicolllò Machiavelli).
“Onderdrukking en de drang naar vrijheid is van alle tijden. Was er vroeger echte slavernij, nu heeft de mens het idee vrij te zijn, hij is het niet. Wat in principe hetzelfde is gebleven, maar verder geperfectioneerd, zijn de manipulatie en indoctrinatie. Kenden wij ten tijde van de slavernij in de oudheid brood en spelen en een onderdrukkingsapparaat, in deze tijd van democratie kennen wij de school, het leger, kiesrecht, de massamedia en het materialisme. Met de ontwikkeling van de massamens moesten de heersers de manipulatie en indoctrinatie ook verbeteren, de ontwikkeling van de techniek heeft dit mogelijk gemaakt en maakt dit steeds verder mogelijk. Gebleven is de gewilligheid waarmee de mens zich schikt in zijn lot…..” (door mij geschreven in 1985).
Update 11.08.2019
Een goed voorbeeld van de roep om een sterke leider is Matteo Salvini (46 jaar) in Italië. Bijna uit het boekje. Hoe is de situatie. Italië is een land dat structurele economische problemen heeft, de welvaartsverschillen zijn heel groot (ook geografisch: Noord en Zuid) en er is een rijke elite (Berlusconi) en mensen die arm zijn. Bovendien is er de beruchte maffia, zij staan los van de maatschappij en verdienen hun geld met criminaliteit (drugs, omkoping, afpersingen en alles wat verboden is) en zijn onverslaanbaar. Verkiezingen vorig jaar leidden tot een onwaarschijnlijke regering van links en rechts ‘populisme’ (want niets anders dan een reactie van de bevolking op het beleid). De vluchtelingen/migranten crisis is echter het belangrijkste probleem die is structureel geworden is en die al in de jaren 1990 (!) is begonnen (ik schreef er toen al over).
Hoe is dit zo gekomen (heel kort): EU beleid (‘Dublin’ en ‘Schengen’) vanaf de jaren 1990 heeft ervoor gezorgd dat migranten in een Europa zonder bewaking van de buitengrenzen aankomen in Italië, Griekenland en Spanje. In Italië zijn honderdduizenden asielzoekers/migranten aangekomen, met heeft het over een half miljoen. Ze liggen bij naast treinstations in Rome en andere steden en willen doorreizen, geld hebben ze niet en EU beleid verplicht dat ze daar blijven. Treffend is dat minister-president Rutte in 2015 heeft gezegd dat Italië het vluchtelingenprobleem zelf moest oplossen, ik heb dat toen verwerkt in Dossier Vluchtelingen/Migratie (zie elders). Hiermee gaf hij aan dat er geen enkel Europees beleid is en het ‘ieder voor zich is’. Na jaren pikt de bevolking het niet meer een gaat stemmen op de ‘populistische’ partijen (ook de Vijfsterrenbeweging met een komiek Beppe Grillo als voorman, hij is in 2017 gestopt). Er is sinds deze week een regeringscrisis en Salvini is populair, men ziet in hem de ‘sterke leider’ bij verkiezingen gaat hij enorm winnen. Zoals overal in Europa ontstaat er in de populistische bewegingen een gevaarlijk vermenging met rechts-extremisme-racisme.
Dit is hoe geschiedenis zich ontwikkeld, over 50 jaar zegt men: ja als we de sociaal-economische situatie van de armere bevolking en van de middenklasse hadden verbeterd was er geen roep om een ‘sterke leider’, ‘sterke man’ gekomen……
Update 16.03.2022
President Poetin van Rusland heeft zich ontwikkeld tot ‘sterke’ man en dictator en is uit geopolitieke redenen buurland Oekraïne binnengevallen. (Lees ook Dossier Geopolitiek). Hij heeft veel steun van zijn bevolking, waarbij wel gezegd moet worden dat de media volledig gecontroleerde staatsmedia en propaganda zijn geworden. (Misschien later meer).
Aanvullingen mogelijk.
(C) Ronald Puma
De auteur studeerde geschiedenis en aardrijkskunde en heeft voor beide vakken de onderwijsbevoegdheid
Tot stand gekomen zonder subsidie en/of crowdfunding.
(Begonnen in 2013) (Met Updates 2022)(9 jaar later)
De grote lijnen worden vergeten in het debat over het toelaten van de Bulgaren en Roemenen per 1 januari 2014. Tegenstanders worden xenofoob genoemd. Het gaat echter om grote demografische processen van emigratie en immigratie waarvan de gevolgen door de op korte termijn denkende overheid en de opeenvolgende regeringen worden genegeerd.
In de jaren 1950 werden mensen door de Nederlandse overheid gestimuleerd om te gaan emigreren (Nederland was te vol met 10 miljoen inwoners, nu 16 miljoen), velen gingen naar Canada en Australië (500.000 mensen vertrokken). 10 jaar later werden de eerste gastarbeiders (uit Zuid-Europa, Marokko en Turkije) door Nederlandse werkgevers en de overheiduitgenodigd om het vuile werk te komen doen (voor een laag loon) en in de fabrieken te werken. Na de Tweede Wereldoorlog was er lange tijd een zogenoemde geleide loonpolitiek, de naoorlogse opbouw kon geen arbeidsconflicten hebben een daarom bepaalde de overheid of loonstijging mocht. Begin jaren 1960 werden de nadelen zichtbaar en kwam er een inhaalslag en een loongolf, de loonkosten wilden ze echter laag houden
Men dacht dat de gastarbeiders wel terug zouden gaan, het menselijke aspect vergetend, namelijk dat ze hier zouden aarden en de gezinshereniging kwam op gang. Met de problemen (naast de voordelen) zitten we sindsdien en vandaag nog steeds. Janmaat, Fortuyn, Verdonk en Wilders hebben de problemen, die nooit benoemd mochten worden, want de multiculturele samenleving kende louter zegeningen, opgepakt en de kiezersaantallen laten zien dat veel mensen het met hen eens zijn. (Wilders’ PVV is virtueel de grootste politieke partij van Nederland in de peilingen, september 2013). In 2007 kwamen de eerste Polen, men dacht dat het er maar een paar duizend zouden zijn, het werden er 100.000 (of meer, men weet het niet) en ze blijven, ook als er geen werk meer is. Ze wonen in caravans of met velen in een woonhuis van een huisjesmelker en worden vaak onderbetaald (illegale uitzendbureaus en schijncontracten zijn jarenlang niet tegengegaan). Nu komen de Bulgaren en Roemenen de Polen aflossen.
Conclusie: handelsland de ‘BV Nederland’ heeft een zucht naar goedkope en makkelijk inzetbare werkers, maar de negatieve gevolgen worden genegeerd en ontkend.
We moeten hier het minimumloon verhogen zodat Nederlanders het werk kunnen doen waar ze zogenaamd niemand voor kunnen krijgen behalve Polen, Bulgaren en Roemenen die huis en haard verlaten om in een ander land met 8 mensen in een huis te wonen (of in een caravan) en onder het minimumloon werken. Echt kapitalisme is werk dat niemand wil doen beter betalen en niet goedkope werkers importeren en de negatieve gevolgen afwentelen op de samenleving.
In 2007 toen de eerste Polen kwamen zei ik: Een ezel in het gemeen stoot zich niet tweemaal aan dezelfde steen, de Nederlandse overheid wel.
Er rijden steeds meer chauffeurs uit de Midden en Oost-Europese landen (de MOE landen genoemd) in het vrachtvervoer in Nederland. Zij doen dit voor de salarissen die in die landen normaal zijn, dus veel lager dan de Nederlandse salarissen, waarschijnlijk houden ze zich ook niet aan de rijtijden die in Nederland verplicht zijn en krijgen ze geen arbeidsvoorwaarden die hier normaal zijn. Nederlandse chauffeurs zijn werkeloos. Dit is wat de verantwoordelijken bedoeld hebben met het vrije verkeer van goederen en personen in de Europese Unie: goedkope werknemers voor het bedrijfsleven.
Update 28.06.2016
Vandaag in het nieuws: veel Poolse werkers worden uitgebuit door illegale uitzendbureaus. Er is nauwelijks controle op uitzendbureau’s. Ze zijn als paddenstoelen uit de grond gekomen, want blijkbaar is het heel makkelijk om een uitzendbureau te beginnen.
Een referendum in Engeland heeft tot gevolg dat ze uit de EU gaan. In Engeland speelt dezelfde problematiek als in Nederland. Polen werken massaal voor een lager loon. Het belangrijkste argument van de Brexetiers was het beperken van de immigratie, vluchtelingen en arbeidsmigranten. In Engeland werken een half miljoen Polen voor een lager loon dan een Engelse werker, maar ze verdienen veel meer dan in het thuisland. Zoals boven reeds gezegd, dit is opzettelijk door de EU gedaan door het vrije reizen binnen de EU met het Schengenverdrag. Een van de vele fouten van dit megalomane project.
De andere fouten zijn het ontbreken van grensbewaking van de EU. Iedereen die voet aan wal zet in Italië of Griekenland of waar dan ook kan zonder enige controle de hele EU in. Daarom is er bij Calais in Frankrijk al 10 jaar een kamp van duizenden migranten die naar Engeland willen (dit is de andere reden voor de Brexeteers, ze kunnen nu hun grenzen weer controleren en mensen tegenhouden).
Derde fout is het toelaten van Griekenland in de Euro. Ik heb dit uitgebreid beschreven in Dossier Griekenland.
Maar er zijn tal van fouten van de EU, onnoembaar veel.
Update 19.11.2016
Treffend nieuws: Poolse werkers in het Westland komen niet meer naar Nederland, de sector vreest een tekort aan arbeidskrachten. Wat zijn de feiten: er wordt voor 7 miljard euro geëxporteerd aan tuinbouwproducten. Sinds er in Duitsland een minimumloon is dat hoger is dan in Nederland gaan de Polen liever daarnaartoe. In Polen zijn de lonen ook gestegen. Dat er hier misschien ook meer loon moet worden betaald is niet eens een vraag, men wil goedkope werkers (zie boven).
Update 10.01.2017 (4 jaar later)
Minister Asscher wil tegengaan dat er concurrentie binnen de EU plaatsvindt op loon. Dit om de MOE-landers hetzelfde te laten verdienen en niet goedkoper te laten werken dan werkers uit de landen zelf. Zelden was het spreekwoord ‘Als het kalf verdronken is dempt men de put’ zo van toepassing als op deze minister. Hij gaat nu zijn eigen beleid bestrijden. Tevens is concurrentie op loon al 10 JAAR aan de gang. Tevens had een sociaal Europa in 1992 het uitgangspunt moeten zijn van de EU. Domheid, naïviteit en slechtheid strijden hier om de voorrang. (Ja, slechtheid, want goedkope werkers was de bedoeling van het vrije verkeer van personen mogelijk gemaakt door het verdrag van Schengen, niemand, ook de PvdA niet, heeft hier iets tegen gedaan).
Overigens ziet de Poolse regering al die honderdduizenden landslieden die in West-Europa aan het werk zijn als verdienmodel voor de eigen economie, want veel geld komt zo het land binnen. Al deze landen houden andere regels binnen de EU daarom tegen. Dat werd laatst duidelijk.
Update 02.03.2017
De vakbond FNV voert actie tegen de goedkope chauffeurs in het vrachtvervoer, Nederlandse werkers zijn ontslagen MOE-landers doen het werk. Ze zijn 2 maanden van huis, ‘wonen’ in de vrachtwagen en verdienen ca 400 euro per maand. Ze koken staand buiten de vrachtwagen op een campinggastoestel.
Update 07.05.2017
In de Volkskrant van 06.05.2017 een goed interview met David Goodhart over de Brexit en Europa. Is ook toepasbaar op Frankrijk, Duitsland etc. “De progressieve individualisten in Londen en andere steden hebben hun wereldbeeld proberen op te leggen aan de rest van het land”. “Het streven om elke EU-burger gelijke rechten te geven is nooit populair geweest. Iemand die hier geboren en getogen is moest opeens concurreren met nieuwkomers, bijvoorbeeld als het gaat om sociale huisvesting en op de arbeidsmarkt”. Hij ziet twee groepen: de kosmopolieten die overal kunnen werken en van de globalisering hebben geprofiteerd en mensen uit de oude industriesteden die nergens heen kunnen en werk moeten vinden waar ze wonen.
Zelf ga ik nog een stapje verder. Het door Schengen toegestane vrije verkeer van mensen, goederen en diensten is doelbewust gedaan om goedkope werkers uit de MOE-landen te laten komen en in de West-Europese bouw, transport, industrie en tuinbouw te laten werken en past in de lijn van het hiernaartoe halen van gastarbeiders in de jaren 1960. Als je vrij verkeer van mensen toestaat in 1 Europa met grote loonverschillen en je begrijpt niet dat mensen dan daarnaartoe gaan waar ze het meeste kunnen verdienen ben jenaïef of dom. 20 jaar later blijkt de fout en komt de rekening en dat is het ‘populisme’, Brexit, Le Pen, AfD etc.
In Engeland is men bezorgd dat er door de Brexit geen werkers (afkomstig uit MOE-landen) meer zijn om de aardbeien te plukken die met tennistoernooi Wimbledon worden gegeten.
Er is een nieuwe partij bijgekomen die ook een reactie is op het immigratie ‘beleid’ van de afgelopen decennia (zie boven): Forum voor Democratie met de frontman Thierry Baudet. Zijn partij groeit als kool.
Mijn analyse dat de EU, 20 jaar geleden al, doelbewust voor goedkope werkers heeft gekozen blijft staan. Met moet het kapitalisme kennen om te zien waarom beslissingen genomen zijn en worden.
Lees ook Dossier Vluchtelingen (rechts in Artikelen).
Update 26.08.2017
Het duurt soms een paar jaar, of langer, voordat ik mijn analyse bevestigd zie. Vandaag in de Volkskrant uit onverwachte hoek de kijk van de Franse president Macron op dit onderwerp. Hij wil wat tegen de goedkope werkers uit Oost-Europa doen. Bij een Europese top in oktober moeten er afspraken gemaakt worden. De huidige gang van zaken noemt hij: “een verraad aan de Europese geest dat het populisme in de kaart speelt”. Burgers op het hele continent willen zich “bevrijden van de krachten van de globalisering”. Hij ziet in dat die goedkope Polen en Roemenen niet goed zijn en hij legt het verband tussen de Brexit en deze problematiek. Polen wil er niet aan meewerken, want goedkope werkers zien ze als verdienmodel (zie boven). De verantwoordelijken begrijpen het wel, maar handelen er niet naar.
Update 24.10.2017
Een sociaal Europa had 25 jaar geleden het uitgangspunt moeten zijn van de EU, maar was het niet. Dat is wat ík zeg.
Na 10 jaar heeft de EU besloten dat werkers in de hele EU het CAO loon van de sector moeten krijgen waar ze werken. Werkgevers hebben 10 jaar goedkope werkers gehad en zullen dat ook hebben tot 2021, want de nieuwe richtlijn gaat pas over 4 jaar in. Ze hebben er 12 uur over vergaderd. De transportsector is uitgezonderd, dit zijn die goedkope Roemenen die door heel Europa rijden en naast de vrachtwagen kamperen. Maar de werkers kunnen wel eerst 1.5 jaar goedkoop werken, daarna mogen ze weer in een ander Europees land gaan werken. Nou, dan krijg je extra dus extra arbeidsmigratie. Polen en Hongarije zijn tegen. Er moet nog over gestemd worden.
Ja, ja, je moeten weten hoe het kapitalisme werkt om dit te begrijpen. Water stroomt altijd naar het laagste punt, binnen het kapitalisme wordt daar geproduceerd waar de arbeidskosten het laagst zijn. De oude marxistische analyse die nog steeds geldt.
Na 10 jaar arbeidsmigratie binnen de EU (die mogelijk gemaakt werd door Schengen), gaat de EU iets doen tegen de misstanden (zie boven vanaf 2013). Er komt volgend jaar een Europese Arbeidsautoriteit die samen met nationale arbeidsinspecties gaat controleren op schijnconstructies in de bouw en de transportsector en dergelijke.
Vorig jaar november schaarden alle Europese regeringsleiders zich achter de ‘sociale pijler’, twintig uitgangspunten voor een socialer Europa want ze zijn door de Brexit bang geworden voor de burger maar ook voor werkgevers, want die zijn bang voor tekorten aan werknemers. Zal vooral dit laatste wel zijn.
Zoals al vaker gezegd is wantrouwen tegen alles wat de EU doet gerechtvaardigd. Europese commissievoorzitter hr Juncker behoort tot de slechtste politici die er zijn, dit is die echt Europese elite die de macht heeft en elkaar de hand boven het hoofd houdt (net als zijn voorganger Barroso (lobbyde voor een grote bank). Ze ontmoeten elkaar in hun kleine kasteeltjes in de Luxemburgse Ardennen en in de rijke buitenwijken van Brussel. Hun luxe auto’s met chauffeur zoeven over de Europese snelwegen van Brussel naar Straatsburg en terug. Juncker dacht even zijn medewerker op een hoge post te kunnen benoemen, maar dat is nu in onderzoek.
Er is op de publieke omroep MAX een interessante serie over de emigratie van Nederlanders na de Tweede Wereldoorlog. (zie boven). Mensen gingen naar Canada, Australië, de VS en Nieuw-Zeeland. Wat vooral mooi is zijn de persoonlijke verhalen van mensen die vertrokken en hun ervaringen. Titel van de serie: Vaarwel Nederland (terug te zien op de website van MAX).
Update 03.04.2018
Verschillende steden hebben genoeg van de MOE-landers, de Polen en Roemenen. Soms wonen er 8 tot soms zelfs 12 personen in 1 huis, een hele staat vol. Er schijnen in totaal 400.000 MOE-landers in Nederland te werken. Werkgevers kopen huizen op, de woningnood neemt hierdoor toe.
Update 10.09.2018
Er wordt op grootschalige wijze fraude gepleegd door Polen die in Polen verblijven en werken en in Nederland een uitkering hebben. Dit is 5 jaar na de fraude van Bulgaren. Ze, de verantwoordelijken, hebben niet genoeg deskundigheid om de zaken goed te regelen.
Maar ook moet gezegd worden dat de Polen harde werkers zijn, de land- en tuinbouwsector heeft een enorme productiviteit. Nederland is de 2e exporteur van landbouwproducten na de VS. Er werd in 2017 voor 92 miljard euro geëxporteerd. Dat is ongelofelijk. Mede te danken aan al de MOE landers, maar dat neemt niet weg dat er grote problemen zijn. Ook de gastarbeiders waren in het begin harde werkers, de eerste generatie is nu gepensioneerd.
Update 11.09.2018 (5 jaar na eerste bericht)
Er komt een konijn uit een hoge hoed. We weten vaak slechts een deel van het verhaal. Vandaag in de Volkskrant een artikel over hoe uitzendbureau’s ervoor zorgen dat de Poolse werkers zo goedkoop mogelijk blijven voor de werkgevers. Onderdeel hiervan is ze een paar maanden in de WW te ‘stallen’ en dan weer opnieuw in te huren. Er wordt opgeroepen iets aan de uitzendbranche te doen, ik zeg dit al 10 jaar toen de eerste Poolse werkers in Nederland kwamen werken (uit eigen ervaring).
Los hiervan, de uitzendbranche is een verderfelijk fenomeen dat (hoofdzakelijk) in het voordeel van werkgevers is. Het trieste is dat we in de kritiekloze samenleving dit als de normale gang van zaken zijn gaan zien. (Ik heb hier speciale aandacht aan besteed in mijn partijprogramma van de Humanistisch Sociale Partij, zie onder Artikelen rechts).
Op de een of andere manier is het ineens actueel dat Nederland misschien wel te vol is.Ook deze discussie volg ik al 30 jaar. In de jaren 1980/1990 was er een politicus met de naam Hans Janmaat, een ietwat verkreukelde figuur met rechts-racistische opvattingen, een partij (Centrum Democraten) en een achterban. Hij zei altijd: Nederland is vol en vol = vol, maar hij bedoelde dat hij tegen immigratie van buitenlanders was. Dit mocht niet gezegd worden en hij kreeg vele rechtszaken tegen zich aangespannen. Hoewel zijn opvattingen afkeurenswaardig waren is mijn analyse toch dat er heel verkrampt op hem gereageerd is. In de eerste plaats door linkse groeperingen. Bij een aanslag op een hotel waar zijn partij vergaderde werd zijn secretaresse (en zijn latere vrouw) zo verwond dat ze een been moest missen en in een rolstoel terechtkwam. Mijn analyse is dat er toen een stolp om iedere discussie over de multiculturele samenleving én over bevolkingsdichtheid is komen te staan. Er over praten was taboe.De multiculturele samenleving mocht niet bekritiseerd worden en kende louter zegeningen. Nederland was met 14 miljoen inwoners (nu ruim 17 miljoen) niet vol en er mocht niet over gepraat worden. Er was een beweging onder de naam Club van 10 miljoen die pleitte voor minder bevolkingsgroei maar ze werden niet serieus genomen. Dit soort taboes zijn niet goed voor een maatschappij. Ruim 10 jaar later was de opkomst van Pim Fortuyn die in de oude wijken van Rotterdam grote aanhang kreeg. Daarna Bolkestein, Verdonk, Wilders en Baudet. Veel uitspraken van Janmaat zijn erg mild in vergelijking met wat Wilders en anderen de laatste 10 jaar hebben gezegd…..
Misschien kom ik hier nog op terug.
Update 30.03.2019 (6 jaar later)
De absurditeiten gaan onverdroten verder:
Poolse werkers krijgen na het einde van hun contract WW, gaan naar hun thuisland en zijn verplicht daar werk te zoeken, maar controle is er niet. De WW is hoger dan het loon dat ze kunnen verdienen en ze werken dus niet. TV programma Nieuwsuur zocht het uit en er is brede verontwaardiging over deze gang van zaken. Veel mensen leggen de link met de strenge controles op henzelf als ze een uitkering hebben.
De WW duur wil de EU van 3 naar 6 maanden brengen.
In de Volkskrant een artikel. Roemenië is voorzitter van de EU en is samen met Polen voorstander van de langere WW periode, in Nederland wordt dit WW-export genoemd en is tegen, maar tegenhouden is moeilijk.
Poolse werkers werken via dubieuze constructies (via uitzendbureaus, ik schreef er boven al over) onder de CAO lonen en concurreren zo met Nederlanders (en andere Europeanen) ze zijn dus goedkoper. Vervolgens zeggen de werkgevers dat ze voor dit werk geen werkers kunnen krijgen.
