Begonnen 1 november 2025 (Met Updates)

“Ieder land krijgt de burgers die ze zelf heeft opgevoed”. (Geschreven in jaar 2000, 25 jaar geleden)

“Er is een nieuw spel voor Sinterklaas en Kerst: het Nationale Gezelschapsspel Formeren”.

De situatie van een (bijna) onregeerbaarheid begon ca. 25 jaar geleden (2000) in de Fortuyn tijd. Sindsdien 20 tot 30, nu ruim boven de 40 Kamerzetels rechtspopulisme structureel. De 4 partijen die 50 jaar regeerden hadden toen kritiek moeten ontdoen van xenofobie en beleid moeten aanpassen. De problematiek van migratie en multiculturaliteit die in de oude wijken terecht was gekomen (hier begon Fortuyn) werd genegeerd maar is nooit meer weggegaan. Er is nu een amalgaam van onvrede gegroeid: sociaaleconomisch, toeslagenaffaire, Gronings gas, jeugdzorg, woningnood, pandemie etc, met wantrouwen tegen de overheid bij een grote groep burgers. D66/politicus Jetten (uitstekend gedaan in campagne) zal wat betreft migratie (arbeid/asiel/kennis) moeten kiezen/aanpassen: ‘Schengen’, ‘Dublin’, VN/EU vluchtelingverdragen zijn een erfenis van 30 jaar beleid.
Een hoog welvaartsniveau (toch met armoede) heeft nadelen: aantasting natuur/milieu/klimaat en gezondheid (oa luchtvervuiling). Zal niet meevallen om dit allemaal om te buigen want het geld moet ergens verdiend worden (met minder arbeidsmigranten) en in concurrerende economieën trekken ze zich nergens wat van aan.

Veel laagopgeleiden stemden op politicus Wilders, zo is te lezen in Volkskrant, dat verbaasd niet want Wilders heeft charisma (zijn uiterlijk) en spreekt duidelijke en eenvoudige taal, de populist eigen (“Grenzen dicht”). De politiek denker Machiavelli schreef er in het jaar 1515 over: een politicus hoeft geen waarheid te spreken, het gaat er om dat hij betrouwbaar overkomt (het gaat om de schijn).

In De Boze Burger en het Populisme schreef ik er over in 2016, 9 jaar geleden.

Lees ook als er tijd voor is De ‘Sterke Man’ / Sterke Leider uit 2018, 7 jaar geleden.

Update 05.11.2025

Uit 2016 ‘De Boze burger en het Populisme’ ‘Het is een democratie in crisis’, ‘Nederland is een onregeerbaar land’. De onregeerbaarheid gaat door, het nationale gezelschapsspel formeren is begonnen. Iedere partij heeft de voorkeur uitgesproken in de wetenschap dat een andere partij niet wil (stabiel met het ‘brede midden’). Curieus. Het land zelf weet niet wat het wil. Voor politici is het een schaakspel. Links tegenover rechts is echter ouderwets en achterhaald (uit de 19e eeuw). In de 21e eeuw gaat het om sociaal of niet-sociaal. De ideologie van minder overheid meer marktwerking (uit de VVD koker, andere partijen volgen dit vanaf de jaren 1990) heeft tot de multicrisis geleid op vele gebieden. In een tijd van ‘schaarste’ gaat het om solidariteit.

Ook opvallend de telkens veranderende hype van een partij/persoon die met Fortuyn (LPF) begon (25 jaar geleden), later Baudet (FvD), Van der Plas (BBB), Omtzigt (NSC) en nu Jetten (D66). De volgende staat al klaar: Karremans (VVD), hij komt goed over op tv en kreeg veel voorkeurstemmen.

In alle kapitalistische landen (maar ook elders op een andere manier) is er een welvaartskloof (verschil tussen arm en rijk, in het ene land meer (de VS) in het andere land minder (Nederland, toch is er ook hier armoede). Er is een welvaartsillusie (een hoog welvaartsniveau heeft nadelen zoals luchtvervuiling, eieren van hobbykippen kunnen niet meer gegeten worden, dierziekten etc). In alle kapitalistische landen zijn politiek-economische-bestuurlijke klassen die bepalen. In Engeland is sprake van een echte klassenmaatschappij, in Duitsland zijn machtige lobby’s zoals die van de auto-industrie, in Frankrijk zijn er bevoorrechten uit de hogere milieus die geld hebben voor hun kinderen en die goed onderwijs krijgen op elitescholen. Spanje met zijn koningshuis, Italië heeft bevoorrechten uit industrie en mediawereld (Berlusconi, de eerste populist) enzovoort. Ze klampen allemaal vast aan hun macht. Ook Nederland (schreef er over in Economisch beleid in Nederland). Dit gaat terug tot de VOC tijd (1600) met rijke kooplieden. Vroeger waren er vindingrijke ondernemers waar men nog bewondering voor kon hebben zoals Philips (lampen), Fokker (vliegtuigen), Verolme (scheepsbouw). Tegenwoordig is de mentaliteit anders, beurshandelaren, een succesvolle webshop maken ed (afgezien van ASML met een uniek product chip machines).

