‘Wijsheid is door levenservaring gelouterde kennis’.

(Geschreven in 2015)

Er zijn twee soorten mensen: mensen met kennis en macht en mensen met wijsheid zonder macht. In de eerste categorie zien we de meeste politici en bestuurders, ze zijn intelligent en welbespraakt, maar het gaat hen om macht, status en geld. De tweede categorie is de bewuste burger die machteloos toekijkt hoe de samenleving geregeerd en bestuurd wordt. Eens in de paar jaar mag hij naar een stembureau, daarna mag hij zijn mening geven in de media en op sociale media, in een democratie mag je even stoom afblazen, maar de politiek zal zich er niets van aantrekken.

Wijsheid is door levenservaring gelouterde kennis. Slechts een enkele politicus mag zich het laatste toerekenen, dit zijn de bekende voorbeelden van oa. Gandhi, Mandela en Vaclav Havel. De laatstgenoemde was schrijver/kunstenaar/filosoof (1936 – 2011) in Tsjechoslowakije (het huidige Tsjechië) en hij was 20 jaar politiek dissident tegen het communistische bewind na WO2 (werd hiervoor vaak in de gevangenis gezet). In 1990, na de geweldloze ‘Fluwelen Revolutie’, werd hij tot president gekozen en bleef dat 13 jaar. Als hij sprak zag je een bedachtzame man die een dienaar van zijn land was, hoewel hij nooit de ambitie had om president te worden, dat is een speling van het lot die hij accepteerde. Een mooie tijdloze uitspraak van hem en die alleen iemand met veel wijsheid kan doen is: “Zoek mensen die de waarheid zoeken, maar vlucht voor mensen die de waarheid gevonden hebben”.

Een goed voorbeeld van het verschil tussen kennis en wijsheid is de uitvinder van de atoombom in de oorlogsjaren 1940-1945 in de Verenigde Staten Oppenheimer en de uitvinder van de waterstofbom (nog krachtiger dan een atoombom) Teller. Oppenheimer zag direct in dat uitvinding van een bom die de wereld zou kunnen vernietigen iets vreselijks was. Dit noem ik wijsheid. Teller had alleen kennis en was een fanatiek aanhanger van president Reagan die de MAD doctrine hanteerde, de mutual assured destruction, de wederzijds gegarandeerde vernietiging en deze doctrine was een dreiging die de wereld in de jaren 1980 en nog lang daarna in zijn greep heeft gehouden, eigenlijk tot vandaag de dag, alleen beseffen de meeste mensen dit niet meer.