(Begonnen in 2013) (Met Updates 2024) (11 jaar later)

‘Sociale media vragen om zelfinzicht en impulsbeheersing, iets dat voor veel mensen teveel gevraagd is.…‘.

Er zijn twee soorten mensen: mensen die ieder begin van een gedachte eruit flappen en mensen die eerst nadenken voor ze hun mening geven. De eerste categorie heeft in deze tijd veruit de overhand gekregen. Dat komt door de snelheid van de zogenaamd ‘sociale media’ en het internet. Vooral Twitter spant de kroon. In 140 lettertekens kan een mening worden gegeven over bijvoorbeeld een tv programma. Dit leidt vaak tot bedroevende, trieste en beschamende commentaren. Facebook geeft de mogelijkheid tot lange reacties die ook vaak tot de meest simpele commentaren leiden en op elkaar reagerende mensen. Het is de kunst eroverheen te lezen en de goede zaken eruit te halen.

Een pen pakken of achter een typemachine gaan zitten, een brief schrijven, een brief in een enveloppe stoppen, een postzegel kopen en op een enveloppe plakken en naar een brievenbus lopen door de regen duurt lang. Dat ging vroeger (voor internet) zo en is in deze tijd weggevallen. De brief ging bijvoorbeeld naar een krant en daar was (en is nog steeds) moderatie of een brief werd weggegooid. In deze tijd zit men veilig thuis in een warme kamer, de koffie staat klaar, het beeldscherm en toetsenbord staan voor je neus. Heerlijk om dan de wereld even goed te laten weten hoe JIJ erover denkt en fris van de lever je mening te geven. Bovendien anoniem, want dan weten ze niet wie je bent en kan alles gezegd worden. Tevens hoeft men niet over ieder onderwerp een mening te hebben, er zijn zaken waar men verstand van heeft en zaken waar men niets van af weet. De crux is: Iedereen heeft recht op een mening, maar het is niet verplicht hem ook te uitten.

Misschien is de diepere achtergrond dat iedereen in een democratie even stoom mag afblazen, er is echter geen politicus of ander persoon die het zal lezen of interesseren.

In veel landen is het simpelweg verboden om een mening te uitten, soms wordt je voor een mening jarenlang in een donkere gevangenis gegooid, zo is het ook te bezien.

Update 20.12.2016 (3 jaar later)

Denk nog wel eens aan de uitspraak van journalist Jan Blokker (1927 – 2010): “De media zijn een uit de hand gelopen dorpspomp”. Hij bedoelde al die nieuwtjes die in de krant en op tv gedeeld worden zoals in voeger tijden in een dorp de mensen water bij de pomp moesten halen en elkaar de laatste nieuwtjes vertelden. Hij zei dit ver voor het internettijdperk in de jaren 1980. De zogenaamd sociale media (maar ook de reactiemogelijkheden op websites van kranten ed.) van deze tijd zijn een uit de hand gelopen dorpspomp, maar dan in het viervoudige kwadraat. De zogenaamd sociale media zijn ontspoord. Het zou beter zijn dat veel mensen hun mening voortaan niet meer uitten.

Anoniem beledigen is normaal geworden, vooral racistisch beledigen. De anonimiteit geeft veel mensen de gelegenheid om zonder rekening met anderen te houden te beledigen. Wat we vaak zien is een Facebook of Twitter profiel zonder inhoud of gegevens. Het beste is deze te negeren.

Nieuw is live video van Facebook, iedereen met een live verbinding kan online zijn en heeft nu zijn eigen tv station. Het grootste probleem is echter simpelweg dat de meeste mensen niets te zeggen hebben.

Nieuw in deze tijd is nepnieuws, in het Engels fakenews, verzonnen berichten die geschreven zijn om te ontwrichten. Het schijnt dat in de VS de verkiezingen ermee gemanipuleerd zijn. Angstwekkend, de democratie wordt ondergraven. 

(Jan Blokker was zo’n journalist waarvan er niet veel meer zijn: intelligent, breed georiënteerd, mooie schrijfstijl. Op tv maakte hij de voorloper van het onvolprezen VPRO programma Tegenlicht met de naam Diogenes).

