Dossier Broeikaseffect (CO2)

Geschreven in 1981. (Update 2025. De conclusies zijn dit jaar 44 jaar oud).

“Er is een fundamenteel conflict tussen de mens en zijn omgeving. De natuur is ingesteld op evenwicht en de mens wil groei. Voor groei zijn natuurlijke hulpbronnen nodig, wat een verstoring van de natuur veroorzaakt. Deze verstoring kan noodlottige gevolgen hebben voor de leefbaarheid op aarde. Noodzakelijk is dat de mens de perceptie van zijn omgeving (de natuur) bijstelt teneinde in harmonie met de natuur te leven.” (1981)

“….vandaar dat er in de toekomst misschien een radicale vermindering van het stoken van fossiele brandstoffen nodig zal zijn.” (1981).

Update 2014, 33 jaar later, conclusies van het Verenigde Naties IPCC klimaatrapport.

Update 2018: besluit sluiting kolengestookte centrales, zie onder.

2014. Enkele conclusies uit 1981 uit mijn afstudeerscriptie (HBO) over het bouwen van nieuwe kolengestookte elektriciteitscentrales, het milieu, CO2, broeikaseffect en de opwarming van de aarde.

“Bij de verbranding van fossiele brandstoffen komt de hoeveelheid koolstof die er in zit als kooldioxide vrij. Kooldioxide is op zichzelf een niet toxisch gas, maar de concentratie ervan in de lucht heeft een belangrijke invloed op het klimaat. (…..). De warmte kan er dus wel in maar er moeilijk meer uit en daardoor ontstaat het zogenoemde broeikaseffect. (….).”
“De toename van het CO2 gehalte kan dus een temperatuurverhoging veroorzaken, hoewel die nog maar nauwelijks waarneembaar is. De verdubbeling van het CO2 gehalte zou de temperatuur op gematigde breedtes met 2 graden verhogen. (…). De poolijskappen zouden smelten en de zeespiegel stijgen. Vooral voor Nederland zou zoiets ernstig zijn (Breda aan Zee).”
“Een ander gevolg van de temperatuurverhoging zou een verandering van het wereldneerslagpatroon kunnen zijn. Gebieden eerst geschikt voor landbouw zouden kunnen verdrogen en droge gebieden zouden veel neerslag krijgen, wat ernstige bodemerosie zou veroorzaken.”
“Er heerst nog grote onzekerheid over de effecten die de verhoogde CO2 concentratie in de lucht zal hebben. Het probleem is dat er niets tegen de CO2 emissie te doen is, vandaar dat er in de toekomst misschien een radicale vermindering van het stoken van fossiele brandstoffen nodig zal zijn.”
“Het doel zal moeten zijn om het totale (energie)elektriciteitsverbruik drastisch te beperken of te stabiliseren. Er zal veel meer dan tot nu toe het geval is gezocht moeten worden naar energiebronnen die geen negatieve effecten op het milieu hebben zoals de zogenaamde stromingsbronnen wind en zon.”
“(….) zaken die niet binnen de economische sfeer vallen, zoals het milieu, maar eigenlijk ook bij de welvaart zouden moeten worden betrokken, worden onvoldoende onder de aandacht gebracht”.
“(…) wanneer je de mate van welvaart alleen afleidt uit de toename van de productie en het nationaal inkomen blijven de milieugoederen buiten beschouwing. De reden dat dit zo gegroeid is ligt aan het feit dat die milieugoederen altijd overvloedig voorhanden leken te zijn en ze vielen buiten de economische sfeer. Nu de milieugoederen echter ‘schaars’ zijn geworden is er een conflict ontstaan tussen productie en milieu. Daarom is het noodzakelijk dat niet meer de productiegroei als doel gesteld wordt voor de welvaart, maar een veel meer afgewogen doelstelling waar het milieu bij betrokken wordt”.
“Wat willen we: productie die is afgestemd op onmisbaarheid en maatschappelijk nut en in evenwicht met de natuur òf een ongecontroleerde productiegroei met de daarmee samenhangende milieuvervuiling en grondstoffen- en energieverspilling? Eigenlijk zijn we uit lijfsbehoud voor de mens genoodzaakt voor het eerste te kiezen……”

(Deze laatste zin vond men te dramatisch klinken, maar ik behaalde mijn diploma en onderwijsbevoegdheid).(Lerarenopleiding Gelderse Leergangen Nijmegen, vak aardrijkskunde (en geschiedenis).

