(Geschreven in 2023) (Updates 2025)

Een uit de jaren 1990 stammende analyse (van mij) was dat we een Babylonische spraakverwarring krijgen, mensen zullen elkaar niet meer begrijpen en samenlevingen zullen uiteenvallen. De Babylonische spraakverwarring komt uit de Bijbel (Genesis 11). Mensen wilden een toren tot in de hemel bouwen, maar God zag dit als hoogmoed en strafte de mensen, die tot dan toe 1 taal spraken, door ze verschillende talen te laten spreken zodat ze elkaar niet meer begrepen en de bouw van de toren werd gestopt. (Schilder Pieter Bruegel de Oude maakte er een buitengewoon schilderij over (2 versies) in 1563). Kapitalisme is de menselijke hoogmoed van de afgelopen 250 jaar. Kapitalisme is de Toren van Babel, iedereen weet waar het eindigde. Een louter door winst gedreven systeem kan niet functioneren, zorgt voor sociale uitbuiting en armoede (Karl Marx zag het al in 1848, maar zijn alternatief het communisme werkte niet) en ecologische vernietiging. (NB. ben zelf niet religieus).

De mensheid zit momenteel in een diepgaand proces van ontnuchtering waarvan de loop niet bekend is. IEDERE dag zien we nu de gevolgen van uitbuiting en klimaatverandering. Ook de verantwoordelijken weten geen oplossingen meer. We zullen geheel nieuwe uitgangspunten voor maatschappij inrichting moeten vinden die veel verder reiken dan alledaagse politiek. Centraal staat de analyse dat als men lang, decennialang, het verkeerde doet alles uiteindelijk tegelijk gebeurt. (Lees ook als er tijd voor is Het Einde van het Kapitalisme uit 2015).

De Babylonische spraakverwarring is er op vele gebieden in politiek en economie in deze tijd, in toenemende mate. Iedere dag zien we voorbeelden. Oorzaken en gevolgen worden omgedraaid en nog eens omgedraaid zodat ieder verband vervaagd. Wetenschap en media worden gewantrouwd. Het overstelpende aanbod van nieuws doet geen goed. (Mediasocioloog Neil Postman schreef er over in de jaren 1980 in zijn boek ‘We amuseren ons kapot’). Nieuws is handelswaar geworden waar geld mee kan worden verdiend.

Ook het multiculturalisme zorgt voor verwarring, een heikel onderwerp (en taboeonderwerp (vanaf de jaren 1980) dat door rechts-populisme gebruikt/misbruikt wordt om verwerpelijke ideeën te ventileren. 100 jaar geleden waren er 2 miljard wereldbewoners, heden ten dage bijna 8 miljard. De wereld is een ‘Global Village’ geworden (Marshall McLuhan in de jaren 1960), een groot dorp (en TwitterX is de dorpspomp). Mensen reizen (scheep- en luchtvaart) de hele wereld over voor hun plezier (toerisme) en voor werk (gastarbeiders, arbeidsmigranten) en als vluchteling en ontheemde uit armoede of door klimaatverandering (droogte).

Migratie is er altijd geweest, maar het is exponentieel toegenomen (er zijn meer 100 miljoen vluchtelingen). Het is voor velen de gedachte en de wens dat alle mensen elkaar respecteren en begrijpen, maar dat is een illusie, culturen verschillen. Mensen voelen zich vervreemd in hun eigen land en wijk, maar beleidmakers in politiek en economie drukken hun aanpak door, verschuilen zich achter internationale verdragen (VN vluchtelingenverdrag) en economische samenwerkingsverbanden (EU verdrag van Schengen) (‘Er is geen alternatief’), bovendien werd en wordt kritiek in de rechts-extreme/xenofobe hoek gedrukt. Dit alles is een van de oorzaken voor de huidige ruk naar rechts (internationaal), samen met sociaaleconomische factoren (angst voor sociale neergang).

Een kort voorbeeld. Het broeikasverschijnsel en klimaatverandering zijn sinds de jaren 1970 bekend (oorspronkelijk 100 jaar bekend in wetenschap), lange tijd is ontkend dat er een verband is tussen het gebruik van fossiele brandstoffen en klimaatverandering. In de eerste plaats ontkenden bedrijven het, want dat zou hun zakenmodel schaden. In deze tijd komt nu alles tegelijk, klimaatrampen en extreem weer. De gemiddelde mens begrijpt hier niets meer van en gaat klimaatverandering ontkennen (‘Het klimaat veranderd altijd’) en discussies ontaarden.

Kunstmatige intelligentie heeft een geheel nieuwe dimensie aan de Babylonische spraakverwarring toegevoegd. Wat is waar, wat is niet waar, dit is elkaar niet meer begrijpen. (Lees als er tijd voor is Dossier Kunstmatige Intelligentie (AI)

Update 15.06.2025 (2 jaar later)

De spraakverwarring van Babylon neemt angstwekkende vormen aan, op ieder maatschappelijk gebeid, nationaal en internationaal. De regering in Nederland viel, verkiezingen over ruim 4 maanden. De argumenten buitelen nu al over elkaar heen. MIGRATIE in totaliteit (arbeidsmigranten, kennismigranten, asielzoekers, studiemigranten) verdeeld de maatschappij al 40 jaar, maar alles loopt nu door elkaar heen.

Internationaal is de verdeeldheid niet meer te overzien, de president van de VS heeft iedere dag een andere politieke aanpak. China wil een grootmacht worden. Rusland speelt een achterhoedegevecht (ze zijn economisch zwak, een oorlogsindustrie brengt geen vooruitgang). Israël is in gevecht met de geschiedenis zelf (schreef er in 2008 over), een existentiële strijd van een getraumatiseerd land. De wereld is met elkaar verbonden, het is 1 organisme geworden, een voorval, een oorlog heeft direct gevolgen voor de hele wereld. Het individu wacht in angst af wat er gaat gebeuren en klampt zich vast aan de mobiele telefoon als reddingsboei.

Update 25.09.2025

Kapitalisme is de Toren van Babel, iedereen weet waar het eindigde.

Update 17.12.2025

Curieus genoeg is er nieuwe technologie op komst die een directe vertaling van een gesprek per telefoon mogelijk maakt….. iedereen begrijpt elkaar! Is dit niet de hoogmoed die boven beschreven is, kapitalisme is de menselijke hoogmoed waarbij alle mensen dezelfde taal spreken, maar een crisis kan het allemaal teniet doen. Er is een multicrisis op veel gebieden zijnde klimaat, milieuvervuiling, honger, armoede. We weten niet waar dit heengaat, misschien is alles over een paar jaar tot rust gekomen, is de mensheid bij zinnen gekomen is de technologie in staat gebleken het bestaan te verbeteren.

Overigens is de god die in de bijbel beschreven is een heel wrede god, in alle verhalen. Dat blijkt goed uit de vertaling van de bijbel naar gewone taal die een paar jaar geleden is verschenen. Door de gewone taal zijn de verhalen, want dat zijn het, beter te begrijpen. God straft mensen die niet in hem geloven en hem niet gehoorzamen. (Dit is iets voor een andere keer). Over religie schreef ik in 1999 voor de eeuwwisseling in: 2000 A.D.

Aanvullingen mogelijk.

(C) Ronald Puma

De auteur studeerde geschiedenis en aardrijkskunde en heeft voor beide vakken de onderwijsbevoegdheid.

Dit blog is onafhankelijk en komt tot stand zonder subsidie en/of crowdfunding.