Update 10.11.2017

Twitter is overgestapt van 140 naar 280 lettertekens per tweetbericht. Een grote misvatting is echter dat complexe zaken, bijvoorbeeld het broeikaseffect, de Israëlisch-Palestijnse kwestie, de belastingparadijzen, de vluchtelingen en noem maar op, kort kunnen worden weergegeven. Dit is de versimpeling die we zo vaak zien, helaas is het een tijdverschijnsel dat niet meer weggaat….We leven in een tijd van Twitterwijsneuzen, Facebookdeskundigen en Wikiprofessoren

Update 17.05.2018 (5 jaar later)

“De zogenaamd sociale media zijn ontspoord. Het zou beter zijn dat veel mensen hun mening voortaan niet meer uitten”. Zie boven uit 2016. Schokkende feiten over Facebook de laatste tijd. Facebook is een wereldwijd sociaal netwerk dat in principe iedere aardbewoner zou kunnen verbinden. Zo is het begonnen door de oprichter Mark Zuckerberg. Er zat idealisme achter en de wens om er geld mee te verdienen, waar op zich niets op tegen is. Na ruim 10 jaar en richting 3 miljard gebruikers (van de 7 miljard wereldbewoners) zijn er ontsporingen die schokkend zijn. Doet denken aan het monster van Frankenstein uit die oude films: een kunstmatig in elkaar gezette mens die na verloop van tijd zijn eigen gang gaat. In het kader van dit bericht Meningen en Sociale Media passen de uitwassen die op Facebook plaats gevonden hebben en plaatsvinden. Er is een documentaire gemaakt (onder de titel Cleaners, schoonmakers) en dat zijn content moderators. Het zijn door Facebook ingehuurde goedkope werkers in de Filipijnen die zonder enige opleiding alles moeten beoordelen dat op Facebook gezet wordt door de gebruikers. Hier leert men de mens kennen. Wat ik boven beschreef is dat iedereen anoniem vanuit zijn veilige huiskamer de meest vreselijke dingen kan schrijven, zeggen, filmen en fotograferen en dat gebeurt ook. 500 uur aan videomateriaal en 2.5 miljoen berichten per minuut. Kinderporno, moord, onthoofdingen zijn aan de orde van de dag, iedere dag. Alles moet worden bekeken en goedgekeurd of afgekeurd. Eenieder die de grote filosofen heeft gelezen weet waartoe de mens in staat is. In het bijzonder de Duitse filosoof Arthur Schopenhauer (1788-1860):

“De mens is in de grond van de zaak een wild, angstaanjagend dier. We kennen hem alleen beteugeld en getemd, in de toestand die beschaving wordt genoemd; daarom schrikken we zo in incidentele uitbarstingen van zijn ware aard. Maar waar slot en grendel van de heersende rechtsorde wegvallen en anarchie haar intrede doet, daar komt pas aan het licht wat de mens werkelijk is”. 

De beschaving van de mens is maar een dun laagje. Dat zien we ook in de sociale media, er is geen toezicht, geen politie, geen stadswacht, niets (en dat kan ook niet). Facebook doet het nu zelf, maar het is de slager die zijn eigen vlees keurt. Iedere click en Like op Facebook is kassa, nog meer bezoekers, nog meer reclame, er zijn tegengestelde belangen. Daarom is Mark Zuckerberg miljardair geworden. (Tevens zijn de gegevens misbruikt om democratieën te beïnvloeden, maar dat hier terzijde). Mark Zuckerberg wordt wereldwijd ondervraagd over zijn aanpak om iets tegen de ontsporingen te doen. Ik vraag mij af of dit monster van Frankenstein nog wel te beteugelen is. Het zou beter zijn als er een nieuw sociaal netwerk komt met andere regels met in de eerste plaats geen plaats meer voor anonimiteit. Ook op school moet les komen over de werking van sociale media en dat je nooit iets moet doen dat je in het echte leven ook niet zou doen, maar dat klinkt allemaal misschien wel iets te hoopvol…..de mens….

Update 11.11.2018

Het gaat in deze tijd niet meer om de inhoud van argumenten, maar om de kracht en effectiviteit om argumenten in de media te brengen. Degene die de sociale media en andere media het beste weet te gebruiken heeft de meeste invloed (dat heeft onder andere pres. Trump goed begrepen met ruim 55 miljoen volgers).

Update 21.02.2019

Slachtofferhulp (een landelijke organisatie die zicht inzet voor en hulp biedt aan diverse soorten slachtoffers) heeft een campagne tegen beledigingen en kwetsende commentaren op sociale media. Het schijnt dat er bijvoorbeeld mensen zijn die onder een bericht over een dodelijk ongeluk schrijven dat het de ‘eigen schuld wel zal zijn’.

Zo’n campagne is goed, eigenlijk is het een heropvoeding, waarbij men zich af kan vragen of er in opvoeding en onderwijs niet geleerd wordt dat dat soort commentaren niet horen en niet getuigen van medegevoel.