(Cursivering en vet is gedaan bij plaatsing op dit blog).

(Deze afstudeerscriptie heeft vanaf 1981 tot de digitalisering in 2010 in de kast gelegen).

De hele afstudeerscriptie is op verzoek te lezen.

Update 13 april 2014 (33 jaar later, conclusies Verenigde Naties klimaatgroep IPCC)

(Tekst NOS): Alleen met stevige nieuwe maatregelen zal de uitstoot van broeikasgassen nog genoeg kunnen afnemen om de opwarming van de aarde te beperken tot 2 graden Celsius. Dat staat in het laatste deel van een rapport van het VN-Klimaatpanel IPCC, dat is gepresenteerd in Berlijn. Ondanks alle maatregelen om de uitstoot te beperken, steeg de uitstoot van CO2 in de afgelopen 10 jaar sneller dan ooit. Dit komt door de wereldwijde groei van de welvaart.

De energieproductie levert de grootste bijdrage aan de uitstoot, met 35%. Zonder stevige nieuwe maatregelen dreigt de temperatuur aan het eind van deze eeuw 3 tot 5°C hoger te worden dan voor de industriële revolutie. Vergeleken met nu zou de temperatuur 2 tot 4 graden stijgen.

Eerder spraken wereldleiders af dat de temperatuur met maximaal 2 graden zou mogen stijgen. Dit betekent dat de uitstoot in 2030 moet liggen op het niveau van 2010. In de jaren daarna moet de uitstoot verder dalen. Dit kan volgens het IPCC alleen als er een overgang komt naar een klimaatneutrale economie zonder fossiele brandstoffen, waarbij geen broeikasgassen meer worden uitgestoten. Volgens de VN moeten landen overschakelen op duurzame energiebronnen als windenergie, zonne-energie en biomassa.

(Hoeveel gelijk kan men krijgen).

Sinds 1990 brengt het IPCC eens in de zeven jaar een rapport uit met de nieuwste bevindingen op het gebied van klimaatverandering. Het doet dit in drie delen. Vandaag werd het derde deel gepresenteerd in Berlijn. De eerste twee delen verschenen in september en vorige maand.

Update 27.07.2015 (34 jaar later)

Een groep wetenschappers heeft een rapport geschreven waarin staat dat zelfs 2 graden temperatuurstijging veel meer invloed op het klimaat kan hebben dan waaraan men tot nu toe dacht. De analyses worden niet door alle wetenschappers gedeeld, dat moet erbij gezegd worden.

Zelf denk ik aan een ‘tipping point’ waar effecten elkaar gaan versterken. Simpel gezegd worden in 300 jaar, sinds de industriële revolutie (vanaf ca. 1750) kolen, olie en gas in de atmosfeer gebracht door ze op te stoken en CO2 uitstoot te veroorzaken. Fossiele brandstoffen zijn niets anders dan planten die miljoenen jaren geleden gegroeid zijn door de zon en zijn vergaan, het is opgeslagen zonne-energie. De mens stookt in 300 jaar alles op. Dat is het probleem.

Op een bepaald moment, wanneer weten we niet, maakt het niet meer uit of er geen verbranding van de fossiele brandstoffen kolen, olie en gas meer plaatsvind, het duurt dan weer eeuwen voor de temperatuur zal gaan dalen in plaats van stijgen, de gevolgen zullen echter voortduren: stijging van de zeespiegel, klimaatverandering, veranderende oceaanstromingen en smeltende ijskappen.

Wat vaak vergeten wordt te vermelden in de klimaatdiscussie is de exponentiële bevolkingsgroei. Er zijn nu 7 miljard wereldbewoners en de bevolkingsgroei gaat door naar 9 tot 11 miljard wereldbewoners eind van deze eeuw. (In het jaar 1800, pas 215 jaar geleden, waren er 1 miljard wereldbewoners, in 1960 3 miljard). Zeer veel mensen wonen in kustgebieden die klimaatgevoelig zijn, dus een zeespiegelstijging kan miljoenen mensen op drift doen raken (klimaatvluchtelingen) Nederland ligt voor de helft onder de zeespiegel en het is in economische zin de belangrijkste helft. In mijn afstudeerscriptie staat ook de zin: “Breda aan zee”….