In NRC vandaag een artikel dat Oost-Europese arbeidsmigranten worden uitgebuit. Het is verkapte slavernij en het gebeurt al meer dan 10 jaar (ik schreef er jaren geleden ook al over.
Iedereen heeft recht op 3 maanden WW na 26 weken werken binnen 36 weken (9 maanden).
Ik schreef het al eerder: Schengen met vrij verkeer van personen was van begin af (jaren 1990 al) bedoeld (EU beleid, ondersteund door VVD, CDA, PvdA, D66) om goedkope en makkelijk inzetbare werkers uit de Midden- en Oost Europese landen naar het westen te laten komen zonder aan de gevolgen te denken en is hetzelfde als het hiernaartoe halen door de overheid en de werkgevers van gastarbeiders vanaf de jaren 1960. De gevolgen en nadelen worden genegeerd en ontkend en zijn vanaf de jaren 1990 de bron voor het ‘populisme’ van Fortuyn, Verdonk, Wilders en Baudet. Mooier moeten we het niet maken, wel duidelijker. Opvallend is dat deze analyse steeds meer wordt gezien als de realiteit.
In de Volkskrant van 28.03.2019 enkele opvallende cijfers die laten zien dat de verantwoordelijken een simpele rekensom maken: Nederland exporteerde in 2018 voor een bedrag van 92 miljard aan land- en tuinbouw producten (2e exporteur wereldwijd na de VS), dit is mede te danken aan meer dan 300 duizend MOE-landers die komen werken (ze verdienen ca het dubbele vergeleken met hun eigen land, werken hard en klagen niet), ze betalen 1 miljard aan premies en belasting, het misbruik waar het hier om gaat is 2% van het totale misbruik en kost ‘slechts’ 16 tot 30 miljoen. Ze strepen het een tegen het ander weg.
Update 12.04.2019
De Spaanse en Poolse ambassades krijgen veel klachten over uitbuiting van hun landgenoten: Volkskrant 12 april 2019
De race to the bottom is in volle gang, de Nederlandse overheid laat dit niet alleen toe, maar stimuleert dit zelfs door werkgevers oa. loonkostensubsidie te geven.
Het gaat niet de goede kant op het wordt steeds erger.
Update 15.04.2019
De absurditeiten gaan door:
De MOE-landen ontvolken (mensen vertrekken om onder andere in Nederland te werken).
In Polen willen ze goedkope werkers uit de Filipijnen halen, dat er Oekraïners werken was al jaren geleden het geval.
In tv programma de Monitor (14.04.2019) een reportage over de toename van de woningnood door arbeidsmigranten. De reportage zit vol met treffende ontwikkelingen: er zijn geen woningen voor de arbeidsmigranten; buurtbewoners willen geen druk autoverkeer voor hun deur; werkgevers (tuinders) zeggen gewoon dat ze gaan sluiten als ze geen mensen mogen laten werken; er moeten flats voor MOE-landers (Polen) komen, de Polenhotels; enzovoort.
Meer is te lezen in het goede opiniestuk van Paul Scheffer in NRC, een van de weinige mensen met een consistente visie op migratie en arbeidsmigratie: Paul Scheffer in NRC
De gemeenschappelijke noemer is kapitalisme: zo goedkoop mogelijk produceren, ongeachte de gevolgen voor mens en milieu. We zijn nog niet eens begonnen met de aanpak hiervan. Ik schreef er in 1991 en 1992 al over, bijna 30 jaar geleden.
Update 14.05.2019
Bovenstaande kort samengevat in een Facebook reactie:
Het kapitalisme heeft de behoefte aan een constante instroom van makkelijk inzetbare, goedkope werkers en goedkope arbeidskrachten elders in de wereld (oa de kinderarbeid). Vanaf de jaren 1960 waren dat de gastarbeiders die na de geleide loonpolitiek na WO2 door de Nederlandse overheid en de werkgevers werden uitgenodigd hier te komen werken voor lage lonen (en het waren harde werkers). De gevolgen (druk op de woningmarkt en de lonen) werden ontkend en genegeerd. Vanaf de jaren 1980/1990 is hier het ‘populisme’ uit voortgekomen (Janmaat, Fortuyn, Verdonk, Wilders, Baudet). De MOE-landers (harde werkers) zijn door EU beleid (Schengen, oa vrij verkeer van personen, diensten) naar west Europa gekomen (vanaf ca. 2004) en dit was het vooropgezette doel, want met zeer grote loonverschillen binnen de EU kan iedereen wel nagaan dat mensen uit landen met lage lonen naar landen waar ze 3x zoveel kunnen verdienen toegaan en niet andersom.
Ook in deze tijd is druk op de lonen en de huizenmarkt ontstaan voor autochtonen en wordt dit genegeerd en ontkend. Het wonen onder slechte omstandigheden, huisjesmelkers en dubieuze uitzendbureaus (controle is er nauwelijks) hebben de MOE-landers maar te accepteren. Tevens is er het uitkeringsmisbruik waar Nieuwsuur over berichtte. Nederland is 2e exporteur van land- en tuinbouwproducten na de VS (92 miljard euro), dit hebben we dus mede te danken aan die 800.000 arbeidsmigranten. Misschien is het beter autochtonen wat meer te betalen zodat we niet telkens mensen uit andere landen moeten uitnodigen.
Update 25.01.2020 (7 jaar later)
Goed artikel van Paul Scheffer in NRC vandaag en in de Volkskrant korte analyses van ‘het multiculturele drama’ uit 2000, 20 jaar later.
Wat we zien is dat men het woord ‘kapitalisme‘ niet meer durft te gebruiken, en niet alleen in dit debat maar overal. Het hier uitnodigen van goedkope gastarbeiders vanaf de jaren 1960 en gastarbeiders uit de MOE landen (door EU en Schengen) in de jaren 2000 heeft voor veel welvaart gezorgd, maar de samenleving structureel onder druk gezet. De verantwoordelijken profiteerden het meest, de sociaal economische gevolgen kwamen bij anderen terecht: druk op de lonen, toenemende woningnood. Ook de jaren 1990 (‘Paars’) met de PvdA (Wim Kok) en de VVD (Gerrit Zalm) (en iemand van D66), toen er een aantal jaren achtereen gemiddeld 50 duizend mensen het land binnen kwamen terwijl de asielprocedures niet deugden, hebben voor structurele problemen gezorgd, ik schreef er boven over. Hier is het ‘populisme’ ontstaan (Pim Fortuyn) (hoewel de oorsprong al in de jaren 1980 ligt met Hans Janmaat).
Het kapitalisme kraakt en piept in haar voegen, wanhopig vechten de economisch-politieke elites wereldwijd om hun bevoorrechte posities te behouden (met belastingontduiking), maar zij zullen ingehaald worden door de tijd. 2000 mensen bezitten evenveel kapitaal als 60% van de wereldbevolking, 4,6 miljard mensen (cijfers van Oxfam/Novib). De schuldenberg is nog nooit zo hoog geweest in de menselijke geschiedenis, ecologische rampen zijn nu al gaande (verandering van klimaatzones, extreme droogte, bosbranden enzovoort). Onbeheersbare migratiestromen zijn gaande en zullen toenemen). De roep om de sterke man is al een paar jaar gaande: O Heer geef ons iemand die leidt, die zegt wat we in godsnaam moeten doen…..
Wee ons…
Update 31.10.2020 (7 jaar later)
Uitkomst van een onderzoek naar uitzendbureaus en arbeidsmigranten. Ik schreef er 7 JAAR geleden al over.
Enkele opvallende zaken:
Arbeidsmigranten wordt uitgebuit, met name door uitzendbureaus.
Ze hebben een afhankelijke positie.
Door huisvesting en zorg en werk bij de uitzendorganisatie te hebben, kunnen ze geen kant op, dit moet nu losgekoppeld worden.
De afschaffing van de vergunningplicht in 1998, waarna zelfregulering alles zou regelen, heeft niet gewerkt. (Zelfregulatie is een liberale aanpak om niets te hoeven veranderen).
Er zijn 14.000 uitzendbureaus. Ze moeten allemaal een certificaat halen.
Inleners (die gebruik maken van de werkers) kunnen een boete krijgen van 8.000 euro per werknemer als ze in zee gaan met een uitzendbureau zonder.
Uitzendbazen kunnen een bestuursverbod krijgen als ze de fout ingaan.
Een arbeidsmigrant moet minstens twee maanden werkgarantie hebben bij aankomst in Nederland.
Er zijn 500.000 arbeidsmigranten.
Jaren geleden zei ik voor de grap dat je beter zelf een uitzendbureau kunt beginnen dan ervoor werken. De reden was dat je iedere week wel een auto ziet rijden met een onbekend logo van een uitzendbureau. Het is natuurlijk ook heerlijk om een paar mensen in Zuid Europa, Midden Europa, over te halen om voor jou te komen werken. Een van de rijkste mensen van Nederland is de oprichter van het bekende uitzendbureau. Helaas zal er niets veranderen, want de gevestigde partijen willen alles zo houden. Bovendien zal de Coronacrisis tot een diepe economische crisis leiden, overal zal worden bezuinigd, op de werknemers als eerst. Tevens staat de partij die 10 jaar beleid gemaakt heeft op winst, de VVD, ze worden zelfs weer de grootste….
Update 16.12.2020
‘Helaas zal er niets veranderen, want de gevestigde partijen willen alles zo houden‘, zie boven. Minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (D66) wil niets met de conclusies van het rapport gaan doen. Waarvan akte.
Een nieuw rapport van het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) met een bevolkingsprognose met verontrustende cijfers.
>Het bureau schat dat Nederland in 2063 zo’n 20 miljoen inwoners telt, ruim 2,5 miljoen meer dan de huidige 17,4 miljoen.
>Het aantal inwoners met een migratieachtergrond zal toenemen. Eind dit jaar heeft 25 procent van de Nederlandse bevolking een migratieachtergrond. In 2070 is dit naar verwachting 42 procent.
Nederland is vol en wordt steeds voller, je ziet het in het landschap vanuit auto of trein: overal wordt gebouwd. Vooral de zogenoemde ‘verdozing’ gigantische hallen in de weilanden (vaak distributiecentra). Nederland is een van de dichts bevolkte landen in de wereld. Door het tegenstrijdige beleid van de opeenvolgende regeringen is de stikstofcrisis in de landbouw ontstaan die conflicteert met woningbouw. Hierdoor is de woningnood zo toegenomen, dat noemt met nu de wooncrisis. De op een na grootste exporteur van landbouwproducten in de wereld zijn (na de VS, een heel groot land) en tegelijk huizen bouwen gaat niet samen. Het gaat niet samen.
Ik schreef er al eerder over dat het toelaten van gastarbeiders (ook in andere landen zoals Duitsland) vanaf de jaren 1960 een groot demografisch experiment was. Ook de open grenzen binnen de EU met als doel arbeidsmigratie door de loonkostenverschillen met Midden en Oost Europa is zo te zien. Er zijn maar weinig mensen, met echte, neutrale analyses, want dit wordt vanaf de jaren 1980 in rechtse hoek geduwd, daarom is de polarisatie zo sterk toegenomen.
Misschien wordt dit bericht aangevuld.
Update 21.05.2021
De verkiezingen zijn geweest, een regering is er nog niet. ‘Nederland is een onregeerbaar land’, ‘het is een democratie in crisis’, ik schreef het in 2015 in De Boze Burger en het ‘populisme’. 20 jaar 20 tot 30 Kamerzetels (gekozen door de kiezer) die direct niet mee doen, versplintering met 18 partijen, ‘ze’ weten niet meer hoe het verder moet.
Men wil iets tegen de wildgroei van uitzendbureaus gaan doen. Het is gebleken dat in de jaren 1990 de regels voor een uitzendbureau zijn versoepeld (moeten dus Kok en Zalm geweest zijn), ga ik nog eens uitzoeken. Ik zeg dat dit opzettelijk gedaan is, net als de open grenzen in de EU met enorme loonverschillen waardoor de goedkope MOE landers hiernaartoe zijn gekomen (zie boven).
Een typerend voorbeeld uit de Volkskrant:
Dit is het ‘fantastische land’ van MP Rutte (10 jaar beleid) en VVD/CDA/PvdA/D66: 7 Roemenen werd door uitzendbureau het paspoort afgepakt, moesten eerst reiskosten terugbetalen, verdienden 5 euro per uur ipv beloofde 10, woonden in met 7 mensen in 1 kamer ipv beloofde woonhuis. Na klagen werd sleutel afgepakt en sliepen ze 1 nacht buiten en gingen naar de politie. Knokploeg van uitzendbureau stond op wacht tot ze terug zouden komen. Inspectie haalde de paspoorten en ze gingen terug naar Roemenië zonder gewerkt te hebben. Dit verhaal staat in Trouw (12.05) en is van Marc Kuipers inspectie SWZ. Hij zegt: Nederland is kampioen schimmige constructies. Accountants verzinnen nieuwe constructies. Ook is NL kampioen flexwerk.
Update 26.09.2021
In Engeland hebben de schappen in de supermarkt lege vakken en is er benzinetekort door het gebrek aan vrachtwagenchauffeurs die door de Brexit zijn vertrokken. Mensen staan scheldend voor de bezinepomp. Er zijn 100.000 mensen nodig.
Kapitalisme heeft de behoefte aan een constante instroom van goedkope werkers (zie boven), de EU heeft er door Schengen (vrij verkeer van personen) voor gezorgd, goedkope werkers werden uit heel Oost-Europa naar West-Europa gehaald. De nadelen zijn nu zichtbaar. (Misschien wordt nog uitgewerkt).
Update 25.11.2021
In NRC van 24 november in een Commentaar (pag. 17) is te lezen dat er dit jaar 1 onderzoek is geweest naar de uitbuiting van arbeidsmigranten. Dit Dossier begon 8 jaar geleden, mijn analyse is dat de overheid dit bewust niet aanpakt omdat goedkope werkers een verdienmodel zijn voor de economie: bedrijven maken winsten en betalen (normaal gesproken) belasting en dragen bij aan het BNP. Hetzelfde speelt bij PostNL waarover ik in 2017 schreef: Post
Update 29.04.2022
‘Een ezel in het gemeen stoot zich niet tweemaal aan dezelfde steen, de Nederlandse overheid wel’. (uit 2007 toen goedkope werkers uit de MOE landen (Midden en Oost Europa) naar West Europa kwamen mogelijk gemaakt door de open grenzen in de EU (verdrag van Schengen).
Men (opnieuw de EU) wil arbeidskrachten uit Egypte, Marokko en Tunesië gaan vragen om hier te komen werken. De geschiedenis herhaalt zich: gastarbeiders (jaren 1960), arbeidsmigranten (jaren 2000-2010) door de keuze van de EU voor open grenzen voor werkers uit Midden- en Oost Europa en nu weer. Er zijn geen huizen, er is een grote vluchtelingencrisis (door oorlog in Oekraïne), er is overal crisis. Ik denk aan: de beschaving zal uitmonden in een klucht (uit de jaren 1990), een grote verwarring. En: mensen maken de geschiedenis, maar ze weten niet welke…
Update 07.05.2022 (9 jaar later)
Opvallend bericht in de Gelderlander vandaag. De Arbeidsinspectie (een organisatie waarvan dit niet verwacht wordt) adviseert het beperken van het hiernaartoe halen van arbeidsmigranten! Dit laat zien dat we in een vastgelopen systeem zitten, zie vorige Update waarin staat dat er meer gastarbeiders hiernaartoe uitgenodigd worden (lijkt de jaren 1980 wel). De reden voor het beperken van gastarbeiders is dat uitbuiting vaak voorkomt (schreef ik 10 jaar geleden over), er is geen goede huisvesting (schreef ik 10 jaar geleden over), het aantal inwoners in zijn geheel in Nederland is al erg hoog (schrijf ik sinds de jaren 1990), de voordelen komen bij uitzendbureaus en werkgevers terecht (schreef ik 10 jaar geleden al). Nieuw argument is dat innovatie door goedkope werkers achterblijft.
Een vastgelopen kapitalistisch systeem: uit 2013 zie boven:
Conclusie: handelsland de ‘BV Nederland’ heeft een zucht naar goedkope en makkelijk inzetbare werkers, maar de negatieve gevolgen worden genegeerd en ontkend.
Pim Fortuyn is 20 jaar dood (ik was geen aanhanger), maar het gaat hier ook om de nadelen van gastarbeid (jaren 1980) en arbeidsmigratie (jaren 2000-2010 (EU beleid door Schengen) waar 40 jaar populisme uit is voortgekomen….
Aanvullingen mogelijk.
(C) Ronald Puma
Alle genoemde personen worden aangesproken in hun functie.
De auteur studeerde geschiedenis en aardrijkskunde en heeft voor beide vakken de onderwijsbevoegdheid.
Dit artikel is tot stand gekomen zonder subsidie en/of crowdfunding en is onafhankelijk.
(Geschreven in 1992) (Met updates 2022. Dit artikel is 30 jaar oud)
(Mede geschreven als reactie op Frances Fukuyama ‘Het Einde van de Geschiedenis en de Laatste Mens’ (1992).
“Ik betwijfel of alle filosofie van de wereld erin zal slagen de slavernij op te heffen. Men zal er hoogstens de naam van veranderen. Ik kan mij vormen van dienstbaarheid voorstellen die erger zijn dan de onze omdat zij arglistiger zijn. Hetzij dat men erin slaagt de mensen te veranderen in domme, tevreden machines die zich vrij achten, terwijl zij onderworpen zijn, hetzij dat men met uitsluiting van menselijke genoegens en verpozingen een arbeidsdrift bij hen ontwikkeld, die even fel is als de belustheid op oorlog bij barbaarse rassen”, aldus de Romeinse keizer Hadrianus over het afschaffen van de slavernij aan zijn opvolger.
“Orwell houdt ons voor dat we ten prooi zullen vallen aan externe onderdrukking. Maar in Huxley’s visie is er helemaal geen Big Brother nodig om de mens zijn autonomie, volwassenheid en geschiedenis te ontnemen. Hij voorzag dat de mens zich met welgevallen monddood zou laten maken en zijn vermogen tot kritisch denken zou laten beroven. Orwell vreesde boekverbrandingen. Huxley vreesde dat hiervoor geen reden zou zijn omdat geen mens nog een boek zou willen lezen. Orwell vreesde dat ons informatie onthouden zou worden. Huxley vreesde dat we zozeer door informatie overstroomd zouden raken dat ons niets anders dan passiviteit en egoïsme zou resten. Orwell vreesde dat de waarheid voor ons verborgen zou worden. Huxley vreesde dat zij zou verdrinken in een zee van trivialiteit. Orwell vreesde dat onze cultuur er een van geketenden zou worden. Huxley vreesde dat onze cultuur er een van trivialiteiten zou worden. Orwell vreesde dat hetgeen wij haten onze ondergang zal bewerkstelligen. Huxley vreesde dat datgene waarvan we houden onze ondergang zouden worden”, aldus Neil Postman in zijn in 1985 verschenen boek Amusing ourselves to death.
Het is 1992 en de Derde Wereldoorlog is begonnen. In tegenstelling tot de Eerste en de Tweede Wereldoorlog is er geen oorlog die met wapens wordt uitgevochten, maar een Economische Wereldoorlog. Het is de strijd van allen tegen allen, van individu tegen individu. Het door het kapitalisme gecultiveerde egoïsme en eigenbelang heeft ervoor gezorgd dat mensen elkaar op wereldschaal zijn gaan bevechten. De ‘battle ground’ is de ‘markt’ en de inzet is de economische macht en overheersing. Tot in de perfectie uitgevoerde marktstrategieën zorgen ervoor dat bedrijven zich beramen over het veroveren van een volgend continent als markt en handelsoorlogen tussen de verschillende werelddelen moeten de economische suprematie garanderen. Het kapitalisme kraakt en piept in al zijn voegen onder het gewicht van de uitputting van grondstoffen en energie en de ecologische vernietiging, maar de strijd moet doorgaan.
De oorlog die aan de gang is is een stille oorlog. Anonieme individuen, opgang gekomen in grote migratiestromen over de hele wereld, gaan soms letterlijk ten onder in de zeeën die grenzen aan de rijke delen van de wereld of delven het onderspit binnen de rijke wereld zelf. Francis Fukuyama, met zijn door velen geprezen constatering van het Einde van de Geschiedenis, waarbij hij stelt dat het liberalisme de enig overgebleven ideologie is, heeft daarom geen gelijk. De triomf van het liberalisme is er slechts op het gebied van de politiek. Op het gebied van de economie heeft het liberalisme, in de vorm van kapitalisme, geleid tot een economische oorlog op steeds grotere schaal die, nu Oost-Europa zich ook tot het kapitalisme heeft bekeerd, pas goed op gang gekomen is, maar in feite al meer dan 200 jaar, sinds de Industriële Revolutie, woedt.
Het liberaal-kapitalistische model is paradoxaal. De door een vooruitgangsgeloof voortgestuwde vrije ontplooiing van het particuliere initiatief, of kortweg gezegd uitgaan van het egoïsme in de mens, is zonder twijfel iets dat de mens goed afgaat en ook veel heeft opgeleverd. Als we ter vergelijking naar de voormalige Sovjet-Unie kijken dan zien we dat juist op dit punt, dat mensen harder en efficiënter voor zichzelf werken, het communistisch systeem niet werkte. Probleem met het kapitalisme is echter dat er geen rem op het systeem zit of dat er op zijn minst (te) laat geremd wordt. De subsidiëring van de Europese landbouw is een goed voorbeeld. Door subsidiëring van het particuliere initiatief cq het eigenbelang van boeren is er in Europa een geweldige landbouwproductie op gang gekomen, ja zo goed zelfs dat er een overproductie is die vernietigd, opgeslagen of gedumpt wordt met alle nadelige gevolgen die daarmee gepaard gaan. Tevens laat de met deze gigantische productie samenhangende milieuvervuiling zien dat de rem te laat werkt.
