(Geschreven in 2016) (Met Updates 2022)
In ieder geval is Nederland een heel goed opleidingsinstituut geworden voor de topclubs in heel Europa.
Dit dacht ik na het verlies van Ajax van een Russische elftal dat niet als grandioos bekend staat. De doelman van Ajax was al zo goed als verkocht aan Barcelona, maar deed toch mee, want deze wedstrijd moest gewonnen worden om Champions League te mogen spelen en daarmee veel geld te kunnen verdienen.
Met dat geld verdienen zijn de problemen in het voetbal begonnen, voetbal is een afspiegeling van de maatschappij. De commercialisering heeft in Nederland het voetbal om zeep geholpen. Ik zei meer dan 10 jaar geleden al: het voetbal is verkocht, het is verkocht aan de hoogste bieder. Ajax is een heel goed voorbeeld. Ajax ging in 1998 naar de handelsbeurs om in de vaart der voetbalvolkeren door te stoten en daarvoor geld op te halen. In 1996 was het nieuwe stadion klaar, het probleem was echter dat er geen gras wilde groeien (begrijpt u). De grasmat wordt dus ieder jaar vervangen en er zijn lampen nodig voor de groei (dit zal samen een vermogen kosten). Is dit niet symbolisch, een voetbalclub die het groot aan wil pakken, maar sinds 1995 geen Europa Cup 1, nu de Champions League, heeft gewonnen, ieder jaar vroegtijdig wordt uitgeschakeld in de voorrondes en waar ieder jaar de beste spelers vertrekken. De diverse bestuurscrises die breeduit in de media als dagelijkse soapserie zijn uitgezonden, laten zien dat er op de achtergrond grote financiële en persoonlijke (baantjes) zaken spelen. Het fijne hiervan zullen we nooit te weten komen.
Veel voetbalclubs hebben schulden, ze moeten ieder jaar door de KNVB beoordeeld worden of ze toestemming krijgen om deel te mogen nemen aan de competitie. Zelfs gemiddelde clubs betalen hun spelers hoge salarissen. De besturen worden vaak gevormd door ‘handige jongens’ met megalomane plannen die sponsoren weten binnen te halen en de belastingwetgeving tot in de puntjes kennen. FC Twente heeft 80 miljoen euro schuld en dreigde uit de eredivisie gezet te worden, er moest een rechtelijke uitspraak komen om dit te verhinderen.
Ondertussen spelen de media het spel mee, echte kritiek is er niet, het gaat nu eenmaal zoals het gaat en de journalist verdient zijn geld door het voetbal. Bijna ieder weekend zien we competitiewedstrijden waar je echt niet met het bord op schoot om 19.00 uur voor gaat zitten. De term mickey mouse competitie valt regelmatig, hoewel de spanning in de competitie wel is toegenomen als PEC Zwolle bovenaan staat in de competitie (2013).
Een afspiegeling van de maatschappij zijn ook de spelers die als ze kans krijgen liever een jaarsalaris van een paar miljoen opstrijken en bij een buitenlandse club op de bank gaan zitten als reservespeler. Het is de heersende moraal in de hele maatschappij: pakken wat je pakken kunt. Gênant wordt het als een 20 tot 25 jarige jongeman van eenvoudige komaf ineens in een auto van een paar ton gaat rijden, zich laat bedekken met tatoeages en in een villa woont met zijn knappe spelersvrouw en kinderen. Op zijn ca 33e jaar is hij binnen, hoeft nooit meer te werken. (Dit zijn dan role models geworden voor veel jongeren). Sommige ontsporen in weelde. De mannen die het in zich hebben worden trainer. Het is echter ook iets van generaties en persoonlijkheid. Johan Cruijff was een geniale voetballer, maar als persoon heeft hij laten zien dat hij verder keek dan het voetbal. Zijn voetbalveldjes in de wijken laten een grote maatschappelijke betrokkenheid zien, hij begon zelf in Amsterdam op straat te voetballen. Clarence Seedorf is ook een ex-voetballer, nu trainer, die veel voor de maatschappij doet, onder andere in Suriname.
Nederland deed niet mee met het Europese Kampioenschap voetbal 2016 na een serie verliezen in de kwalificatie. Ook dit is een gevolg van een generatie/mentaliteitskwestie. Tevens is er de beleidskwestie, goed betaalde bestuurders en trainers strijden om de macht en vooral om de speelwijze. Tegenwoordig speelt men bijna volgens wetenschappelijke theorieën in plaats van sport.