Het heeft met menselijke hoogmoed te maken, de mens als ‘kroon op de schepping’. De meeste mensen hebben de illusie dat de mens ‘in control’ is. Dat is natuurlijk niet zo, de mens is een nietig wezen in een oneindig heelal. De natuur gaat haar eigen gang, met of zonder mens. Als je ’s ochtends onder een warme douche staat en je begrijpt niet dat het pure luxe is, ontgaat je iets……

Update 01.10.2015

In de Volkskrant vandaag een artikel over een leidinggevende bij de Engelse Bank die ervan uitgaat dat klimaatsverandering een gegeven is. Hij maakt zich in eerste plaats zorgen om de financieel-economische gevolgen, want hij ziet in dat de mens misschien heel veel fossiele brandstoffen ongebruikt zal moeten laten en in de grond moet laten zitten of zeer dure technieken nodig zijn om schadelijke uitstoot tegen te gaan. Dit zal zal een grote impact hebben op al die bedrijven en investeerders die in fossiele brandstoffen handelen of delven en daarmee op de economie als geheel.

Onbedoeld legt hij een aspect bloot waar het kapitalisme als economisch systeem heeft gefaald: korte termijn denken en handelen. Hij zegt dat ze in de financiële wereld en in de krediet verschaffing 3 jaar vooruit kijken, hooguit 10 jaar….

Update 14.12.2015 (34 jaar later)

195 landen hebben tijdens de klimaattop in Parijs besloten het gebruik van fossiele brandstoffen te beperken, meer gebruik te gaan maken van alternatieve energiebronnen en op deze wijze de stijging van de temperatuur op aarde te beperken tot 1.5 graden in deze eeuw.

Update 16.12.2015

Dit jaar heeft Nederland de grootste hoeveelheid kolen gebruikt in 25 jaar. Dit komt door de drie nieuwe kolencentrales die in gebruik zijn genomen.

Update 05.02.2016

(Laatste Update bij dit bericht, er is niets meer aan toe te voegen).

-De maximumsnelheid op veel autowegen gaat omhoog naar 130 km. Het is bekend dat autorijden luchtvervuiling veroorzaakt. Tevens overlijden mensen in Nederland eerder door het zogenoemde fijnstof.

-Volkswagen heeft jarenlang doelbewust voor extra luchtvervuiling gezorgd door sjoemelsoftware die ervoor zorgde dat de uitstoot van schadelijke stoffen hoger was dan toegestaan.

-Shell wil de komende decennia het beleid van het delven van fossiele brandstoffen niet aanpassen.

Bovenstaande 3 feiten van de afgelopen week doen denken aan een longkankerpatiënt die in het ziekenhuis ligt te roken.

In 1996 schreef ik over de noodzaak van een energie- en grondstoffenquotum: Energie en grondstoffenquotum
Kort verhaal over kolen (2017): Vroeger
Artikel over de consumptiemaatschappij: Consumentisme (Met Updates)

Update 18.05.2018 (Extra Update)

De cirkel is rond. In 1981 bouwde men nieuwe kolengestookte centrales, nu gaan ze dicht vanwege de milieueffecten, zie boven.

De 2 oudste kolengestookte centrales moeten in 2025 sluiten, de andere in 2030, zo is vandaag besloten door de regering.

Update 24.11.2018 (Extra Update)

De kolengestookte elektriciteitscentrale in Nijmegen wordt afgebroken, er komen zonnepanelen voor in de plaats. Dit is de centrale waar ik op 26 maart 1981 iemand interviewde voor mijn scriptie. De centrale heette toen PGEM (Provinciale Gelderse Elektriciteits Maatschappij ). De naam en eigenaar veranderde vele malen door de jaren heen (NUON, Electrabel).