Fukuyama heeft Nietzsches ‘laatste mens’ onderdeel gemaakt van zijn betoog. Voor Nietzsche was de laatste mens het grootste schrikbeeld, het is de huidige zelfgenoegzame burger die zich, weliswaar steeds eenzamer, wentelt in materiële luxe zonder zich nog ergens over te bekommeren. Toch sluimert ergens de onvrede omdat de kapitalistische welvaarts- en verzorgingsstaat met al haar materiële genoegens en zekerheden geen recht weet te doen aan de geestelijke verlangens van de mens. Ook de permanente bedreiging van welvaart en koopkracht zorgt voor een chronisch gevoel van onzekerheid. Nietzsche was zijn tijd vooruit, honderd jaar geleden zag hij de onmogelijkheid van het in de praktijk bestaan van een vorm van communisme reeds in, nadat hij de dood van god al geconstateerd had. Hiermee voorzag hij het geestelijke en morele vacuüm waarin de mens in de moderne tijd terecht zou komen wat hij het nihilisme noemde. Een vacuüm vraagt echter altijd om een opvulling, vandaar dat we in de huidige tijd terug zien keren wat, soms gedeeltelijk, is weggeweest of onderdrukt: religies (al dan niet fundamentalistisch), nationalisme, fascisme, de monarchie, zelfs een opleving van het communisme is mogelijk en doet zich in het klein reeds voor. Het zijn alle pogingen om een geestelijk en moreel vacuüm op te vullen en een collectieve identiteitscrisis te bedwingen, net zo als de surrogaatmiddelen sport, popmuziek, New Age en aanverwante bewegingen en niet te vergeten ‘de politiek’, die in veel landen steeds meer op een gezelschapsspel is gaan lijken. De economie zelf is een fetisj geworden met kwartaalcijfers als tussentijdse openbaring.
Het einde van de geschiedenis is niet bereikt en zal ook nooit bereikt worden aangezien de mensen het nooit helemaal eens zullen worden. Het lijkt in deze tijd eerder op een hernieuwd begin van de geschiedenis waar in verhevigde vorm zal terugkeren wat geweest is en zelfs oorlog met militaire middelen, met alle daarbij behorende wreedheden, behoort tot de mogelijkheden als we naar het voormalige Joegoslavië kijken. Hier wordt een identiteitsoorlog gevoerd, een oorlog waarbij het kleinste etnische, religieuze verschil tussen mensen genoeg is om elkaar te bevechten en te vermoorden.
De door bevolkingsgroei en economische en politieke crisis op gang gekomen migratiestromen zorgen ervoor dat we geconfronteerd worden met vele van de eigen cultuur vervreemde, van hun wortels losgeraakte en daardoor identiteitszoekende mensen en dit, in combinatie met de botsing tussen de verschillende culturen, levert nu reeds in vele samenlevingen grote spanningen op.
Volgens Karl Marx herhaalt de geschiedenis zich eerst als tragedie en daarna als klucht. Friedrich Hegel zegt: “De geschiedenis leert ons uiteindelijk alleen dit: dat de mensen niets van haar willen leren”.
(Het getypte origineel van dit artikel uit 1992 is op verzoek in te zien).
(Dit artikel heeft van 1992 tot de digitalisering in 2010 in de kast gelegen).
Het artikel uit de NRC van 1992 (24 jaar geleden) op basis waarvan ik constateerde dat er economische vluchtelingen vanuit Afrika naar Europa kwamen en waarvan sommigen verdronken in de Middellandse zee. Sindsdien zijn er tienduizenden mensen in de Middellandse zee verdronken. Ik baseerde hierop in 1992 mijn analyse van de grote economische ongelijkheid in de wereld: ‘De oorlog die aan de gang is is een stille oorlog. Anonieme individuen, opgang gekomen in grote migratiestromen over de hele wereld, gaan soms letterlijk ten onder in de zeeën die grenzen aan de rijke delen van de wereld.’ Hieraan verbond ik de noodzaak dat Afrika zich economisch zou ontwikkelen om de migratie tegen te gaan (Zie Dossier Vluchtelingen).
De Mexicaanse ondernemer Carlos Slim (screenshot onder uit 2012) is een van de rijkste mensen in de wereld. In bovenstaand artikel maakte ik een toekomstvoorspelling: ‘Het is 1992 en de Derde Wereldoorlog is begonnen. In tegenstelling tot de Eerste en de Tweede Wereldoorlog is er geen oorlog die met wapens wordt uitgevochten, maar een Economische Wereldoorlog. Het is de strijd van allen tegen allen, van individu tegen individu. Het door het kapitalisme gecultiveerde egoïsme en eigenbelang heeft ervoor gezorgd dat mensen elkaar op wereldschaal zijn gaan bevechten. De ‘battle ground’ is de ‘markt’ en de inzet is de economische macht en overheersing. Tot in de perfectie uitgevoerde marktstrategieën zorgen ervoor dat bedrijven zich beramen over het veroveren van een volgend continent als markt en handelsoorlogen tussen de verschillende werelddelen moeten de economische suprematie garanderen’.
Screenshot 2012. Carlos Slim, een van de rijkste ondernemers in de wereld. Het internationale kapitalisme is de nieuwe oorlog, het gaat om het beheersen van (wereld)markten.
Update 03.07.2017
Dat het ‘Einde van de Geschiedenis’ van Fukuyama niet bereikt is is de laatste jaren door steeds meer mensen erkend. Dat het Einde van de Geschiedenis bereikt was of zou kunnen worden bereikt heb ik nooit geloofd (zie boven), daarvoor moet je eerst de historici lezen en daarna de filosofen. Ik heb de opvatting van Fukuyama eigenlijk altijd meer als een wensdroom gezien.
‘De triomf van het liberalisme is er slechts op het gebied van de politiek’, (zie boven) hier was zelfs ik te optimistisch. Dat erken ik. Ik zag het (gekozen) economisch systeem dat we kennen als kapitalisme als grootste probleem (op sociaal gebied en op ecologisch gebied). Tevens moet de tekst gelezen worden zoals in 1992 toen nagenoeg iedereen het failliet van het communisme heeft gezien als de overwinning van het liberaal-kapitalisme, later door anderen neoliberalisme genoemd. Ik schreef echter ook dat alles zou terugkomen: “……vandaar dat we in de huidige tijd terug zien keren wat, soms gedeeltelijk, is weggeweest of onderdrukt: religies (al dan niet fundamentalistisch), nationalisme, fascisme, de monarchie, zelfs een opleving van het communisme is mogelijk en doet zich in het klein reeds voor”.
Een veelvoorkomend misverstand over de herhaling van de geschiedenis is dat de geschiedenis zich op dezelfde manier herhaalt. Maar, zoals de filosoof Arthur Schopenhauer (1788 – 1860) heeft geschreven, de geschiedenis herhaalt zich telkens op een andere manier: hetzelfde op een andere manier: eadem sed aliter in het Latijn. Dit komt door de onveranderlijkheid van de mens die, in nieuwe situaties, dezelfde fouten blijft maken.
Update 16.03.2018 (26 jaar later)
De constatering dat de geschiedenis zich herhaalt is echter geen reden voor fatalisme of passiviteit. Het is mogelijk van de geschiedenis en de fouten uit het verleden te leren, maar helaas blijkt dat de meeste politici niet de morele wijsheid hebben om fouten te vermijden. We zien dat ook in deze tijd. Daarom kijken we ook zo op naar mensen die moreel hoogstaand zijn: Nelson Mandela, Mahatma Gandhi en Martin Luther King (ea.). Voor mij persoonlijk is dat Václav Havel (1936-2011), een schrijver/kunstenaar/filosoof die president van een land, Tsjechië, werd. Hij was 20 jaar politiek dissident tegen het communistische bewind na WO2 (werd hiervoor vaak in de gevangenis gezet). In 1990, na de geweldloze ‘Fluwelen Revolutie’ (want zonder geweld) werd hij tot president gekozen en bleef dat 13 jaar. Als hij sprak zag je een bedachtzame man die een dienaar van zijn land was, hoewel hij nooit de ambitie had om president te worden, dat is een speling van het lot die hij accepteerde. Een mooie tijdloze uitspraak van hem en die alleen iemand met veel wijsheid kan doen is: “Zoek mensen die de waarheid zoeken, maar vlucht voor mensen die de waarheid gevonden hebben”. Hij schreef diverse boeken waarin humanistische opvattingen doorklinken. Hij heeft het idee van de Griekse filosoof Plato (300 jaar voor Christus) waargemaakt: filosofen zijn het beste in staat om te regeren. De titel van een van zijn boeken is ‘Living in Truth’, mooi vertaald in ‘Poging om in de waarheid te leven’. (Meer: Václav Havel). Hij is de westerse pendant van Nelson Mandela, maar er zijn maar weinig mensen die het zien.
Postzegel uit 1990 met het portret van Havel.
Uit deze tijd: Malala Yousafzai is een Pakistaans meisje (nu een jonge vrouw van 19) dat in 2012 door islamitische fundamentalisten door het hoofd werd geschoten enkel omdat ze voor onderwijs aan meisjes was. Ze overleefde, kreeg de Nobelprijs en ze gaat door met haar strijd voor onderwijs aan vrouwen.
Update 29.12.2018
De president van de Verenigde Staten van Noord Amerika ziet handelsoorlogen als een noodzakelijk en gewenst middel om de economische positie van zijn land te versterken. Dat handelsoorlogen als een legitiem middel werden gebruikt zag en voorspelde ik in 1992 (zie boven) en dat hangt samen met de werking van het kapitalisme als economische ordening.
Update 04.03.2019
Dit artikel geschreven zijnde in 1992 is visionair (ik stuurde het in 1992 naar de Volkskrant en de Groene Amsterdammer).
Francis Fukuyama is aanstaande zondag 10 maart 2019 te gast in tv programma Buitenhof. De analyse van hem uit 1992 was mede de aanleiding voor mijn artikel ‘De Geschiedenis herhaalt zich’ in 1992. Ik denk dat het allemaal ter sprake zal komen.
Ik zocht nog even op wat hij toen zei: “De gebeurtenissen waarvan we getuigen zijn, betreffen niet enkel het einde van de Koude Oorlog, of het voorbijgaan van een specifiek tijdperk uit de naoorlogse geschiedenis, maar het einde van de geschiedenis als dusdanig: namelijk, het eindpunt van de ideologische evolutie van de mensheid en de universalisering van de Westerse liberale democratie als de uiteindelijke vorm van menselijk bestuur”.
Op Wikipedia staat een mooi overzicht met daarbij kritiek op zijn werk.
Ik zag het in 1992 als een wensdroom(die niet uit zou komen de mens kennende). Als we kijken wat er in 27 jaar na 1992 is gebeurd zien we zijn theorie beslist niet uitkomen. De hele gedachtegang is Amerikaans, het doet denken aan wat de VS wilden in Irak in 2003: ze wilden democratie opleggen, het werd een groot drama. Tevens wordt er uitgegaan van een kapitalistische economische ordening als enig denkbaar systeem en dat is niet juist. Het deugt totaal niet. Deze opvattingen en politiek moeten we categorisch afwijzen.De huidige president laat zien dat we diep wantrouwen moeten hebben tegenover de hele Amerikaanse politiek.
‘Economie is de voortzetting van oorlog met andere middelen’, lees hier de uitleg: Economie als oorlog
Update 06.05.2020
De coronacrisis als uitvloeisel van een economisch systeem: Coronacrisis
Update 09.05.2020
History repeats itself (eadem sed aliter); capitalism will lead to ecological (climate change) and social (migration) disaster; everything will come back:nationalism, fascism, religion (fundamentalism), communism, monarchy, war. (Written by me in 1992. Read above).
Denken dat het einde van de geschiedenis bereikt kan worden is hetzelfde als geloven in een communistische heilstaat, een klasseloze maatschappij en arbeidersparadijs waarin alle belangen gelijk zijn. Het is de seculiere heilsverwachting van het kapitalisme waar de vrije markt voor welvaart voor allen zal zorgen. Het is een dwaling (helaas).
Een nieuwe partij voor de 21e eeuw die een eind moet maken aan de illusieloze, illusoire politiek van het heden: Humanistisch Sociale Partij
Update 05.01.2021 (29 jaar later)
De coronapandemie en de daaruit voortgekomen economische crisis (die eigenlijk nog moet beginnen (na het aflopen van de steunpakketten, die een soort economisch infuus zijn (veel bedrijven zijn failliet) legt veel bloot dat voorheen niet werd gezien of bewust werd ontkend. De meest opvallende zaken in deze tijd die ik zelf 30 jaar geleden al noemde zijn dat de ‘vrije markt‘ niet goed werkt en alles kan regelen. Tevens is het hele beginsel van de ‘terugtredende overheid’ op zijn retour (noemde ik toen ‘modieus’). 30 jaar geleden zei ik dat we juist een sterke overheid nodig hebben, die ook op economisch gebied meer zou moeten gaan regelen. Ik zei en schreef toen expliciet: we hebben een sterke overheid nodig die opkomt voor de werkers. Geen planeconomie zoals in het communisme maar gedegen keuzes waarbij het milieuaspect een grote rol moet spelen.
Uit 1992:‘Het einde van de geschiedenis is niet bereikt en zal ook nooit bereikt worden aangezien de mensen het nooit helemaal eens zullen worden. Het lijkt in deze tijd eerder op een hernieuwd begin van de geschiedenis waar in verhevigde vorm zal terugkeren wat geweest is en zelfs oorlog met militaire middelen, met alle daarbij behorende wreedheden, behoort tot de mogelijkheden als we naar het voormalige Joegoslavië kijken. Hier wordt een identiteitsoorlog gevoerd, een oorlog waarbij het kleinste etnische, religieuze verschil tussen mensen genoeg is om elkaar te bevechten en te vermoorden’.
Een nieuwe Koude Oorlog met dreiging en angst voor ‘de Russen’ (lees Dossier Geopolitiek). Eenvijand en conflict geeft een identiteit en laat zien wie we zijn en waar we voor staan. Politici hebben niet de creativiteit om uit de tredmolenvan de geschiedenis te stappen en nieuwe oplossingen te bedenken voor oude problemen. Ze leven nog in de 19e en 20e eeuw en denken ook zo.
Uit 1992:‘Een vacuüm vraagt echter altijd om een opvulling, vandaar dat we in de huidige tijd terug zien keren wat, soms gedeeltelijk, is weggeweest of onderdrukt: religies (al dan niet fundamentalistisch), nationalisme, fascisme, de monarchie, zelfs een opleving van het communisme is mogelijk en doet zich in het klein reeds voor. Het zijn alle pogingen om een geestelijk en moreel vacuüm op te vullen en een collectieve identiteitscrisis te bedwingen, net zo als de surrogaatmiddelen sport, popmuziek, New Age en aanverwante bewegingen en niet te vergeten ‘de politiek’, die in veel landen steeds meer op een gezelschapsspel is gaan lijken. De economie zelf is een fetisj geworden met kwartaalcijfers als tussentijdse openbaring’. (Lees ook Friedrich Nietzsche (1844-1900 over identiteit en religie).
Alles komt terug.
De pandemie die de wereld getroffen heeft verscherpt tegenstellingen die er al waren, nationaal en internationaal.
Update 24.02.2022 (30 jaar later)
Oorlog in Oost-Europa. Territoriumdrift en geopolitiek van Rusland. In de jaren 1990 na de val van het communisme begon de ideologische strijd al. De Tweede Wereldoorlog (ca 50 miljoen doden inclusief de grootse massamoord in de geschiedenis) kwam voort uit de de Eerste Wereldoorlog (ca 20 miljoen doden (de getallen verschillen). Laten we hopen dat de Derde Wereldoorlog niet voortkomt uit de Tweede Wereldoorlog.
Uit 1992 (30 jaar geleden) ‘Het einde van de geschiedenis is niet bereikt en zal ook nooit bereikt worden aangezien de mensen het nooit helemaal eens zullen worden. Het lijkt in deze tijd eerder op een hernieuwd begin van de geschiedenis waar in verhevigde vorm zal terugkeren wat geweest is en zelfs oorlog met militaire middelen, met alle daarbij behorende wreedheden, behoort tot de mogelijkheden als we naar het voormalige Joegoslavië kijken. Hier wordt een identiteitsoorlog gevoerd, een oorlog waarbij het kleinste etnische, religieuze verschil tussen mensen genoeg is om elkaar te bevechten en te vermoorden’.
Lees ook Dossier Geopolitiek (begonnen in 2014) waarin uitgelegd wordt wat de motieven van landen zijn voor hun handelen en dat alle landen met dezelfde maatstaven moeten worden beoordeeld. Tevens een analyse van de oorlog van Rusland in Oekraïne.
Uit Dossier Geopolitiek geschreven in 2014:
‘Maar het westen heeft veel boter op het hoofd, ook Nederland. Als je jezelf in decennia lang afhankelijk maakt van Russisch gas en de export van je producten, als je Russische bedrijven toelaat met hun abjecte (wapen)handel (in de mooie kantoren op de Amsterdamse Zuidas), als de koning en koningin bier gaan drinken met politiek leider Poetin tijdens de Olympische spelen (februari dit jaar, 5 maanden geleden) en de minister-president en de top van het bedrijfsleven toasten met Poetin op nieuwe contracten, in een land met een gebrekkige democratie, waar geen persvrijheid is en politiek tegenstanders worden vermoord of in de gevangenis terechtkomen en hiermee impliciet de legitimiteit accepteert, dan denken de macht en de oligarchen in Rusland: we kunnen doen wat we willen‘.
‘De president van Rusland, Poetin (een KGB (de gevreesde inlichtingendienst van de USSR) ambtenaar in Oost-Duitsland tijdens de Koude oorlog), is op weg een gevaarlijke dictator te worden met een persoonlijkheidscultus die, zo heeft de geschiedenis laten zien, makkelijk uit de hand kan lopen. Als je de biografie van Poetin leest zie je alles wat diep argwanend tegenover deze persoon maakt. Zo’n persoonlijke geschiedenis kan de gevaarlijkste mensen voortbrengen’.
Voorspellingen doen is goed naar het heden kijken. (Uit de context van Marshall McLuhan).
Waar is Frances Fukuyma NU?
Niets wat hier geschreven is vanaf 1992 wordt aangepast of verwijderd.
Uit 1992: History repeats itself (eadem sed aliter); capitalism will lead to ecological (climate change) and social (migration) disaster; everything will come back:nationalism, fascism, religion (fundamentalism), communism, monarchy, war. (Written by me in 1992. Read above).
Zelfs de dreiging van een oorlog met kernbommen is terug. De MAD doctrine uit de jaren 1980: de Mutual Assured Destruction/De wederzijds gegarandeerde vernietiging.
“Een doel dat onrechtvaardige middelen nodig heeft is geen rechtvaardig doel”. (Karl Marx 1818-1883, filosoof en politiek denker, criticus van het kapitalisme).
“An end that requires unjust means is not a just end.” (Karl Marx1818-1883, philosopher and political thinker, critic of capitalism).
Uit 1992: (zie boven) Volgens Karl Marx herhaalt de geschiedenis zich eerst als tragedie en daarna als klucht. Friedrich Hegel zegt: “De geschiedenis leert ons uiteindelijk alleen dit: dat de mensen niets van haar willen leren”.
“History repeats itself, first as tragedy, second as farce”. (Karl Marx 1818-1883).
De mens is speelbal van de geschiedenis.
Update 25.05.2022
Oekraïne 2022: ruim100 jaar terug in de tijd, naar de Eerste Wereldoorlog (1914-1918), met artilleriegevechten, tanks die door akkers ploegen, vrouwen die verkracht worden, burgers die geëxecuteerd worden, soldaten in loopgraven, het veroveren van terrein en heel veel doden.
Na de Tweede Wereldoorlog (ca 50 miljoen doden inclusief de grootste massamoord uit de geschiedenis)(1940-1945) zeiden de mensen “Nooit meer oorlog”. Veel heeft de mensheid niet geleerd.
Momenteel gaar het de verantwoordelijken er om hoe de oorzaak van de oorlog in de geschiedenisboeken terecht komt, want het Westen mag natuurlijk nooit verantwoordelijk zijn of een rol gespeeld hebben.
Aanvullingen mogelijk.
(C) Ronald Puma
De auteur studeerde geschiedenis en aardrijkskunde en heeft voor beide vakken de onderwijsbevoegdheid.
Dit blog komt tot stand zonder subsidie en/of crowdfunding en is onafhankelijk.
(Geschreven in 2016). (Met Updates 2022, 6 jaar later)
Schokkend bericht in de Volkskrant van 22.11.2016. De Nederlandsche Bank (DNB), die toch niet bekend staat als een radicaal linkse organisatie, bepleit een snelle loonsverhoging. Wat blijkt, sinds 2008 (dus al 8 jaar) is de winstgevendheid in een groot aantal bedrijfstakken toegenomen, maar de lonen niet. Wel profiteerden de aandeelhouders. De sectoren waar de lonen omhoog moeten zijn de horeca, postbodes, schoonmakers, het binnenlands vervoer (chauffeurs), de bouw en de handel. (Overigens pleiten ze voor hogere lonen niet om de mensen een plezier te doen, maar voor de economie al geheel, dus consumeren om economische groei te stimuleren).
In een ander bericht schreef ik al eerder dat de toestand in Nederland dramatisch is: verregaande polarisatie van de bevolking, versplintering van de politiek (afsplitsingen van parlementariërs die een eigen partij of beweging beginnen). Verruwing van de omgangsvormen en het taalgebruik in de politiek en daarbuiten, vooral in de zogenaamd ‘sociale media’. Openlijke discriminatie en racisme (geculmineerd in de ‘Zwarte Pieten discussie’). Het is een democratie in crisis, de instituties zelf zijn in een kwaad daglicht komen te staan met graaiende bestuurders (zelfs bij de politie). We zien de klassieke links versus rechts polarisatie. Overal zien we de gevolgen van het ontketende kapitalisme met zijn ‘gecultiveerde egoïsme’. We zien meer armoede, meer daklozen, meer mensen in de bijstand, meer voedselbanken en grotere welvaartsverschillen (het aantal vermogenden nam tijdens de crisis toe). Individualisme en de ieder-voor-zich mentaliteit zijn de norm geworden.
Mijn inziens is vooral de sociaal-economische situatie de oorzaak van populisme, polarisatie en verrechtsing, want zoals de geschiedenis vaker heeft laten zien kiest een groot deel van de bevolking bij een crisis van het kapitalisme voor rechts en niet voor links, vooral de middenklasse liet zich in de jaren 1930 door Adolf Hitler paaien met valse beloften en een zondebok, de joden. De toenmalige elite liet het toe. Tijdens de afgelopen 8 jaar crisis zijn veel mensen ontslagen, afgeknepen en/of failliet gegaan, tijdelijke contracten en ZZP constructies zijn de norm geworden, onzekerheid is toegenomen. Er is een structurele woningnood (zie Dossier Woningnood). De ongecontroleerde instroom van vluchtelingen (ontstaan door Schengen zonder grensbewaking van de buitengrenzen van Europa) in 2015 heeft laten zien dat bestuurders hebben gefaald. Tevens heeft Schengen (vrij verkeer van personen, goederen en diensten in Europa) geleid tot goedkope werkers die autochtonen werkeloos maken (een van de redenen voor de uittreding van Groot-Brittannië, de Brexit). Griekenland in de euro is ook een grote fout geweest (zie Dossier GriekenlandDossier Griekenland (Met Updates)). De Europese Unie is een ondemocratische megalomane geldverslindende moloch geworden waar teveel fouten worden gemaakt door mensen met exorbitante salarissen, die bovendien na hun ambtstijd bij het bedrijfsleven gaan werken.