Voetbal trekt ook bepaalde bevolkingsgroepen aan, dit zijn de jonge mannen die vol testosteron de vijandclub wel even mores zullen leren. Het zorgt voor grote problemen en zinloos geweld, hoewel het de laatste jaren minder is dan 20 jaar geleden toen er zelfs een dode is gevallen in 1997. Absurd is natuurlijk het verschijnsel risicowedstrijden. Gewoon naar een wedstrijd gaan met je gezin wordt dan een afweging of het wel veilig is. Een verkeerde benadering is natuurlijk dat de kosten voor de inzet van politie door de overheid, dus de belastingbetaler, moeten worden gedragen. De clubs moeten dit zelf betalen en als ze dat niet kunnen kan de wedstrijd niet doorgaan.
Bekend is de uitspraak van Rinus Michels (1928-2005), de bekende trainer die ooit zei: Voetbal is oorlog. Hij bedoelde de strijd die nodig is om te winnen. 25 jaar geleden heb ik hiervan gemaakt: Voetbal is een substituut voor oorlog, waarmee ik bedoel dat voetbal een soort geritualiseerde oorlog is met strijd, de beste willen zijn en winnen of verliezen. Misschien is oorlog een voortzetting van de stammenstrijd en voetbal een geciviliseerde voortzetting van oorlog in vredestijd.
Voetbal is metafysica van het volk.
Voetbal is de nieuwe metafysica.
Er zit ook een metafysisch aspect aan voetbal. Sinds de ‘dood van god’ (Nietzsche) leven we in een seculiere wereld, tenminste voor velen in de westerse wereld, toch is er de behoefte aan verbinding en samenkomen voor een gemeenschappelijk doel. In de moderne tijd heeft sport en dus ook voetbal die leegte opgevuld (samen met onder andere popmuziek). De echt fanatieke fans leven voor het voetbal ‘mijn club’, zetten tatoeages en op zondag is er de stadiondienst waar samen het clublied en andere samenzang plaatsvind.
Blijft over de trouwe echte voetbalfan, die blijft hopen en zijn/haar club blijft steunen…..en droomt over een deelname, liefst de finale, aan de Champions League waarbij de club tegen Real Madrid, Bayern München of Manchester United gaat spelen.
Update 15.09.2016
De Nederlandse voetbalclubs zeggen het vertrouwen in de Raad van Commissarissen van KNVB op. Er was zonder overleg een nieuwe directeur benoemd.
De verkiezing van een nieuwe voorzitter van de UEFA (de Europese voetbalbond) is een onduidelijk ‘spel’ waar de grote belangen tot onvoorspelbare uitkomsten kan leiden, een onbekende Sloveen wordt voorzitter.
De FIFA (Wereldvoetbalbond) kende eerder dit jaar ook een onduidelijk pokerspel voor een nieuwe voorzitter na het vertrek van de vorige. Deze heeft ervoor gezorgd dat de WK voetbal 2022 in Qatar zal plaatsvinden, een land waar het te warm is om te voetballen. Zijn naam noem ik niet, maar hij zat er 17 jaar en wordt nu vervolgd. Zijn beoogde Franse opvolger wordt ook vervolgd.
Enzovoort…
Update 03.08.2017 (1 jaar later)
Ajax is uitgeschakeld om aan de Champignons League mee te mogen doen…..
Een Braziliaanse speler bij Barcelona gaat naar Parijs, er is een totaalbedrag mee gemoeid van ca 500 miljoen euro. Het gaat op de achtergrond om de investeerder uit Qatar, een land dat op de wereld alleen een rol speelt vanwege het bezit van olie, zij betalen een absurde afkoopsom van ruim 222 miljoen.
Positief is het vrouwenvoetbal. Vanavond speelt Nederland een wedstrijd. Wat tot nu toe opvalt is een zekere onbevangenheid van het spel. Wat wel het geval is is dat veel vrouwen in het buitenland spelen en dat gaat natuurlijk ook om geld.
Update 08.08.2017
De vrouwen wonnen de finale en dat was mooi om te zien, wat we vooral zagen zijn sporters die hard werken in een team en geen opgeblazen individualistische getatoeëerde ego’s die we zo vaak bij de mannen zien (niet altijd, Ajen Robben is een positieve uitzondering, Robin van Persie en nog wel een paar).