Update 08.11.2025

Er is een nieuw spel voor Sinterklaas en Kerst: het Nationale Gezelschapsspel Formeren. Iedere politicus, iedere journalist, iedere burger is er mee bezig. Politici zijn nu nog in het stadium van ik wil zo’n regering in de wetenschap dat het niet kan want er Nederland is met de afgelopen verkiezingen niet verder gekomen in het ontsnappen uit de klem (schreef er eerder over). De door de VVD ideologie van minder overheid meer markwerking (andere partijen volgden) veroorzaakte multicrisis is moeilijk op te lossen. De woningnood is groot en zal niet opgelost worden, mensen zullen jaren moeten wachten op een sociale huurwoning of een koopwoning. De stiksofcrisis is groot (wordt ontkend door belanghebbenden) en zal niet opgelost worden. De migratieproblematiek in totaliteit (asiel/arbeid/kennis) zal niet opgelost worden. Enzovoort. De achterliggende structuren worden niet aangepakt, lees hiervoor in andere Dossiers zoals Economisch beleid in Nederland

Voorbeeld: arbeidsmigranten (ca 1 miljoen, ze weten het aantal niet) worden vaak (niet altijd) uitgebuit. Een door de partij NSC (20 Kamerzetels verloren in het niets) gemaakte wet is door de VVD 1 dag na verkiezingen in de vuilnisbak terecht gekomen. Gênant VVD beleid dat werkgevers en uitzendbureaus tegemoetkomt. Zo gaat dat in Nederland.

Ook de gang van zaken met de door Pieter Omtzigt opgerichte partij NSC is tekenend voor Nederland. Omtzigt kwam uit het CDA deed daar goede zaken en deed zelf onderzoek. Daar houden ze niet van (‘functie elders’ kwam bij toeval aan het licht). Hij begon in korte tijd een eigen partij Nieuw Sociaal Contract. Ambitieus, gematigd en met veel voor Nederland goede punten. De verkiezingen leverden 20 Kamerzetels op. De PVV werd echter de grootste partij en de formatie mondde uit in regeringsdeelname. De regering was de slechtste die er in de historie geweest is, gênant amateurisme, van de PVV, een partijloze minister-president, pogingen om het parlement te omzeilen werden door NSC tegengehouden. (etc.). Persoonlijk was Omtzigt niet opgewassen tegen de verderfelijke machtspolitiek die in Nederland gegroeid is in 30 jaar en hij vertrok.

Er is een analogie met Fortuyn 25 jaar geleden, Fortuyn was een flamboyante rebel die met zijn deels terechte kritiek de 4 partijen die altijd regeren aan het schrikken bracht. Hij werd vermoord (2002). Zij partij LPF slaagde niet (ook hier dilettantisme en opportunisme), ECHTER, zijn electorale aanhang bleef met Baudet en Wilders (20 tot nu boven de 40 Kamerzetels). De 4 partijen die altijd regeerden hadden TOEN het beleid, met name migratiebeleid, moeten aanpakken. Nadelen van migratie (de gastarbeiders) die in de oude wijken met goedkope huizen terechtkwamen zijn vanaf de jaren 1980 (de Janmaat tijd) afgewenteld en/of ontkend (de multiculturele samenleving had ‘louter voordelen’). Na 2015 nam het aantal asielzoekers toe, maar voor extra opvanglokaties en woningen werd niet gezorgd. Ook hier afwentelen nu op de buitengebieden (Ter Apel). Het is met dit beleid van kwaad tot erger gegaan, xenofobie nam toe en openlijk spreken over (soms gedwongen) terugkeer is nu gaande. De multiculturele samenleving is een feit (begon met kolonialisme) en gaat nooit meer weg, dat begrijpen veel mensen niet, dit staat los van het huidige en toekomstige migratiebeleid, dus wat nu nodig is.

Dat het migratiebeleid niet wordt aangepast ontstaat door verschillende factoren. Arbeidsmigratie (in de vorige eeuw gastarbeid) is een belangrijk onderdeel van de economie geworden, dit zijn mensen die veel werk verrichten (met name zwaar werk, ’s nacht in distributiecentra, slachterijen, etc). Asielmigratie/asielzoekers is een internationale/EU verplichting, Nederland wil niet afwijken. Bovendien, dat weten velen niet, grenzen dicht met 100% controles kost geld, een vrachtwagen die 1 uur oponthoud heeft kost 75 tot 100 euro. Het zou de economie geld kosten.

Update 14.11.2025

Politiek is als het schaakspel, zetten vooruit kunnen denken. Jaren geleden werd hier al geschreven dat Nederland in een klem zit van de 4 partijen die altijd regeerden. Nu de partij van Omtzigt (NSC) weer buiten het machtscentrum gedreven kunnen de 4 partijen weer door. Het dilettantisme van de PVV en leverde niets op. D66 en CDA gaan nu op inhoud een plan maken. Ze hebben 2 mannen (het zijn overigens allemaal mannen), van vroeger erbij gehaald voor de inhoud.

Aanvullingen mogelijk.

(C) Copyright Ronald Puma 

De auteur studeerde geschiedenis en aardrijkskunde en heeft voor beide vakken de onderwijsbevoegdheid.

Dit blog wordt geschreven zonder subsidie en/of crowdfunding en is onafhankelijk.