Het is psychologie, ik schreef er boven over: “Men zit veilig in een warme kamer, de koffie staat klaar, het beeldscherm en toetsenbord staan voor je neus. Heerlijk om dan de wereld even goed te laten weten hoe JIJ erover denkt”. Mensen beseffen niet wat ze doen in de anonimiteit omdat er niemand is die ze zegt wat ze moeten doen en wat normaal gedrag is. Maar ook is ‘de techniek’ aan de haal gegaan met de mens, ik schreef er in 2013 over: Spiegeltjes en kralen

Het grootste probleem met de sociale media is dat veel mensen niets te zeggen hebben, maar denken dat ze dat wel hebben.

Update 10.08.2019 (6 jaar later)

‘De zogenaamd sociale media zijn ontspoord’, (zie boven). Vaak zie ik mijn analyse een paar jaar later bevestigd. Vandaag in de Volkskrant een artikel, na aanleiding van de rol die sociale media en internetplatforms hebben gespeeld in recente moordpartijen. Conclusie van enkele mensen die de sociale media hebben ontwikkeld maar er afstand van hebben genomen: ze hebben een monster gecreëerd (zie boven waar ik mij afvroeg of dit monster van Frankenstein nog wel te beteugelen is). De mensen die er op terug gekomen zijn worden spijtoptanten genoemd (oa. van Google, Twitter, 8chan). Een verklaring wordt gegeven in het feit dat de ontwikkelaars allemaal op een deelgebied werkten en pas later de impact van het grote geheel bleek. Dan wordt gedoeld oa. op nepnieuws en retweeten.

Ik zeg: had meer onderwijs en scholing genoten van psychologie en filosofie en niet alleen maar geleerd hoe geld te verdienen (making money) en zo snel mogelijk miljonair worden. Want we moeten natuurlijk niet vergeten dat dit (bijna) allemaal uit Silicon Valley in de VS komt, (de kapitalistische heilstaat, het ‘beste land op aarde’) waar het hoogste levensdoel is om een start-up te laten uitgroeien tot een geldautomaat. 

Update 19.08.2019

De columnist Rene Cuperus stopt bij de Volkskrant, hij is de reacties op zijn columns op de sociale media beu. Ook noemt hij de bekende websites waar het soort meningen op staat die een mens boos kan maken (ik lees ze bijna niet, onbedoeld zijn ze vaak erg links, terwijl ze denken dat ze rechts zijn).

In zijn column vraagt hij zich een terechte vraag af: hoe kan dat toch dat we in een welvarende tijd leven met tegelijkertijd zoveel onvrede. Een mooie analyse die ik deel: “De huidige leidinggevende generatie in politiek en economie geeft weinig richting en oriëntatie. Met haar technocratisch-materialistische politiek en morele verlegenheid creëert men een verweesde ­samenleving. Dit trekt een gevaarlijk vacuüm voor verkeerde ideeën, ­autoritaire leiders en charlatans”. 

Update 30.07.2020 (7 jaar later)

Nog maar eens een onderzoek in de VS. Of de techbedrijven Facebook, Google, Apple en ook Amazon webwinkel niet teveel macht hebben.

De naïviteit, de naïviteit, de machteloosheid, de machteloosheid… grenzeloos.

Jaren gelden schreef ik al dat al die bedrijven meer macht hebben dan overheden, ze hebben meer geld dan overheden en ze hebben betere mensen in dienst. Tevens zijn het niet toevallig Amerikaanse bedrijven: Amerika, Noord-Amerika, de Verenigde Staten heeft de wereld economisch en politiek gekoloniseerd. Economisch door hun bedrijfsleven, bovengenoemde techbedrijven, hun fastfood, koffie, de tv en film wereld en de handelsoorlogen. Politiek door de ongeveer 1000 militaire bases over de hele wereld, hun undercoveroperaties en hun afluisterpraktijken. Ik schreef er over in Dossier Amerika (VS) (Met Updates) Helaas, niets meer tegen te doen, wat we nu zien zijn achterhoedegevechten.

Update 2021 (8 jaar later)

‘De zogenaamd ‘sociale media’ zijn ontspoord‘, uit 2016.

‘Bedrijven hebben nu meer macht dan overheden, ze werken globaal, ze hebben meer geld en betere mensen in dienst’, jaren geleden geschreven. Ik doel op de zogenoemde BigTech bedrijven die de sociale media kanalen beheren.

Moest aan de uitspraak uit het beroemde boek ‘Opstand der horden’ (1930)(in een nieuwe vertaling ‘Opstand van de Massa’) denken van de Spaanse filosoof Ortega y Gasset (welswaar een reactionaire denker): ‘Wanneer de massa voor zichzelf handeld doet zij dit slechts op één manier, een andere heeft zij niet, namelijk door te lynchen’. Na de bestorming van het Capitool in de VS waar de massa onder andere via Facebook opgehitst was. Iemand had daadwerkelijk een kleine galg bij zich.