Men heeft het tegenwoordig vaak over ‘de elite’ zonder dat er een goede invulling van dit woord wordt gegeven. In Nederland, in Europa, maar eigenlijk overal, is er een economisch-politiek-financiële (en ook culturele) elite die veel macht heeft en de gang van zaken bepaald of beïnvloed. Het zijn de succesvolle ondernemers die de politici kennen en elkaar in formele of informele circuits ontmoeten en vanuit een machtspositie handelen. Maar ook hoge ambtenaren zijn hierbij betrokken. Lobbyisten van het bedrijfsleven vormen een beroepsgroep, ze proberen met hun contacten economische doelen te bereiken, vooral bij de EU in Brussel. Zelfs journalisten kunnen tot de elite behoren, dit zijn de mensen die hun beroepsgroep verlaten en ineens voorlichter bij een departement worden (of parlementariër). Allemaal hebben ze hun netwerken en kennen ze de beste boekhouders/accountants die advies geven voor belastingparadijzen en het internet geeft deze mensen de mogelijkheid zeer gemakkelijk geld naar iedere denkbare plaats en naar ieder denkbaar land weg te sluizen en zo belasting te ontduiken. (wat soms in het nieuws naar boven komt door gelekte e-mails of een klokkenluider is het topje van de ijsberg). (zie artikel Het Einde van het Kapitalisme: Het Einde van het Kapitalisme).
(De culturele elite zijn de mensen die de subsidies verdelen en bepalen welk museum mag uitbreiden en welke kunstenaars geld krijgen).
Een voorbeeld: de directeur van een uitzendorganisatie komt op een verjaardagsfeestje (of op de golfbaan, de hockeyclub, de tennisvereniging) een politicus tegen. Ze praten over een verandering van het belastingstelsel en de directeur vraagt of de politicus niet iets voor hem kan doen. De politicus vraagt dan of de directeur van het uitzendbureau niet ergens een stageplaats kan regelen voor zijn dochter die studeert of een baan na haar afstuderen.
De VS is een afschrikwekkend voorbeeld van bovenstaande, de VS is een gekochte democratie. Alle congresleden zijn miljonair, lobbyen is de normale gang van zaken (de machtige wapenlobby, de militair-industrieel complex lobby, de farmaceutische industrie etc.). De zojuist gekozen president is een zakenman met een geschat vermogen van 3 miljard. (Zie Dossier Amerika VS: Dossier Amerika (VS) (Met Updates)).
“Iedere maatschappij, democratie en dictatuur, heeft een verzadigingspunt van onvrede. Boven dat verzadigingspunt ontstaan volksbewegingen, nieuwe partijen, soms zelfs revoluties. De onvrede kan linksom of rechtsom zijn uiting vinden. Dit was in 1989 in de DDR (en heel Oost-Europa, ook de ‘Fluwelen Revolutie’ in Tsjechoslowakije), in Oekraïne in 2014, maar ook Syriza (linkse politieke partij) in Griekenland. Zeer recent is de nieuwe politieke partij Alternative für Deutschland (AfD) in Duitsland die rechts is en opgericht werd uit onvrede met de immigratiepolitiek van de Duitse regering”.
Men heeft het nu over de ‘boze witte man’ die voor de verrechtsing in de politiek zou zorgen, ook in de VS met Trump (zie artikel over de VS). De beste remedie tegen de ‘boze burger’ (het is diverser dan witte mannen) is zorgen voor werkzekerheid (geen halfjaarcontracten, uitzend/payroll/ZZP constructies) tegen een redelijk loon, goede betaalbare woningen in een veilige wijk, gelijke en betaalbare onderwijskansen, goede betaalbare gezondheidszorg en het tegengaan van discriminatie (leeftijdsdiscriminatie en discriminatie op grond van ras en huidskleur). Vermindering van welvaartsverschillen.
In Nederland staat de PVV (Partij voor de Vrijheid, een eenmanspartij zonder leden die vrijheid als uitgangspunt heeft, maar die een complete religie wil verbieden) van hr Wilders (zelfbenoemd godsdienstdeskundige en ex-VVD’er) al een paar jaar op kop in de peilingen. Hij gebruikt steeds hardere bewoordingen en heeft het over ‘schoon schip maken’. Als politici het over schoon schip maken hebben is beter te gaan opletten, dit zijn in de geschiedenis voorbodes geweest voor duistere tijden. Tevens laat zijn taalgebruik zien dat hij de democratische rechtsstaat en de rechterlijke macht in twijfel trekt. Veel politici kijken ernaar zoals een konijn ’s nachts midden op de weg in de koplampen van een aanstormende auto kijkt en niet beweegt. De verkiezingen zijn komende maart, over 3 maanden.Wilders is echter niet de oorzaak, maar het gevolg: Wilders hebben we te danken aan al die politieke partijen die sinds hr Fortuyn (en mw Verdonk) (meer dan 15 jaar lang) regeringsverantwoordelijkheid hebben gedragen en niet genoeg gedaan hebben om een brede en groeiende onvrede in de samenleving weg te nemen (6 jaar Rutte/Asscher, 8 jaar Balkenende, 8 jaar Kok/Zalm).
==========
Gelijk hebben met iets waar je liever geen gelijk in zou willen hebben is eigenlijk vervelend, maar de twee artikelen de ik begin jaren 1990 na de val van het communisme (1989) schreef en waar ik een balans probeerde op te maken zijn voorspellend geworden. De wereld was in hosanna stemming, het ‘Einde van de Geschiedenis‘ (het boek van Fukuyama) was bereikt met het democratisch liberaal-kapitalisme als enig overgebleven maatschappelijk model. De ‘nieuwe economie’ zou voor economische voorspoed zorgen zonder crisis. De ‘nieuwe wereldorde’ zou na de Koude Oorlog voor langdurige stabiliteit zorgen. Hoe anders is het gelopen. De wereld is meer verdeeld dan ze in lange tijd geweest is, we hebben de ergste economische crisis sinds de jaren 1930 gehad (de banken stonden in 2008 op omvallen en moesten worden genationaliseerd (een uit het communisme stammende praktijk) en we zijn in een permanente economische crisis terechtgekomen waar de oude recepten van lage rente, geld in de economie stoppen en de consumptie stimuleren niet meer werken en er wereldwijd enorme schulden zijn ontstaan. De Koude Oorlog (oost-west) is terug, geopolitiek/machtspolitiek heerst. Maar ook tal van andere conflicten (terrorisme) en crises laten zich dagelijks zien. De vluchtelingencrisis en migratiestromen (zuid-noord) laten zien waar grote welvaartsverschillen toe leidden (zie Dossier Vluchtelingen). De milieucrisis is een feit, maar velen willen deze niet onderkennen en ontkennen deze zelfs. (Dossier Broeikaseffect (CO2) (Met Updates)
“Het einde van de geschiedenis is niet bereikt en zal ook nooit bereikt worden aangezien de mensen het nooit helemaal eens zullen worden. Het lijkt in deze tijd eerder op een hernieuwd begin van de geschiedenis waar in verhevigde vorm zal terugkeren wat geweest is en zelfs oorlog met militaire middelen, met alle daarbij behorende wreedheden, behoort tot de mogelijkheden…”
“De door bevolkingsgroei en economische en politieke crisis op gang gekomen migratiestromen zorgen ervoor dat we geconfronteerd worden met vele van de eigen cultuur vervreemde, van hun wortels losgeraakte en daardoor identiteitszoekende mensen en dit, in combinatie met de botsing tussen de verschillende culturen, levert nu reeds in vele samenlevingen grote spanningen op.”
“Anonieme individuen, op gang gekomen in grote migratiestromen over de hele wereld, gaan soms letterlijk ten onder in de zeeën die grenzen aan de rijke delen van de wereld…” (over de eerste bootvluchtelingen in 1992).
“…vandaar dat we in de huidige tijd terug zien keren wat, soms gedeeltelijk, is weggeweest of onderdrukt: religies (al dan niet fundamentalistisch), nationalisme, fascisme, de monarchie, zelfs een opleving van het communisme is mogelijk…
“Het communisme is dood, de behoefte aan een alternatief voor het kapitalisme blijft. Het gaat er om in deze tijd te komen tot een afweging van prioriteiten. Het grotendeels ongestuurde kapitalisme laten voortdenderen, met alle gevolgen vandien, of kiezen voor een sterk gematigd kapitalisme. Rekenen op het eigen initiatief en de verantwoordelijkheid van mensen, maar tegelijkertijd grenzen stellen aan de groei.”
Om bovenstaande in 1991 en 1992 te kunnen zeggen (nu 25 jaar geleden) moet je eerst de historici en de filosofen lezen en de leidraad van dit blog hanteren: geschiedenis op de lange termijn bekijken, l’histoire longue durée. De geschiedenis beweegt zich cyclisch en lineair voort, er is een geweldige ontwikkeling van wetenschap en techniek, maar de mens is hetzelfde gebleven en alles komt terug (uit artikel Condition Humaine Condition Humaine).
==========
Update 05.12.2016
In het tv programma Buitenhof (04.12.2016) zei historicus Blom veel interessante dingen. Hij vertelde over zijn collega-historicus Kershaw die de jaren 1930 analyseerde en tot de volgende factoren kwam die toen speelden en de maatschappij bedreigden: 1) territoriale conflicten 2) nationalistisch racisme 3) klassenconflicten in de maatschappij 4) voortdurende crisis van het kapitalisme. De vraag is welke van de 4 punten er vandaag de dag ook zijn en of de geschiedenis zich herhaalt….
Update 11.12.2016
De politieke peilingen vandaag (voor wat ze waard zijn natuurlijk) laten een verregaande versplintering zien, ieder deel van de samenleving heeft nu zijn eigen partij: ouderen, rijken, progressief/links (3x, een steeds kleiner wordend deel), allochtonen, gelovigen (3 x), de middenklasse, de verontwaardigden (2x) (deze term gebruik in plaats van populisten) en de dieren. Het is een hernieuwde verzuiling die we van vroeger kennen (zelfs in omroepland zien we dit).
De PVV staat op 36 zetels, de grootste partij.
Wat de politiek zaait, moet de politiek oogsten…
Update 18.12.2016
In de Volkskrant de bekende Top 200 van invloedrijkste Nederlanders, ook wel de elite van de maatschappij genoemd (zie boven). Er zijn zorgen bij de elite, men begint de PVV van hr Wilders te vrezen bij de komende verkiezingen, want politieke instabiliteit is slecht voor de zaken. Het R-woord is gevallen, Revolutie. Een ex-ondernemer zegt: “De Franse revolutie brak mede uit omdat het volk het steeds slechter kreeg, maar moest toezien hoe de adel almaar rijker werd”.
Het is te laat, de geest is al uit fles. Verschil met de Franse revolutie (1789) zijn de sociale media die razend snel massa’s kunnen mobiliseren. Er kunnen in een mum van tijd massa’s op de been zijn, de autoriteiten zullen hier geen antwoord op hebben. In 2017 verkiezingen in Duitsland, Nederland en Frankrijk.
Update 10.01.2017
Minister Asscher wil tegengaan dat er concurrentie binnen de EU plaatsvindt op loon. Dit om de MOE-landers hetzelfde te laten verdienen en niet goedkoper te laten werken dan werkers uit de landen zelf. Zelden was het spreekwoord ‘Als het kalf verdronken is dempt men de put’ zo van toepassing als op deze minister. Hij gaat nu zijn eigen beleid bestrijden. Tevens is concurrentie op loon al 10 JAAR aan de gang. Tevens had een sociaal Europa in 1992 het uitgangspunt moeten zijn van de EU. Domheid, naïviteit en slechtheid strijden hier om de voorrang. (Ja slechtheid, want goedkope werkers was de bedoeling van het vrije verkeer van personen mogelijk gemaakt door het verdrag van Schengen, niemand, ook de PvdA niet, heeft hier iets tegen gedaan).
Overigens ziet de Poolse regering al die honderdduizenden landslieden die in West-Europa aan het werk zijn als verdienmodel voor de eigen economie, want veel geld komt zo het land binnen. Al deze landen houden andere regels binnen de EU daarom tegen. Dat werd laatst duidelijk.
Update 30.01.2017
Kort samengevat in andere woorden na aanleiding van een discussie op de Facebookwebsite van het tv programma Buitenhof: De EU heeft teveel fouten gemaakt, het liberaal-kapitalisme heeft voor 8 jaar crisis gezorgd en de sociaal-democratie (in heel Europa) heeft haar beginselen verkwanseld, het gevolg is afkeer van de gevestigde politiek en het ‘populisme’.
Update 15.02.2017
Tekst NOS: Veertig procent van de Turkse en Marokkaanse Nederlanders voelt zich niet meer thuis in Nederland. Ze zijn de laatste jaren minder positief geworden over hun kansen en ervaren vaker discriminatie. Dat schrijft het Sociaal en Cultureel Planbureau in een rapport over maatschappelijke kwesties die een rol kunnen gaan spelen bij de verkiezingen in maart.
Ze hebben voorbereidingen getroffen voor het geval Wilders de verkiezingen wint en overwegen een vertrek uit Nederland. Hoe triest is het dat er zo’n situatie is ontstaan, mensen die het land willen ontvluchten…..
De vraag is ook waar een autochtone Nederlander, die ook genoeg van dit trieste en zelfgenoegzame land heeft, naar toe moet vluchten….
Update 23.02.2017
Of je het nu met Groen Links, de SP of 50+ eens bent of niet, de gevestigde partijen zullen alles doen om deze partijen af te breken. We herinneren ons nog dat de SP met hr Roemer in 2012 voor de verkiezingen in de peilingen op 37 zetels stond, het werden er 15. Er is alles aan gedaan om hem af te breken, van rechts (waarvan je dat van kan verwachten) tot links (Diederik Samsom met veel adrenaline), want dat links in Nederland het voor het zeggen gaat krijgen is natuurlijk niet mogelijk. In DWDD (VARA, de presentator van een publieke omroep verdient nog steeds meer dan twee maal het salaris van een minister-president) werd hr Roemer gefileerd en ondervraagd oa. door de bekende ‘politiek journalist’ hr De Vries (Peter R.) die met behulp van politie-ondervragingstactieken wel even liet blijken wie de baas is. De presentator behandelde hr Roemer met een grote arrogantie. Ook de rol van een opiniepeiler met een ongezonde neiging om het politieke proces te beïnvloeden speelde een bedenkelijke rol in 2012. (Het gevolg is het beleid van de afgelopen 4 jaar waarin de polarisatie en versplintering zijn toegenomen).
Klaver (Groen Links) en Krol (50+) ondergaan nu hetzelfde. Wie hard ondervraagd moeten worden zijn hr Rutte (hoeft geen toelichting) en hr Asscher (is nu zijn eigen beleid aan het bestrijden), de wegbereiders van het zogenaamde populisme. En de vraag is natuurlijk: waar is Diederik nu?Hij gebruikte in 2012 de woorden “het roer moet om”, daar is niets van terecht gekomen.
(De uitzending van 10.09.2012 is nog terug te kijken).
Update 01.03.2017
Een Commissaris van de Koning geeft een familielid werk, twee managers van de NS kregen samen ruim 500.000 euro ontslagvergoeding. Veel mensen denken dat het uitzonderingen zijn, maar dit is de normale gang van zaken in Nederland en het heet nepotisme.
Update 13.03.2017
We leven in een maatschappij van ‘haves’ en ‘have nots’, de een heeft een vaste baan, is gezond, heeft een mooi huis en kan de hypotheek betalen, heeft een werkende partner en studerende kinderen, er staat een mooie middenklassenauto voor de deur waarmee ze net naar de wintersport zijn geweest. De ander heeft een tijdelijk contract, bijvoorbeeld als zzp-pakjesbezorger, moet zijn eigen busje betalen, werkt lange dagen, heeft een beginnend gezondheidsprobleem, heeft een partner die schoonmaker is via een uitzendbureau, woont, na 10 jaar wachttijd, in een kleine huurwoning en heeft last van lawaai van de buren, de kindertoeslag is niet voldoende. De auto komt ieder jaar net door de keuring. De vakantie is een weekje naar Vlieland.
Er is een politicus die zegt dat je tevreden moet zijn en dat we in zo’n ‘gaaf land’ wonen, hij beloofde dat je meer geld zou krijgen, je kreeg het niet, maar je kreeg wel hogere lasten. En er is een politicus die belooft dat het allemaal beter gaat worden als we op hem stemmen, dat er ‘schoon schip’ gemaakt moet worden en alle ellende daarna verdwenen zal zijn en geeft één bevolkingsgroep/religie de schuld: de klassieke zondebok.
Waarmee gezegd is: dat hele ‘populisme’ komt voort uit sociaal-economische omstandigheden, niet alleen in Nederland, maar in de hele EU. De politiek moet altijd oogsten wat het zelf heeft gezaaid, zo werkt dat nu eenmaal, dat heeft de geschiedenis laten zien.
Als we Normaal. Gedaan. hádden in de afgelopen jaren was het minimumloon verhoogd (zoals door economen bepleit) en was de flexibilisering van werk tegengegaan (uitzendbureau/pay-roll/tijdelijke contracten/zzp). Was er in 2015, toen er 50.000 asielzoekers kwamen, direct begonnen met een grootschalig woningbouwprogramma om ze te huisvesten (ook voor de Poolse werkers die nu in caravans wonen) en was er niet doorgegaan met het verkopen van corporatiewoningen enzovoort.
Paul Verhaeghe (1955, hoogleraar Psychoanalyse en Klinische Psychologie aan de universiteit van Gent, België) zei dit zo: “Flexibilisering is een verbloemde uitdrukking om aan te geven dat bazen kunnen beslissen over wanneer ze iemand nodig hebben, hoelang en waarvoor- om vervolgens te zeggen ‘Dank u wel en tot de volgende keer’. Flexibilisering is een mooi woord om aan te duiden dat mensen te verbruiken grondstof zijn. Dit geeft een enorme onzekerheid. het bevorderd in eerste instantie angst. De angst heb ik volgende maand nog een baan”. Het neoliberalisme gaat uit van macht, het presenteert zich als de realiteit zonder dat er een alternatief is en zet mensen tegen elkaar op, hier worden ze ziek van. (Zie ook Dossier Depressie Dossier Depressie (Met Updates)).
Update 22.05.2017
Wat te verwachten was zien we nu in de kabinetsformatie. De verkiezingen waren 15 maart, maar er is geen zicht op een nieuw kabinet. We zien allerlei absurditeiten. De VVD verloor 8 zetels (33 over), de PvdA verloor 29 zetels (9 over). De conclusie is dan: het gevoerde kabinetsbeleid is massaal weggestemd. Toch gaat de VVD in de persoon van hr Rutte gewoon door alsof er niets aan de hand is. Een meerderheid is moeilijk te vinden, Groen Links won (heeft 14 zetels), maar samen met de VVD is vooralsnog niet mogelijk. Er wordt volop gespeculeerd hoe dat nu verder moet. Toch is de analyse dat al die partijen die sinds Fortuyn regeringsverantwoordelijkheid hebben gedragen verantwoordelijk zijn voor de huidige versplintering, polarisatie en het ‘populisme’ en het dus ook moeten oplossen.De PVV won en is de tweede partij van het land (20 zetels), maar niemand wil met ze regeren. De VVD moet nu toch draaien en met de PVV gaan regeren samen met de christelijke VVD, het CDA. Over een jaar zijn er dan nieuwe verkiezingen, niet dat het dan iets oplost, want de stemming in Nederland is conservatief.
Update 27.06.2017
Ruim 3 maanden na de verkiezingen, nog geen nieuwe regering. Groen Links viel af na 3 maanden, waarbij het breekpunt de migrantenkwestie (in Libië) is. (Huh?).
Men moet de tijd waarin men leeft kunnen lezen, zo noem ik dat. Daarom schreef ik eerder dat we een onregeerbaar land zouden krijgen met de versplintering en de polarisatie.
Nu is Gerrit Zalm ten tonele verschenen als informateur. De Christen-Unie doet weer mee, samen met D66, de VVD en het CDA. Dat belooft wat voor de toekomst: een conservatief-christelijk-rechts kabinet. Het gaat er nu om hoe D66 met hr Pechtold zich door hr Buma en hr Rutte laat aftroeven, zijn principes ondergeschoffeld worden en hij zelf denkt dat hij het goed gedaan heeft.
Ondertussen verdrinken er iedere dag mensen in de Middellandse Zee, hebben economen het over de dreiging van een nieuwe economische crisis en staan Rusland en de VS in Syrië tegenover elkaar….
Het ‘populisme’ is een, tot nu toe, vreedzame revolutie. We hebben het al 15 tot 20 jaar, sinds Fortuyn, over hetzelfde.
Update 05.10.2017
Het probleem is dat wat de nog steeds zittende regering (demissionair, VVD/PvdA) ‘het gaat weer goed met de economie’ en ‘de crisis is voorbij’ noemt, in feite een bezuiniging van jaren is geweest die is afgewenteld op de maatschappij: het leger, het onderwijs, de zorg (ouderen), gezondheidszorg (eigen risico) de arbeidsmarkt (zzp in plaats van vast), de woningmarkt (huurdersheffing en te weinig bouwen, gevolg woningnood), hogere btw en accijnzen en dergelijke. We krijgen, naar alle waarschijnlijkheid, een christelijk-rechtse regering (VVD/CDA/D66/CU), dus meer van hetzelfde.
Er schijnt 3,3% economische groei te zijn, maar loonstijging is achtergebleven (zie boven 1 jaar geleden).
Update 04.11.2017
Goed artikel in de Volkskrant vandaag met waar dit bericht een jaar geleden mee begon: de salarissen lopen structureel achter bij de economische groei. Er zijn diverse oorzaken. Productiviteitsgroei is steeds moeilijker te behalen in een verregaand geautomatiseerde economie. De flexibilisering heeft de macht van werkers onderuit gehaald, het kapitaal heeft gewonnen. Met de globalisering is er steeds meer concurrentie uit de lage lonen landen, dit is de internationale race to the bottom en de sociale dumping die in volle gang zijn. Ik heb dit een paar jaar geleden al voorspeld en boven beschreven.