Update 02.08.2019 (Extra Update)

‘Zelf denk ik aan een ‘tipping point’ waar effecten elkaar gaan versterken. Simpel gezegd worden in 300 jaar, sinds de industriële revolutie (vanaf ca. 1750) kolen, olie en gas in de atmosfeer gebracht door ze op te stoken en CO2 uitstoot te veroorzaken. Fossiele brandstoffen zijn niets anders dan planten die miljoenen jaren geleden gegroeid zijn door de zon en zijn vergaan, het is opgeslagen zonne-energie. De mens stookt in 300 jaar alles op. Dat is het probleem’. (Geschreven in 2015). De Australische wetenschapper en klimaatexpert Dr Joëlle Gergis vraagt zich in een artikel af of het beruchte ‘tipping point’ nu al is bereikt. De nieuwste berekeningen noemt zij schokkend. De eerdere berekeningen van het IPCC uit 2013 zijn waarschijnlijk te optimistisch en een stijging van de gemiddelde temperatuur van 2.8 tot 5.8 is mogelijk. In deze eeuw 2.9 tot 3.4. Zelfs de doelstelling van 1.5 tot 2 zal ernstige effecten hebben zoals smeltend ijs op Groenland en Antarctica en sterke stijging van de zeespiegel en extreem weer zoals droogte.
Veelzeggende cijfers: er is sinds de Industriële Revolutie 300 miljard ton CO2 in de atmosfeer gekomen door het gebruik van kolen, olie, gas, bruinkool ed.
Men berekent het aantal deeltjes CO2 in de atmosfeer: 280 in de tijd voor de Industriële Revolutie, nu 410, over 40 jaar 560 (een verdubbeling).

Het artikel: Joelle Gergis

Update 25.09.2019 (Extra Update)

De wereld is in rep en roer over de klimaatverandering, de opwarming van de aarde. De tegenstellingen nemen groteske vormen aan. Aan de ene kant het 16 jarige meisje Greta Thunberg met een emotionele speech. Zij neemt erg veel op haar schouders en mag wel uitkijken voor haar eigen gezondheid. Er ligt massahysterie op de loer. Aan de andere kant Leon de Winter met zijn columns in de telegraaf, hij ontkent klimaatverandering en voert deskundigen op die dat zeggen, het zijn uitzonderingen. Klimaathysterie (ook de ontkenners) is niet goed en niet nodig, er moet gehandeld worden, in de eerste plaats door de verantwoordelijke politici. Veel mensen ontkennen de klimaatverandering omdat ze bang zijn voor de gevolgen. Die zullen groot zijn. De hele discussie neemt bizarre vormen aan met links – rechts tegenstellingen en polarisatie binnen de klimaatdiscussie. De vraag is welke richting dit op zal gaan.

Ik denk aan mijn conclusies uit 1981:

1) Minder fossiele brandstoffen gebruiken, dus vooral minder kolen en olie, want gas geeft de minste vervuiling.
2) Meer gebruik maken van zonne- en windenergie.
3) Ieder product moet een directe relatie hebben met de impact op het milieu.
4) Energiebesparing. Zuinig zijn met het gebruik.
5) “Wat willen we: productie die is afgestemd op onmisbaarheid en maatschappelijk nut en in evenwicht met de natuur òf een ongecontroleerde productiegroei met de daarmee samenhangende milieuvervuiling en grondstoffen- en energieverspilling? Eigenlijk zijn we uit lijfsbehoud voor de mens genoodzaakt voor het eerste te kiezen……” (Deze zin vond men toen te dramatisch).
Uit de inleiding van mijn afstudeerscriptie: “Er is een fundamenteel conflict tussen de mens en zijn omgeving. De natuur is ingesteld op evenwicht en de mens wil groei. Voor groei zijn natuurlijke hulpbronnen nodig, wat een verstoring van de natuur veroorzaakt. Deze verstoring kan noodlottige gevolgen hebben voor de leefbaarheid op aarde. Noodzakelijk is dat de mens de perceptie van zijn omgeving (de natuur) bijstelt teneinde in harmonie met de natuur te leven.”

Update 07.10.2019 (Extra Update)

Tv programma Tegenlicht van de VPRO liet zien dat Shell in 1987 al een rapport over klimaatverandering schreef, later werd het afgezwakt. In de jaren 1980 was er al het vermoeden van opwarming door CO2 in de atmosfeer en het broeikaseffect (zie boven).

Update 19.09.2020 (Extra Update)

Misschien een omslag in het denken van de verantwoordelijken. Ursula von der Leyen (1 jaar jonger dan ondergetekende) voorzitter van de Europese Commissie (uitvoerend orgaan van de Europese Unie) zei deze week dit: ‘Ons huidige verbruik van grondstoffen, energie, water, voedsel en landgebruik is niet houdbaar. We moeten onze consumptie en productie, hoe we leven en werken, eten, verwarmen en vervoeren, veranderen.’ Dit is wat ik zelf in 1981 in andere woorden zei en in de jaren 1990 werkte ik dit verder uit.