Update 23.02.2022

9 jaar later, alles blijft hier staan. De EU probeert wanhopig de macht van de Amerikaanse bedrijven te beteugelen. De naïviteit dat het allemaal wel goed zal komen is groot (bij velen).

Update 22.04.2022

Marshall McLuhan (1911-1980) (filosoof en media deskundige) zei in de jaren 1960 al dat technologie (tv, radio) het leven van mensen binnendringt maar ze kunnen er niet mee omgaan.

Sociale media vragen om zelfinzicht en impulsbeheersing, iets dat voor veel mensen teveel gevraagd is.…

Het is niet voor niets dat Mark Zuckerberg de naam van Facebook aan het omvormen is tot Meta, de naam Facebook is besmet.

Update 29.10.2022

Facebook (nu Meta geheten omdat de naam besmet is door schandealen) lijdt verlies, Mark Zuckerberg (38 jaar jong en al 10 jaar miljardair) is nog steeds de eigenaar.

Twitter is gekocht door miljardair Elon Musk (51 jaar), een rare snuiter (hij wil naar de planeet Mars), maar hij maakte wel een elektrische auto. Hij is is voorstander van totale vrijheid van uiting van meningen, dus ook complottheorieën en andere vreemde opvattingen. Wat er met Twitter gaat gebeuren is nog niet bekend. Veel personeel verlaat het schip of is op zijn Amerikaans direct ontslagen.

Iedereen met teveel geld moet worden gewantrouwd, geld maakt hoogmoedig. Miljardairs kunnen het zicht op de realiteit kwijtraken. Jeffrey Epstein was zo rijk dat hij een eigen eiland had en daar liet hij jonge meisjes naartoe brengen om ze te misbuiken. Hij kreeg zijn verdiende loon, de dood (hoewel hij zijn rechtszaak ontliep door zelfmoord (wel onder twijfelachtige omstandigheden).

Update 12.01.2023 (10 jaar later)

Blijft actueel, er hoeft niets veranderd en/of aangepast te worden in bovenstaande tekst.

Update 26.05.2023

Uit 2018 (5 jaar geleden): “De zogenaamd sociale media zijn ontspoord. Het zou beter zijn dat veel mensen hun mening voortaan niet meer uitten”. In vrees nog eerder een sociale crisis dan een economische crisis (maar allebei tegelijk kan ook) als ik Twitter lees….

Update 01.09.2023

Goede uitzending van tv programma ZEMBLA (hier is een publieke omroep voor), over bedreigingen van politici via sociale media. Politici moeten tegenwoordig beveiligd worden. Enkele bedreigers werden opgespoord. De psychologie erachter (mijn insteek) kwam niet aan bod. Niet om het goed te praten maar in deze maatschappij (dit speelt overal op de wereld), zijn veel burgers onzeker en zelfs angstig geworden. De klimaatcrisis, de pandemie, biodiversiteitsverlies, angst voor sociale neergang (armoede) en een oorlog dichtbij (ea. ook politiek beleid in zijn algemeen van de partijen die regeerden) hebben invloed op de psyche van het individu. Er ontstaat eerst ontkenning van de feiten, daarna angst en daarna woede tegenover de, in de ogen van sommigen, verantwoordelijken. Zoals 10 jaar geleden gezegd hebben de snelle sociale media het mogelijk gemaakt de mening zonder remmingen te ventileren. Sociale media vragen om zelfinzicht en impulsbeheersing, iets dat voor veel mensen teveel gevraagd is.… (zie boven). In het programma kwam het ook bod: al die (VS) bedrijven (Meta (Facebook), Twitter (nu X), Alphabet (Google, YouTube etc) verdienen geld aan ophef, desinformatie wordt niet bestreden. De EU heeft nu een nieuwe wet in de maak die bedrijven gaat verplichten de content van gebruikers te modereren, de digital services act (DSA). Misschien gaat er wat veranderen, maar persoonlijk denk ik van niet, daarvoor is het te laat.

Update 26.02.2024 (11 jaar later)

Als iedereen overal een mening heeft ontstaat meningeninflatie, een mening heeft dan steeds minder waarde. Dat is deze tijd, met name door de sociale media waar eenieder een mening kan ventileren.

Aanvullingen mogelijk.

(C) Ronald Puma

De auteur studeerde geschiedenis en aardrijkskunde en heeft voor beide vakken de onderwijsbevoegdheid.

Dit blog is onafhankelijk en komt tot stand zonder subsidie en/of crowdfunding.

Fotogalerij (alle foto’s zijn te koop).