Ondertussen is de nieuwe rechts-christelijke regering begonnen. We zagen afgelopen week president Rutte (hij heeft zich ver boven de partijen verheven) die arrogante zelfgenoegzaamheid etaleren die deze maatschappij zo vervelend maakt. Die dominee-koopman mentaliteit die diep in de Nederlandse volksaard zit, al 500 jaar, sinds de VOC tijd. Want laten we niet vergeten dat de verkiezingen hebben laten zien dat de meeste mensen in Nederland het met de hele gang van zaken eens is.
Update 06.02.2018 (2 jaar later)
‘Huishoudens zijn er sinds 1977 bijna niet op vooruitgegaan in koopkracht’. Een bericht in de Volkskrant vandaag waar een rapport van de Rabobank wordt aangehaald. De economische groei is door de overheid en het bedrijfsleven ingepakt. De overheid heeft het geld wel geïnvesteerd in de voorzieningen voor de burger (om ‘Amerikaanse toestanden te vermijden’), maar de zogenoemde ‘arbeidsinkomensquote’ is ten gunst van het bedrijfsleven veranderd (het bedrijf houdt meer over dan de werknemer).
Wat ik zeg is dat in Nederland (maar ook bijvoorbeeld in Duitsland) de lonen kunstmatig en structureel gedrukt worden ten gunste van het bedrijfsleven. Een belangrijke reden voor het ‘populisme’. (zie boven in 2016).
Hr Roemer van de SP is vertrokken, hr Rutte zit er na 8 nog steeds. Dat zegt toch genoeg: hr Roemer een fatsoenlijk man (zonder de SP in alle opzichten te verdedigen), iemand van wie je een tweedehands auto zou kopen en het zou een goede auto zijn. Hr Rutte is de autoverkoper die je een auto beloofd met 1000 euro aan extra’s. Na aankoop rammelt de auto en ontbreken de extra’s en moet je ze zelf betalen (Zie Dossier VVD/Rutte).
Update 11.02.2018
Een discussie in Buitenhof (samen met Nieuwsuur een baken in de tv journalistiek in Nederland*), over de verruwing en versplintering in de politiek (zie boven 2016). Dit na aanleiding van het eerste debat voor de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart 2018. Vreemd genoeg waren er alleen landelijke politici. De enkele fragmenten die ik zag lieten tamelijk gênante discussies zien. Zonder een aanhanger van FvD (Baudet) te zijn zie ik ook een partijkartel, ik schreef er boven vaak over. Alles wat niet past binnen het toegestane kader wordt afgebrand. Dit begon zelfs al met Janmaat in de jaren 1980, daarna: Fortuyn, Verdonk, Wilders en nu Baudet. Maar ook de SP is in 2012 in collectief afgebroken (zie Dossier PvdA/SP). Daarom zijn de VVD, de PvdA, D66 en het CDA verantwoordelijk voor het populisme en de versplintering.
In de discussie in Buitenhof werd terecht gezegd dat er veel meer debatten op tv nodig zijn, niet een half uurtje even snel. De publieke omroep moet eens ophouden met volwassen mensen dirigent te laten spelen, of als amateur curling te laten doen, of in een soort nep-uitdagingen programma te laten optreden en daar dan weer een talkshow over te maken enzovoort…..
(*Het baken Buitenhof is omgevallen, aangezien presentator Jort Kelder hier gaat werken. Een journalist kan niet bevriend zijn met de minister-president (zoals het geval is).
Update 22.03.2018 (Na de gemeenteraadsverkiezingen)
Minister-president Rutte is een Wilders-light geworden. Hij regeert 8 jaar, laat de woningnood bestaan, maar betrok in het verkiezingsdebat voor de gemeenteraadsverkiezingen (Nederland Kiest 20.03.2018 NPO 1) ineens de vluchtelingen (statushouders) erbij die voorrang krijgen bij de toewijzing van een woning en dat dat moet worden afgeschaft. Het woord populisme wordt vaak verkeerd gebruikt, maar hier is het wel van toepassing, dit is populisme van het erge soort. Je eigen fouten op anderen afwentelen.
Een paar jaar geleden heb ik al gezegd dat een politicus met visie in 2015, toen er een onverwachte vluchtelingenstroom op gang was gekomen uit Syrië (naast de vluchtelingenstroom uit Afrika via Italië, al 25 jaar aan de gang, zie Dossier Vluchtelingen), direct had gezegd: “Er komen veel vluchtelingen die onze hulp nodig hebben, we beginnen direct met een grootschalig woningbouwprogramma om de woningnood voor autochtone Nederlanders niet te laten oplopen”.Door dit te zeggen wordt het ‘populisme’ de wind uit de zeilen genomen, want veel mensen willen wel solidair zijn, maar niet als ze het zelf moeilijk hebben (dit is al duidelijk sinds Pim Fortuyn, 20 jaar geleden). Dit is een structureel probleem gebleken in Nederland in de afgelopen decennia: Men vraagt solidariteit van mensen die het zelf niet breed hebben die hun wijken zien veranderen terwijl ze er niet om gevraagd hebben. Zelf heeft die economisch-politieke elite er geen last van, want ze wonen in de beste gebieden van het land. Het woningbouwprogramma zou overigens betaald moeten worden met een extra heffing op de hoge inkomens, de tegenhanger van de verhuurdersheffing die is opgelegd aan mensen die in een sociale huurwoning wonen.
We zijn natuurlijk al jaren te laat, dat is duidelijk, de polarisatie, de versplintering en het ‘populisme’ zitten nu diep in de samenleving.
Enkele opvallende zaken na de verkiezingen (absurditeiten):
De versplintering is sterk toegenomen op lokaal niveau.
De oud-chauffeur van Pim Fortuyn heeft in Tilburg de meerderheid behaald met 10 zetels.
Een ex PVV-er is in Den Haag de grootste partij geworden.
Hr Baudet (FvD) wantrouwt de verkiezingsuitslag.
De opkomst is 55%, 45% gaat niet stemmen. (Dit verzwakt de waarde van een verkiezing als een democratie haar burgers niet weet te interesseren, wat de oorzaken ook zijn).
Hoe (veel, niet alle) politici achterlopen blijkt uit de nieuwe maatregelen van de EU. Al die grote (Amerikaanse) bedrijven betalen weinig belasting en dat willen ze veranderen. Dit zijn de bedrijven die miljarden hebben verdiend in de afgelopen jaren, ze konden doen wat ze willen, hebben betere mensen in dienst dan overheden. Ze houden de lonen laag met toestemming van regeringen.
Ik zeg al een paar jaar dat de Vereenigde Staten economisch imperialisme bedrijven, op grote schaal, wereldschaal, dat zijn de huidige handelsoorlogen. Je hoeft maar in een willekeurige winkelstaat te kijken en je ziet de fastfoodketens, koffietenten, taxibedrijven, internetbedrijven (enzovoort) als sprinkhanen door de straten gaan en alles leegvreten en dat is wereldwijd zo. (Zie Dossier Amerika VS). Waar bedrijven weinig belasting betalen betaald de burger meer, daar gaat het om (zie boven).
Overigens is het ‘populisme’ (wellicht) ook een generatiekwestie: een nieuwe generatie politici wil haar plaats in de maatschappij veroveren. Ik denk dan aan de PVV en FvD.
Er was afgelopen week een uiterst gênant debat (10 uur lang) over de afschaffing van de dividendbelasting (zie boven). Het debat werd rechtstreeks uitgezonden. We zagen politici die zinnen uit hun mond lieten komen waar een middelbare scholier op school een onvoldoende voor zou krijgen vanwege onbegrijpelijkheid. Hr Buma spande de kroon, we zagen een haast stotterende persoon die opgelucht was als hij het eind van een zin gehaald had. MP Mark ‘Teflon’ Rutte was in vorm, deze hyperintelligente persoon heeft de gave van het woord. Hij kan ieder argument pareren, iedere twijfel wegnemen. Als het moet komen er geheel nieuwe woorden uit zijn mond: zijtafel, geitenpaadje ed. Ik heb al eerder gezegd dat hij de beste MP ooit had kunnen zijn als hij in 2010 een sociaal-liberaal beleid had ingezet om de crisis te bezweren en niet voor een deelbelang in maatschappij had gekozen, namelijk het bedrijfsleven (vandaar de afschaffing van de dividendbelasting).
De oppositie liet zien dat de afschaffing van de dividendbelasting in het regeerakkoord staat terwijl het in geen enkel verkiezingsprogramma heeft gestaan. Dit toont aan wat ik al vaker op dit blog heb geschreven: er is een economisch-politieke elite die de macht heeft. Dit zijn de mensen uit het bedrijfsleven en de politiek die elkaar in formele en informele circuits tegenkomen en overleggen wat ze gaan doen. De politici zelf hebben in het bedrijfsleven gewerkt en soms kennen deze mensen elkaar van hun studie (een studievrindje). Wat tevens verbaasd is dat er mensen verbaasd zijn over deze gang van zaken. Minimaal 30 jaar geleden was dit al bekend. Ik kan mij nog herinneren dat ondernemers in de aluminiumindustrie vroeger dreigden met vertrek uit Nederland als ze geen goedkope stroom zouden krijgen. Toen al kreeg het bedrijfsleven enorme subsidies, dit is de normale gang van zaken Nederland.
Uiteindelijk kwam er een motie van afkeuring, maar de regeringspartijen sloten de rijen en de meerderheid van 76 zetels is voldoende om door te gaan. Overigens zouden verkiezingen niets oplossen, zoals ik een paar jaar geleden al zei is Nederland door de versplintering en polarisatie een onregeerbaar land.
Ondertussen op de arbeidsmarkt schijnen er mensen te zijn die op oproepbasis ’s nachts in ploegendienst werken met een nulurencontract, ze moeten dan 4 uur opdraven om in de piekuren te werken. Op aanstaande Dag van de Arbeid 1 mei zijn er demonstraties hiertegen.
‘De staatssecretaris die in kabinet Rutte 1 in 2010 verantwoordelijk was voor de bezuinigingen is in het huidige kabinet beloond met een ministerspost (Buitenlandse Zaken), want voor wat hoort wat, zo gaat dat in Nederland’.
Dat schreef ik in november 2017, die minister is na een paar maanden al weer afgetreden vanwege een leugen (zijn naam is Halbe Zijlstra). Hij fantaseerde de aanwezigheid in een Russisch buitenverblijf van president Poetin. Hij fantaseerde uitspraken van Poetin die op de wens naar Russische expansiedrift zouden moeten wijzen. Dit zijn onze politici, ze kletsen, liegen en fantaseren er op los voor hun eigen doelen. (In Dossier Geopolitiek heb ik uitgebreid aan bod laten komen waarom ze dat doen).
Update 30.08.2018
Die ene zetel meerderheid van de huidige regering staat al onder druk. Een Tweede Kamerlid van de VVD bezit 100 huizen in Amsterdam voor de verhuur (dit is het mensentype dat zich altijd goed weet te redden in de maatschappij, net als het koninklijk huis waarvan een lid ook huizenbezitter is), maar hij heeft zich niet aan de geldende verhuurregels gehouden. Zelfs binnen de VVD is dit toch wat te gortig (hoewel ze wel veel gewend zijn). Als hij zijn zetel meeneemt, in de Tweede kamer blijft voor bijvoorbeeld Forum voor Democratie, of een eigen partij gaat beginnen (iedereen kan nu zijn eigen partij beginnen, ook ik, zie onder), dan valt het kabinet, nieuwe verkiezingen, meer versplintering, meer polarisatie, ja dat ziet er dan niet goed uit.
Wat vaak vergeten wordt is dat de gevestigde partijen CDA, VVD, D66 de versplintering van het politieke landschap helemaal niet erg vinden. Hoe meer partijen en versplintering deste makkelijker ze zelf aan de macht blijven. Wat hun macht zou kunnen aantasten is een brede sterke oppositie.
D66 zit kraaiend van plezier in de regering, eindelijk hebben ze de positie die ze zo graag willen: macht.
De zelfbenoemd godsdienstdeskundige hr Wilders (PVV) gaat een cartoonwedstrijd houden met als onderwerp het ridiculiseren van de islam en de hele islamitische wereld is nu boos (op tv zijn beelden uit Pakistan te zien: “Dood aan Holland”). De PVV zit sinds de nieuwe partij Forum voor Democratie (FvD) van hr Baudet in de verdrukking, hr Wilders moet iets doen om de aandacht op zich te vestigen. Het is een zinloze actie,de PVV zou zich beter druk kunnen maken over de woningnood en sociale problemen in de oude wijken om de onvrede daar weg te nemen (een belangrijke reden voor het ‘populisme’, zie boven), want dit is sinds Pim Fortuyn in 20 jaar niet beter geworden, we hebben het al 20 jaar over hetzelfde.
Ze hebben het net als 2 jaar geleden in 2016 nog steeds over het achterblijven van de lonen bij de economische groei. We zouden er allemaal op vooruitgaan, maar we wachten nog steeds. Volgend jaar komt de btw verhoging op de eerste levensbehoeften, een sterk denivellerende maatregel. Ook de energietransitie dreigt op vergroting van welvaartsverschillen uit te lopen.
Lees hier over de nieuwe partij, de Humanistisch Sociale Partij: Humanistisch Sociale Partij het nieuwe alternatief.
Update 09.09.2018
Er zijn wel mensen die het begrijpen. Het is precies wat ik jaren zeg (zie boven).
Tekst website Radio 1. De elite in Nederland leeft te veel in een luxebubbel en heeft te weinig oog voor sociale problemen. Dat stelt macro-econoom en publicist Frits Bosch in zijn nieuwe boek met de titel ‘In Holland staat een huis, ja ja’. Hij bedoelt dat de bovenlaag van onze bevolking, de mensen die beslissingen nemen en die sleutelposities bekleden in het bedrijfsleven, verblind worden door de eigen welvaart. “Ze werken hard en zijn alleen maar bezig met hun tweede huis in Frankrijk, ze hebben het zelf goed en zolang dat zo is hebben ze geen oog voor sociale problemen.”
Bosch heeft het dan met name over problemen door migratie. Gesteund door een verkenning van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, stelt hij dat de toegenomen diversiteit in Nederland tot steeds meer sociale problemen leidt. “De toegenomen diversiteit maakt dat mensen zich steeds meer terugtrekken in hun eigen bubbel. Er komt steeds meer criminaliteit en het veroorzaakt ook economische achteruitgang in het westen”, stelt Bosch.
“Als je naar landen als Frankrijk en Groot-Brittannië kijkt, zie je voorbeelden van hoe slecht het kan gaan als de diversiteit toeneemt. In Nederland gaat het nog vrij goed”, zegt Bosch.
“De vrede die wordt bewaard door onze sociale arrangementen.” Bosch doelt daarmee op de sociale zekerheid die wij hebben en die voor stabiliteit zorgt. Hij maakt zich dan ook zorgen over wat er gebeurt als er een nieuwe economische crisis komt, iets dat in zijn ogen onvermijdelijk is.”Als die arrangementen wegvallen en onze onderklasse in conflict komt met de onderklasse met een migratieachtergrond, dan voorzie ik heibel”, zegt Bosch.
Wat is mijn analyse op dit moment: Er is een economisch-politieke elite die de gang van zaken bepaald (afschaffing dividendbelasting, verhoging btw en energieheffingen etc). Ze vragen al decennia solidariteit van de bevolking met ‘vluchtelingen’ (vaak migranten met een economisch motief), maar zelf hebben ze er geen last van in de oude wijken, want ze wonen er niet. De huidige minister-president (VVD) regeert 8 jaar, verergert de woningnood door verkoop sociale huurwoningen en te weinig nieuwbouw, maar laat de druk op de woningmarkt toenemen door ‘statushouders’. Op deze manier is de onvrede al jaren gegroeid, de economische opleving heeft de onvrede getemperd, maar men moet vrezen voor de volgende economische crisis. Deze situatie is momenteel in heel Europa zo, in heel Europa is er sterk toegenomen verzet tegen de gevestigde partijen en het eind daarvan is niet inzicht.
Update 12.10.2018
Enkele treffende zaken van deze week.
Econoom Wimar Bolhuis heeft door onderzoek laten zien dat verkiezingsbeloften nooit worden nagekomen. Hij onderzocht de afgelopen 30 jaar en daaruit blijkt dat na verkiezingen bijvoorbeeld belastingverlaging voor de burger niet doorgaat maar voor het bedrijfsleven wel. Beschamend.Ik leg de koppeling dus met de partijen die al 40 jaar regeren: VVD, CDA, PvdA, D66 (zie boven).
Gisteren gingen 16 commissarissen van de grote bedrijven op bezoek bij de minister-president. De dividendbelasting blijft, dus nu mogen de bedrijven aangeven waar ze die 1,9 miljard graag naar toe zien gaan. Dit is wat ik bedoel met die economisch-politieke elite die het voor het zeggen heeft (zie boven, ik schrijf daar al zo lang over). Gênant.
De huizenmarkt is volledig ontspoord door de krapte aan huizen, de woningnood (zie Dossier Woningnood). De gemiddelde huizenprijs van 3 ton is nu zo hoog dat mensen het niet meer kunnen betalen. Verwerpelijk fenomeen is dat beleggers huizen opkopen, ze hebben zoveel geld dat ze het bedrag direct kunnen betalen. De Nederlandse overheid schijnt op een website beleggers te werven met de tekst dat het zo aantrekkelijk is om in de huizenmarkt te investeren. Ongelofelijk.Er staat een rij mensen tot om de hoek als er een huis bezichtigd kan worden. Makelaars willen dat er snel nieuwe huizen gebouwd gaan worden, maar ze weten niet waar….We roepen even in herinnering dat er de afgelopen 10 jaar tijdens de crisis 100.000 bouwvakkers ontslagen zijn, er nauwelijks nieuwbouw was, de verhuurdersheffing corporaties ervan weerhield om huizen te bouwen enzovoort.
De energietransitie gaat heel veel geld kosten. Ik moet dat nog uitzoeken, maar mijn vermoeden is dat de hele aanpak om particulieren van het gasgebruik af te halen er op neer komt dat de burger meer gaat betalen en dat bedrijven voor een groot deel gespaard gaan worden.
Heb elders al eens gezegd dat het jammer is dat Nederland zo slecht bestuurd wordt. Dan krijg je dit.
Is het niet die baby-boom generatie die er een potje van gemaakt heeft, ik vraag het mijn af (ik ben van de generatie erna, de verloren generatie). In de jaren 1960 bevlogen begonnen, alle kansen gehad, maar door de realiteit ingehaald en daarna hebben ze voluit het kapitalisme omarmd en hun idealisme laten varen. Dit zie je in het bedrijfsleven en in de politiek…..
De middenklasse is nu aan het beginnen te begrijpen dat we de verkeerde kant zijn opgegaan, ze zijn allemaal aan het protesteren. Veel zal het niet helpen, na de laatste twee verkiezingen, landelijk en gemeente, was voor mij duidelijk dat er niets meer gaat veranderen in Nederland. Al die mensen van de economisch-politieke elite hebben allemaal hun geld al via constructies naar het buitenland gesluisd. Ondertussen laten ze JOU voor hen werken volgens hun voorwaarden, ze hebben je in de tang….
Update 03.11.2018
Treffend cijfer in de Volkskrant vandaag: de partijen VVD, CDA en PvdA hadden vroeger samen 80 procent, nu nog 39 procent van de kiezers achter zich, dus zeg de helft. Tel D66 er nog even bij op en dan is mijn analyse in beeld: de gevestigde partijen hebben 40 jaar geregeerd en zijn door de kiezer afgestraft. Dat is mijn theorie dat de politiek altijd moet oogsten wat het zelf heeft gezaaid, namelijk in dit geval het populisme (zie Over Democratie).
In 2008 werden de banken van faillissementen gered, het was binnen 1 weekend geregeld, een ziekenhuis gaat failliet en moet binnen twee dagen ontruimen. Dat geeft ook een inzicht hoe Nederland bestuurd wordt.
Update 21.02.2019 (3 jaar later)
De verkiezingen voor de Provinciale Staten (en getrapt de Eerste Kamer) zijn geweest (slechts weinig mensen weten wat de provincies doen, daarom gaat meer dan 40% niet stemmen). Versplintering, polarisatie en ‘populisme’ zetten door (zie boven 2016). Janmaat, Fortuyn, Verdonk, Wilders en in deze tijd Baudet laten zien dat de gevestigde partijen VVD, CDA, PvdA en D66 (die al 40 jaar regeren) een brede en groeiende onderstroom in de maatschappij niet tegemoet willen komen…………. we kunnen toch moeilijk zeggen dat een groot deel, van de bevolking niet goed bij zijn hoofd is, dit is een lang proces. Ik schreef er al zo vaak over: ‘de politiek moet altijd oogsten wat het zelf heeft gezaaid’. Thierry Baudet van de partij Forum voor Democratie (FvD) (ontkend klimaatverandering) lijkt het stokje van Wilders te hebben overgenomen en de VVD is aan hoogmoed ten onder aan het gaan (maar zijn nog wel groot). De enorme winst van FvD doet denken aan 20 jaar geleden, aan de Fortuyn overwinning in 2002. Dilettanten in de politiek, vastgoedjongens, amateurs….’De geschiedenis herhaalt zich eerst als een tragedie en daarna als klucht’, Karl Marx.
Tevens is er sprake van algemene verwarring en onzekerheid, waar dit toe gaat leiden is niet te voorspellen. Er is niet alleen een politiek-economische-klimaat-vluchtelingen crisis, het is een crisis binnen de westerse cultuur, in alle landen…...de roep om een sterke man om een eind te maken aan de chaos….in de hele wereld….
Er is veel meer over te zeggen en misschien komen er nog toevoegingen.
Update 23.03.2019
Pim Fortuyn was 20 jaar geleden een wake-up call, maar de gevestigde partijen hebben halsstarrig vastgehouden aan de macht, we zijn in 20 jaar NIETS opgeschoten. Men dacht met ‘Vogelaarwijken’ (genoemd naar een zwakke minister die die PvdA regenten mentaliteit goed symboliseerde) wel van het populisme af te zijn.
Vandaag in de Volkskrant enkele verontrustende artikelen, de situatie is nog ernstiger dan ik dacht. Er staan commentaren in van rechts-extremistische websites, buitengewoon erg hoe er op dit moment in deze maatschappij over bevolkingsgroepen gesproken wordt. Je vreest voor de toekomst.