Update 12.12.2020 (Extra Update) (5 jaar na Klimaatakkoord Parijs en 40 jaar na mijn afstudeerscriptie).

In de Volkskrant een balans.

De uitstoot van broeikasgassen stijgt nog steeds. De opwarming word nu berekend op +1.2 graad warmer. De huidige trend met de plannen zoals die nu zijn is +3 graden. Voor 2030, dus in 10 jaar, moeten de emissies halveren. In 2050 moet de uitstoot van broeikasgassen nul zijn, dus in 30 jaar. Als dat gehaald wordt is dat een bijzondere prestatie van de mensheid, misschien net zo bijzonder als alle uitvindingen tot nu toe samen. Overigens gaat de opwarming dan natuurlijk door, want, zoals eerder gezegd, heeft het klimaat geen aan-uit knop zodat bij een nul uitstoot de ijskappen en gletsjers direct weer weer aangroeien en de permafrost stopt met ontdooien en het laten ontsnappen van methaangas, daar gaat misschien wel 100 jaar overheen (misschien net zoveel tijd als nu de CO2 in de lucht gebracht is).

De wereld zal echter niet vergaan, de mens is adaptief, past zich aan, dat heeft de geschiedenis laten zien, ‘Suvival of the fittest‘ van Darwin is er op gebaseerd (vaak verkeerd begrepen als ‘de sterkste wint’, dit moet zijn degene (soort) die zich ‘het beste aanpast wint’). Ondergelopen delen van de wereld worden verlaten. Extreem weer zal tot schade leiden, maar die zal telkens worden hersteld. Er is bijvoorbeeld nu al Nederlandse wijn, dat zal toenemen. Dat er veel onrust zal zijn door migratie en economische schade is dan wel zeker, dit is nu al gaande. We zitten midden in een proces van de verdeling van schaarste, niet alleen tussen de rijke landen en de arme landen, maar ook binnen de rijke landen zelf waar nu al een welvaarts/vermogenskloof is. Ik schreef er elders over.

Het artikel in de Volkskrant is hier te lezen: https://www.volkskrant.nl/ts-b1dc59c3

Update 09.08.2021 (Extra Update)

Vandaag een nieuw rapport van het IPCC. De wereld wordt geteisterd door door droogte veroorzaakte bosbranden. Uit mijn conclusies 40 jaar geleden:

“Een ander gevolg van de temperatuurverhoging zou een verandering van het wereldneerslagpatroon kunnen zijn. Gebieden eerst geschikt voor landbouw zouden kunnen verdrogen en droge gebieden zouden veel neerslag krijgen, wat ernstige bodemerosie zou veroorzaken.”

Ondanks alles moeten de wetenschappers de lange termijn effecten onderzoeken, want niet iedere extreme regenbui en periode van droogte heeft met klimaatverandering te maken. Alarmisme is niet goed, de mensheid heeft de technische middelen om te veranderen, maar dan zal het economisch systeem kapitalisme moeten veranderen en zal er een herverdeling van welvaart en vermogen nodig zijn….

Lees ook: Het Einde van het Kapitalisme

Een dramatisch rapport van de IPCC vandaag op basis van 14.000 (veertienduizend) onderzoeken, het rapport is 500 pagina’s dik. Wat schreef ik in de jaren 1990: ‘We beleven een goed gedocumenteerde ondergang’ (omdat er toen ook al veel onderzoeken waren) en ‘Mensen zullen vechten om de laatste restjes welvaart’ (omdat we over de verdeling van schaarste praten).

Update 21.04.2022

Fotoreportage kolencentrale in Nijmegen: https://wp.me/pxVaI-5qy

Update 17.06.2022

Deskundigen betwijfelen of de doelstelling van maximaal 1.5 graden stijging gehaald gaat worden, men ziet eerder +3 graden gemiddelde stijging.

Door de te tekorten ontstaan door de oorlog in Oekraïne overweegt men de kolencentrales langer te gebruiken en weer gas uit de bodem van Groningen te halen (in het uiterste geval).