Update 25.08.2017
Ajax is uitgeschakeld in de Europa League, ze staan 8e in de competitie. Een speler (33 jaar) die een aantal jaren in het buitenland veel geld heeft verdiend mag nog een jaartje bij Ajax spelen in de nadagen van zijn carrière.
Update 26.08.2017
Een heel goede analyse van Willem Vissers vandaag in de Volkskrant over de teloorgang, de teloorgang.
Update 28.10.2017
Nederland gaat niet naar het WK in Rusland in 2018.
Update 24.11.2017
Uit de Engelse krant The Guardian 15 oktober 2017: ‘De neergang van het voetbal in Nederland: gedoemd door een totale obsessie met het verleden’.
Update 04.04.2018
Voetballers zijn de slechtste rolmodellen die er zijn (nou, misschien zijn sommige muzikanten nog slechter).
Update 10.11.2019
Het kan verkeren! Ajax speelt weer erg goed. We zien die Johan Cruijff mentaliteit weer: brutaal, arrogant, die Amsterdamse arrogantie. Heerlijk! Vooral trainer Erik ten Hag laat iets bijzonders zien, want hoewel er ook nu goede spelers naar het buitenland zijn vertrokken (lees bovenaan), slaagt hij er toch in de kwaliteit hoog te houden. Het heeft ook met een nieuwe generatie te maken die weer gretig is en veel talent heeft.
De Johan Cruijff mentaliteit is een uitspraak van hem die ik ooit opschreef toen hij een ander team analyseerde: “Ze hebben niet iemand die zegt ‘geef mij die bal maar even'”. Drukt precies uit wat hij zelf altijd deed, het voortouw nemen en aanvoerder zijn.
Update 21.04.2021
De grote rijke voetbalclubs van Europa willen een eigen competitie beginnen en meer geld verdienen. Waarschijnlijk hebben de bestuurders in Monaco in een luxe hotel al een paar jaar bijeenkomsten gehad, copieus gedineerd, en een plan bedacht om heel veel geld te gaan verdienen. Zoals boven gezegd (5 jaar geleden) is voetbal een afspiegeling van de maatschappij, dus dolgedraaid wereldvreemd kapitalisme. Dat er ook clubs zijn die niet mee willen doen is echter bemoedigend.
Update 12.05.2021
Het plan gaat niet door, enkele poenscheppers willen toch doorzetten. Voetballers hebben tegenwoordig security nodig (persoonlijke bescherming), ze zijn extreem rijk en dat valt op, de enorme welvaartskloof tussen rijke en arm is hier goed zichtbaar. Het is echter volledig geaccepteerd in de maatschappij.
Update 14.06.2021
In voetbal gaat het om techniek, intelligentie en mentaliteit, daarom was Johan Cruijff een van de beste spelers en ook een goede trainer. Techniek (talent) en intelligentie zijn aangeboren, mentaliteit kun je leren. Cruijff (Happel/Michels) wisten dat een wedstrijd wordt gewonnen (vooral) op de momenten dat een speler de bal NIET heeft: het totaalvoetbal/positiespel. Makkelijk is het niet en intelligentie is nodig.
Update 18.06.2021
Nederland speelt goed, vooral mentaal, ze zijn gretig en gedreven en wonnen 2 wedstrijden. Hou dat vast!
Lees ook: Maradona en Cruijff
Update 02.12.2022
WK Qatar. Qatar heeft 10 jaar geleden de organisatie voor dit WK gekregen. Het is een van de rijkste landen in de wereld, enkel door hun oliereserves. Veel bouwvakkers kwamen om in de ondragelijke hitte bij het bouwen van de stadions. Er is teveel gedoe rondom dit WK.
Update 10.12.2022
Voetbal is metafysica van het volk. Voetbal is de nieuwe metafysica. (zie boven). Voetbal is een seculiere religie. Elementen en eigenschappen van religie zoals gezamenlijkheid, broederschap, samenzang, eredienst (de wedstrijd) zijn ook te vinden in voetbal (en andere sporten, hoewel de ene sport zich er meer toe leent dan de andere). (Misschien wordt dit nog uitgewerkt).
Feiten en Meningen 