10 zinnen die weergeven wat er in de afgelopen 15 jaar is gebeurd. Vast werk en zekerheid waren vroeger normaal, nu is tijdelijk werk normaal. Tevens rekende het NIBUD uit dat 40% van de huishoudens geldzorgen heeft. Meer dan de helft van het inkomen van mensen gaat naar vaste lasten, dit nam de afgelopen 10 jaar toe. 53% van de huurders heeft geldzorgen. 700000 burgers hebben betalingsproblemen. Het aantal wanbetalers bij zorgverzekeraars en energieleveranciers is toegenomen. De gevestigde partijen noemen dit ‘het gaat goed met de economie’. Mooier moeten we het niet maken, wel duidelijker.
Update 26.04.2019
“Het is een democratie in crisis, de instituties zelf zijn in een kwaad daglicht komen te staan met graaiende bestuurders (zelfs bij de politie)”. Zie boven 2016 (3 jaar geleden).
Inmiddels is Nederland het stadium van gênant voorbij.
2 Mensen van justitie hebben sinds 2011 (!) een relatie met elkaar (ze hadden beide al een relatie, op zich hun eigen zaak, maar niet als collega’s met een gezagsverhouding), spelen elkaar en bekenden de bal toe, zorgen voor voordeeltjes. Een poel van beschamende feiten (die hier niet genoemd worden, in de Volkskrant van 25 april staan ze). Zij worden gezien als elite (zie boven) van Nederland, mensen waarvan je verwacht dat ze hoge morele standaarden hanteren. Kost handen vol geld om weer een commissie een jaar lang aan het werk te houden. De presentatie is live op tv. (Het is La charme discret de la bourgeoisie, de beroemde film Luis Buñuel uit 1972). (Integere werkers niet te na gesproken, er zijn overal mensen die nauwgezet hun werk doen).
Forum voor Democratie, de grootste partij van Nederland bij de laatste verkiezingen, is twee weken na de enorme verkiezingswinst al aan het desintegreren. Ze weten niet hoe het verder moet. De belangrijkste man is in diskrediet gebracht of hij heeft het zelf gedaan, de nieuwsvolger moet weer eens een mening hebben over zaken waarvan we de details niet kennen, de talkshows doen goede zaken.
De VVD zag zich bij het voorjaarscongres 2018 als winnaar, in Dossier VVD (Dossier VVD (Met Updates) schreef ik in mei 2018: “Ze zien zich als winnaar. Klaas Dijkhoff zei het zo: “We hebben strijd gevoerd. Nu zijn we de dominante stroming. We hebben gewonnen”. Een krachtige uitspraak. Komt hoogmoedig over en meestal gaat het een paar jaar later bergafwaarts”. De deconfiture is een jaar later al in volle gang, ze verloren, politici van de partij blinken uit in het nastreven van eigenbelang, MP Rutte is aan het eind van zijn latijn, plannen werken niet, de beeldvorming heeft negatief resultaat. Vandaar dat hr Dijkhoff een jaar na zijn eerder uitspraken tot een nieuwe koers is gekomen: een middenpartij worden, zeg maar D66 strong. Gaat niet werken, wat ze nu moeten doen is zeggen: wij zijn voor de grootverdieners en de bedrijven, dat schept duidelijkheid. Een VVD senator wordt uit de fractie gezet wegens belangenverstrengeling.
De Humanistisch Sociale Partij uit 2017 (HSP 2017) (Humanistisch Sociale Partij) staat in de koelkast, gezond verstand zegt dat het geen zin heeft om er tijd in te steken. Zoals de Franse filosoof Voltaire in 1759 al schreef in zijn boek Candide: bezig zijn in de politiek leidt tot afbraak. Vandaar dat hij tuinieren als oplossing zag, daar komt zijn beroemde uitspraak vandaan: ‘We moeten onze tuin onderhouden’ (‘Il faut cultiver notre jardin’). We moeten doen wat binnen onze mogelijkheden ligt om verandering en verbetering in de wereld te brengen en laten we dichtbij beginnen: met onze tuin. Dat is een heel mooie gedachte.
Update 07.10.2019
Geschreven 30.08.2018: Die ene zetel meerderheid van de huidige regering staat al onder druk. Een Tweede Kamerlid van de VVD bezit 100 huizen in Amsterdam voor de verhuur (dit is het mensentype dat zich altijd goed weet te redden in de maatschappij, net als het koninklijk huis waarvan een lid ook huizenbezitter is), maar hij heeft zich niet aan de geldende verhuurregels gehouden. Zelfs binnen de VVD is dit toch wat te gortig (hoewel ze wel veel gewend zijn). Als hij zijn zetel meeneemt, in de Tweede kamer blijft voor bijvoorbeeld Forum voor Democratie, of een eigen partij gaat beginnen (iedereen kan nu zijn eigen partij beginnen, ook ik, zie onder), dan valt het kabinet, nieuwe verkiezingen, meer versplintering, meer polarisatie, ja dat ziet er dan niet goed uit.
Dat Kamerlid is uit de VVD gezet (hij overtrad de regels, zich niet met zijn bedrijf bemoeien) en houdt zijn zetel in de Kamer, het kabinet is zijn meerderheid kwijt. Getuigt van grote arrogantie en hoogmoed van de persoon in kwestie. Patjepeeër Nederland is dit. Zouden mijn voorspellingen dan toch uitkomen:Nederland is een onregeerbaar land. Het is een democratie in crisis. Het Kamerlid wil wel het regeerakkoord blijven steunen, tevens wil hij zich voor ondernemers inzetten, zijn eigen zaak dus, puur eigenbelang. Vreselijk. Ben benieuwd hoe dit verder gaat.
Update 23.02.2020 (4 jaar later)
Een discussie in Buitenhof over oa dat de lonen omhoog moeten (zie boven 2016). De koek moet eerlijker worden verdeeld. Een ex werkgeversvoorman heeft in de nadagen van zijn bestaan ineens een andere visie gekregen. We zien veel naïviteit in deze dagen.
Update 30.05.2020
Aan bovenstaande wordt niets veranderd.
De coronacrisis heeft veel blootgelegd, de maatschappij kraakt en er komen enorme bezuinigingen aan. De politiek in Nederland is een klucht geworden, misschien een soap. Zo erg als in Amerika is het niet, maar de absurditeiten zijn groot. De sterkste wint, dat is de modus operandi. Soms delft de burger het onderspit zoals in de toeslagenaffaire: mensen worden naar de afgrond gedreven. Gaan we nog veel meer zien, want de meeste mensen begrijpen nog niet dat we (de mensheid) in de periode van de verdeling van schaarste terecht zijn gekomen. Schaarste aan alles: grondstoffen, energie, natuur, voedsel, water, welvaart en dergelijke….
‘De beschaving zal eindigen als een klucht’, mijn analyse in de jaren 1990.
Update 16.01.2021
Een implosie, niet alleen van de PvdA maar van de maatschappij als geheel. Alle crises komen samen en vormen een onontwarbare kluwe en culmineren in een stuurloos land, een schip dat op een woeste oceaan zonder kapitein ronddobbert.
Update 18.03.2021
De uitslag van de verkiezingen volgens de prognoses laten kort samengevat meer verrechtsing, meer versplintering en meer polarisatie zien. 20 jaar 20 tot 30 Kamerzetels populisme sinds Fortuyn. Dat belooft nog wat te worden als de gevolgen van de coronacrisis gaan beginnen.
Update 07.05.2021
Het is 19 jaar geleden dat Pim Fortuyn werd vermoord. Veel bespiegelingen, waarbij de meest opvallende was dat we in die 19 jaar niet veel zijn opgeschoten. Een jonge intelligente schrijfster met een Turkse achtergrond (24 jaar, in Nederland geboren) schreef een boek over de beklemmingen van de Islam waarmee zijn opgroeide. Bedreigingen waren het gevolg en uitstoting uit haar familie.
Ondertussen een bericht in de krant dat steeds meer mensen Nederlands willen verlaten, ze hebben genoeg van het leefklimaat….
Aanvullingen mogelijk.
Update 23.06.2021
‘Het is een democratie in crisis’, ‘Nederland is een onregeerbaar land’(Uit 2016). Het is een klucht, een politieke klucht geworden. Nog net geen soap.
> De formatie is vastgelopen. Er deden 37 partijen mee met de verkiezingen, 17 werden gekozen.
> Er zijn twee afsplitsingen dus nu 19 partijen in de Tweede Kamer. 1 afsplitsing is een mevrouw voor de ouderenpartij die zelfstandig verder gaat en de ouderpartij in de Kamer dus opheft. 1 afsplitsing is Pieter Omtzigt (CDA), een kamerlid die doet wat een kamerlid moet doen: de regering controleren. Daar houden ze niet van, dat is lastig, liever bespreken ze op maandagmorgen wat er besloten gaat worden. Omtzigt is voorlopig ziek.
> MP Rutte stond lang ter discussie, zijn partij VVD won (1 zetel), maar hij maakte fout op fout en gaat nu ‘gewoon’ door.
> 28 Kamerzetels ‘populisme’ doen automatisch niet mee. Zorgwekkend. Deze partijen vertegenwoordigen heel veel kiezers, burgers, en de uitingen van de partijleiders en ook van hun aanhang worden steeds absurder en dat kan in de toekomst gaan ontsporen. (Politicus Baudet wil zijn eigen land gaan beginnen (?) met alles erop en eraan…..). In feite worden deze mensen terzijde geschoven, dat is niet goed voor een democratie. 20 jaar geleden na Fortuyn hadden de partijen hun beleid meer moeten aanpassen. Het hele vluchtelingen/asielzoekersbeleid deugt niet, 20 jaar lang. Ik schreef er jaren geleden al over. (Dossier Migratie/Immigratie en Dossier Vluchtelingen).
> Alles wordt nu vooruitgeschoven naar augustus, en Rutte en Kaag (D66) gaan nu samen iets opschrijven waar anderen zich bij kunnen aansluiten. Dat zien we niet gebeuren, waarschijnlijk gaat de Christen Unie net als in 2017 weer voor een meerderheid zorgen….
> Enzovoort.
Zouden die mensen zich zelf ook niet afvragen waar ze mee bezig zijn.
Update 31.08.2021
Ruim 5 maanden na verkiezingen is er geen regering, vandaag sloten de verschillende partijen elkaar uit. ‘Het is een democratie in crisis’, ‘Nederland is een onregeerbaar land’, geschreven in 2016. Is uitgekomen. In 2017 heeft de Christen Unie voor uitstel van executie gezorgd en voor 1 zetel meerderheid. Die viel na 2 jaar al weg toen Van Haga uit de VVD werd gezet. D66 wil nu geen CU meer, VVD/CDA willen niet met PvdA/GroenLinks samen. Zoals eerder gezegd weten ze bij de VVD wat machtspolitiek is: je eigen lijn volgen en schijt aan de rest hebben (sorry voor het woord). Wat ook opvalt is duiventil regering, ze komen en gaan, doen waar ze zin in hebben, nieuwe carrière en/of uitdaging: direct pakken. Is er niet meer zoiets als een roeping een eergevoel, iets voor je land doen…..
Update 16.12.2021
Na 9 maanden een nieuwe regering met de oude partijen. Er is ineens heel veel geld gevonden om verkeerd beleid van de afgelopen jaren te herstellen (ondanks de pandemie). Het minimumloon wordt iets verhoogd, de achterliggende politiek is dat VVD en CDA dit dus een jaar of 6 hebben weten te blokkeren aangezien er in 2016 al sprake van was (zie boven). Alles voor het Bruto Nationaal Product. Het gaat om geld, macht een connecties, dat is de economisch-politieke elite die regeert. De meeste mensen keuren dit beleid goed.
Lees het goed.
Update 17.03.2022
Opkomst gemeenteraadsverkiezingen is bijna 5% gedaald tot 50,3%, dus overheid weet de helft van de stemgerechtigde burgers niet te interesseren. Lokale partijen (nu ruim 1/3) winnen, versplintering en populisme nemen toe, Zou de gevestigde politiek zich ook niet afvragen: wat doen wij verkeerd? (Komende 4 jaar zullen we er niets meer over horen en Nederland zal zich als voorbeelddemocratie presenteren).
Wantrouwen van burgers in overheid en instituties is toegenomen (zie boven 2016).
Update 06.05.2022
20 jaar na de moord op Pim Fortuyn. Hij was een (flamboyante) rebel die tegen de gevestigde politiek inging (VVD, CDA, PvdA, D66), ze voelden dat de vanzelfsprekendheid van hun positie werd bedreigd en waren allemaal bang van hem.
Heel kort samengevat:
Fortuyn kanaliseerde de in de 20 daarvoor ontstane onvrede (doordat Hans Janmaat in de jaren 1980 geen charisma had), deels door de ontstane multiculturele samenleving (waar de nadelen van gastarbeid in de oude wijken terecht waren gekomen) en deels door sociaaleconomische-maatschappelijke zaken (wachtlijsten in de zorg, de bestuurscultuur en dergelijke). Vanaf de jaren 1980 is er een overlapping geweest met rechts-extremisme die er ook vandaag nog is (rechts-extremisme komt (helaas) in iedere maatschappij voor (moet worden tegengegaan door opvoeding en onderwijs). Of zijn oplossingen inhoudelijk zouden hebben gewerkt zullen we nooit weten, maar de problemen zijn echter na 20 jaar nog grotendeels hetzelfde, er zijn zelfs talloze problemen bijgekomen. (Lees het goed). (Misschien wordt dit nog uitgewerkt).
Archieffoto’s uit 2002.
Aanvullingen mogelijk.
(C) Ronald Puma
De auteur studeerde geschiedenis en aardrijkskunde en heeft voor beide vakken de onderwijsbevoegdheid.
Alle genoemde personen worden aangesproken in hun functie.
Dit blog komt tot stand zonder subsidie en/of crowdfunding en onafhankelijk.
In 10 zinnen wordt het drama beschreven dat zich de afgelopen 10 tot 15 jaar heeft voltrokken op het gebied van werk en de arbeidsmarkt in Nederland en de bron is van polarisatie, populisme, toegenomen armoede, grotere welvaartsverschillen, enzovoort. Iedere zin geeft een drama weer. Voeg hierbij de structurele woningnood, de toegenomen werkdruk in alle sectoren (onderwijs, zorg, politie enzovoort) (leidend tot de burn-out/depressie epidemie) en je hebt de verklaring voor de onvrede die heerst als een hardnekkige griepgolf in de winter. Dit wordt echter al een paar jaar door ‘de politiek’ en de verantwoordelijken gebracht als: ‘het gaat goed met de economie en met Nederland’.
30 jaar liberaal-kapitalistisch (ook wel neoliberaal genoemd) beleid van de gevestigde partijen die al 40 jaar regeren: VVD, CDA, PvdA, D66. Ik zou mijzelf gaan herhalen als ik dit nogmaals zou gaan uitleggen, want dit is jaren geleden al beschreven in diverse Dossiers (zie onder Artikelen).
Update 12.01.2021
Hopelijk maken mensen bij de komende verkiezingen een onderscheid tussen de corona aanpak van Mark ‘De President‘ Rutte en 10 jaar VVD beleid. Je moet er niet aan denken dat zijn voorganger nu MP was geweest (toch?… u begrijpt wel waarom…).
Update 14.03.2021 (3 jaar later)
IEDEREEN is ineens vlak voor verkiezingen het er over eens dat ‘flexwerk is doorgeschoten’. Lees ook De Boze Burger en het ‘populisme’ waarin ik het verband leg tussen populisme en sociaal economische ontwikkelingen zoals het lage minimumloon, woningnood, flexwerk/zzp werk/uitzendwerk en dergelijke.
(C) Copyright Ronald Puma
De auteur studeerde geschiedenis en aardrijkskunde en heeft voor beide vakken de onderwijsbevoegdheid.
Dit blog wordt geschreven zonder subsidie en/of crowdfunding en is onafhankelijk.
De geschiedenis wordt vaak (niet altijd) door toevalligheden bepaald, een interessant gegeven.
42 aanslagen op Adolf Hitler mislukten. 8 november 1939 (Nederland was nog niet bezet) plaatste 1 Duitse burger (Georg Elser, 36 jaar, meubelmaker van beroep) een ingenieuze zelfgemaakte bom in de Bürgerbräukeller in München (een grote zaal) waar Hitler een toespraak zou gaan houden. Hitler had echter haast want hij wilde met de trein naar Berlijn (ipv het vliegtuig (door slecht weer) en begon eerder met spreken en vertrok 13 minuten voor de bom afging (8 doden, 63 gewonden, gezien de plaatsing van de bom zou Hitler vrijwel zeker dood zijn geweest). Elser werd in 1945 doodgeschoten in een concentratiekamp, kort voor het einde van de oorlog. In 2015 is er een film over Elser gemaakt en er zijn pas na lange tijd enkele standbeelden van Elser gekomen. Hitler pleegde zelfmoord op 30 april 1945, de capitulatie van Duitsland was begin mei, de oorlog was voorbij.
Als de bomaanslag was geslaagd en Hitler gedood was wellicht (zeker weten doet men het niet) de Tweede Wereldoorlog (1940-1945) voorkomen. WO2 zou het leven kosten van tussen de 50 en 60 miljoen mensenlevens (burgers en militairen), waaronder 6 miljoen joden, zigeuners en andere mensen die niet pasten de nationaalsocialistische-fascistische ideologie. Bijna de helft van het aantal totale doden was Russisch en na 1945 was de wereld verdeeld in machtsblokken (De Koude Oorlog) tot 1989/1991 toen de Sovjet-Unie uiteenviel.
Amerikaanse tank bij het Airborne Museum in Oosterbeek (bij Arnhem) (Uit: https://wp.me/pxVaI-4aX)
Aanvullingen mogelijk.
(C) Ronald Puma
De auteur studeerde geschiedenis en aardrijkskunde en heeft voor beide vakken de onderwijsbevoegdheid.
Dit blog is tot stand gekomen zonder subsidie en/of crowdfunding en is onafhankelijk.
(Geschreven in 2017)(Met Update 2021, 4 jaar later)
Een klein maar exemplarisch stukje in de Volkskrant vandaag (05.12.2017, pagina 8) van hoe het níet moet op een arbeidsmarkt en in een maatschappij.
Het gaat over de postmarkt. Dit verhaal begint al in de jaren 1990 toen er een liberaliseringsgolf over de wereld trok. Het communisme was (terecht) ten onder gegaan en de liberaal-kapitalistische heilstaat was aan gebroken. De economie zou floreren door de opkomst van nieuwe technologieën en internet. (Dat er bubbels aan het ontstaan waren was nog niet duidelijk). Alle staatsbedrijven moesten worden geprivatiseerd en naar de ‘markt’: energievoorziening, woningbeheer, betalingsverkeer, de banken en de postbezorging. PPT (Staatsbedrijf der Posterijen, Telegrafie en Telefonie) werd KPN en TNT, uit de laatste kwam TNT Express en PostNL. Over PostNL gaat het hier.
350 postsorteerders eisen een nabetaling van 5 miljoen euro vanwege een door PostNL gehanteerde schijnconstructie. De postsorteerders, 350 Polen, Portugezen en Nederlanders, doen het vervelende werk van in de avond en nachturen sorteren van pakketjes (honderden pakketten per uur). Zij verdienen net iets boven het minimumloon terwijl ze eigenlijk volgens de CAO van PostNL betaald zouden moeten krijgen. De schijnconstructie is dat de postsorteerders via een uitzendbureau bij PostNL werken. Het uitzendbureau is speciaal voor dit doel opgezet (het zou niet verbazen als dit door PostNL zelf is gedaan, maar dat is niet duidelijk). PostNL bespaart zo 1 miljoen euro per jaar.
Dit hele verhaal is natuurlijk zoals het niet moet, het is puur kapitalisme: zo goedkoop mogelijk produceren tegen de laagste prijs. Wat ook opvalt is dat er sprake is van Polen en Portugezen, dit zijn de mensen die meer verdienen dan in hun eigen land (zelfs met onderbetaling hier), ze stellen geen vragen en werken hard (ik schreef er eerder over in Dossier Migratie: Dossier Migratie (Met Updates)
Een besparing van 1 miljoen is goed voor de bedrijfsresultaten en de aandeelhouders en in de mooie jaarverslagen zullen ronkende teksten staan van hoe goed het allemaal gaat met het bedrijf. De eigenaren zullen in hun auto’s uit de A-klasse naar hun vrijstaande huizen rijden in de bosrijke buitenwijken van een stad en kerst vieren met dure pakjes onder de boom en trots zijn op hun prestaties.
Bij een inspectie bleek de gang van zaken en vakbond FNV heeft een rechtszaak aangespannen.
Er zijn nog meerdere ontsporingen met betrekking tot de post. 10 jaar geleden werd de postbode afgeschaft en kwam de postbezorger. Er moest concurrentie komen in de postbezorging, wat 1 normaal betaalde baan was werden 2 slecht betaalde banen (er worden door e-mail steeds minder brieven bezorgd, dat speelt natuurlijk ook een rol). Ook bekend van een paar jaar gelden is de pakketbezorger als zzp-er, als schijnzelfstandige, geen vast contract meer, maar hard werken voor weinig geld en de onkosten en verzekeringen zelf dragen. Er zijn rechtszaken gevoerd om mensen weer in vaste dienst te krijgen en het schijnt dat dit is veranderd.
Ik schreef er al vaak over: dat hele ‘populisme’ is terug te voeren op sociaal-economische omstandigheden. Mensen zijn de afgelopen jaren afgeknepen en uitgebuitmaar ze komen uit bij de verkeerde politici die een zondebok als schuldige aanwijzen. De nieuwe politicus die nu in de peilingen omhoog schiet is een intellectueel warhoofd met een jongensachtig uiterlijk en een zeker charisma (voor veel vrouwen aan aantrekkelijke man zogezegd), maar hij spreekt teksten uit waar geen touw aan vast te knopen is. Een mengelmoes van standpunten (zijn analyse van een partijkartel deel ik, maar ik zie het breder en dat is de economisch-politieke elite). Pim Fortuyn was ook een charismatisch man, hij begon 15 jaar geleden in de achterstandswijken van Rotterdam, waar de sociale ellende was terechtgekomen, met een verkiezingswinst. Veel mensen hebben in hem iemand gezien die tegen de heersende elite inging (die economisch-politieke elite) (ik was geen aanhanger van hem). Tot hij werd vermoord (2002) door een op hol geslagen milieufundamentalist. Sindsdien hebben we een brede en groeiende onderstroom gezien van onvrede in de samenleving en de politiek en toen moest de ergste economische crisis sinds de jaren 1930 nog beginnen. Mw Verdonk en hr Wilders volgden. Wilders wordt nu ingehaald door die nieuwe politicus.