De mensheid moet nu kiezen tussen in de winter in de kou zitten, het klimaat en Oekraïne steunen…..

Update 28.10.2022

Een nieuw alarmerend rapport van de Verenigde Naties, de +2 graden grens (zie boven) is niet meer haalbaar. “Wat we meemaken is een goed gedocumenteerde ondergang”, door mij geschreven in de jaren 1990. Dat was mijn constatering toen omdat er al heel veel onderzoek was en rapporten werden geschreven die zeiden dat het anders moest.

Lees het goed! en leer er van.

Update 07.01.2023 (42 jaar later)

Gletsjers in Europa smelten steeds sneller en gaan verdwijnen (blijkt uit nieuw onderzoek). Wintersport is afgelopen, er valt geen sneeuw meer in de wintersportgebieden. Treffende foto’s van skiërs die op een kleine strook kunstsneeuw (aangebracht door energievretende sneeuwkanonnen) aan het skiën zijn.

In Duitsland wil men meer bruinkool gaan winnen, de meest vervuilende bandstof die er is. Er moet een dorp voor verdwijnen, maar activisten zijn bezig met verzet.

Update 13.01.2023

Olieproducent Exxon Mobil wist in de jaren 1970 dat gebruik van fossiele brandstoffen grote gevolgen zou gaan hebben op het klimaat, maar het was slecht voor de zaken en daarom is het tot 2013 (!!) ontkend….

Update 29.06.2023

Noorwegen gaat MEER olie en gas projecten starten en voortzetten ter waarde van 17 miljard euro. De Noorse overheid heeft goedkeuring gegeven voor 19 olie- en gasprojecten. Door de oorlog in Oekraïne is de vraag naar Noors gas en olie tegenomen.

Update 19.07.2023

Extreme hitte van boven de 40 graden in Zuid-Europa. Mensen worden er ziek van. Weer = vandaag, klimaat = decennia/eeuwen. We moeten naar de lange termijn data/gegevens blijven kijken en die laten een structurele toename van de gemiddelde temperatuur zien van 1.1 graad wereldwijd, maar lokaal al meer. Veel mensen ontkennen de klimaatverandering. Psychologisch gezien is dit een uiting van niet-begrijpen en/of angst. Klimaatverandering is te groot voor de mensheid, ook deskundigen hebben het er moeilijk mee.

Update 07.09.2023

2023 heeft de warmste zomer ooit gemeten, de gemiddelde temperatuur stijgt door.

Absurditeit, toeristen (6 miljoen per jaar) gaan met vliegtuig uit hele wereld naar Canada om smeltende gletsjers te kijken (zal over 80 jaar verdwenen zijn). Ramptoerisme van je eigen ondergang.

Update 25.10.2023

Uit 1981: 42 jaar geleden

“De toename van het CO2 gehalte kan dus een temperatuurverhoging veroorzaken, hoewel die nog maar nauwelijks waarneembaar is. De verdubbeling van het CO2 gehalte zou de temperatuur op gematigde breedtes met 2 graden verhogen. (…). De poolijskappen zouden smelten en de zeespiegel stijgen. Vooral voor Nederland zou zoiets ernstig zijn (Breda aan Zee).”

Gisteren in het nieuws: ook wanneer de uitstoot van broeikasgassen sterk wordt teruggebracht, blijft de West-Antarctische ijskap smelten. Dit komt door warmer zeewater. Beperking CO2 uitstoot zal smelten niet remmen. De temperatuur van zeewater veranderd heel langzaam, we rekenen in honderden jaren. Het zal DUS ook weer honderden jaren duren voor zeewater weer afkoelt…..Is dit niet het Tipping Point waarover ik in 2015 schreef, dat is het moment waarop het niet meer uitmaakt wat de mens doet, al stoppen ze MORGEN met alle fossiele brandstoffen, dan nog gaat klimaatverandering door….

Update 02.11.2023

Een bekende klimaatonderzoeker (James Hansen nu 82 jaar) die met klimaatverandering bezig was in de jaren 1980 zegt dat het hele probleem van CO2 en opwarming 40 jaar is onderschat.

Update 21.11.2023

De klimaatdoelen van Parijs 2015 (zie boven) worden NIET gehaald, mogelijk is er eind van deze eeuw 2.5 tot 2.9 graad opwarming. Veel meer maatregelen zijn nodig.