Veel zal het niet helpen omdat de ware oorzaken van de problemen niet worden aangepakt: vaste banen, betaalbare huizen, betaalbare gezondheidszorg, goed onderwijs, veiligheid op straat, verkleining van de welvaartsverschillen enzovoort. Maar de politiek loopt al jaren achter de feiten aan. Nederland wordt kort samengevat heel slecht bestuurd, het is allemaal korte termijndenken en bovendien is er pure machtspolitiek, want wees niet naïef, alles wat niet binnen het kader past word buitenspel gezet. Al die partijen die de afgelopen 25 jaar regeringsverantwoordelijkheid hebben gedragen (VVD, CDA, PvdA, D66) hebben allemaal boter op hun hoofd en we hebben er 20 jaar politiek geharrewar door gekregen. Vooral de sociaal-democratie heeft het laten afweten, ze zijn helemaal mee gegaan met de liberalisering en de privatisering en hun stemmers en achterban hebben ze in de steek gelaten (ik heb dit al zo vaak gezegd oa in Dossier PvdA/SP: Dossier PvdA / SP (Met Updates)
Het verbaasd niet dat er inmiddels een revival is van Karl Marx (grondlegger van het communisme). In België is een links-marxistische partij (PVDA van België) die echte veranderingen wil, geen cosmetisch pappen en nathouden. Een Nederlandse schrijver houdt in een pamflet een pleidooi voor het communisme. Zoals ik echter ook al vaker heb gezegd: de analyse van Marx is goed, maar niet zijn oplossing.Er zijnnieuwe maatschappelijke structuren en verhoudingen nodig. We moeten beginnen met de pakketsorteerders, die diep in de nacht aan het werk zijn als iedereen ligt te slapen, loon naar werk te geven.
Vernield bushokje in Nijmegen mei 2002 na de moord op Pim Fortuyn. De man op de foto is Ad Melkert. (C) Ronald Puma.
In België is er strafrechtelijk onderzoek naar de handelwijze van PostNL. Dit verbaasd niets, ik schreef er 4 jaar geleden over. Helaas is de conclusie dat de gevestigde politiek niet meer in staat is bedrijven aan banden te leggen.
Geopolitiek is het bedrijven van machtspolitiek om strategische, politieke en economische invloed te krijgen en houden in een gewenst gebied. Ieder land bedrijft geopolitiek, vooral de grootmachten op de wereld.
Enkele voorbeelden:
China laat Noord-Korea al 60 jaar begaan, ze hebben liever dictatuur Noord-Korea met strafkampen als buurland dan een kapitalistisch herenigd Noord- en Zuid-Korea. China koopt in Afrika grond. Hun bedrijven vestigen zich over de hele wereld.
Rusland steunt het Syrië van dictator Assad die een bloedige oorlog voert tegen zijn eigen bevolking en zo heeft Rusland in het Midden-Oosten voet aan de grond (ze gebruiken een haven aan de Middellandse Zee). Tevens is het goed voor de (wapen)industrie, want Rusland levert wapens. Rusland steunt Cuba met handelsaangelegenheden, het eiland Cuba ligt 160 kilometer verwijderd van de VS.
Groot-Brittannië heroverde de Falklandeilanden (een koloniaal overblijfsel uit de 16e eeuw) in 1982 op Argentinië, een eiland bezitten op het zuidelijk halfrond is geopolitiek gezien zeer wenselijk. Het ging hierbij ook om territoriale wateren met vis en delfstoffen.
De Verenigde Staten De VS zien zichzelf als de politieman van de wereld en hebben militaire bases over de hele wereld (het aantal 800 komt naar voren, maar dit is moeilijk na te gaan). In Egypte werd dictator Mubarak 30 jaar militair gesteund totdat de bevolking hem verdreef. Begin deze eeuw waren de VS niet meer welkom in Saoedi-Arabië en na de aanslag in de VS op de Twin Towers werd alles gedaan om een vaste positie in het Midden-Oosten te houden. Dictator Saddam Hoessein van Irak zou massavernietigingswapens hebben en Al Qaida zou vanuit Irak opereren. Bewijsmateriaal werd vervalst en de wereld werd voorgelogen om Irak binnen te vallen en een bevriend regime te installeren. Het gaat hierbij om toegang tot de Iraakse olie te houden en om handelscontracten van Amerikaanse bouwbedrijven. Maar de VS hebben een traditie van een eeuw van interventies en bemoeienis in hun ‘eigen achtertuin’ heel Midden- en Zuid-Amerika. Cuba was het bordeel van Amerika voor Fidel Castro aan de macht kwam in 1959, daarom probeerden ze het eiland te heroveren in 1961 en is er sindsdien een boycot. (De VS hebben een basis op Cuba (Guantanamo Bay, een pachtregeling zonder eind, Cuba wil ervan af) waar ze gevangenen (oa. uit Afghanistan) vasthouden die niet een onder een rechtssysteem vallen).
Rusland De actuele crisis in Oekraïne en de Krim is een goed voorbeeld van geopolitiek en de aanleiding voor dit artikel. Rusland heeft in maart dit jaar het schiereiland de Krim ingenomen, dat deden ze door onherkenbare soldaten in te zetten. De Krim hoorde tot 1954 bij Rusland. Rusland huurde grondgebied met havens van de Oekraïne waar hun oorlogsschepen liggen. Door de politieke omwenteling in Oekraïne, waarbij het nieuwe machtscentrum afkerig van Rusland is, heeft president Poetin niet afgewacht tot Rusland de toegang tot de Krim en de havens wordt ontzegd en is er zelf binnengetrokken. De havens van Sebastopol met de Zwarte Zeevloot zijn strategisch van groot belang, in het noorden van Rusland zijn de havens in de winter dichtgevroren (afgezien van de haven van Kaliningrad, tussen Polen en Litouwen). Ook de inmenging in het oostelijk deel van Oekraïne is geopolitiek, Rusland wil geen westers georiënteerd land aan haar westgrens en steunt separatisten die Russisch gezind zijn. Deze politiek, met als afgrijselijk gevolg het neerschieten van een passagiersvliegtuig waarbij 196 Nederlanders omkwamen, is tevens te zien als een residu van en misschien een opleving van de Koude Oorlog.
De Koude Oorlog (in tegenstelling tot een daadwerkelijke echte oorlog, de term is van George Orwell uit 1945) is na de Tweede Wereldoorlog na de nederlaag van Hitler-Duitsland ontstaan, waarbij het ging om invloedssferen en zeggenschap. Duitsland werd in tweeën gesplitst, in Oost- en West Duitsland. Alle midden- en Oost-Europese landen kwamen onder niet-democratische Sovjet georiënteerde regeringen. Er was een ‘IJzeren Gordijn’ ontstaan tussen het westen en het oosten (de term is van Winston Churchill in 1946). Het communistische Rusland van Stalin en zijn opvolgers hebben tot 1989 met harde hand en inzet van militaire kracht hun belangen verdedigd: DDR 1953, Hongarije 1956, Praag 1968. Doordat het communistische systeem economisch gezien failliet was is het eind jaren ’80 geïmplodeerd en de toenmalige leider Gorbatsjov (glasnost en perestrojka) heeft door zijn terughoudende optreden voor grote veranderingen gezorgd en de Sovjet-Unie en het Warschaupact (een militair bondgenootschap) verdwenen.
Sinds de val van Berlijnse Muur en het ineenstorten van het communisme en de Sovjet-Unie in 1989 is er een geopolitieke strijd om Midden-en Oost Europa. De meeste mensen leren het niet met geschiedenisles op school en het is als vloeken in de kerk, maar historisch gezien komt voor Rusland de dreiging uit het Westen. Dit is begonnen met de inval van Napoleon in Rusland 1812, de Eerste Wereldoorlog en de Tweede Wereldoorlog waarin Rusland werd aangevallen. Als men vraagt wie Duitsland heeft verslagen in de Tweede Wereldoorlog, zeggen de meeste mensen de VS en het Westen. De feiten zijn dat er van de geschatte ruim 50 miljoen doden in de hele oorlog er ruim 20 miljoen in Rusland vielen (de cijfers lopen uiteen, het getal 27 miljoen wordt ook genoemd) (400.000 Amerikanen). Alle landen van Midden- en Oost Europa behoren 25 jaar na de val van de Berlijnse Muur tot de westerse invloedssfeer, het is dus niet zo verwonderlijk dat Rusland argwanend is ten opzichte van het Westen. De machtswisseling in Oekraïne in 2013 door een volksopstand is moeilijk te accepteren binnen het geopolitiek kader van de Rusland. Tevens is het een feit dat op de Krim en in Oost-Oekraïne het grootste deel van de bevolking Russisch is en liever bij Rusland wil horen. Het machtscentrum in Kiev wil natuurlijk geen grondgebied kwijt raken en daarom is het oorlog. De vraag is hierbij of het gaat om territoriale grenzen of grenzen die de wil van de bewoners respecteren.Staten denken altijd in de eerste plaats aan territorium en macht, mensen voelen waar ze bij horen en geeft hun identiteit.
Het gevaar schuilt in een totale terugkeer van de Koude Oorlog, waarbij we absoluut niet vergeten mogen dat er in beide landen (de VS en Rusland) nog steeds genoeg kernwapens zijn om de hele wereld te vernietigen. Wie de jaren 1980 heeft meegemaakt kent de MAD doctrine: Mutual Assured Destruction, de wederzijds gegarandeerde vernietiging. De wereld leefde lange tijd onder een enorme dreiging van een allesvernietigende atoomoorlog. Opvallend is in dit verband dat de VS nu zeggen dat Rusland sinds 2008 rakettesten doen voor kruisraketten die voor atoomwapens zijn en een verdrag met de VS schenden. Ze weten het al sinds 2008 en zeggen het in 2014, zoiets roept vragen op.
Maar het westen heeft veel boter op het hoofd, ook Nederland. Als je jezelf in decennia lang afhankelijk maakt van Russisch gas en de export van je producten, als je Russische bedrijven toelaat met hun abjecte (wapen)handel (in de mooie kantoren op de Amsterdamse Zuidas), als de koning en koningin bier gaan drinken met politiek leider Poetin tijdens de Olympische spelen (februari dit jaar, 5 maanden geleden) en de minister-president en de top van het bedrijfsleven toasten met Poetin op nieuwe contracten, in een land met een gebrekkige democratie, waar geen persvrijheid is en politiek tegenstanders worden vermoord of in de gevangenis terechtkomen en hiermee impliciet de legitimiteit accepteert, dan denken de macht en de oligarchen in Rusland: we kunnen doen wat we willen.
Geopolitiek is zo oud als er staten zijn en zal er ook altijd zijn, maar het gaat om de omvang en impact en gelijke beoordelingen. We kunnen niet Rusland veroordelen en de VS en China niet veroordelen. Oorlog is in een tijd met technisch hoogwaardige wapens niet meer mogelijk, het staat gelijk aanmassale vernietiging of zelfmoord. We moeten vertrouwen op internationale politieke organen als de Verenigde Naties en de OVSE (Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa) en er maar het beste van hopen…
Update 23.09.2014
Rusland en China stemmen in de veiligheidsraad van de Verenigde Naties tegen het bombarderen van de zelfbenoemde islamitische Staat (IS) in Irak en Syrië. Wat er dan wel moet gebeuren zeggen ze niet, maar ze stemmen tegen omdat de VS voor is. Maar hier geldt zoals het bekende gezegde luidt: ‘De vijand van mijn vijand is mijn vriend’.
Maar de VS is ook ambigue (dubbelzinnig), president Obama noemt IS een ‘bedreiging voor de VS’ (net zo als ze Saddam Hoessein als bedreiging zagen voor hun eigen grondgebied). Hebben ze bommenwerpers, straaljagers, duikboten en invasietroepen? De VS heeft de afgelopen 24 uur 50 Tomahawk raketten vanaf hypermoderne oorlogsschepen afgeschoten. De schepen liggen in de Rode Zee en de Perzische Golf, duizenden kilometers vanaf de doelen in Syrië, ze schoten er 50 af à ca. 400.000 euro per stuk, in totaal 20 miljoen euro. En dat tegen een leger van middeleeuwse struikrovers die niets anders bezitten dan de kleren die ze aanhebben. Waarbij overigens wel de vraag is hoe ze aan geld en wapens komen. Van mensen die niets te verliezen hebben kun je echter nooit winnen, dat heeft Afghanistan laten zien waar de de VS en een groot aantal westerse landen meer dan 10 jaar hebben gevochten tegen de Taliban en niet hebben kunnen winnen, dat zegt genoeg. (De Sovjet-Unie kon in de jaren 1980 ook niet winnen. Afghanen hebben vechten in hun bloed zitten, decennia lang).
Opvallend is wel dat de aanvallen worden gesteund door Bahrein, Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, Qatar en Jordanië. Dat zijn dan ineens bondgenoten: dictaturen die enkel door hun olie een rol op het wereldtoneel spelen. In Saoedi-Arabië mogen vrouwen geen auto rijden en krijgt een meneer die een blog bijhield waarin hij pleitte voor meer vrijheid duizend zweepslagen (50 per week, 20 weken), een gevangenisstraf van tien jaar, een boete van 191.000 euro en een reisverbod van tien jaar.
Update 20.06.2015
Vandaag in de Volkskrant een artikel over de hernieuwde stationering van kernwapens van de VS op Europees grondgebied . Rusland houdt grootschalige militaire oefeningen (zie boven over de terugkeer van de Koude Oorlog, wat ik juli 2014 schreef).
Opvallend is ook dat het noodlijdende Griekenland (zie elders op deze website) ineens ook in een geopolitieke context wordt geplaatst. Griekenland dreigt hulp aan Rusland te vragen en te krijgen als ze geen Europese steun meer krijgen. Een land in Zuid-Europa dat op de hand van Rusland is is natuurlijk niet mogelijk (dat zou hetzelfde zijn als Mexico een linkse regering zou krijgen), dan worden de westerse belangen geschaad (ironisch bedoeld). In die zin is dit hoopvol voor Griekenland, want geopolitiek mag altijd wat kosten. Oekraïne heeft inmiddels ook al zomaar 40 miljard dollar steun gehad van het IMF. Uiteindelijk gaat het er in Oekraïne natuurlijk om dat westerse (lees vooral Amerikaanse) bedrijven (Apple, Microsoft, Coca Cola, McDonald’s et cetera, et cetera) hun producten kunnen verkopen (liefst in een vrijhandelszone zonder al te veel belastingen, en anders kunnen ze zich altijd op de Amsterdamse Zuidas vestigen met een postbus).
Update 02.10.2015 (1 jaar na begin van dit bericht)
Rusland heeft zijn militaire aanwezigheid in Syrië uitgebreid en bombardeert doelen in Syrië. Rusland maakt gebruik van een havenstad in Syrië aan de Middellandse zee. Ze bestrijden ook de anti-Assad coalitie, want Assad is de bondgenoot. Iran en de Libanese Hezbollah militie steunen Assad ook. De anti-Assad coalitie wordt door de VS gesteund (door steun aan de Koerden). Het zal niet de eerste keer zijn dat er een niet voorziene oorlog uitbreekt door een onduidelijke situatie.
Update 20.02.2016 (2 jaar na het eerste bericht)
Uit een artikel in de Volkskrant van vandaag blijkt ook hoe de verantwoordelijken denken over vrijhandelsakkoord TTIP. Het belangrijkste doel is geopolitiek. TTIP zorgt ervoor dat Europa en de VS de norm gaan stellen en dat alle andere landen op de wereld zich daaraan zullen moeten aanpassen. Frans Timmermans zei dit: “Wij Amerikanen en Europeanen zijn in staat de toekomst voor deze wereld uit te stippelen (…).TTIP is een geostrategische overeenkomst. (….) …bepalen de Verenigde Staten en Europa de regels en anderen zullen moeten volgen(…)”. Deze uitspraak bevestigd mijn stellingen die boven zijn beschreven, het gaat om geopolitieke macht en de toegang tot economische markten (ik schreef erover in 1992).
Update 21.02.2016
Men heeft het over een terugkeer van de Koude Oorlog. Tevens worden er parallellen getrokken met Sarajevo 1914 toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak in een verwarrende tijd. In het tv programma Buitenhof werd gesproken over de terugkeer van de geschiedenis, waarbij gerefereerd werd aan het einde van de geschiedenis van Fukuyama begin jaren 1990. In 1992 schreef ik mijn artikel de geschiedenis herhaalt zich waarin ik reeds voorspelde dat de euforie die er na de val van het communisme was geen goede onderbouwing had. Hier te lezen: De geschiedenis herhaalt zich
Update 14.03.2016
6 april 2016 is er in Nederland een referendum over Oekraïne. Het gaat om een associatieverdrag waarbij samenwerking makkelijker wordt. De complexiteit is groot. In geopolitiek perspectief is het duidelijk dat er vanuit het westen al jaren de wens is de invloedssferen uit te breiden (zie boven). We herinneren ons de liberalen Hans van Balen en Guy Verhofstad die na de revolutie in Kiev in 2014 er als de kippen bij waren om hun voorkeur duidelijk te maken.
Maar het moet gezegd dat een groot deel van de inwoners van Oekraïne, en dan vooral de jongeren, snakken naar de westerse waarden (en dan de westerse waarden waar wij ondanks alles heel tevreden mee moeten zijn). Het land is door en door corrupt, ze zijn de oude Sovjet-mentaliteit en staatsinrichting nooit kwijt geraakt. Navrant is dat de revolutie in 2013 is ontstaan vanwege het niet ondertekenen van een associatieverdrag met de EU. In die zin kunnen we spreken van een echte volksopstand, een revolutie. Er zijn in 2014 ruim honderd doden gevallen, indrukwekkend waren de beelden van sluipschutters die op ongewapende betogers schoten.
Het is jammer dat het niet mogelijk is geweest Oekraïne een niet-gebonden land te maken, dat was en is de beste oplossing. Maar zoals boven reeds beschreven: staten denken in machtsposities en grondgebied, met alle gevaren vandien. Als we van de geschiedenis willen leren moeten we het concept van niet-gebonden landen verder uitwerken en toepassen.
Bijkomende factor is dat het referendum er mede is gekomen door een populaire website die bekend staat als rebels. Er zijn 450.000 handtekeningen binnengehaald (300.000 waren er nodig) en dat is een knappe prestatie. Mijn inziens is het associatieverdrag en de hele gang van zaken, waarbij de politiek een besluit neemt en als voldongen feit stelt, een katalysator voor zeer veel zaken die in Nederland de schijn van democratie hebben, maar enkel door machtspolitiek worden doorgedreven. Elders heb ik dat al eens beschreven, de burger mag eens in de 4 jaar stemmen en wat er in de tussentijd gebeurt is een voldongen feit. Tevens hebben 8 jaar economische crisis, de nationalisatie van banken, de miljardenbezuinigingen, de crisis bij de woningcorporaties, de afbraak van veel voorzieningen, de zelfverrijking van bestuurders, de massale instroom van asielzoekers sinds september 2015 enzovoort, enzovoort voor een diep gevoel van frustratie gezorgd. Het is natuurlijk duidelijk dat er in Nederland (en heel Europa) een economisch-politieke (en ook culturele) elite is is die de lakens uitdeelt. Dit zijn de industriëlen die de politici kennen en elkaar in particuliere circuits tegenkomen. Dit zijn de mensen uit de lijst die de Volkskrant ieder jaar samenstelt in de Top 200 van invloedrijkste Nederlanders en zakenblad Quote met de 500 rijkste mensen. Tevens is lobbyen een hele beroepstak geworden waar miljoenen in omgaan, dit wordt in het verborgene gehouden.
Iedere maatschappij, dictatuur en democratie, heeft een verzadigingspunt van onvrede. Boven dat verzadigingspunt ontstaan volksbewegingen, nieuwe partijen, soms zelfs revolutie. De onvrede kan linksom of rechtsom zijn uiting vinden. Dit was in 1989 in de DDR (en heel Oost-Europa, de ‘Fluwelen Revolutie’ in Tsjechoslowakije), in Oekraïne in 2014, maar ook Syriza (linkse politieke partij) in Griekenland. Zeer recent is de nieuwe politieke partij Alternative für Deutschland (AfD) in Duitsland die rechts is en opgericht werd uit onvrede met de immigratiepolitiek van de Duitse regering.
Update 01.04.2016
In de Volkskrant een interview met een hoge diplomaat Pierre Vimont. Het interview gaat over het associatieverdrag met Oekraïne en de verhouding met Rusland. Hij zegt:
“We gingen in 2008 onderhandelen over het associatieverdrag zonder dat we de geopolitieke aspecten ervan goed begrepen. Met enige aarzeling had Rusland in de jaren negentig geaccepteerd dat voormalige Oostbloklanden als Polen in de EU-sfeer terecht waren gekomen. Maar Oekraïne is een ander verhaal. De cultuur is veel meer verweven met die van Rusland en het land heeft lange tijd deel uitgemaakt van de Sovjet-Unie. Bovendien ligt het in het hart van botsende invloedssferen. Dat Poetin vindt dat Rusland invloed moet uitoefenen in Oekraïne hebben we destijds onvoldoende erkend”. (zie wat ik boven schreef in 2014).
“Het heeft denk ik met het wezen van de Europese Unie te maken. We zien onszelf als een soft power, als een instantie die altijd deel van de oplossing is, maar niet deel van het probleem kan zijn. Achteraf beschouwd was het naïef en misschien zelfs wel arrogant om eerst de onderhandelingen met Oekraïne af te willen sluiten, voordat we de Russische bezwaren serieus namen. We hadden in ieder geval beter aan ze moeten uitleggen wat we aan het doen waren. Daarnaast negeerden we andere voorstellen van Poetin en Medvedev voor samenwerking op het terrein van economie en veiligheid. Ook al waren die misschien niet goed en moeilijk met onze ideeën te rijmen, toch vind ik dat we het gesprek hadden moeten voeren. Bij de Russen groeide langzaam het idee dat we ze wilden isoleren.”
(Het gaat om economische macht, de meeste informatie die de voorstanders van het associatieverdrag geven gaat uit van handel, de bekende slogans horen we dan: ‘Nederland is een handelsland, we moeten het hebben van onze export’ etc.).
Maar ook geeft hij kritiek op Rusland: “Nou, ik ben bereid kritisch te zijn over de EU, maar we moeten ook eerlijk zijn over de rol van Rusland. Dat land heeft met de annexatie van de Krim tal van internationale conventies geschonden, niet in het minst de afspraken over de onafhankelijkheid van Oekraïne, inclusief de Krim. Die had Rusland zelf eerder erkend. Ook de Russische bemoeienis met het oosten van Oekraïne kan niet door de beugel.”