Update 05.12.2023

Dit jaar de hoogste globale/wereldwijde CO2 uitstoot van 38,8 miljard ton, + 1%. De groei wordt veroorzaakt door China en India, Europa en VS dalen. Vooral kolenverbruik, daarna olie. Vliegverkeer neemt toe. CO2 concentratie in de lucht op nieuw record 419.3 ppm, 51% boven pre-industrieel. (Uit Carbon Brief Org).

Update 13.12.2023

198 landen zijn overeengekomen dat gebruik van alle fossiele brandstoffen (steenkool, aardgas, olie) zullen moeten worden beëindigd. Dit gebeurde in Dubai op een klimaattop. Uit 1981 (zie boven): “….vandaar dat er in de toekomst misschien een radicale vermindering van het stoken van fossiele brandstoffen nodig zal zijn.”

Zelf heb ik twijfels: Er zijn mensen die denken dat de olieproducerende landen (OPEC) de enige en heel goede inkomstenbron die ze hebben en waarop hun hele bestaan, welvaart en macht is gebaseerd zullen gaan afbouwen. (Dit zijn allemaal verwerpelijke landen in het Midden-Oosten (dit terzijde).

Zelf denk ik aan een Griekse man in de zomer van dit jaar die in een compleet verwoestte straat stond na extreme hitte, extreme droogte, bosbranden en extreme regenval, de man zei: “Wat krijgen we volgend jaar?” Mensen zijn nu bang voor een zomer die gaat komen.

Update 07.01.2024

2023 was het warmste jaar (gemiddelde wereldwijd) in de geschiedenis, + 1,4 graden vergeleken met de periode voor het gebruik van fossiele brandstoffen door de mens (dus vanaf de industriële revolutie 250 jaar geleden). + 1,5 graden was en is de doelstelling als maximum van het akkoord van Parijs (alle landen van de wereld) in 2015.

Update 04.07.2024

De aardatmosfeer is opgewarmd, de aarde zelf is opgewarmd, de oceanen zijn opgewarmd. 250 jaar lang opgeslagen zonne-energie (de fossiele brandstoffen kolen, olie, gas) verbranden heeft het veroorzaakt. (korte analyse, er zijn geen onderzoeken meer nodig).

Fossiele grondstoffen kolen/olie/gas die miljoenen jaren lang in de bodem opgeslagen zijn geweest zijn door de mens er uit gehaald en in 250 jaar opgestookt, de opgeslagen CO2 komt weer vrij. De aardatmosfeer, de aarde zelf en de oceanen zijn nu opgewarmd. Misschien duurt afkoeling 100 jaar of langer.

Fossiele grondstoffen kolen/olie/gas zijn miljoenen jaren in de bodem opgeslagen geweest en in 250 jaar (na de industriële revolutie) door de mens er uit gehaald en verbrand, de opgeslagen CO2 komt weer vrij. Aardatmosfeer, aarde zelf en oceanen zijn nu opgewarmd. Misschien duurt afkoeling 100 jaar of langer.

250 jaar lang opgeslagen zonne-energie (de fossiele brandstoffen kolen, olie, gas) verbranden heeft het veroorzaakt. (korte analyse, er zijn geen onderzoeken meer nodig).

Lees ook (als er tijd voor is): Het Einde van het Kapitalisme

Update 13.07.2024

Laatste onderzoeken hebben geheel nieuwe bevindingen, de Noord Atlantische golfstroom zou door opwarming van de aarde kunnen stilvallen (heeft met zoet en zout water te maken) en het hele wereldklimaat ingrijpend kunnen veranderen. Bovendien is het een proces dat heel snel zou kunnen gaan, DEZE eeuw. Voor Noord-Europa zou dat kouder worden betekenen in plaats van warmer met daarbij een stijging van de zeespiegel…..Dit wordt AMOC genoemd (de afkorting van de Engelse naam).

Update 25.09.2024

Overal drijven auto’s door de straten, ze rijden niet ze drijven, ze worden meegevoerd in kolkende waterstromen door extreme regenval. De kans op extreem weer is verdubbeld door klimaatverandering. In Amerika (VS) extreme hitte.