(hier was mijn inziens wel de toevoeging mogelijk geweest dat de driekwart van de bevolking van de Krim en Oost-Oekraïne zich Rus voelt, hier zou een oplossing voor moeten worden gevonden in meer soevereiniteit voor die regio’s).
Update 05.12.2016
De uitzending van het VARA tv programma De Grens over Cuba liet een goed voorbeeld van geopolitiek zien. De Verenigde Staten hebben al meer dan een eeuw een stuk grondgebied in bezit op Cuba met de naam Guantanamo Bay. Ze veroverden dat op de Spanjaarden en pachtten het sindsdien, maar het contract kan niet door Cuba opgezegd worden. Na de Cubaanse revolutie wilden de Cubanen het stuk grond en de baai weer in bezit krijgen, maar de VS wil dat niet. Ze hebben er een marinebasis waarmee ze de zeeën aldaar controleren. (Tevens zijn vermeende terroristen in een kamp opgesloten dat buiten het juridisch systeem van de VS valt).
Laten we deze gang van zaken nu eens tegenover de annexatie van de Krim door de Russen zetten. De Krim behoorde altijd bij Rusland, 3/4 van de bevolking is Rus. Ze willen hun marinebasis niet kwijt aan Oekraïne (zie boven). De annexatie werd internationaal sterk veroordeeld.
Men moet beide gevallen afkeuren, maar in de internationale politiek is alleen Rusland veroordeeld.
Update 29.06.2017 (3 jaar na het eerste bericht)
Een treffend voorbeeld van geopolitiek in de Volkskrant van 28.06.2017.
Het gaat om de Britse koloniale erfenis van de Chagos-archipel, vroeger behorend bij het eiland Mauritius midden in de Indische Oceaan ten zuid westen van India. Mauritius wil de Chagos eilanden terug en de zaak komt nu voor het internationale gerechtshof in Den Haag. Waar het geopolitiek gezien om gaat is dat Engeland het deel met de naam Diego Garcia aan de Verenigde Staten heeft verhuurd en dat er een militaire basis op is gevestigd die een cruciale rol speelde bij de oorlogen in Irak en Afghanistan. O, dat wisten we nog niet.
De 2000 bewoners van de Chagos eilanden werden in de jaren 1960 gedeporteerd. Zo gaat dat.
Update 11.08.2017
Noord-Korea is een angstwekkend land, dit land land is te vergelijken met de ergste dictaturen en regimes uit de geschiedenis. De huidige crisis laat zien waar geopolitiek toe kan leiden. Zoals boven beschreven (3 jaar geleden) is China de kwade genius achter Noord-Korea. China steunt Noord-Korea al sinds de Tweede Wereldoorlog en de Korea Oorlog. China is zelfs officieel bondgenoot met een verdrag. Te lezen is dat China Noord-Korea wil helpen bij een aanval door de VS. Het ergste opportunisme is te vinden in geopolitiek, maar dat heeft Machiavelli natuurlijk al beschreven in 1532 in De Vorst (ook De Heerser genoemd)…..
Maar ook de Verenigde Staten hanteren precies dezelfde uitgangspunten van dominantie en macht. Noord-Korea dreigt het eiland Guam in de Grote Oceaan aan te vallen met raketten. Guam is door de VS in 1898 veroverd op de Spanjaarden en het eiland is sindsdien Amerikaans grondgebied. Er zijn enorme militaire basis op gevestigd en er zijn havens voor oorlogsschepen (tijdens de oorlog in Vietnam jaren 1960, 1970 vertrokken de bommenwerpers vanaf dit eiland). Dit is wat ik boven beschreef (in 2014): ‘ze hebben militaire basis over de hele wereld’. Ook de VS hanteert een abjecte geopolitieke ideologie (eigenlijk door de hele geschiedenis heen, zie Dossier VS) deze wordt echter niet als zodanig gezien.
Met de huidige president is alles mogelijk en men moet hopen dat er in de VS genoeg mensen naast de president zijn die zo’n conflict rustig benaderen.
Update 24.08.2017
De Kaaimaneilanden (onder Cuba) zijn van Engeland. Engeland heeft wereldwijd 14 geopolitieke territoria. Vaak zijn het, naast strategisch gelegen plaatsen zoals Gibraltar, belastingontduikingsplaatsen waar de rijken van de wereld legaal (want er wordt niets tegen gedaan) hun vermogens aan de nationale belastingen onttrekken. Het gaat om miljarden euro’s.
Update 12.12.2017
In een tussenzin in een artikel over Rusland in Syrië: Syrië is de enige militaire basis van Rusland buiten het eigen grondgebied, de VS hebben 800 bases over de hele wereld. De Russen trekken veel militairen en materiaal terug na het verslaan van IS. Overigens bestond IS deels uit Iraakse soldaten die na de inval van de VS allemaal ontslagen waren. Dat hoor je ook nooit meer. Kritiek op de VS is minimaal, maar ze komen er mee weg (zie Dossier Amerika (VS).
Update 09.02.2018 (4 jaar later)
De olympische winterspelen in Zuid-Korea beginnen. Ze praten veel over Noord-Korea en een hereniging van beide landen, maar ze moeten natuurlijk praten over China dat Noord-Korea al decennia de hand boven het hoofd houdt. China wil geen kapitalistisch buurland dat na een hereniging Amerikaanse militairen aan de grens gaat stationeren (zie boven in 2014).
Update 14.02.2018
De Nederlandse minister Zijlstra van Buitenlandse zaken is afgetreden. Hij verzon zijn aanwezigheid in een buitenhuis in Rusland waar ook de president van Rusland Poetin aanwezig was. Poetin zou gezegd hebben dat zijn land naar een groot-Rusland streeft inclusief de Baltische staten als geopolitiek doel. Het bleek allemaal niet waar, hij was er niet bij en de woorden klopten niet. Op een partijcongres in 2016 gebruikte Zijlstra de vermeende woorden van Poetin om zijn argumenten krachtiger te maken. Het is exemplarisch hoe politici proberen een debat een door hen gewenste kant op te krijgen.
Rusland is een gemankeerde democratie met een hele of halve dictator aan de macht. Wat ze op de Krim en in Oost-Oekraïne gedaan hebben moet worden afgekeurd, maar wat het westen heeft gedaan is ook afkeurenswaardig. Het schijnt dat na de val van de Muur de Sovjet-Unie de snelle Duitse hereniging (1990) niet heeft tegengehouden op voorwaarde dat er vanuit midden Europa geen nieuwe dreiging ten opzichte van (nu) Rusland zou uitgaan. Dit is niet gebeurd. Dat verklaard de spanningen die in 25 jaar zijn opgebouwd. Heel midden Europa is inmiddels westers en dat gaat ook door (de EU wil uitbreiden op de Balkan).
In 1992 heb ik de analyse gemaakt dat de nieuwe wereldoorlog een handelsoorlog zou zijn, waar het veroveren van markten het doel zou zijn (artikel De geschiedenis herhaalt zich). Dit is de realiteit geworden. Het is vooral de Verenigde Staten die een agressieve handelsoorlog voert met al hun bedrijven en wereldwijd economisch imperialisme bedrijft. Alle fast-food ketens, technologiebedrijven zitten nu al in midden Europa. Ze zouden het liefst doorstoten naar Moskou als het zou kunnen.
Wat de Europa en de Verenigde Naties hadden moeten doen na de val van de Berlijnse Muur en de Duitse eenwording is een nieuwe categorie landen maken in de post-Koudeoorlogstijd. Oekraïne had een niet-gebonden land moeten worden na de Maidan revolutie (Kiev 2014).
Politici gebruiken geopolitieke argumenten voor hun eigen doelstellingen, historici zien geopolitiek in een breed kader en, als het goed is, zonder belangen.
Update 23.04.2018
Nieuwe vestiging McDonald’s bij Oosterhout Gelderland.
Update 20.08.2018
Tv programma Zomergasten van de VPRO had schrijver/journalist Pieter Waterdrinker te gast (19.08.2018, terug te luisteren op de website van de VPRO). Hij woont al jaren in Rusland en komt er al sinds begin jaren 1980. Zijn analyse van de positie van Rusland in de wereld was uitstekend. Het verbaasd dat je dit niet vaker hoort. De meeste analyses heb ik zelf ook (zie boven). Treffend dat hij tussendoor nog even sprak over de Maidan revolutie in Kiev (2014) en dat hij de CIA en Mossad er ook aantrof. Dat verbaasd niets, landen als de VS, Israël, maar Rusland zelf ook, zitten over de hele wereld, maar dat staat nooit in de krant.
De eenzijdige kijk op de gang van zaken komt door het geschiedenisonderwijs en de media. Op een publieke omroep is een actualiteitenrubriek nodig met achtergronden, direct na het journaal om 20.30 uur en niet in een documentaire die om 23.30 uur wordt uitgezonden. (In de jaren 1970/1980 was er een goed buitenlandprogramma met de naam Panoramiek met presentator Pieter de Vink. Dit programma wekte toen bij mij de interesse voor het buitenland).
Update 02.02.2019 (5 jaar later)
Zie boven 2014: Het gevaar schuilt in een totale terugkeer van de Koude Oorlog, waarbij we absoluut niet vergeten mogen dat er in beide landen (de VS en Rusland) nog steeds genoeg kernwapens zijn om de hele wereld te vernietigen. Wie de jaren ’80 heeft meegemaakt kent de MAD doctrine: Mutual Assured Destruction, de wederzijds gegarandeerde vernietiging. De wereld leefde lange tijd onder een enorme dreiging van een allesvernietigende atoomoorlog.
De Koude Oorlog en de jaren 1980 zijn terug. Het INF verdrag dat het bezit van kernwapens voor de korte afstand verbiedt is door de VS (president Trump) opgezegd. Vandaag heeft Rusland het verdrag ook opgezegd en aangekondigd nieuwe raketten te zullen gaan bouwen. In de media veel berichten die mij een Déjà Vu gevoel geven van de jaren 1980 (ik ben van die generatie). Déjà Vu is de indruk dat je iets al eerder hebt meegemaakt. Ronkende nieuwskoppen vandaag: een nucleair armageddon dreigt weer.
Goede historici weten dat we van de geschiedenis kunnen leren als we anders handelen dan in vroeger tijden en niet dezelfde fouten te maken. Daarom zeg ik dat met de hele geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog (het Duitse fascisme), het Sovjet-communisme en de Koude Oorlog we Oekraïne in 2014 tot een neutraal land als buffer tussen oost en west hadden moeten maken. (Punt).
Update 31.05.2019
Staten en regeringen redeneren zoals het hen uitkomt, historici kijken naar de echte achtergronden (zo objectief mogelijk, objectiviteit bestaat niet).
De term Informatieoorlog (InfoWar) is al in bezit genomen door idioten (met 1 hoofd idioot) (ik gebruik het woord eigenlijk nooit, maar in dit geval kan dat niet anders), maar er is wel degelijk wat ik een argumentenoorlog zou willen noemen. Er wordt al een paar jaar over de nieuwe dreiging vanuit Rusland gesproken (het land is een gemankeerde democratie met een ‘sterke man’ met zitvlees als leider). Tevens is er een discussie over een Europees leger en of dat er moet komen.
We moeten echter eerst naar de feiten kijken: Europa (alle landen) heeft ruim 740 miljoen inwoners en een oppervlakte van 10 miljoen km2. Rusland heeft 150 miljoen inwoners met 17 miljoen km2, het grootste land in oppervlakte op aarde, bijna 2 x zo groot. Wie is er hier de bedreiging voor een ander? dat is de vraag. Zoals eerder gezegd (6 jaar geleden zie boven): vanuit Russisch standpunt komt historisch gezien de dreiging uit het Westen. Alleen al vanwege het territorium van Rusland zullen de Russen kernwapens nooit opgeven. We zullen levenslang onder een atoomdreiging leven (al beseffen de meeste mens dit niet). Dit alles gezegd zijnde in de wetenschap dat president Poetin inmiddels een dictator is geworden (veranderd eigenhandig de termijn waarmee hij aan de macht blijft) en Rusland als land een gemankeerde democratie is zonder persvrijheid, maar met onderdrukking.
Update 19.06.2019
Het neerschieten van vliegtuig MH17 is 5 jaar geleden, 298 doden, waarvan 196 Nederlanders. Boven heb ik de geopolitieke kant beschreven, in 2014. We moeten enorm oppassen niet meegesleept te worden de verwerpelijke Amerikaanse oorlogsretoriek. Op meerdere gebieden zijn de Amerikanen hun beleid aan het uitvoeren. Troepenopbouw, Iran onder druk zetten enzovoort. Ik schreef het eerder.
De geschiedenis hoeft zich niet te herhalen en we kunnen leren van de geschiedenis, maar dan moeten we niet dezelfde fouten maken als in het verleden. Maar ik denk dat het al te laat is. Dit gaat een paar jaar goed en dan zoekt de VS een argument voor een volgende oorlog, net als in Irak, vooral als president Trump herkozen wordt, dan heeft hij zijn handen vrij voor acties want hij kan dan niet meer worden herkozen.
Update 19.07.2019
Feiten en cijfers zeggen soms veel. Peter de Waard in de Volkskrant schrijft over de defensiebudgetten. President Trump wil 750 miljard dollar gaan uitgeven aan defensie, (‘defensie’). De defensiebegroting van Frankrijk is groter dan die van Rusland. Europa samen geeft 1000 miljard uit. Rusland geeft 61 miljard dollar uit. Amerika wil dat ieder Europees land 2% van Bruto Nationaal Product gaat uitgeven aan defensie, dus nog veel meer dan nu het geval is. Nederland koopt 8 of 9 nieuwe Amerikaanse straaljagers extra bovenop de 37 al bestelde (kosten 90 miljoen per stuk).
Update 11.01.2020 (6 jaar later)
In de Verenigde Staten zit een soldaat diep onder de grond in een warme bunker, het bunkercomplex ligt midden in een woestijn in zwaar beveiligd gebied, hier is het altijd oorlog. Niemand weet waar het complex ligt en iedereen die er werkt heeft een geheimhoudingsverklaring moeten tekenen, schending zou een zware gevangenisstraf betekenen. De soldaat kijkt naar live beelden via satelliet op beeldschermen voor hem. Hij heeft een joystick in zijn rechterhand waarmee hij een zwaar bewapende drone (een klein onbemand vliegtuig) kan besturen en iedere plaats op de aarde kan aanwijzen. Van de veiligheidsdiensten heeft hij de gegevens gekregen van twee personen die zich op het vliegveld van Bagdad in Irak bevinden. De twee personen worden al jaren in de gaten gehouden en gevolgd, net zo als honderden mensen over de hele wereld permanent worden gevolgd. De soldaat praat met zijn commandant die zojuist met de president heeft gesproken. De president zei 1 woord: GO. De soldaat drukt op de knop op zijn joystick en de raket onder de drone vliegt razendsnel richting de de auto’s die op het vliegveld staan. De inzittenden vermoeden niets, zij waren midden in een gesprek, opeens horen ze een geruis, een fluittoon. De raket slaat in, alle inzittenden zijn dood, ook omstanders zijn dood, anderen zwaar gewond. (Dit is in de huidige tijd oorlog voeren).
Iran is een islamitische dictatuur sinds 1979 (en de gedode militair een medeverantwoordelijke), maar men kan de antipathie tegen de VS in Iran en in het hele Midden-Oosten niet los zien van de geschiedenis vanaf de jaren 1950: de door de VS gesteunde staatsgreep in 1953 om toegang tot de olie te behouden (ook in Irak in 1991 (eerste Golfoorlog) en 2003 (Nederland verleende politieke steun). De kritiekloze houding tegenover Israël, het 30 jaar steunen van Moebarak in Egypte (tot hij verdreven werd na een volksopstand). De decennialange vriendschap met Saoedi Arabië (vanwege de olie, ook een verwerpelijke dictatuur). Enzovoort. Als ieder land naar eigen goeddunken mensen gaat elimineren is het einde zoek en het verbaasd dan ook dat zoveel intellectuelen en ‘intellectuelen’ en ‘opiniemakers’ en ‘deskundigen’ van de talloze adviesbureaus en ‘denktanks’ dit zonder voorbehoud goedkeuren.
Update 09.08.2020
De VS wil militairen uit Duitsland verplaatsen naar Polen, de Duitsers geven te weinig uit aan defensie en de Polen hebben een rechtse regering die graag militairen op haar grondgebied wil hebben.
Wat moet gebeuren:
Alle Amerikaanse soldaten worden teruggetrokken uit heel Europa. alle Amerikaanse kernwapens worden weggehaald uit Europa, er komt verregaande samenwerking in een defensief Europees leger, Oekraïne wordt een ongebonden land (ed.). De betrekkingen met Rusland worden hersteld nadat ze de betrokkenheid bij het neerschieten van een passagiersvliegtuig hebben toegegeven (dit is zo goed als bewezen).
Het gaat niet gebeuren:
In de jaren 1990 was er een kans dat bovenstaande werkelijkheid was geworden en de wereld was bevrijd van de last van de geschiedenis,(hoewel het ‘Einde van de geschiedenis’ (Fukuyama) nooit zal aanbreken, ik schreef dit in 1992 in: De Geschiedenis herhaalt zich met Updates). De westerse ‘Drang nach Osten’ en expansiedrift (‘Lebensraum’voor het bedrijfsleven, techbedrijven en fastfood enzovoort) onder aanvoering van de Verenigde Staten was echter te groot….
Helaas het is nu te laat…..
de oorlog is al gaande, het is echter een cyberoorlog, wij zien er niets van, maar op dit moment dat u dit leest zijn militairen in de VS en in Rusland en in China (en elders) bezig om bij computers in te breken, te verstoren, kapot te maken, te stelen, te spioneren, nepnieuws te verspreiden enzovoort. Wees niet naïef….
Update 30.08.2020
Dat de geschiedenis zich herhaalt schreef ik in 1992, tenzij de verantwoordelijken anders handelen, maar politici met kennis van de geschiedenis en met moraal zien we niet veel. In Wit-Rusland, ook Belarus genoemd, dreigt nu dezelfde situatie als in 2014 in Oekraïne. Maar we zien overal herhaalde patronen van onzekere burgers die een ‘sterke man’ willen die hen leidt. Het liefst scanderen ze in een vol station de leider na: ‘Sluit haar op’,‘Maak Amerika weer groot’ en ‘Amerika Eerst’ .
Kort samengevat.
Fukuyama’s voorspelling (een wensdroom) in de jaren negentig (‘The End of History‘) had (misschien) kunnen uitkomen en de mensheid had uit de tredmolen van de geschiedenis kunnen stappen, maar de “Drang nach Osten’van het Westen was te groot, geleid door de VS. Veel diplomaten erkennen dit (waaronder Jaap de Hoop Scheffer). Onafhankelijke historici weten dat de dreiging voor Rusland uit het Westen komt: Napoleon (1812) en twee wereldoorlogen. Europa 500 miljoen inwoners, Rusland 150 miljoen inwoners op 2 x zo groot grondgebied. De Russische economie is klein en drijft vooral op fossiele grondstoffen en delfstoffen die geld moeten opleveren. Oekraïne had in 2014 een onafhankelijk land moeten worden, zoals momenteel ook Wit-Rusland/Belarus (als het in die richting gaat). De handelwijze van president Poetin (20 jaar macht) is niet te verdedigen, de geopolitiek van Rusland is wel verklaarbaar, maar weinig mensen nemen de moeite zich in de historie van Rusland te verdiepen. Niet alleen politici, maar ook bekende journalisten en historici. Daarom spreek ik van de ‘tredmolen van de geschiedenis’waarin de mensheid zich bevind en de geschiedenis zich daarom altijd herhaalt, tenzij er anders gehandeld wordt (zie De Geschiedenis herhaalt zich).
De huidige minister van Buitenlandse Zaken (Blok, VVD) studeerde bedrijfskunde. Deskundigheid: Volksgezondheid, Financiën, Integratie, Wonen (verhuurdersheffing), kortom, de aangewezen persoon voor Buitenlandse Zaken. (Hij volgde Halbe Zijlstra op na een verzonnen ontmoeting met Poetin waarin die blijk zou hebben gegeven van een streven naar een Groot-Rusland). Dat is het niveau in Nederland.
Echte maatschappijkritiek is bijna geheel verdwenen (vanaf de jaren 1990 toen alles en iedereen naar het midden is opgeschoven), slechts enkele media (De Groene Amsterdammer, Zembla, Tegenlicht ea.) zijn overgebleven met een kritische benadering. De publieke omroep staat onder druk door bezuinigingen. Sommige partijen willen het liefst zonder publieke omroep verder…..
Update 13.02.2021 (7 jaar later)
Dat het goed is Rusland proberen te begrijpen en niet alleen te veroordelen en zo de Koude Oorlog te doen herleven wordt slechts door enkelen begrepen. Vooral Duitsland zou meer moeite moeten doen. De Duitse Bondspresident Frank-Walter Steinmeier wordt in een artikel in de Volkskrant geciteerd: ‘Meer dan 20 miljoen mensen uit de toenmalige Sovjet-Unie zijn destijds omgekomen. Dat rechtvaardigt geen wangedrag van de Russische politiek vandaag, maar we moeten de historische dimensies wel in het oog houden.’ Precies wat ik in 2014 zei.
Zelf spreek al een paar jaar van ‘de tredmolen van de geschiedenis’ waar we door politici telkens in terechtkomen. Daarom herhaalt de geschiedenis zich zoals ik in 1992 schreef.
Update 25.03.2021
President Poetin is in 20 jaar afgegleden tot een ordinaire dictator waarbij alle middelen worden toegepast inclusief liquidaties en opsluiting in kampen van tegenstanders. De voorgeschiedenis vanaf de val van de Muur (1989) en de ineenstorting van de Sovjet-Unie (1991) beschreef ik boven. De vraag die hier beantwoord wordt is waarom Rusland aan zijn kernmacht vasthoud en waarom digitale spionage en het verspreiden van nepnieuws de aanpak is. Het is antwoord is simpel: kernwapenafschrikking is relatief goedkoop. Zoals boven beschreven zijn de defensie-uitgaven van Rusland in vergelijking met die van de VS niet hoog, zelfs laag te noemen. Bovendien is het bevolkingsaantal van 150 miljoen tegenover 500 miljoen Europeanen en 330 miljoen Noord-Amerikanen erg laag. Ze moeten roeien met de riemen die ze hebben. Ook digitale spionage en het verspreiden van nep-nieuws (fake-news) is goedkoop en kan makkelijk vanuit het land zelf gedaan worden (je hoeft er de deur niet voor uit).Opvallend genoeg ge