Update 09.10.2024

15.000 (!) wetenschappers waarschuwen voor een ONOMKEERBAAR proces van klimaatverandering.
De uitstoot van broeikasgassen is hoger dan ooit.
Oceanen zijn warmer dan ooit.
Temperatuur records verbroken.
Extremen worden extremer.
Snel afbouwen gebruik fossiele brandstoffen nodig (ZIE BOVEN 1981)

Update 18.11.2024

Uit 2016, 8 jaar geleden: “Laatste Update bij dit bericht, er is niets meer aan toe te voegen”.

De uitstoot van CO2 neemt nog steeds toe, zo is onlangs berekend….

Update 12.01.2025 (44 jaar later)

Het is 2025. 10 jaar geleden kwamen alle landen van de wereld in Parijs tot een overeenkomst dat de klimaatverandering reëel is en dat er maatregelen moeten worden genomen. De wereldgemiddelde temperatuur in 2024 was 1.3 graden (afgemeten aan het voor-industriële tijdperk 1800). De doelstelling in 2015 was +1.5 aan het einde van deze eeuw. We wachten op het Tipping Point….

Update 30.01.2025

De film die Shell zelf maakte in 1991 heet ‘Climate of concern‘ (YouTube 30 min, Engelse taal). Vol met treffende en voorspellende feiten over CO2 en klimaat. Ook op YouTube de uitleg van wetenschapper Carl Sagan in 1985 over de onomkeerbaarheid van broeikaseffect. Uit de film:

De gemiddelde temperatuurstijging in 1991 was +0.5 graden. Men dacht in 1991 aan +1.5 graden in 2050, dit was in 2024 al 1.6.
De hoeveelheid CO2 in atmosfeer was voor gebruik fossiele brandstoffen (1750) 2.80 ppm, in 1991 350, nu 420.
Er komt abnormaal weer.
Oceanen worden warmer.
De landbouw zal klimaatverandering merken.
Er is nu actie nodig in 1991.
Kustgebieden zijn kwetsbaar door zeespiegelstijging.
Huizen moeten zuiniger.
De zonneauto komt er misschien.
CO2 moet teruggedrongen worden.
Wetenschap is het eens.
5 miljard mensen op aarde (nu 8).
Er komen klimaatvluchtelingen.
CO2 belasting moet er komen (is ook gebeurd).
Energiezuinige auto’s zijn nodig.
De conclusies waren in 1991 toch optimistisch, technologie zal oplossingen vinden, misschien kernfusie (hier werken ze aan) en andere oplossingen.

Update 27.08.2025

AMOC is de naam voor het stilvallen van de Atlantische golfstroom die er voor zorgt dat het in Europa niet zo koud wordt als in Canada. Stilvallen zal leiden tot een kouder wordend klimaat en een hogere zeespiegel. Door het smelten van de ijskappen van Groenland zal zoet water zout water gaan tegenhouden. Men verwacht dit na het midden van deze eeuw en zal geleidelijk gaan.

Uit 1981: “De toename van het CO2 gehalte kan dus een temperatuurverhoging veroorzaken, hoewel die nog maar nauwelijks waarneembaar is. De verdubbeling van het CO2 gehalte zou de temperatuur op gematigde breedtes met 2 graden verhogen. (…). De poolijskappen zouden smelten en de zeespiegel stijgen. Vooral voor Nederland zou zoiets ernstig zijn (Breda aan Zee).”

De CO2 hoeveelheid in de aardatmosfeer in 1750 (voor het industriële tijdperk/voor gebruik fossiele brandstoffen) was 280 ppm (deeltjes) een verdubbeling zou 560 zijn, de hoeveelheid 2024 was 424.

Update 22.09.2025

Het gebruik van fossiele brandstoffen neemt toe: Artikel NOS

Update 8 november 2025 44 jaar later.

De klimaatconferentie COP30 in Brazilië is begonnen.

De klimaatdoelen uit 2015 Parijs zijn niet haalbaar meer. Bedrijven schalen hun klimaatdoelen af want het kost teveel geld. Er is echter een grote vooruitgang in het gebruik van duurzame energie. Een klimaatdeskundige zegt dat als de mensheid in de jaren 1990 was begonnen er niet zo’n grote opgave was geweest als nu. Ik schreef er toen over….en Shell stopte rapporten diep een lade want het verdienmodel ging achteruit (lees boven).

(C) Copyright tekst en foto’s Ronald Puma